Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πρακτικά της ημερίδας που έγινε στις 16 Μαΐου 1998 στη Σκόπελο, υπό την αιγίδα του Λαογραφικού Μουσείου Σκοπέλου.

Ο Ζεράρ Λεμποβισί γνωρίστηκε με τον Γκυ Ντεμπόρ το 1971 και έγινε φίλος του, εκδότης των βιβλίων του και παραγωγός των κινηματογραφικών ταινιών του. Δολοφονήθηκε σε ενέδρα στις 5 Μαρτίου 1984 στο Παρίσι.

"Είμαι Τσιγγάνος", της είπε ο βασιλιάς, "σ' αυτόν τον τόπο έχω βαρεθεί τη ζωή μου. Εσύ που είσαι αγράμματη αλλά σοφή. Εσύ που είσαι πεντάφτωχη, αλλά έχεις ξάστερο και ακονισμένο μυαλό. Που δεν έχεις τίποτα, αλλά έχεις κέφι και καρδιά. Πες μου αν ξέρεις κάτι σημαντικό που να ξυπνήσει την ψυχή μου. Που να είναι στ' αλήθεια όμορφο, χωρίς η ομορφιά του να σκανδαλίζει. Κάτι που να έχει το μυστικό άρωμα της αρετής, χωρίς τη συνηθισμένη βλακεία της διδασκαλίας. Κάτι που να είναι αληθινά σοφό και απλό, χωρίς ωστόσο τυλιγμένο στα φανταχτερά κουρέλια της επιστήμης και της φιλοσοφίας....

Τόπος ανάδυσης της πολιτικής, η Κοσμόπολις είναι και ο τόπος ανάδυσης της στρατηγικής, καθώς γεωπολιτική και γεωστρατηγική συγχέονται στα τείχη, τους πύργους, το οδικό της δίκτυο. Ωστόσο, από το 2001 και μετά, αυτή η γεωγραφική διάσταση των συγκρούσεων έχει ριζικά αλλάξει φύση, σε σημείο ώστε η Μητροπολιτική συγκέντρωση να υπερτερεί στο εξής από την πάγια Γεωπολιτική των εθνών. Μετά τη Χιροσίμα, η μεγάλη επίθεση εναντίον της Νέας Υόρκης εγκαινίασε πράγματι την εποχή της "ανισορροπίας του τρόμου", καταστρέφοντας τη στρατηγική σημασία όχι μόνο του αριθμού των αντιπάλων, αλ...

"Ποια είναι η φιλοσοφία σας στη ζωή;", ρωτάμε τον συμπολίτη μας, και εννοούμε όχι τόσο τον φόρτο της ζωής, όσο το πολυτελές περίσσευμα του τρόπου με τον οποίο την βλέπει κανείς πλαγίως διά μέσου αυτού του λαβυρίνθου ανάλαφρων λείων τοίχων. Ο συγγραφέας δεν αρκέστηκε στην εικονογραφική της έκθεση, στο μύθευμα ότι δύναται κάποιος εύκολα και απλά να κατισχύσει αυτής. "Φύσις διδαγμάτων κρατεί"! Σαν σε ανατροπή, όμως, επήλθε το δικό του βάσανο: η αναστοχαστική σκέψη είναι η απομυζημένη ζωή και η παθογνωστική διασάφηση αυτής της ζωής εντός ικανού αριθμού στοχαστικών πεδίων. Προσω...

Το έργο του καθηγητή φιλοσοφίας Ζιλ Λιποβετσκύ (γενν, 1944) έχει βαθιά σημαδέψει την ερμηνεία της νεωτερικότητας. Στο έργο του "Η εποχή του κενού" ανέδειξε τις βάσεις του σύγχρονου ατομικισμού. Έκτοτε, ερευνά τις πολλές πτυχές του ατομικισμού της εποχής μας, που χαρακτηρίζεται από την απορρύθμιση της οικονομίας, την καθιέρωση της επισφάλειας στην εργασία, την ελεύθερη παγκόσμια κίνηση των κεφαλαίων: τονίζει τη βασιλεία της μόδας, τους μετασχηματισμούς της ηθικής, τη νέα οικονομία των σχέσεων των φύλων, την εκρηκτική αύξηση της κατανάλωσης ειδών πολυτελείας, τις μεταλλάξε...

Στο βιβλίο αυτό ο ιδρυτής της ψυχανάλυσης Σίγκμουντ Φρόιντ και ο κλασικός φιλόλογος και λαογράφος Νταβίντ Οπενχάιμ πραγματεύονται μια κατηγορία ονείρων τα οποία παρουσιάζονται υπό τη μορφή ανεκδότων ή αστείων ιστοριών στη λαϊκή παράδοση. Τα όνειρα αυτά έχουν άσεμνο χαρακτήρα (αφού αναφέρονται στο σεξ ή την αφόδευση) και εμφανής τους σκοπός είναι να διασκεδάσουν εκείνους που τα αφηγούνται ή τα ακούν. Ωστόσο, αν κοιτάξει κανείς πίσω απ' αυτήν την πρόσοψη, λένε οι δύο μελετητές, διαπιστώνει δύο πράγματα: πρώτο, ότι ο συμβολισμός που ενυπάρχει στα όνειρα αυτά συμπίπτει πλήρως...

Κατά τη διάρκεια της παράστασης του έργου Ολέθριος δεσμός, στο θέατρο "Ανετον", ο παλαίμαχος ηθοποιός Δαίδαλος σκοτώνει με πιστόλι την νεαρή πρωταγωνίστρια Έλλη Ράχου. Ποιος άλλαξε το φυσίγγι; Ο φροντιστής του θιάσου; Η μακιγιέρ; Η κυρία Εκάβη, που η νεαρά την εξοβέλισε από την καρδιά του Δαίδαλου και από την δεσπόζουσα θέση στον θίασο; Ο νεαρός ηθοποιός Προβατάς, τυφλωμένος από ερωτικό πάθος; Ο λαθρομετανάστης άνθρωπος για όλες τις δουλειές; Ή μήπως ο αόρατος αλλά πάντα απειλητικός άγνωστος Χ;

Βιέννη, πρώτα χρόνια μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τέσσερις φίλοι ανταμώνουν καθημερινά σ' ένα λαϊκό εστιατόριο και τρώνε πάντοτε το φτηνότερο φαγητό. Αυτούς, τους Φτηνοφαγάδες, συναντά ο ανάπηρος Κόλερ, ο πέμπτος της συντροφιάς, και αισθάνεται υποχρεωμένος να τους αφιερώσει το κεντρικό κεφάλαιο του βιβλίου που γράφει, με θέμα τη φυσιογνωμική.

"Η λαμπρή ανάλυση της φθίνουσας πνευματικής μας ζωής από τον Ράσελ Τζάκομπυ είναι ελπιδοφόρα: μακάρι να δώσει καρπούς". (Γκορ Βιντάλ) "Απολύτως ανεξάρτητο από τις κρατούσες ακαδημαϊκές βραχύβιες δημοφιλείς μόδες, δεν ανέχεται τη νεφελώδη πολυλογία, είναι εριστικό και δεν κάνει επίδειξη γνώσεων... Και το κυριότερο: το βιβλίο είναι γραμμένο στην καθομιλουμένη γλώσσα και όχι στο ακαδημαϊκό γλωσσικό ιδίωμα. Για όλους αυτούς τους λόγους, θα το καταγγείλουν αγρίως εκείνοι που εξισώνουν εμβρίθεια με αριθμό υποσημειώσεων ανά σελίδα". (Κρίστοφερ Λας) "Εξαιρετικά ενδιαφέρον...

"Οι συμφορές του πολέμου" είναι μια συλλογή ογδοντατριών χαρακτικών, που δημιούργησε ο Γκόγια με τη μέθοδο της οξυγραφίας και πρωτοεκδόθηκαν το 1863. Ο μεγάλος ισπανός ζωγράφος τα έφτιαξε κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του, μακριά από την πατρίδα του, αποτραβηγμένος στο Μπορντώ της Γαλλίας. Βασίζονται στις φοβερές σκηνές που αντίκρισε κατά τον πόλεμο των ισπανών με τον εισβολέα Ναπολέοντα ("Αυτό το είδα", γράφει στα περιθώρια των έργων), αλλά απεικονίζουν στιγμιότυπα απ' όλους τους πολέμους του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος. Στο επίμετρο, ο γάλλος μελετητής...

Οι πλατείες της Θεσσαλονίκης ήταν οι τόποι συνάθροισης και συνάντησης των ανθρώπων, και όχι απλώς οι χώροι σύγκλισης των οδικών αρτηριών, όπως σήμερα. Με τα λίγα που γράφουμε περιγράφοντας τις πλατείες της πόλης μας μέχρι το 1944, προσπαθούμε να διατηρήσουμε ζωντανές τις αναμνήσεις στους παλιούς, αλλά και να δείξουμε στους νεότερους ότι η ζωή ήταν κάποτε διαφορετική.

Ο συγγραφέας μελετά την μετάβαση από το ζώο στον άνθρωπο. Εξετάζει, κατόπιν, τον άνθρωπο των αρχαϊκών χρόνων, που εξελίσσεται στον άνθρωπο των "αξονικών" θρησκειών και φιλοσοφιών (χριστιανισμός, βουδισμός, ισλαμισμός...). Ακολουθεί ο άνθρωπός του Παλιού Κόσμου, που μεταμορφώνεται στον άνθρωπο του Νέου Κόσμου. Σ' αυτόν μπροστά, ανοίγονται δυο δρόμοι: ο ένας δρόμος οδηγεί στον μετα-ιστορικό άνθρωπο, στο καλορυθμισμένο και προγραμματισμένο τέρας που στοιχειώνει τους εφιάλτες μας· ο άλλος οδηγεί στον "ολοκληρωμένο" άνθρωπο, που αποτελεί την σύνθεση όλων των προηγούμενων ανθρώπ...

"Το βιβλίο μνημονεύει τη σκοτεινή αίθουσα ως ένα από τα τρία στοιχεία απόλαυσης του σινεμά. Αποτελεί φιλόπονο συλλεκτικό έργο ενός πιστού του κινηματογράφου ως λαϊκού θεάματος και ντοκουμέντο ιστορικής έρευνας. Έχει την ψυχή του ευαίσθητου και αλκοολικού θεατή μέσα του και τη σωστική φροντίδα του "ανώνυμου" χρονικογράφου μιας εποχής απ' έξω του. Αρχίζει με τη γενεαλογία των ονομάτων των αιθουσών της Θεσσαλονίκης. [?] Παρεκβαίνει μετά προς την περιοχή των επιγείων θεοτήτων που πέρασαν κι από τη Θεσσαλονίκη "ωραίες και μοιραίες" για την παρηγοριά του λαού και τις στιγμιαίες ε...

Τα βιβλία του ζωντάνεψαν μέσα μου την προπολεμική, κοσμοπολίτικη Θεσσαλονίκη. (Μαρκ Μαζάουερ, άγγλος ιστορικός, στον πρόλογο του βιβλίου του «Θεσσαλονίκη, η πόλη των φαντασμάτων») Όλοι μας έχουμε κατά καιρούς ακούσει ή διαβάσει ότι η Θεσσαλονίκη αποτέλεσε «ένα ψηφιδωτό λαών», ένα αμάλγαμα από ανθρώπους διαφορετικής εθνότητας, θρησκείας και μητρικής γλώσσας. Και πράγματι έτσι ήταν, τουλάχιστον μέχρι τη Μικρασιατική Καταστροφή, καθώς μέχρι τότε ο πληθυσμός της πόλης αποτελούνταν από πλήθος εθνοτήτων όπως Έλληνες, Τούρκοι, Εβραίοι, Ρουμάνοι Αρμένιοι, κ.ά. Όμως, από διάφορες...

Ο Τζέφρυ Τσώσερ (1340-1400) ήταν άνθρωπος ιδιαίτερα μορφωμένος για την εποχή του. Γνώριζε γαλλικά, ιταλικά και λατινικά. Είχε και γνώσεις Ιστορίας, Θεολογίας, Νομικής, Αστρολογίας και Αλχημείας. Υπήρξε αυλικός κρατικός λειτουργός και διπλωμάτης. Αυτό όμως που τον έκανε γνωστό ως σήμερα είναι το ποιητικό του έργο "Οι ιστορίες του Κάντερμπέρυ", που γράφτηκαν στα τέλη του 14ου αιώνα. Πρόκειται για την περιγραφή τριάντα περίπου ανθρώπων από όλες τις κοινωνικές τάξεις της εποχής. Στην πορεία τους από το Σάουθγουορκ έως το Κάντερμπέρυ, για να περάσουν ευχάριστα, διηγούνται ο κ...