Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τα Τάγματα Ασφαλείας είναι ο μεγάλος απών από την επίσημη εικόνα της δεκαετίας του ?40 που φιλοτεχνήθηκε στα μεταπολεμικά χρόνια. Μπορεί τα στελέχη τους να ενσωματώθηκαν πλήρως στο μετεμφυλιακό «κράτος των εθνικοφρόνων», φτάνοντας επί χούντας μέχρι την κορυφή της κρατικής ιεραρχίας, αναγκάστηκαν όμως να αποσιωπήσουν το κατοχικό παρελθόν τους: οι νικητές του Εμφυλίου αντλούσαν τη νομιμότητα τους από τις εξόριστες βασιλικές κυβερνήσεις, όχι από τον Ράλλη και τον Τσολάκογλου. Ο μόνος τρόπος να χωρέσουν οι ταγματασφαλίτες στην κυρίαρχη αφήγηση, ήταν ως θύματα του κοινού εχθ...

Πριν ακόμη από το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, η Μεγάλη Βρετανία είχε εγκαθιδρύσει κλιμάκια των υπηρεσιών πληροφοριών της για την εκτέλεση μυστικών επιχειρήσεων στην Ευρώπη, με σκοπό όχι μόνο τη συλλογή πληροφοριών, αλλά την πολιτική ανατροπή και την προπαγάνδα. Η κατάσταση που διαμορφώθηκε από τη ραγδαία γερμανική επέκταση στην Ευρώπη δεν άφηνε στους Βρετανούς επιλογές για υιοθέτηση μιας επιθετικής στρατηγικής χρησιμοποιώντας στρατό ξηράς. Μέχρι τη στιγμή που η Βρετανία θα μπορούσε να συγκροτήσει αξιόλογες τακτικές ένοπλες δυνάμεις ο μοναδικός τρόπος αποδυνάμ...

"Επί Μεταξά βιάσθηκαν γυναίκες, υπέστησαν μαρτύρια χιλιάδες άνθρωποι, σκοτώθηκαν και γκρεμίστηκαν από τα μπαλκόνια της Ασφάλειας γέροι, έγιναν τόσα εγκλήματα, μα κανείς απ' αυτούς δεν είπε τίποτα. Μα τώρα φωνάζουνε ότι ο Άρης σφάζει. Ναι, σφάξαμε και είμαστε έτοιμοι να ξανασφάξουμε αν χρειαστεί. Ποιους όμως σφάξαμε; Εμείς είμαστε πιο πονόψυχοι απ' αυτούς. Απόδειξη είναι ότι εμείς είμαστε κείνοι που τρώγαμε χρόνια τώρα τις καρπαζιές και καταδιωκόμασταν. Σφάξαμε κείνους που πρόδιναν στους κατακτητές τους Έλληνες, κείνους που κλέβανε το λαό και διαπράττανε εγκλήματα..."...

Άνοιξη του 1948, ένα ασύλληπτο δράμα ξετυλίγεται στα βουνά της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Οι μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) πολεμούν ηρωϊκά, αλλά απεγνωσμένα. Οι δυνάμεις του κυβερνητικού στρατού είναι ασύγκριτα υπέρτερες και υπερσύγχρονα εξοπλισμένες. Θα υπάρξουν λάθη και αδυναμίες από τη μεριά του ΔΣΕ στη διεξαγωγή του αγώνα. Το μάτι, όμως, του "επαγρυπνητή" θα πέσει στον λαϊκό αγωνιστή, τον ήρωα του Αλβανικού μετώπου και της Εθνικής Αντίστασης, Βασίλη Ραφτούδη. Σε άθλια κατάσταση από την "ανακριτική διαδικασία" παραδίδεται στον στρατιωτικό διοι...

Με την πρόσφατη ανακοίνωση της πρόθεσης της βρετανικής κυβέρνησης των Εργατικών να αναβάλλει το δημοψήφισμα για την επικύρωση της Ευρωπαϊκής Συντακτικής Συνθήκης, απόρροια των αρνητικών αποτελεσμάτων σε Γαλλία και Ολλανδία και της πρόδηλης αρνητικής προδιάθεσης του βρετανικού λαού προς αυτό, το ανά χείρας βιβλίο διερευνά ουσιώδη ζητήματα που προκύπτουν από την ευρωπαϊκή πολιτική του Εργατικού Κόμματος στη διάρκεια της μεταπολεμικής περιόδου και, ιδιαίτερα, τα θέματα που αφορούν στην εθνική ταυτότητα των Βρετανών, τα οποία φαίνεται να προσδιορίζουν καταλυτικά τη στάση τους α...

Το αφήγημα του Φιφή Ιωάννου "Έτσι άρχισε το Κυπριακό", καλύπτει μια ολόκληρη δεκαετία από την ιστορία του ΑΚΕΛ, του μεγαλύτερου και αρχαιότερου κόμματος στην Κύπρο. Μέσα από την ιστορία του ΑΚΕΛ παρακολουθούμε συνάμα και την ιστορία της Κύπρου, αφού το Κόμμα και οι αγώνες του είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με τους αγώνες του κυπριακού λαού και των εργαζομένων για ελευθερία, για πολιτικές και κοινωνικές κατακτήσεις. Αν δε, λάβουμε υπόψη ότι τα εισαγωγικά άρθρα καλύπτουν έστω περιληπτικά την εμφάνιση του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου -διάδοχος του οποίου είναι το ΑΚΕΛ- και τη δ...

Δύο Ελλάδες στάθηκαν αντιμέτωπες τον Δεκέμβρη του 1944. Η μια που ζητούσε την ελευθερία και η άλλη που ήθελε τη συναλλαγή με τον εχθρό. Η μια πολεμούσε και η άλλη επρόδινε. Ο Δεκέμβρης ήταν η πιο αποφασιστική σύγκρουση ανάμεσα στις δυο αυτές Ελλάδες. Θα κρινόταν αν θα κυβερνούσαν τον λαό ανάξιοι και προδότες ή θα αφηνόταν να ρυθμίσει μόνος του τα εσωτερικά του. Εκείνο που τελικά έγινε τον Δεκέμβρη ήταν μια ελεεινή σκευωρία των δυνάμεων της φασιστικής και δοσιλογικής Ελλάδας, που μαζί με τα όπλα του Τσώρτσιλ, θέλησαν ν' αποκεφαλίσουν την Ελλάδα της ηρωικής Αντίστασης. Στην ε...

Όταν ο Ζαχαριάδης γύρισε από το Νταχάου στην Αθήνα, τον υποδέχθηκαν με τεράστια συλλαλητήρια. Τίποτε δεν σκίαζε τη λαμπερή του εικόνα, τη φήμη του ως ηγέτη. Λίγο αργότερα, όταν ο εμφύλιος άρχισε να διχάζει τη χώρα, κάποια χωριά στα βουνά μετονόμαζαν την κεντρική τους πλατεία σε "Πλατεία Ζαχαριάδη". Ποιος λοιπόν ήταν ο άνθρωπος αυτός; Και ποιο ρόλο έπαιξε στο Νταχάου; Ποιος τον κατηγόρησε για πράκτορα των ναζί και γιατί; Ποιοι, αντίθετα, μέσα στο Νταχάου τον έβλεπαν ως έναν καλοσυνάτο άνθρωπο, πρόθυμο να τους συμβουλεύσει και να τους βοηθήσει; Πού βρίσκεται η αλήθεια και π...

Γεννημένος στη Λαμία τον Αύγουστο του 1905, ο Θανάσης Κλάρας θα πάρει μέρος στις μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις του 1923-1924, θα στρατευθεί στις γραμμές του ΚΚΕ το 1925 και θα υποβληθεί σε φοβερά βασανιστήρια στον πειθαρχικό ουλαμό, στο Καλπάκι. Ο πόλεμος του '40 τον βρίσκει σε μονάδα του Πυροβολικού έξω από τη Θεσσαλονίκη και με την κατάρρευση του μετώπου κατεβαίνει στην Αθήνα. «Εδώ ακριβώς», σημειώνει ο καπετάν-Θωμάς, «ξεπετάγεται ο νέος Θανάσης Κλάρας, ο Άρης Βελουχιώτης, όπως θα μείνει στην ιστορία». Στις σύντομες, αλλά τόσο σημαντικές αναμνήσεις του, ο Λευτέρης...

Οι Άγγλοι ήσαν άσπονδοι και αδιάλλακτοι εχθροί της εθνικής μας αντίστασης, όπως αυτή τελικά διαμορφώθηκε, σε ένα παλαϊκό κίνημα ενάντια στους κατακτητές. Την αντίσταση την καταλάβαιναν και τη θέλανε να περιοριστεί σε μικρές γκρούπες κομάντος -σαμποτέρ με αποστολή καθαρά πολεμική που θα βρίσκονταν κάτω από τις διαταγές τους. Θα εκτελούσαν μόνο τις αποστολές που θα τους έδινε το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής. Κι όταν αυτό το σχέδιο τους δεν έπιασε, προσπάθησαν, με κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο, να υποτάξουν τις αντιστασιακές οργανώσεις στη δική τους καθοδήγηση (όπως έγινε με τον Ζ...

Η συγγραφέας παρατηρεί ότι η ιστορία δεν διδάσκει κατ' ανάγκην, και οπωσδήποτε όχι πάντοτε. Ότι όλα αλλάζουνε και συχνά όλα τα ίδια μένουν. Αν υπάρχει κάποια βαθύτερη αισιοδοξία στις σελίδες του βιβλίου, αυτή δεν βρίσκεται στα επιμέρους στοιχεία των περισσότερων από τις ιστορίες του, αλλά προκύπτει από τη διαπίστωση ότι υφίστανται ακόμα, ως συστατικά της κοινωνίας, αν και εν υπνώσει, κατά κανόνα, οι δυνάμεις της ανυπακοής και της αντίστασης. Τίποτα δεν τελείωσε. Μικρές ιστορίες, ομιλίες, περιγραφές εφημερίδων, αποσπάσματα βιβλίων που έρχονται από το παρελθόν αποτελούν το...

Το ημερολόγιο - ντοκουμέντο του αντιφασίστα ποιητή Έριχ Βάινερτ. Στις 31 Ιανουαρίου 1943, μια ημέρα μετά τη δέκατη επέτειο της ανόδου του Χίτλερ στη Γερμανία, στις 10 ώρα το πρωί στα κελάρια του εμπορικού κέντρου του Στάλινγκραντ (Univermas) οι Γερμανοί στρατηγοί υπέγραψαν την άνευ όρων συνθηκολόγηση. Η στρατιά του στρατηλάτη Φρήντριχ Πάουλους, ο ίδιος και το επιτελείο του παραδόθηκαν στο σοβιετικό στρατό. Στα χαλάσματα του Στάλινγκραντ υψώθηκε η σημαία της νίκης. Ολάκερη η έρημος και η χιονισμένη στέπα ανάμεσα στον Βόλγα και τον Ντον είναι τώρα κάτασπρη από τεμαχισμένα, κ...

"Η τραγωδία της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 έδειξε ότι ακόμη και αν έχει γίνει κάποια πρόοδος, έχουμε όλοι -δυτικός και ισλαμικός κόσμος από κοινού- αποτύχει στη δοκιμασία. Αν θέλουμε να τα πάμε καλύτερα στον εικοστό πρώτο χριστιανικό αιώνα, οι άνθρωποι της Δύσης πρέπει να μάθουν να κατανοούν τους Μουσουλμάνους με τους οποίους μοιράζονται τον πλανήτη. Πρέπει να μάθουν να σέβονται και να εκτιμούν την πίστη τους, τις ανάγκες, την οργή και τις προσδοκίες τους. Και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για ν' αρχίσει αυτή η σοβαρή διαδικασία από το να κατανοήσουμε ακριβώς τη ζωή του Προφήτη Μ...

Πώς επιβίωναν οι κρατούμενοι στο Νταχάου κάτω από το εξοντωτικό καθεστώς που είχαν επιβάλει τα Es-Es; Η αλληλεγγύη, η συμπόνια για τον κρατούμενο και η πίστη στη ζωή ήταν τα βασικά εφόδια για την επιβίωση στο ζοφερό στρατόπεδο. Κάθε μέρα καταγράφονταν πράξεις τέτοιου μεγαλείου, που ίσως η ανθρωπότητα δεν γνώρισε ποτέ στην ιστορία της. Ο ένας κρατούμενος ήταν έτοιμος να θέσει σε κίνδυνο τη δική του ζωή για να σωθεί ο διπλανός του. Μέσα στην καθημερινή φρίκη, την ώρα που τα κάρα κουβαλούσαν τους πεθαμένους για τα κρεματόρια, κάποιοι κρατούμενοι συντηρούσαν την πνευματική ζωή...

Η ιστορία των πολιτικών οργανώσεων με κομμουνιστική, σοσιαλιστική ή εργατική αναφορά γύρω ή σε αντίθεση με το ΣΕΚΕ-ΚΚΕ ξεκινάει από πολύ νωρίς, ήδη από το 1918. Οι διαφωνίες σχετικά με την πολιτική γραμμή που θα έπρεπε να ακολουθήσει το νεοσύστατο κόμμα από τη μια και οι διαφορετικές προσεγγίσεις της ελληνικής κοινωνίας από την άλλη δημιούργησαν τριβές που παρήγαγαν διαγραφές και διασπάσεις. Θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον να εξετασθούν στο σύνολό τους όλες αυτές οι οργανώσεις, η δράση τους, οι απόψεις τους, οι διαφωνίες τους και ο ρόλος τους στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου. Η πα...

Το πνεύμα του νέου καθεστώτος μετά τις εκλογές της 30ης Μαρτίου 1946 ήταν εκδικητικό και μικροκομματικό. Ανταποκρίθηκε στην πλειοψηφία των φιλομοναρχικών βουλευτών, που επέμεναν σε σκληρά μέτρα ώστε να μπει φραγμός σ' αυτό που έβλεπαν ως διολίσθηση προς την αναρχία, ενώ ταυτόχρονα εναντιώνονταν σε όσους απαιτούσαν να ληφθούν μέτρα κατά της δεξιάς τρομοκρατίας. Τουλάχιστον τρεις από τους βουλευτές αυτούς είχαν τη διοίκηση σωμάτων συνεργατών των Γερμανών κατά τη διάρκεια της Κατοχής, και τουλάχιστον ένας εκ των υπουργών είχε στενές σχέσεις με τους συνεργάτες. Οι εξτρεμιστές β...

Το ελληνικό σοσιαλιστικό κίνημα στο πρώτο στάδιο της εμφάνισης και ανάπτυξής του, δεν είχε ούτε ευρεία κοινωνική βάση, ούτε μια γενικότερη απήχηση στο λαό. Περιοριζόταν σε ένα μικρό κύκλο διανοουμένων, εργατών και επαγγελματιών, που δεν μπορούσε να έχει τη δύναμη που ήταν αναγκαία για να ασκήσει μια σοβαρή και αποτελεσματική πίεση στην άρχουσα τάξη της εποχής. Παρ' όλα αυτά ο σπόρος της αμφισβήτησης της νομιμότητας της άρχουσας τάξης και της ιδεολογίας της ρίχτηκε και πολύ γρήγορα έμελλε να δώσει τους κοινωνικά ωφέλιμους καρπούς του. Προς το τέλος του 19ου αιώνα και σε συνέ...

"Συλλογίζομαι τώρα τη σιωπή των πρώην κομμουνιστών. Τι απέγιναν εκείνα τα εκατομμύρια των Ιταλών κομμουνιστών της δεκαετίας του '80 και τι σκέφτονται σήμερα;". Φεντερίκα Μοντεβέκι. Αυτό το κρίσιμο ερώτημα έγινε αντικείμενο μιας ανταλλαγής επιστολών ανάμεσα στον Βιτόριο Φόα, τη Μύριαμ Μαφάι και τον Αλφρέντο Ράιχλιν που θυμούνται το παρελθόν, διερωτώμενοι για το μέλλον. Ήρεμες και στοχαστικές επιστολές που σε κερδίζουν με τον ταπεινό τους λόγο και τη νοσταλγική τους υπενθύμιση για τους γεμάτους πάθος αγώνες στις δεκαετίες που πέρασαν. Στο σύνολό του, το βιβλίο «Η σιωπή των...