Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η παρούσα έκδοση των "Αφορισμών" δεν είναι κριτική, αφού γίνεται από γιατρό που δεν έχει την πρόθεση να οικειοποιηθεί την ιδιότητα του κριτικού φιλολόγου. Ο χαρακτήρας της προσδιορίζεται περισσότερο από την ιατρική και λιγότερο από τη φιλολογική φύση του κειμένου, επειδή οι "Αφορισμοί" συνιστούν κατ' εξοχήν ιατρικό κείμενο. Στην παρούσα έκδοση το αρχαίο κείμενο ακολουθεί, με ελάχιστες αποκλίσεις, την έκδοση του E. Littre, "Oeuvres completes d' Hippocrate", τομ. ΙV, σ. 458-609. (από το σημείωμα του βιβλίου)

"Οι γυναίκες διαθέτουν τουλάχιστον τουαλέτες. Αλλά με τι καλύπτουν οι άνδρες την κενότητά τους;" [...] "Οι Έλληνες στοχαστές αρκούνταν στις πόρνες. Οι Γερμανοί στρατιωτικοί δεν μπορούν να ζήσουν δίχως κυρίες." [...] Η επίδραση του Karl Kraus στον πολιτισμό της Ευρώπης κατά τον 20ο αιώνα υπήρξε βαθειά και πολύπλευρη. Ο Arnold Schoenberg του έγραψε κάποτε ότι έμαθε απ' αυτόν περισσότερα από όσα θα έπρεπε να μάθει κάποιος που επιθυμεί να παραμείνει ανεξάρτητος. Ο Bertolt Brecht τον θεωρούσε ως τον πρώτο συγγραφέα της σύγχρονης εποχής, και ο Ludwing Wittgenstein α...

Οι "Αφορισμοί", που η Μαρί φον Έμπνερ-Έσενμπαχ συνέθεσε στην ώριμη ηλικία της, έχουν μια σπάνια διεισδυτικότητα. Στην ηθική της συνδέονται άρρηκτα, σχεδόν με σωκρατικό τρόπο, η γνώση και η αρετή. Απορρίπτει τις εντολές της αστικής ηθικής, που δεν πηγάζουν από λεπτομερή γνώση του κοινωνικού περίγυρου, και απαιτούν θυσίες, αγνοώντας τις πιεστικές ανάγκες επιβίωσης των αγροτών και εργατών Η επίδρασή της σε συγγραφείς όπως, π.χ. ο Κάφκα, ο Καρλ Κράους και ο Στάνισλαβ Γέρζι Λετς είναι εντυπωσιακή και το ενδιαφέρον για το έργο της παραμένει μέχρι σήμερα απαραμείωτο.

Τον Σεπτέμβριο του 1917, ένα μήνα μετά τη διάγνωση ότι πάσχει από φυματίωση, ο Κάφκα επισκέπτεται το σπίτι της αδελφής του στο Zurau της βόρειας Βοημίας. Απαλλαγμένος από όλες τις κοινωνικές υποχρεώσεις, θα αφιερώσει τους επόμενους οκτώ μήνες στη συγγραφή μιας σειράς μικρών κειμένων (αφορισμών) που περιέχουν αινιγματικές εικόνες και στοχασμούς με ανατροπές, λεπτολογίες και αντιφάσεις. Κατά τον Μαξ Μπροντ, το κείμενο αποτελεί την ιδιωτική θεολογία του Κάφκα. Μια δεύτερη συλλογή αφορισμών, με τον τίτλο "Αυτός", περιέχει ημερολογιακές καταγραφές του Κάφκα σε τρίτο πρόσωπο....

Συγγραφέας μεγάλης εμβέλειας, ποιητής, θεωρητικός της "ποιητικής" και δοκιμιογράφος, ο Βαλερύ υπήρξε οξυδερκής και ανατρεπτικός στοχαστής, που ανίχνευσε τις πηγές, τις δυνατότητες και τα όρια της δημιουργικής νόησης, διερεύνησε τις ποικίλες εκφάνσεις της αλληλουχίας "Σώμα- Πνεύμα- Κόσμος", ανέλυσε τους μηχανισμούς της γλώσσας και τις διαδικασίες της γνώσης, της ποίησης και της καλλιτεχνικής δημιουργίας γενικότερα, με ιδιαιτέρως απαιτητική κριτική διάθεση όσο και με επώδυνα οξυμμένη ευαισθησία. Εύστοχοι και διαυγείς οι στοχασμοί του μαρτυρούν ένα τολμηρό πνεύμα, που επιχειρε...

[...] Από όλα τα πρωτόλεια της πρώτης νεανικής του περιόδου, ο Φλωμπέρ δημοσίευσε στο δισεβδομαδιαίο λογοτεχνικό περιοδικό της Ρουέν "Το Κολιμπρί" -που η έκδοσή του άρχισε τον Μάρτιο του 1836 και κράτησε έως το 1841- μονάχα δύο, με τα αρχικά του Γ. Φ.: "Ένα μάθημα φυσικής ιστορίας, είδος: "αντιγραφεύς" (30 Μαρτίου 1837), και τη "Βιβλιομανία", που το χειρόγραφό της φέρει τη χρονολογία: Νοέμβριος 1836 (γραμμένο, δηλαδή, όταν δεν είχε ακόμη συμπληρώσει τα δεκαπέντε του χρόνια) αλλά δημοσιεύτηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1837. Τα γραπτά του της προαναφερθείσης περιόδου -συγκλονιστικ...

Η συγκεκριμένη συλλογή έρχεται να φωτίσει μιαν άλλη πλευρά του Βιττγκενστάιν: εκείνη του λογοτέχνη. Υποστηρίζεται ευρέως ότι η γερμανική του πρόζα αποτελεί σπουδαία συνεισφορά στα αυστριακά γράμματα. Ωστόσο η ομορφιά των στοχασμών του δεν οφείλεται σε κάποια ιδιομορφία του λόγου του (εκτός ίσως στην απέριττη, δωρική, θα έλεγε κανείς, έκφραση), αλλά πηγάζει από το βάθος και το βάρος των σκέψεων που εκφράζονται με τη συγκεκριμένη πρόζα. Οι ιδέες που κλείνονται μέσα σε αυτούς τους στοχασμούς είναι μεγάλες, καινοφανείς, ανατρεπτικές, χαριτωμένες και συχνά με μιαν αδιόρατη αίσθη...

Με το επεισόδιο του Αρισταίου παρεισφρέει μέσα σε ένα κατά τα άλλα "ρεαλιστικό" έργο η μυθοπλασία ως αποτέλεσμα μιας εμφανώς μη ρεαλιστικής οδηγίας: της βουγονίας. Η εκβολή των πραγματιστικών, απτών και λίγο πολύ γνωστών γεωργικών τεχνικών σε μια μυθική, εξωτική και ανεφάρμοστη μέθοδο γενέσεως μελισσών καθιστά τη βουγονία αρχετυπικό γεωργικό θέμα που περικλείει τη ζωή και τον θάνατο, την αναζωογόνηση και τον μαρασμό, το εφήμερο του μόχθου και τη δημιουργική δύναμη της τέχνης, λίγο πολύ όλες τις πτυχές του γεωργικού βίου αλλά και της θεματικής των "Γεωργικών". "Έτσι, το έργο...

"Τι θαύμα έγινε και μπόρεσες σε ηλικία μόλις 25 χρονών να είσαι αληθινός φιλόσοφος και ρήτορας χωρίς βοήθεια άλλη έξω από μερικά βιβλία; Πώς μπόρεσες κι ανέβηκες τόσο ψηλά στον αιώνα των τόσων μικροτήτων; Και πώς πίσω από την απλότητα ενός δειλού παιδιού κρυβόταν αυτό το βάθος κι αυτή η δύναμη της ευφυΐας; Θα νιώθω πικρά για πάντα πάνω μου την τιμή της φιλίας σου." Ο Βολταίρος για τον Βωβενάργκ.

Διαλεγμένα ανάμεσα σε άλλα πολλά, τα κείμενα που συγκεντρώνονται εδώ πρωτοδημοσιεύτηκαν κατά την πενταετία 1960-1965 στα περιοδικά Διαγώνιος, Κριτική, Διάλογος και Εποχές. Κείμενα, επομένως, άλλων καιρών. Προσθέτω επίσης παρενθετικά: κείμενα που αποτελούν μερικά από τα πρώτα κριτικά δημοσιεύματά μου. [...] (από τον πρόλογο του συγγραφέα)

Στα αποφθέγματα και τους αφορισμούς αυτούς, για τους οποίους ο Hugo von Hofmannsthal έγραψε πως ακτινοβολούν περισσότερη σοφία και διδαχή απ' όση, ίσως, όλα μαζί τα γερμανικά πανεπιστήμια, ο Γκαίτε καταθέτει ό,τι το διεισδυτικό πνεύμα και η καλλιτεχνική ευαισθησία του αποθησαύρισαν στη διάρκεια μιας μακράς και συνειδητά βιωμένης ζωής. Με συνεκτικό κέντρο την προσωπικότητα του ποιητή εξακτινώνονται αφορισμοί εξαιρετικής πυκνότητας και σαφήνειας για όλες σχεδόν τις θεματικές σφαίρες της ζωής και του πνεύματος: Για τον Θεό και τη φύση, την ιστορία και την κοινωνία, την τέχνη κ...