Τόκα - Καραχάλιου Μελίτα
Tóka - Karacháliou Melíta
Η Μελίτα Τόκα - Καραχάλιου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη από γονείς εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Η καταγωγή της μητέρας από Σμύρνη και του πατέρα από Θεσσαλονίκη. Είναι πτυχιούχος της Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας από το Α.Π.Θ. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Sorbonne στις οπτικοακουστικές μεθόδους διδασκαλίας. Δίδαξε σε πολλά σχολεία το ιδεόγραμμα (σχηματικό ποίημα) και έδωσε πολλές διαλέξεις με το ίδιο θέμα. Μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης, της Εταιρείας Συγγραφείς της Μεσογείου (Γαλλία) και της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων Κύπρου. Ποιήματά της μεταφράστηκαν σε πέντε ξένες γλώσσες. Πολλές διακρίσεις και δημοσιεύσεις σε ανθολογίες, λογοτεχνικά περιοδικά σε Ελλάδα και εξωτερικό. Το 2010 τιμήθηκε στο Παρίσι από τις Χρυσές Λέξεις της Γαλλοφωνίας με το μετάλλιο για το "διάλογο των πολιτισμών". Το 2012 ο Γάλλος Πρόξενος την τίμησε για την προσφορά της στα γράμματα και στον πολιτισμό. Από τις 10 ποιητικές της συλλογές, οι οκτώ είναι δίγλωσσες. Έχει μεταφράσει έργα από τη γαλλική στην ελληνική και από την ιταλική στην ελληνική. Το δοκίμιό της "Από τον Θεόκριτο στο λογογράφημα" μεταφράστηκε στο Ελληνικό Τμήμα του Πανεπιστημίου της Aix-en-Provence το 1998 από την Renee Jacquin. Η ποιητική της συλλογή "Ανάφλεξη στιγμών" παρουσιάστηκε από τον Julien Blaine (περιοδικό Doc(k)s) στο φεστιβάλ ποίησης "Φωνές της Μεσογείου", Lodeve 2007, Γαλλία. Το 2013 η Renaissance Francaise, κίνημα πολιτιστικό στη Γαλλία, την τίμησε με αργυρό μετάλλιο για την προσφορά της στον πολιτισμό. Το περιοδικό "Το Κοράλλι" έκανε αφιέρωμα για το έργο της το 2015 στο τεύχος 6. Στο βιβλίο-μελέτη του Πέτρου Γκολίτση, "Η "άλλη" ποιητική Θεσσαλονίκη", εκδόσεις Ρώμη, Θεσσαλονίκη 2016, γίνεται κριτική μελέτη στο λογοτεχνικό της έργο.
Χαραμάδες του χρόνου
Τόκα - Καραχάλιου Μελίτα
Εκδόσεις Όταν (2019)
Ποιήματα ποιητικής και άκρας ευαισθησίας. Η ομιλούσα ποιητική φωνή "ξεγυμνώνεται" αργά και ηδονικά σε ένα "μπολερό" που καταδεικνύει απλώς και μόνον την ώριμη τεχνική της, ενώ η ίδια η καλή ποιήτρια κρύβεται πίσω από τις λέξεις και τις γραμμές, ερωτοτροπεί με τα σημεία στίξης, λατρεύει (και λατρεύεται από) τα κενά, φάσκει και καταφάσκει στο μεγάλο θαύμα της γραφής που ισοδυναμεί με αναδημιουργία του κόσμου, με επανεφεύρεση της πραγματικότητας εξαρχής. Προδομένη ηρωίδα που καταμαρτυρεί στον εαυτό της αλλά και στην υφήλιο τη χασμώδη διάστασή τους, χαράδρα που βαθαίνει με τα χ...
Το θηλυκό πρόσωπο της ποίησης στη Θεσσαλονίκη
Συλλογικό έργο
Ερωδιός (2007)
[...] Η Θεσσαλονίκη είναι μια γεωγραφία της σκέψης μας. Πού όσο περνάει ο καιρός τούς δρους αλλάζει και τα σύνορά της. Μια γεωγραφία που η καθεμία μεταφράζει διαφορετικά σε λέξη. Έχουν πολλές φορές και ομίχλη και υγρασία τα ποιήματα εδώ και φως θαλασσινό. Οι ενότητες που παρουσιάζονται έχουν η καθεμιά την ιδιοχρωμία της, η καθεμιά και το ιδιοσυγκρασιακό της κλίμα. Δεν θα μπορούσε να 'ναι διαφορετικά άλλωστε. Κι αν θεωρείται βέβαιο πώς ο χρόνος επέφερε αλλαγές στους τρόπους εκφοράς του στίχου, το άλλο ερώτημα είναι αν έφερε αλλαγές και στη χροιά του ήχου της ποιητικής λέξης...
Το γύρισμα της μανιβέλας
Kilanga Musinde Julien
Αρμός (2011)
"Μάθε ν' ακούς τη φωνή των προγόνων", τον συμβούλεψε η μητέρα του, που δεν ήταν χριστιανή, όταν έφευγε από το χωριό του για σπουδές. Σε μία χώρα εμπόλεμη, κάπου στα βάθη της Αφρικής ένα δωδεκάχρονο αγόρι ανδρώνεται. Νέος πια ψάχνει ν' ανακαλύψει το ανεξιχνίαστο της ύπαρξής του, το ανεξερεύνητο της αγάπης. Χαρακτήρας ακέραιος, επάξια κατακτά ανώτατα αξιώματα στη χώρα του, μάχεται για τα πιστεύω του αλλά μέσα από ένα επικίνδυνα ταραγμένο καθεστώς το πεπρωμένο του τον επαληθεύει επαγγελματικά και κάτω από τον ουρανό της πολύπληθης πόλης του Βουγιέ. Η ιδέα της επιστροφής το...
Με τη ματιά του Κούρου
Τόκα - Καραχάλιου Μελίτα
Εκδόσεις των Φίλων (2016)
"Η ωριμότητα της ποιήτριας αποκαλύπτεται στη γυμνή αλήθεια που εικονοποιεί χωρίς περιττές ωραιοποιήσεις, χωρίς τετριμμένους ρομαντισμούς κι αδιέξοδες φυγές. Λόγος απλός, λιτός κι απέριττος, ιδιόλεκτος κοφτερή, αφκιασίδωτη. Περιεχόμενο υπαρξιακό. Θεματολογικώς κυριαρχεί η αυτοκριτική αισιοδοξία, η φιλάνθρωπος ενδοσκόπηση, η εξωστρεφής ομφαλοσκόπηση (οξύμωρον πλην όμως σαφές). Η Μελίτα Τόκα-Καραχάλιου μιλάει με υπαινικτικό και διακριτικό τρόπο, εμμέσως πλην ορθώς, για τις αιτίες που οδήγησαν τη χώρα μας σε αυτή την πολύπλευρη κρίση, δεν αθωώνει κανέναν, αναζητά όμως διέξοδο κ...
Επιλεγμένα ποιήματα
Montmory Pierre Marcel
Ρώμη (2019)
Ο συγγραφέας, ο καλλιτέχνης, ο ευρηματικός Πιερ Μαρσέλ Μονμορύ, υποκειμενικός, είναι μάλλον αυτός ο κόκκος άμμου, που ψάχνει να μπλοκάρει τα συστήματα που συντηρούν τις αδικίες. Η οξύτητα του βλέμματός του καταγγέλλει επιτήδεια όλες τις "βρωμιές του κόσμου". Αυτός ο ιδιόρρυθμος ποιητής αρέσκεται να καθορίζεται ως ένας λαθροθήρας μέσα στον κόσμο των τεχνών και της σκέψης. Το πνεύμα του πιο εύκολα εξερευνά παρά φαντάζεται. Είναι πρωτεργάτης της αμφιβολίας και μαχητής των βεβαιοτήτων. "Les medias".
Ελαφρά αποσκευή
D' Armento Vito Antonio
Διαβαλκανικό Κέντρο Πολιτισμού και Βιβλίου (1998)
Υπάρχουν κείμενα που η ανάγνωσή τους είναι μια βίαιη εκτόνωση από συναισθήματα και ερωτηματικά έτσι ώστε να είναι δύσκολο να υποδείξεις τα εξαιρετικά τους χαρακτηριστικά. Η "Ελαφριά αποσκευή", στην εξαίρετη απόδοση της κυρίας Μελίτας Καραχάλιου, στην ελληνική γλώσσα, βρίσκεται κατά τη γνώμη μου, ανάμεσα σ' αυτά. "Σ' αποζητώ και φθάνεις απροσδόκητη/με την ελαφρά σου αποσκευή/να διαταράξεις/ την ασάλευτη ζωή μου": μ' αυτούς τους στίχους ο Βίτο Ντ' Αρμένιο σχολιάζει τη διαδρομή του, προσφέροντας μια άποψη για την ποίηση ως ανθρώπινη περιπέτεια και κάνοντας μια αναδρομή στις ρ...
Εγκώμια και θρήνοι για τις αλησμόνητες πατρίδες
Ιανός (1997)
Από το Θεόκριτο στο λογογράφημα
Τόκα - Καραχάλιου Μελίτα
Κώδικας (2006)
[...] Η κ. Τόκα Καραχάλιου, που ως ποιήτρια μας έδωσε αξιοπρόσεχτα δείγματα σχηματικής ποίησης, με το βιβλίο της αυτό μας παρουσιάζει την εξέλιξη της σχηματικής ποίησης και τα βασικά χαρακτηριστικά της, τους δημιουργούς που δοκίμασαν να εκφραστούν συνδυάζοντας τον ποιητικό λόγο με εικαστικά μηνύματα, καθώς και τα παρεμφερή σύγχρονα λογοτεχνικά ρεύματα που αναπτύχθηκαν στην παγκόσμια λογοτεχνία από την τάση αυτή, όπως η συγκεκριμένη ποίηση, η αντικειμενική, η φωνητική, η φωνική, η ταχυδρομική. Για τα θέματα αυτά είχαμε ελάχιστες πληροφορίες και η εργασία αυτή, με τρόπο απ...