Βιβλιομανία και ένα σχεδίασμα μυθιστορήματος: Η σπείρα

[...] Από όλα τα πρωτόλεια της πρώτης νεανικής του περιόδου, ο Φλωμπέρ δημοσίευσε στο δισεβδομαδιαίο λογοτεχνικό περιοδικό της Ρουέν "Το Κολιμπρί" -που η έκδοσή του άρχισε τον Μάρτιο του 1836 και κράτησε έως το 1841- μονάχα δύο, με τα αρχικά του Γ. Φ.: "Ένα μάθημα φυσικής ιστορίας, είδος: "αντιγραφεύς" (30 Μαρτίου 1837), και τη "Βιβλιομανία", που το χειρόγραφό της φέρει τη χρονολογία: Νοέμβριος 1836 (γραμμένο, δηλαδή, όταν δεν είχε ακόμη συμπληρώσει τα δεκαπέντε του χρόνια) αλλά δημοσιεύτηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1837. Τα γραπτά του της προαναφερθείσης περιόδου -συγκλονιστικά, συχνά, για τη λιτότητα και τη βιαιότητά τους, παρά την αναπόφευκτη νεανική αδεξιότητα που τα χαρακτηρίζει- αναφέρθηκαν από μελετητές του έργου του Φλωμπέρ, όμως η "ανακάλυψή" τους οφείλεται στον Σαρτρ, ο οποίος πρώτος επεσήμανε τη σπουδαιότητα και την αξία τους. [...] Ο Ρενέ Ντυμενίλ, ένας από τους μεγάλους κλασικούς μελετητές της ζωής και του έργου του Φλωμπέρ, αμφισβητώντας τη λογοτεχνική αξία της "Βιβλιομανίας", εξαντλεί το ενδιαφέρον του γι' αυτήν, επισημαίνοντας τη φροντίδα των διορθώσεων και της επίμονης επεξεργασίας των γραπτών του Φλωμπέρ, που εκδηλώνεται από την παιδική του κιόλας ηλικία, όπως αποδεικνύει η παραβολή του τυπωμένου κειμένου του διηγήματος στο περιοδικό "Κολιμπρί" με το χειρόγραφό του. Αντιθέτως, ο Σαρτρ χαρακτηρίζει τη "Βιβλιομανία", σαν ένα τραχύ και βαθύ έργο, και στο βιβλίο του "Ο ηλίθιος της οικογένειας" (τόμος 1ος σ. 284-297, έκδ. TEL, Gallimard 1971), επιχειρεί διεξοδική ανάλυσή της. "Ο Τζιάκομο είναι μανιώδης συλλέκτης βιβλίων, όπως και ο Σατανάς είναι συλλέκτης ψυχών! Ο Φλωμπέρ, ο οποίος στα δεκατέσσερά του χρόνια προαισθάνεται τον "σαδισμό" της ομορφιάς, γράφει επειδή δεν αγαπάει τον εαυτό του, και κατά συνέπεια δεν αγαπάει ούτε κι αυτό που κάνει. Μπουντζαλώνει χαρτιά, βρίσκοντας ακόμη και μέσα στη δυστυχία του μια φριχτή παρηγοριά". [...] (Από την εισαγωγή του Ε. Χ. Γονατά)