Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στις ελληνιστικές σχολές η φιλοσοφία, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σήμερα, δεν ήταν αποστασιοποιημένη από τον κόσμο, την καθημερινή ζωή και τις αληθινές ανάγκες των ανθρώπων ήταν μια τέχνη που φιλοδοξούσε να δώσει στους μαθητές της τα διανοητικά και ηθικά εφόδια να κατακτήσουν την ευδαιμονία, την οποία αναγνώριζε ως το υπέρτατο αγαθό. Οι Επικούρειοι, οι Στωικοί και οι Σκεπτικοί αντιλαμβάνονταν την φιλοσοφία ως επιστήμη ανάλογη με την ιατρική, βέβαιοι ότι οι αρρώστιες που φέρνει στο φως και θεραπεύει είναι προπαντός αρρώστιες της πεποίθησης: λάθος ιδέες για το τι αξίζει στη...

Το 12Ο4 η Βυζαντινή αυτοκρατορία κατακτήθηκε από δυτικά στρατεύματα της Τέταρτης Σταυροφορίας, ένα συνασπισμό δυνάμεων που συγκροτήθηκε με πρόσχημα την απελευθέρωση των Αγίων Τόπων. Το γεγονός υπήρξε κοσμοϊστορικό για τους υπηκόους της Αυτοκρατορίας και άλλαξε δραματικά την εικόνα που είχαν για το κράτος και τους εαυτούς τους. Από πολλούς σύγχρονους ιστορικούς υποστηρίζεται ότι στα χρόνια της φραγκοκρατίας δόθηκε το έναυσμα για τη διαμόρφωση ενός ελληνικού πρωτοεθνικισμού που έμελλε, αιώνες μετά, να οδηγήσει στη δημιουργία του νεοελληνικού κράτους. Με εργαλείο την θεω...

Η σύντομη αυτή εργασία επιχειρεί να παρουσιάσει στα βασικά της σημεία την ιστορική εξέλιξη της διπλωματίας ως διοικητικής δραστηριότητας - δηλαδή ως μέσου υλοποίησης αποφάσεων που αφορούν στις σχέσεις μεταξύ δρώντων του διεθνούς συστήματος και όχι ως συνώνυμης της εξωτερικής πολιτικής, η οποία αφορά στη λήψη αυτών των αποφάσεων. Βέβαια η αλληλεπίδραση των δύο είναι μεγάλη και αυτό λαμβάνεται υπ’ όψη στην ανάπτυξη του θέματος. Ευελπιστούμε ότι η γνώση του ιστορικού υπόβαθρου και της εξέλιξης της διπλωματίας θα συνεισφέρει στην πληρέστερη κατανόηση της σημερινής δομής και τρό...

Οι αθέατες πτυχές της ιστορίας, τα λησμονημένα γεγονότα, οι άγνωστες λεπτομέρειες, μέσα από μια αφήγηση συνεχή, με σύντομες, κοφτές ανάσες: "... είναι η μέγιστη προσφορά της λογοτεχνίας στη συνείδηση των πολιτών, όπου ο συγγραφέας παραμένει στη σκιά, τα γεγονότα κρίνονται μεν, αλλά περισσότερο συμφωνούνται και κανένας, μήτε αναγνώστης μήτε θεατής, δεν έχει διάθεση να αναλύσει υπό γενικότητα. Ο συγγραφέας που επινόησε την παρούσα αφήγηση, παρ' ότι ασχολείται με το συγκεκριμένο είδος επί αρκετές δεκαετίες, απουσιάζει επίτηδες από το θαύμα και την αθλιότητα της διαδρομής -...

Ο καθένας που θα πάρει να διαβάσει τον "Μισοπώγωνα", σίγουρα θα βρει να υπογραμμίσει με το μολύβι αρκετά σημεία. Με άλλα θα γελάσει, κάποιες στιγμές θα μπει στον πειρασμό να κάνει θλιβερές συγκρίσεις με σημερινούς πολιτικούς και διανοούμενους, κάποια άλλα θα φωτίσουν τα ποιήματα του Καβάφη που τόσο συχνά αναφέρει τον Ιουλιανό - κι ίσως πολλούς τους κάνει να ερωτευτούν την ιστορία, όπως την ερωτεύτηκε ο Αλεξανδρινός ποιητής. Ένα είναι βέβαιο: ποτέ στην παγκόσμια ιστορία δεν έχει ξαναγραφεί τέτοιος αποκαλυπτικός και ειλικρινής λόγος ηγέτη κράτους προς πολίτες. Ποτέ δεν έχει...

Κανένα ποίημα δεν είναι τόσο βαθιά διαποτισμένο από το παράδοξο όσο το "De rerum natura"· και τούτο γιατί ο Λουκρήτιος έγραψε ποίηση πατώντας πάνω στον θάνατο της ποίησης - του έρωτα, του φόβου, της επιθυμίας, του μύθου, της ψευδαίσθησης, του λάθους, της παράδοσης, της θρησκείας. Το μόνο που τον εκστασιάζει είναι το ένα και μοναδικό μυστήριο που αποκάλυψε η επικούρεια φιλοσοφία. Και τούτο το μυστήριο είναι πως δεν υπάρχει κανένα μυστήριο· μοναχά κάτι αραχνοφωλιές μες στον ανθρώπινο νου... Το "De rerum natura" είναι το χαμένο ελληνικό έργο "Περί Φύσεως" του Επίκουρου, σε...

Η στωική φιλοσοφία πλάθει ανθρώπους με αξιοζήλευτη προσωπικότητα, με μεγαλείο ψυχής, ανθρώπους που συνταιριάζουν αρμονικά στον τρόπο ζωής τους φαινομενικά αντίθετες διαθέσεις: την ελεύθερη βούληση με την αποδοχή της αναγκαιότητας, την αυστηρότητα με την ανοχή, τη θεωρία με την πράξη, την επαγρύπνηση με την γαλήνη, την αγάπη για τη ζωή με την αποδοχή της ιδέας του θανάτου, την φιλοπατρία με τον κοσμοπολιτισμό - διαμορφώνοντας μέσα από τις αντιθέσεις αυτές έναν ισορροπημένο χαρακτήρα. Οι Στωικοί συστηματικά υποστήριζαν ότι η φιλοσοφία αποσκοπεί στη διδασκαλία μιας τέχνης του...

Tην κρυφή γοητεία του ναζισμού δεν θα την ανακαλύψει κανείς στα στρατόπεδα θανάτου, στη δράση των Ες-Ες και στα εγκλήματα πολέμου - αλλά στην ικανοποίηση των συναισθηματικών αναγκών ενός λαού που αναζητούσε αυτοεκτίμηση και κοινωνική συνοχή. Λίγο ασχολήθηκαν οι ιστορικοί με τα αίτια των μαζικών προσχωρήσεων στο ναζισμό, με τα αληθινά βιώματα και τις συνθήκες ζωής, την καθημερινότητα, τις νοοτροπίες της μεγάλης πλειονότητας του γερμανικού λαού στα υποτιθέμενα "καλά χρόνια" του Τρίτου Ράιχ, πριν το ξέσπασμα του πολέμου - και ακόμη λιγότερο με το πώς αυτά τα βιώματα κατέστησαν...

Είναι ζωτικό και πάντα επίκαιρο το ερώτημα, πώς συνέβη να ανακοπεί και να οπισθοδρομήσει ο πολιτισμός. Είναι ένα από τα μεγάλα ερωτήματα που πρέπει κανείς να θέτει και να απαντά, αν μη τι άλλο για να προσδιορίσει ως μορφωμένος και σκεπτόμενος άνθρωπος τι εννοεί ως πολιτισμό και τι ως βαρβαρότητα, επανεξετάζοντας τις πνευματικές και ηθικές του αξίες. Κάθε ιστορική μελέτη, λοιπόν, που συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση πληρώντας τις επιστημονικές προϋποθέσεις, είναι πολύτιμη και ευπρόσδεκτη. Το βιβλίο αφηγείται την ιστορία μιας απίθανης παραδοξότητας: το πώς μια περιθωριακ...

Στη σοσιαλιστική παράδοση συναντούμε συχνά μια οξεία κριτική του κυρίαρχου δημοκρατικού λόγου. Εξίσου συχνά, ο σοσιαλισμός προτάθηκε ως η πιο ευρεία δημοκρατία που θα γνώριζε ποτέ ο κόσμος. Τι συμβαίνει εδώ; Είναι, άραγε, η δημοκρατία ένα απλό νομιμοποιητικό μακιγιάζ για το "δεσποτισμό του εργοστασίου"; Μήπως η νομιμοποιητική της ισχύς βασίζεται στο ότι, αντίθετα, εγκλείει κάτι άξιο λόγου, του οποίου ο σοσιαλισμός αποτελεί και το μόνο δυνατό διάδοχο; Τι γίνεται όταν οι περιεκτικές προϋποθέσεις της δημοκρατίας βρίσκονται σε άκρα αναντιστοιχία με τις παρούσες πολιτικές μορφές...

"Ο Επίκουρος δεν έχει βαλθεί να στρέψει τους ανθρώπους προς την ηδονή και την αποφυγή πόνου. Θεωρεί δεδομένο και αυταπόδεικτο ότι αυτά είναι τα κίνητρα και ο σκοπός κάθε ανθρώπινης ενέργειας. Το πρόβλημα που θέλει να λύσει είναι η αποτυχία των ανθρώπων να διασφαλίσουν την ευδαιμονία που από τη φύση τους επιθυμούν και για την οποία πασχίζουν. Η ηθική του είναι ένα σύστημα εκπαίδευσης στα μέσα με τα οποία μπορούν οι άνθρωποι να εξασφαλίσουν μια ζωή όπου η ηδονική εμπειρία υπερισχύει του πόνου". A.A. Long Αν στην Ελλάδα η σοβαρή μελέτη της επικούρειας φιλοσοφίας βρίσκεται...

Χρειαζόμαστε μια αναθεμελίωση του Διαφωτισμού, που να διαφυλάσσει την κληρονομιά του, υποβάλλοντάς την ταυτόχρονα σε κριτικό έλεγχο, και αποτιμώντας την στο φως των επιθυμητών και ανεπιθύμητων συνεπειών της. Δεν κινδυνεύουμε να προδώσουμε τον Διαφωτισμό, το αντίθετο μάλιστα: ακριβώς μέσω της κριτικής μας παραμένουμε πιστοί στο πνεύμα του και εφαρμόζουμε τη διδασκαλία του. Τσβετάν Τοντόροφ

"Η υποτιθέμενη ήττα των αντισυστημικών δυνάμεων το 1989 ήταν στην πραγματικότητα μια μεγάλη απελευθέρωση. Έβγαλε από τη μέση την φιλελευθερο-σοσιαλιστική δικαίωση της καπιταλιστικής κοσμοοικονομίας, και σήμανε την κατάρρευση της κυρίαρχης φιλελεύθερης ιδεολογίας. Ωστόσο η νέα εποχή την οποία ήδη διανύουμε είναι επικίνδυνη. Ταξιδεύουμε σε αχαρτογράφητες θάλασσες. Ξέρουμε περισσότερα για τα χθεσινά λάθη παρά για τους αυριανούς κινδύνους. Θα χρειαστούμε τεράστια συλλογική προσπάθεια για ν' αναπτύξουμε μια διαυγή στρατηγική του μετασχηματισμού. Στο μεταξύ η αποσύνθεση του συστή...

Μια αποκαλυπτική εξερεύνηση της προέλευσης και της φύσης του κακού. Εδώ και δεκαετίες, οι συνήθεις ηθικοπολιτικές, φιλοσοφικές και θεολογικές εξηγήσεις αποδεικνύονται ανεπαρκείς, αν όχι ψευδείς. Ελάχιστα βοηθούν να καταλάβουμε τι ακριβώς συμβαίνει και σε τι οφείλονται τα φαινόμενα κτηνωδίας και πολιτικής βαναυσότητας σ' ένα κόσμο όπου η βία αποκτά διαστάσεις επιδημίας· ελάχιστα εξηγούν την καθημερινή μας μοχθηρία και επιθετικότητα. Ο Λάιαλ Ουάτσον ξεκινά επανακαθορίζοντας το καλό και το κακό με όρους εξελικτικής βιολογίας, ηθολογίας και οικολογίας· αντλεί από τις πιο...

Εδώ και δύο αιώνες, η δυτική επέμβαση σε ολόκληρο τον κόσμο δικαιώνεται με την επίκληση των ιδεωδών του πολιτισμού, της ανάπτυξης και της προόδου. Θεωρείται δεδομένο ότι τέτοιες ιδέες είναι οικουμενικές και ότι τις καλύπτει το φυσικό δίκαιο. Όμως, όπως υποστηρίζει ο Βάλερσταϊν σ' αυτό τον σύντομο και κομψό φιλιππικό του, τούτες οι έννοιες δεν είναι ακριβώς οικουμενικές. Είναι βαθιά ριζωμένες σε ευρωπαϊκό έδαφος, και ο ρόλος τους δεν ήταν άλλος από το να δικαιώνουν την επιβολή της βούλησης των ισχυρών κρατών σε βάρος των αδύναμων, ως ευεργετική και ιστορικά αναπόφευκτη. Συ...

Ο Trelawny, συμπολεμιστής και σύντροφος του Οδυσσέα Ανδρούτσου, έζησε στο πετσί του τα γεγονότα στην επαναστατημένη Ρούμελη από το 1823 και μετά, τις εμφύλιες διαμάχες και τις ίντριγκες, και γνώρισε από πρώτο χέρι τους πρωταγωνιστές, όσο και τους απλούς μαχητές. Οι μαρτυρίες του, που εκδίδονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, αποτελούν πολύτιμη ιστορική πηγή, όχι μόνο για την Ελληνική Επανάσταση, αλλά και για τα ευρωπαϊκά πράγματα και τον πρώιμο επαναστατικό Ρομαντισμό, που διαπότιζε το πνευματικό κλίμα της εποχής. Τα Απομνημονεύματα του Τρελώνη είναι δύο βιβλία μαζί. Στο πρώτ...

Ο "Αληθής Λόγος", ένα έργο της ύστερης αρχαιότητας, έρχεται στο φως ύστερα από 18 αιώνες, μεταφέροντάς μας, «από πρώτο χέρι» την ιδεολογική αντίσταση των Ελλήνων ενάντια στον ιουδαιοχριστιανισμό. Στην Ελλάδα είτε από άγνοια είτε σκόπιμα, καλλιεργήθηκε η εσφαλμένη ιδέα ότι ο "Αληθής Λόγος" του Κέλσου έχει χαθεί για πάντα. Και αυτό ενώ ο "Αληθής Λόγος", το πρώτο γραπτό έργο υπεράσπισης του Ελληνισμού, ήδη έχει εκδοθεί στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και στις ΗΠΑ, μεταφρασμένος εδώ και πολλές δεκαετίες στα αγγλικά, γερμανικά και γαλλικά. Ο Κέλσος, εκλεκτικός φιλόσοφος της...

"Στόχος πολεμικής σε όλη του την πορεία, ο Διαφωτισμός κατηγορήθηκε για ιδέες που δεν ήταν δικές του και για ιστορικές εξελίξεις που ούτε επιδίωξε ούτε προκάλεσε. Στο πέρασμα των χρόνων απέκτησε μια φήμη που τώρα πια καλύπτει το πρόσωπό του σαν άκαμπτη μάσκα. Η κυρίαρχη εικόνα του Διαφωτισμού σήμερα δεν αποτυπώνει το έργο των ειδικών: Δεν μπορώ να βρω άλλο πεδίο ιστορικής μελέτης, όπου το χάσμα μεταξύ λογιοσύνης και κοινού να ναι τόσο βαθύ και τόσο μοιραίο όσο και στον Διαφωτισμό. Και λέγοντας "κοινό" εννοώ τους καταναλωτές εγχειριδίων και, φοβάμαι, συχνά και τους παραγωγού...

Στο νέο του έργο, "Για να καταλάβουμε τον κόσμο μας" ο Immanuel Wallerstein συμπυκνώνει τις βασικές αρχές της περίφημης θεωρίας του και απαντά σε επίκαιρα ερωτήματα, που απασχολούν ολοένα και περισσότερο κόσμο. Είναι η σημερινή κρίση της παγκόσμιας οικονομίας σαν τις προηγούμενες; Τι είναι στην πραγματικότητα αυτό που ονομάζουμε "οικονομική ανάπτυξη"; Τι σημαίνει "Πόρτο Αλέγκρε" και "Νταβός"; Πού πάει ο κόσμος μας; Τι είναι οι Κύκλοι Κοντράτιεφ; Γιατί κύτταρο της σημερινής κοινωνίας είναι το νοικοκυριό και όχι το άτομο; Γιατί ο ρατσισμός και ο σεξισμός εξαπλώνονται με τη βο...

"Αν σωθεί το γραπτό μου, είμαι βέβαιος ότι οι επερχόμενες γενιές θα με θεωρούν ειλικρινή υπέρμαχο της Δημοκρατίας". Στα απομνημονεύματά του ο Βρούτος, στενός φίλος και συνεργάτης του Ιούλιου Καίσαρα, και τελικά ένας από τους συνωμότες που τον δολοφόνησαν, αιχμάλωτος τώρα, καταθέτει τη μαρτυρία του, βέβαιος ότι η ιστορία θα τον δικαιώσει. Μέσα από την αφήγηση του Βρούτου ξαναζωντανεύουν τα γεγονότα που άλλαξαν τον ρου της ιστορίας, συνυφαίνονται οι χαρακτήρες με την πολιτική ανάλυση, η ανατομία της εξουσίας και οι προσωπικές σχέσεις, τα ιστορικά συμβάντα και οι λεπτο...