Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

ΜΟΙΡΑ, ΙΙ Τη θάλασσα/ και τον αγέρα ανάμεσά μας έβαλες./ Μα στις ψυχές ανάμεσα/ να βάλεις, τι μπορείς;/ Όσο δεν έχει η αυλαία πέσει/ κ' είμαστε οι δυό στον ίδιο γήινο χώρο,/ θα σε γυρεύω πάντα μέσα στο όνειρο-/ κι ας μην το μάντεψες ποτέ/ πως είν' αυτό Παράδεισος για μένα... (από τη συλλογή "Η Ευρυδίκη στο φως", 1980)

[...] Δύσκολο πράγμα η Ποίηση, όχι μόνο να την πραγματοποιήσεις, αλλά και να την αιστανθείς. Γιατί η ποίηση δεν έχει βέβαια αντικειμενική αξία, όπως τα εμπορεύματα στο χρηματιστήριο. Έχει υποκειμενική. Προσκτάται και οικειοποιείται την αξία της αίσθησης του ίδιου του ευαίσθητου δέκτη της. Εκείνου που ξέρει την ποιότητα στο νήμα του υφάσματος και την ύφανσή του. Άλλο πράγμα τώρα και μάλιστα στις μέρες μας, η επενέργεια της ρεκλάμας, που ψαρεύει το πολύ το πλήθος στην αγέλη. Εκεί παρασύρονται οι ανυποψιάστοι σαν τον στραβό στον Άδη. Ο Καβάφης άραγε είχε διαφορετική αξία στην...

Όταν προσπαθώ να θυμηθώ από πότε άρχισα να γράφω ποιήματα, από πότε δηλαδή ο αγώνας αυτός με τις λέξεις για να εκφρασθεί η ψυχή έγινε καταφυγή και καθημερινό βίωμα μου, ολοζώντανη έρχεται στη μνήμη μου η μικρή μου πατρίδα, η Ανδρίτσαινα, με τη φημισμένη βιβλιοθήκη του Νικολόπουλου, και το αυστηρό και μειλίχιο μαζί, όλο βουνά τοπίο της ορεινής Ολυμπίας, με τον δωρικό, δίπλα στις Βάσσες, ναό του Επικούρειου Απόλλωνα. [...] Απόρροια λοιπόν περιβάλλοντος, πνευματικής καλλιέργειας και διδαχής η Ποίηση; [...] Ασφαλώς και δεν προγραμματίζει ο ποιητής· πώς θάταν άλλωστε δυνατ...

Από παιδί σε όλη μου τη ζωή, έρχονταν ώρες όπου αισθανόμουν την ανάγκη να εκφραστώ σε στίχους, όπου ό,τι είχα μέσα μου δεν εκφράζονταν παρά σε στίχους· σε στίχους δεσμευμένους ή ελεύθερους, σε κάποια μορφή ρυθμικού λόγου. Το είδος του στίχου γεννιόνταν μαζί με το περιεχόμενό του· ποτέ δεν προβάδιζε η ύλη του από τη μορφή του. Περνούσαν χρόνια κάποτε και δεν έγραφα ούτε ένα στίχο. Και ύστερα έρχονταν εποχές όπου οι στίχοι ρέανε κρουνός. Τους στίχους τους πιο απρόσωπους τους δημοσίευα, από καιρό σε καιρό, σε περιοδικά, τους πιο προσωπικούς τους κρατούσα για τον εαυτό μου....

Πάνε σαράντα ένα χρόνια αφότου τύπωσα σε βιβλίο τους πρώτους μου στίχους ("Στρατιώτες" 1928). Στο διάστημα αυτό έγραψα αρκετά ποιήματα, που άλλα τα δημοσίευσα κι άλλα τ' άφηκα να περιμένουν. Αναπολώντας σήμερα τις περιστάσεις της ποιητικής μου παραγωγής, διαπιστώνω πως αυτή χαρακτηρίζεται από μακριές περιόδους σιωπής που διακόπτονται από εκρήξεις δημιουργίας. Τα μεσοδιαστήματα, βέβαια, τα γεμίζει ακατάπαυστη δημιουγία σε άλλα λογοτεχνικά είδη. Αν αυτή έλειπε, ο καθαυτό ποιητικός οίστρος μπορεί να ήταν αδιάπτωτος. [...] Η λυρική ποίηση, κατά την ιδέα μου, διαιωνίζει τμήμα...

ΟΙ ΣΚΙΣΜΕΝΕΣ ΛΟΥΡΙΔΕΣ Της ψυχής οι σκισμένες λουρίδες, φίδια και πόνος αστραπών πεσμένες στο χώμα, με τον μεγάλο άνεμο ακόμα παλεύουν. Της κραυγής τα κουρέλια σε χίλια κομμάτια σκιστήκαν και σφαδάζουν στις εξόδους της γης και κρατιώνται ακόμα με πάθος απ' το μεγάλο σώμα, από τ' άνθος της μέθης που άνοιγε κι έκλεινε τη ζωή. Στις φρικιάσεις δίπλα της θάλασσας, ακόμα τραντάζεται απ' το λυγμο ακόμα προχωρεί στις βαθύσκιωτες της καρδιάς του στοές, ο άνθρωπος, πυρπολημένος και νικητής, που απ' της αιωνιότητας το βέλος πόθησε ολόκληρος να καεί. (από τη συλλο...

[Το πρώτο ποίημα του βιβλίου: Πληγές γιομάτη, ξέσκλιδη, γυρίζω απ' των ανθρώπων τον αχό και γέρνω στην πόρτα της σπηλιάς μου κι αργοκλαίω. Φτωχός μαντύς η ταπεινότητά μου είναι! Κανείς δε μ' είδε ουρανική να πλέκω, σα λιόγεννη ψυχή, τα ονειρεμένα κι αστρόφωτα τραγούδια μου στην άκρη της αργυρολιμνιάς. Κανείς δε μ' είδε, σα σκιά αλαφριά, μακριάθε ν' ακλουθάω το βήμα του Θεού, στ' αποσπερνό του περιδιάβασμα, σα βγαίνει ν' ανασάνει της γης την ομορφιά και των ανθρώπων! (από τη συλλογή "Ερημικά", 1951) ]

[...]Ο Κώστας Μιχαηλίδης δεν αποτελεί έναν απελπισμένο στοχαστή και ποιητή αλλά έναν γενναίο ευγενή κάποιον που αντικρίζει κατάματα την "ερημιά που πληγώνει" και ακριβώς σ' αυτό το αντίκρισμα διακρίνει το "ιερό φέγγος", "το μέσα φως", "τη γενεαλογία της αγάπης". Έτσι η ευγένεια του συνδέεται με την δέηση, την ευχαριστία, ακόμα και τη γιορτή. Σ' αυτόν θα βρούμε εικόνες που αφ' ενός παραπέμπουν στον Ρίλκε: τον χορευτή, τον ακροβάτη, την "γιορταστική ιαχή", αφ' ετέρου πηγάζουν από το Βυζάντιο της Κύπρου, το γεμάτο με την φεγγοβολή και την ευαγγελική γλυκύτητα του Νεόφυτου του...

Το βιβλίο αυτό το οφείλω κατά μεγάλο μέρος στον Μάριο Πλωρίτη. Σ' ένα εξαίρετο άρθρο του ("Το Βήμα" 20/9/95), το πλέον συγκροτημένο κείμενο σε μορφή και έκταση δοκιμίου, που έχει κατά τη γνώμη μου γραφεί πάνω σε ανάλογο θέμα: "Θάλασσα - μοίρα των Ελλήνων (Μικρό τάμα στην υγρή Ελεούσα)". Εκεί, αναφέρεται η φράση του Κολόμβου: "Ο Θεός πρώτα έφτιαξε την αγάπη και μετά τα μακρινά ταξίδια". Έτσι μπήκε μέσα μου η μικρή φλόγα, που φούντωσε σε ώρες κρισιμότατες στο Ωνάσειο, όπου ζητούσα να μ' αξιώσει ο Θεός σ' ένα μακρυνό θαλασσινό ταξίδι, αν έβγαινα γερός απ' εκεί. Πρόσφατα έγινε...

Πιστεύω ακράδαντα σ' αυτό που λέγεται, ότι ο αναγνώστης είναι δημιουργός. Ότι τελικά ένα κείμενο δεν είναι παρά μια πρόφαση για να δράσει η φαντασία του αναγνώστη, δίνοντας κι αυτή απ' την πλευρά της σάρκα και περίγραμμα σε πρόσωπα και καταστάσεις, πλουτίζοντας τον συγγραφέα και τις ιδέες του. Έτσι το έργο του προεκτείνεται μέσα στον προβληματισμένο αναγνώστη ανανεωμένο (αλλά όχι προδομένο) από την προσθήκη της ευαισθησίας του. Η αναζήτηση του ίδιου του εαυτού του μέσα στις γραμμές που χάραξε κάποιος άλλος, περικλείει μια μαγεία και μια διαλεκτική. Από το ζευγάρωμα αναγνώστ...

Τα περισσότερα από τα δοκιμιακά κείμενα που ακολουθούν έχουν δημοσιευθεί στο περιοδικό Ευθύνη. Με τα κείμενα αυτά έγινε προσπάθεια να ερευνηθεί το βάθος των ιδεών και των πραγμάτων, βέβαια, όσο αυτό είναι δυνατό και κατορθωτό. Ακόμη, έγινε προσπάθεια να χρησιμοποιηθεί η ουσία των λέξεων και η πρωταρχική τους σημασία, ώστε να αποφεύγονται μακρηγορίες και επαναλήψεις, που είναι και βαρετές και παραπλανητικές. Διον. Κωτίδης