Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στον τρίτο τόμο του θεμελιώδους έργου της η συγγραφέας μελετά τους θεσμούς, τις οργανώσεις και τις λειτουργίες των ολοκληρωτικών κινημάτων και των ολοκληρωτικών κυβερνήσεων, και εστιάζει την προσοχή της στις δύο γνήσιες μορφές κυριαρχίας του ολοκληρωτισμού που μας παρουσίασε η ιστορία - στις δικτατορίες του Εθνικο-σοσιαλισμού μετά το 1938 και του Μπολσεβικισμού μετά το 1930. Εξετάζει τον μετασχηματισμό των κοινωνικών τάξεων σε μάζες, τον ρόλο της προπαγάνδας στις σχέσεις με τον μη ολοκληρωτικό κόσμο και τη χρήση της τρομοκρατίας - ουσιώδους χαρακτηριστικού αυτής της μορφής...

"Είμαι Τσιγγάνος", της είπε ο βασιλιάς, "σ' αυτόν τον τόπο έχω βαρεθεί τη ζωή μου. Εσύ που είσαι αγράμματη αλλά σοφή. Εσύ που είσαι πεντάφτωχη, αλλά έχεις ξάστερο και ακονισμένο μυαλό. Που δεν έχεις τίποτα, αλλά έχεις κέφι και καρδιά. Πες μου αν ξέρεις κάτι σημαντικό που να ξυπνήσει την ψυχή μου. Που να είναι στ' αλήθεια όμορφο, χωρίς η ομορφιά του να σκανδαλίζει. Κάτι που να έχει το μυστικό άρωμα της αρετής, χωρίς τη συνηθισμένη βλακεία της διδασκαλίας. Κάτι που να είναι αληθινά σοφό και απλό, χωρίς ωστόσο τυλιγμένο στα φανταχτερά κουρέλια της επιστήμης και της φιλοσοφίας....

Μερικούς μήνες πριν την απριλιανή δικτατορία του 1967 ένας λοιπός οπλίτης φθάνει σε στρατόπεδο της Λαμίας, για να ζήσει από πρώτο χέρι, έξω από τις γνωστές συνθήκες μιας στρατιωτικής θητείας, και όσες άλλες συνεπάγεται ο χαρακτηρισμός του ως Β, δηλαδή υπόπτων εθνικών σκέψεων και διαθέσεων. Στα δυο χρόνια που ακολουθούν θα μετάσχει στην "εθνική επανάσταση" της 21ης Απριλίου, θα πληροφορηθεί μέσα από τη λαθραία ανάγνωση του φακέλου του την εθνοπροδοτική δράση του και στη συνέχεια, ως δημοσιογράφος πλέον, θα ζήσει την κοινωνική και πολιτική ζωή της δικτατορίας στη Θεσσαλονίκη...

Μικρές ιστορίες, επεισόδια καθημερινά, παλιές αφηγήσεις και η νοσταλγία της παιδικής αθωότητας, με φόντο και πρωταγωνιστή τον κόσμο του μόχθου, δομούν ανεπαίσθητα, με διάθεση πότε σαρκαστική και παιγνιώδη, πότε οργισμένη, το περίγραμμα του ευαίσθητου μικρόκοσμου των έντεκα διηγημάτων της συλλογής "Τα σκαρπίνια". Έντεκα διηγήματα ενός πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα, που επαληθεύουν αυτό που έγραψε ο Αντόνιο Γκράμσι: "Αν δεν μπορείς να κατανοήσεις πραγματικούς ανθρώπους, δεν μπορείς να διακρίνειες τι έχει γενική αξία".

Ο Λουί Ωγκύστ Μπλανκί (1805-1881) ήταν παρών και μπροστάρης σχεδόν σε όλες τις εξεγέρσεις του 19ου αιώνα στο Παρίσι. Το Παρίσι και η επαναστατική δράση τον κράτησαν ζωντανό στα σαράντα τρία (43) χρόνια και δύο μήνες που πέρασε φυλακισμένος. Δηλαδή, από τον ενήλικο βίο του πέρασε λιγότερο από δεκαπέντε (15) χρόνια ελεύθερος.

Ο συγγραφέας διερευνά το μεγάλο μυστήριο της γραφής εστιάζοντας κυρίως σε δύο λογοτεχνικά έργα: στο διήγημα "Όνειρο στο κύμα" του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και στο μυθιστόρημα του Φραντς Κάφκα "Η δίκη". Ένα δοκίμιο για τη γραφή, την έμπνευση και τις διακειμενικότητες στη λογοτεχνία, με αναφορές σε δημιουργούς όπως ο Όμηρος, ο Διονύσιος Σολωμός, ο Κ.Π. Καβάφης και ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης και σε λογοτεχνικούς ήρωες και ηρωίδες όπως τα πρόσωπα της "Οδύσσειας" η φεγγαροντυμένη του "Κρητικού", το βοσκόπουλο και η Μοσχούλα του "Ονείρου στο κύμα" και ο Γιόζεφ Κ. της "Δίκης".

Η κοσμοπολιτεία αποτελεί συνέχεια της δημοκρατίας. Η εποχή τού σήμερα έχει διαφορετικές ανάγκες από αυτή του χθες. Και γι' αυτόν τον λόγο είναι ανάγκη να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες ζωής και να μετουσιωθεί. Αυτό επιβάλλουν οι καιροί. Αυτό επιβάλλει το μέλλον της γης. Γιατί το μέλλον της είναι άρρηκτοι συνυφασμένο με την κοσμοπολιτεία. Κοσμοπολιτεία σημαίνει συμμετοχή του ανθρώπου παντού. Σε όλους τους τομείς της ζωής. Εξυπηρέτηση και υποστήριξη της κάθε μορφής ζωής καθημερινά. Αυτό είναι το καθήκον όλων. Αυτό επιβάλλουν η ηλεκτρονική εποχή, η ηλεκτρονική επανάσταση,...

Ή Ήβη, με ταλέντο στον έντεχνο λόγο, και η Ζωή, με ταλέντο στη φωνή, είναι αχώριστες, αλλά εντελώς διαφορετικές. Εν μέσω οικονομικής κρίσης συγκρούονται και απομακρύνονται η μία από την άλλη. [Όταν ερωτεύοται, τις κυριεύει φόβος. Όμως "ο έρωτας δεν είναι έρωτας, αν δεν συνοδεύεται από φόβο" κι "ο ίμερος δεν γνωρίζει ευγένειες, πολιτισμό, διαγωγή κοσμιοτάτη". Η Ήβη βρίσκει παρηγοριά στη γραφή, αλλά ακόμα δεν έχει καταπιαστεί με "τα δύσκολα του γραψίματος, δηλαδή το σβήσιμο και την οικονομία των λέξεων", ενώ η Ζωή μαθαίνει πως "η ζωή είναι αυτό που κόβει στην μέση έναν π...

Ας δεχτούμε ότι ο άνθρωπος αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της φύσης, μάλιστα ένα συνειδητό της μέρος. Αν δεχτούμε πως η συνειδητότητα αυτή τον διαχωρίζει ταυτόχρονα από τη φύση δημιουργώντας του νέα πεπρωμένα, τότε το ερώτημα της καλλιτεχνικής έκφρασης τίθεται σοβαρά, ταυτίζεται δηλαδή με τα πρωταρχικά ερωτήματα του ανθρώπου. Η ταύτιση και η ταυτόχρονη απόστασή μας από τη φύση δημιουργούν μια ρωγμή, μια σχάση. Ίσως το πρώτο αίτιο της ανάγκης για έκφραση να ξεπηδά μέσα από αυτή τη ρωγμή, θέλοντας πρώτα να τη δηλώσει, μετά να τη γεφυρώσει.

Σ' αυτόν τον πρώτο τόμο της μνημειώδους τρίτομης μελέτης της, η Χάννα Άρεντ ιχνηλατεί την άνοδο του αντισημιτισμού στην ιστορία του εβραϊσμού της Κεντρικής και της Δυτικής Ευρώπης και σκιαγραφεί τον ρόλο που έπαιξαν οι Εβραίοι στην ανάπτυξη του εθνικού κράτους από τη μία και της κοινωνίας των μη Εβραίων από την άλλη. Με την εμφάνιση των πρώτων αντισημιτικών κομμάτων της δεκαετίας του 1870 και του 1880, υποστηρίζει η Άρεντ, άνοιξε ο δρόμος που κατέληξε στην "τελική λύση". Και βλέπει την Υπόθεση Ντρέυφους ως μία γενική πρόβα για το έργο που εκτυλίχθηκε στην εποχή μας -την πρώ...

Γιατί ο τόπος αυτός δεν δημιουργεί, γιατί δεν αφήνεται να δημιουργήσει; Γιατί η κρίση αυτή αγγίζει τα όρια της υπαρξιακής παραίτησης; Ποιος ήταν ο ανθρωπολογικός τύπος Νεοέλληνα που κυριάρχησε στη μεταπολίτευση; Ποιος ήταν ο νέος ρόλος της οικογένειας, της μητέρας, και πώς προκλήθηκε το έλλειμμα αυτονομίας; Πώς μεγιστοποιήθηκε η εθνική μας μειονεξία και πώς παγιδευτήκαμε σε μια αδιόρατη συλλογική ανεπάρκεια; Ποιο είναι το πραγματικό συλλογικό τραύμα μας; Γιατί εισάγουμε στο συλλογικό μας σώμα το τραύμα και τη θεραπεία των άλλων; Υπάρχουν κάποια θεμελιώδη ασυμβίβαστα μεταξύ...

Στο βιβλίο ανθολογούνται τρία κείμενα εθνογράφων της Παπούα Νέα Γουϊνέας για τη γλώσσα, την ποιητική και τις επιτελέσεις της μουσικής και του τραγουδιού σε τρεις πολιτισμούς, του Ουμέντα, τους Καλούλι και τους Φόι. [...] Το κύριο θέμα που εξετάζεται στα τρία κείμενα είναι ο ηχητικός συμβολισμός στη γλώσσα, την ποίηση και τη μουσική. Το ευρύτερο πλαίσιο είναι το περιβάλλον του τροπικού δάσους, ως ιδιαίτερο σύμπλεγμα φυσικών και πολιτισμικών χαρακτηριστικών, τα οποία διαμορφώνουν αλλά και διαμορφώνονται από τις σχέσεις των τοπικών πολιτισμών με τον ήχο και τις αισθήσεις, ειδ...