Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Dostoevskij Fedor Mihajlovic
Γεννήθηκε στις 11 Νοεμβρίου του 1821 στη Μόσχα. Ο πατέρας του, Μιχαήλ Αντρέγεβιτς, ήταν στρατιωτικός γιατρός, Το 1838 γίνεται δεκτός στη Στρατιωτική Ακαδημία Μηχανικών της Πετρούπολης, στην οποία έδωσε εξετάσεις διότι αυτό απαιτούσε ο πατέρας του, και χωρίζεται από τον αδελφό του. Ο Μιχαήλ Αντρέγεβιτς δολοφονείται το 1839 στο κτήμα της οικογένειας, στην επαρχία της Τούλα. Η δολοφονία του πατέρα Ντοστογέφσκι συνταράσσει τον Φιοντόρ. Υπηρέτησε στο στρατό για ένα μικρό χρονικό διάστημα αλλά τον εγκατέλειψε γρήγορα για να αφοσιωθεί στη λογοτεχνία. Μελέτησε την κοινωνία και τον κόσμο όχι θεωρητικά αλλά στην πράξη. Θέμα των έργων του, η ίδια η ζωή. Είδε από κοντά τις υποβαθμισμένες συνοικίες, γνώρισε τη φτώχεια, τον πόνο, την εξαθλίωση των ταπεινών ανθρώπων και στη συνέχεια μετέφερε τις εικόνες αυτές στα μυθιστορήματα του. Ασχολήθηκε με τον άνθρωπο και την κοινωνία και υπήρξε αγωνιστής και επαναστάτης. Εναντιώθηκε στην πολιτική του Τσάρου Νικολάου του Α΄. Αυτή του η στάση είχε αποτέλεσμα να κατηγορηθεί για συνωμοσία και να καταδικαστεί σε τετραετή φυλάκιση. Τα χρόνια του εγκλεισμού του στις φυλακές του Όμσκ υπέφερε τρομερά βασανιστήρια και εξευτελισμούς. Το 1857 νυμφεύεται τη Μαρία Ντμιτρίεβνα Ισάεβα, και το 1859, μαζί με τη σύζυγό του, λαμβάνουν την άδεια που τους επιτρέπει να εγκατασταθούν στην Ευρωπαϊκή Ρωσία. Το 1859 εκδίδει στην Πετρούπολη μαζί με τον αδελφό του δύο περιοδικά τα οποία ,όμως, δεν σημείωσαν επιτυχία με αποτέλεσμα ο Ντοστογιέφσκι να βρεθεί καταχρεωμένος. Ο μόνος τρόπος για να συγκεντρώσει χρήματα και να ξεπληρώσει τα χρέη του ήταν η συγγραφή. Άρχισε λοιπόν να γράφει συνέχεια και ακούραστα με αποτέλεσμα να καταφέρει να ζήσει τα τελευταία χρόνια της ζωής του σχετικά άνετα. Σ’ αυτό το διάστημα έγραψε τα καλύτερα του έργα: "Ο παίχτης", "Οι αδερφοί Καραμαζώφ", "Έγκλημα και Τιμωρία", "Ο Ηλίθιος", "Οι δαιμονισμένοι". Όταν κατάφερε πλέον να ανασάνει από το βάρος των χρεών ανέλαβε τη διεύθυνση του περιοδικού "Πολίτης" και λίγα χρόνια αργότερα εξέδωσε το δικό του περιοδικό, "Το Ημερολόγιο ενός συγγραφέα", που σε αντίθεση με τις προηγούμενες εκδοτικές εμπειρίες σημείωσε τεράστια επιτυχία. Στις 9 Φεβρουαρίου του 1881, ο Φιοντόρ Μιχαΐλοβιτς Ντοστογέφσκι υπέκυπτε σε αγνώστου αιτίας πνευμονική αιμορραγία. Ετάφη στο κοιμητήριο της μονής Αλεξάντερ Νιέφσκι, στην Πετρούπολη. Άλλα έργα του είναι τα μυθιστορήματα: "Ο φτωχόκοσμος", "Λευκές νύχτες", "Ταπεινωμένοι και καταφρονεμένοι", "Αναμνήσεις από το σπίτι των πεθαμένων", "Το υπόγειο". Υπήρξε μέλος της Ακαδημίας Επιστημών και η προσφορά του στην παγκόσμια λογοτεχνία είναι διεθνώς αναγνωρισμένη. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους μυθιστοριογράφους όλων των εποχών και τα έργα του έχουν μεταφραστεί σχεδόν σε όλες τις γλώσσες του κόσμου.
Το όνειρο ενός γελοίου ανθρώπου. Λευκές νύχτες
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Μίνωας (2016)
Στο "Όνειρο ενός γελοίου ανθρώπου" ο συγγραφέας αφηγείται τις εμπειρίες ενός ατόμου που θεωρεί ότι η ανθρώπινη ύπαρξη δεν έχει νόημα ούτε αξία και αποφασίζει να δώσει τέλος στη ζωή του. Μια τυχαία συνάντηση με ένα νεαρό κορίτσι και ένα παράξενο ταξίδι θα ενσταλάξουν μέσα του την ελπίδα και την αγάπη για τον συνάνθρωπό του, δίνοντας νέο νόημα στη ζωή του. Στις "Λευκές νύχτες" ένας νέος, μοναχικός και ονειροπόλος, περιπλανιέται μια καλοκαιρινή νύχτα στην έρημη Πετρούπολη. Στην προκυμαία του καναλιού θα συναντήσει μια γυναίκα που κλαίει. Εκείνη θα του μιλήσει για τ...
Ο έφηβος
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Εκδόσεις Γκοβόστη (2016)
Η κοινότητα όπου τείνουν οι ήρωες του Nτοστογιέβσκη δεν είναι κοινωνική, αλλά θρησκευτική· δεν αναζητούν την κοινωνία, αλλά την παγκόσμια αδερφοσύνη· αυτή η κατάληξη μέσ’ στα ενδόμυχα βάθη του Eίναι τους, που οδηγεί μετά στη μυστικιστική κοινότητα, είναι η μόνη ιεραρχία που συναντάς μέσ’ στο έργο του. Tα μυθιστορήματά του δεν ασχολούνται παρά μ’ αυτόν τον ύστατο άνθρωπο· η κοινωνική τάξη, οι διάφορες κοινωνικές κλιμακώσεις με τις πενιχρές ψευτοπερηφάνειες τους και τα ποταπά, τα ντροπιασμένα τους μίση, έχουν ξεπεραστεί· ο άνθρωπος του υποκειμενικού Eγώ φτάνει στην παγκοσμ...
Ο αιώνιος σύζυγος
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Κοροντζής (2015)
Στον "Αιώνιο σύζυγο", υπάρχει μια ψυχολογική διάσταση, που για πρώτη φορά εμφανίζεται στην παγκόσμια λογοτεχνία: πριν ο Ντοστογιέφσκι περιγράψει τον χαρακτήρα του Πάβλοβιτς, υπήρχε μια θέση κενή, στην πινακοθήκη των ψυχολογικών τύπων. Κι αυτό, γιατί η γαλλική λογοτεχνία, περιόρισε τους απατημένους συζύγους στη διάσταση της τραγωδίας και της φάρσας. Όλα τα συζυγικά ατυχήματα, τα παρουσίαζε σαν κωμικά ή συγκινητικά ερωτικά επεισόδια. Αγνοούσε τον τύπο εκείνον, που στον "Αιώνιο σύζυγο" ενσαρκώνεται από τον Πάβλοβιτς, και χαρακτηρίζεται από ένα είδος έμφυτης παρόρμησης, όπου το...
Η γυναίκα ενός άλλου και ο άντρας κάτω από το κρεβάτι
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Ερατώ (2015)
Πρόκειται για μια ιστορία του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι όπου το κυρίαρχο στοιχείο είναι η ανελέητη σάτιρα της αντρικής συζυγικής ζήλειας και που οδηγεί, στην ιστορία μας, σε απίστευτα κωμικές σκηνές απείρου κάλους: η κωμική εικόνα του ζηλιάρη και απατημένου συζύγου· η ζήλεια του σαν κινητήριος μοχλός της δράσης· η κατάσταση στην οποία ο σύζυγος ζητά βοήθεια, χωρίς να το υποψιάζεται, από τον εραστή της γυναίκας του· η παράλογη κατάσταση στην οποία βρίσκεται, μπαίνοντας κατά λάθος σε ένα ξένο δωμάτιο και κρύβεται κάτω από το κρεβάτι ενός παντρεμένου ζευγαριού. Ο ίδιος ο ήρωας...
Ο μέγας ιεροεξεταστής
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Εκδόσεις Γκοβόστη (2015)
Η ιστορία του Μεγάλου Ιεροεξεταστή, αν και είναι μόνο ένα επεισόδιο των "Αδελφών Καραμάζοβ" του Ντοστογιέβσκη, συγκέντρωσε την αποκλειστική προσοχή των φιλοσόφων, των θεολόγων, των πολιτικών και φυσικά των κριτικών. Ο προβληματισμός του εισέβαλε στον 20ό αιώνα με την ανατριχιαστική ορμή που εισέβαλαν οι απόψεις περί ευρωπαϊκού μηδενισμού του Nietzsche, ο οποίος ισχυρίστηκε πως το 'γκρέμισμα' όλων των αξιών θα καθορίσει την εφιαλτική μοίρα του ευρωπαίου ανθρώπου. Ο Ντοστογιέβσκη είδε με τρόμο αυτόν τον μηδενισμό να καλπάζει, πάνω στο θηρίο του ορθολογισμού και αντέταξε τη βα...
Η γυναίκα ενός άλλου και ο άντρας κάτω απ' το κρεβάτι
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Εντύποις (2015)
Το διήγημα του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι "Η γυναίκα ενός άλλου και ο άντρας κάτω από το κρεβάτι" ανήκει στον κύκλο διηγημάτων με τίτλο: "Από τις σημειώσεις του αγνώστου" και το χαρακτηρίζει η καθαρή σφραγίδα του στυλ Βοντεβίλ. Τα τυπικά χαρακτηριστικά του Βοντεβίλ εκφράζονται στην κωμική εικόνα του προσβεβλημένου ζηλιάρη συζύγου, η ζήλεια του οποίου, σαν ελατήριο κινεί όλες τις πράξεις του. Βρίσκονται επίσης και στη σκηνή που αυτός ο σύζυγος στρέφεται προς τον εραστή της γυναίκας του, ζητώντας βοήθεια από αυτόν. Τα χαρακτηριστικά αυτά γίνονται εμφανή στην κωμικοτρ...
Ο κροκόδειλος. Μπομπόκ
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Ροές (2015)
Ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι βαδίζει για λίγο στα χνάρια του Νικολάι Γκόγκολ κι από τη σατιρική του πένα ξεπηδούν δύο νουβέλες αντάξιες της "Μύτης" και του "Ημερολόγιου ενός τρελού": ο αγαπημένος του ελληνικού κοινού "Κροκόδειλος", με τις αλλεπάλληλες θεατρικές διασκευές, και ο λιγότερο γνωστός αλλά αριστουργηματικός "Μπομπόκ". Σε αυτές, η ψυχογράφηση των ηρώων επιχειρείται μέσα από μια φαιδρή οπτική, ο ρεαλισμός γίνεται γκροτέσκος, οι διάλογοι ηχούν σπαρταριστοί, τα ήθη κι οι νοοτροπίες δεν σκιαγραφούνται απλώς αλλά διακωμωδούνται, ενώ ο ντοστογιεφσκικός αντι-ήρωας αποκτά το σω...
Λευκές νύχτες. Μπόμποκ
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Μαλλιάρης Παιδεία (2015)
Η αισθηματική ιστορία "Λευκές νύχτες" είδε το φως της δημοσιότητας το 1848, και είναι ένα από τα πιο ποιητικά έργα του μεγαλου κλασικού. Με φόντο τα κανάλια της Πετρούπολης που τα φωτίζουν οι ανταύγες από τις φωτεινές Λευκές νύχτες του Βορρά, ένας νεαρός υπάλληλος και μια κοπέλα μας παρουσιάζονται από τον συγγραφέα ατόφια αγνοί και καθαροί στην ψυχή, που ζουν και κινούνται σε μια Πετρούπολη που θυμίζει κυρίως Πούσκιν. Και σ' αυτό το μικρό αριστούργημα ο Ντοστογιέφσκι δεν απομακρύνεται από την πραγματικότητα, και παρουσιάζει πάντοτε ολόγυμνη την αλήθεια, για την οποία δείχν...
Έγκλημα και τιμωρία
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Εκδόσεις Πατάκη (2015)
Στάσου στη γωνιά του δρόμου, γονάτισε και πες σε όλο τον κόσμο: αμάρτησα.
Ο παίκτης
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Μίνωας (2015)
Η δράση του μυθιστορήματος εκτυλίσσεται στο Ρουλέτενμπουργκ, μια φανταστική πόλη στη Γερμανία. Ένας απόστρατος Ρώσος στρατηγός επισκέπτεται την πόλη με τα παιδιά και τη φιλενάδα του, μια κατά πολύ νεότερή του γυναίκα, με την οποία ετοιμάζεται να παντρευτεί. Μαζί τους είναι και ο νεαρός δάσκαλος Αλεξέι Ιβάνοβιτς, ο οποίος είναι ερωτευμένος με την Πολίνα, τη μεγαλύτερη κόρη του στρατηγού. Βρισκόμενος στα πρόθυρα χρεοκοπίας, ο στρατηγός περιμένει να κληρονομήσει τη θεία του. Παράλληλα ο Αλεξέι, παρασυρμένος από τον τυραννικό και ανεκπλήρωτο έρωτα προς την Πολίνα, ξεκινά να...
Ο παίκτης
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Μίνωας (2015)
Η δράση του μυθιστορήματος εκτυλίσσεται στο Ρουλέτενμπουργκ, μια φανταστική πόλη στη Γερμανία. Ένας απόστρατος Ρώσος στρατηγός επισκέπτεται την πόλη με τα παιδιά και τη φιλενάδα του, μια κατά πολύ νεότερή του γυναίκα, με την οποία ετοιμάζεται να παντρευτεί. Μαζί τους είναι και ο νεαρός δάσκαλος Αλεξέι Ιβάνοβιτς, ο οποίος είναι ερωτευμένος με την Πολίνα, τη μεγαλύτερη κόρη του στρατηγού. Βρισκόμενος στα πρόθυρα χρεοκοπίας, ο στρατηγός περιμένει να κληρονομήσει τη θεία του. Παράλληλα ο Αλεξέι, παρασυρμένος από τον τυραννικό και ανεκπλήρωτο έρωτα προς την Πολίνα, ξεκινά να πα...
Ο παίκτης
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Εκδόσεις Γκοβόστη (2015)
Μια από τις αδυναμίες του Ντοστογιέβσκη δίνει μορφή συμβολική, χειροπιαστή, σ' ό,τι είναι η ίδια η ουσία του Είναι του: η αρρωστημένη μανία για τα τυχερά παιχνίδια. Από μικρό παιδί έχει το πάθος της χαρτοπαιξίας - αλλά μόνο στην Ευρώπη ανακαλύπτει το διαβολικό καθρέφτη της νευρικότητάς του: το Κόκκινο και το Μαύρο, τη ρουλέτα, αυτό το τόσο επικίνδυνο παιχνίδι μέσα στον πρωτόγονο δυϊσμό του. Η πράσινη τσόχα του Μπάντεν, η ρουλέτα του Μόντε Κάρλο είναι οι εντονότερες εκστάσεις του στην Ευρώπη: τον υπνωτίζουν πιο πολύ από τη Μαντόνα της Σιξτίνα, από τ' αγάλματα του Μιχαήλ Άγγε...
Ένας τίμιος κλέφτης
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Εντύποις (2014)
Το διήγημα "Ένας τίμιος κλέφτης" γράφτηκε από τον Φ. Μ. Ντοστογιέφσκι το 1848 και ανήκει στον κύκλο διηγημάτων με τίτλο "Από τις σημειώσεις του αγνώστου". Ο τίμιος κλέφτης ξεχωρίζει από τα άλλα διηγήματα του κύκλου με ενεργετικό ρόλο του διηγητή, ο οποίος δεν είναι απλός μάρτυρας, αλλά συμμετέχει στα γεγονότα, που εξελίσσονται στο διήγημα, και από αυτόν εξαρτάται η μοίρα του ήρωα της ιστορίας. Το βασικό θέμα του διηγήματος είναι η μετάνοια για την αμαρτία -παραδοχή της υπεξαίρεσης, που διέπραξε ένας μεθύστακας, ασήμαντος ανθρωπάκος, που το μοναδικό του μέλημα ήταν η εξασ...
Ο μέγας ιεροεξεταστής
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Ζαχαράκης Κ. Μ. (2014)
Ο μύθος του Μεγάλου Ιεροεξεταστή θεωρείται από τους πιο έγκυρους μελετητές το σημαντικότερο αυτόνομο κείμενο του Ντοστογιέφσκι, αν και περιέχεται στο μυθιστόρημά του "Αδελφοί Καραμαζόφ". Συμπυκνώνει, με αξιοθαύμαστη λιτότητα, τα βασικά νοήματα τόσο της Χριστιανικής κοσμοαντίληψης, όσο και ολόκληρου του έργου τού Ντοστογιέφσκι. - Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος: "Σκέψεις (σκόρπιες) μετά από τρία χρόνια παραστάσεων" - Μοναχός Νικόδημος: "Γιατί ο Ντοστογιέφσκι είναι μεγάλος και αθάνατος" - Θανάσης Ντόκος: "Οι κοινοτομίες του Ντοστογιέφσκι - εργοβιογραφία"
Αδελφοί Καραμάζοβ
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Εκδόσεις Γκοβόστη (2014)
Σ’ αυτό το μυθιστόρημα, όπου οι άνθρωποι προκαλούν τον Θεό και την κοινωνία, στον εναλλασσόμενο και απαίσιο ρυθμό του εγκλήματος και της τιμωρίας, οι διαστροφές της ανθρώπινης σκέψης και το χάος των υποσυνείδητων παρορμήσεων αποκαλύπτονται κάτω από ένα εκτυφλωτικό φως - σαν το μάτι μας να βλέπει τον παράδεισο και την κόλαση ανάμεσα από σύννεφα σκισμένα απ’ τον κεραυνό. Μέσα στον ξεχωριστό αυτόν κόσμο όπου το εξιδανικευμένο και το μελοδραματικό, το παθολογικό και το υγιές, το ενορατικό και το εγκεφαλικό συνταιριάζονται σ’ ένα συμπαγές αμάλγαμα, οι Αδελφοί Καραμάζοβ, το τελευ...
Αναμνήσεις απ' το σπίτι των πεθαμένων
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Εκδόσεις Γκοβόστη (2014)
Ρουφήχτηκε κι αυτός μέσα στην κατασκότεινη δίνη, με ξουρισμένο κεφάλι κι αλυσοδεμένος, γύριζε κι αυτός το μαγκανοπήγαδο του κάτεργου, πέρα στο βάθος της Ανατολής, χωρίς να ’χει το δικαίωμα να γράψει, ενώ το μόνο βιβλίο που του επιτρεπόταν να διαβάσει -και μόνο λίγες στιγμές την ημέρα κατάφερνε να διαβάζει- ήταν το Ευαγγέλιο. Ήταν κατάμονος, παρόλο που δεν μπορούσε ν’ απομονωθεί από τα γύρω· ήταν, γιατί είχε μιαν απέραντη ψυχή, μια ψυχή που χωρούσε το άπαν. Είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί, μονάχα εκείνος, που έχει τη δύναμη να ζει τα μαρτύρια όλων των άλλων που βασαν...
Μια αδύναμη καρδιά
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Μωραΐτης Εκδόσεις (2014)
Η νουβέλα "Μια αδύναμη καρδιά" ανήκει στον λεγόμενο κύκλο των "Διηγημάτων της (Αγίας) Πετρούπολης", μιας σειράς από "μικρά" έργα (διηγήματα και νουβέλες) με βασικό θέμα την καθημερινή ζωή των καθημερινών ανθρώπων της -τότε- πρωτεύουσας της Ρωσίας. Γράφτηκε από τον Φ. Μ. Ντοστογέφσκι το 1848, όταν ο συγγραφέας ήταν μόλις 27 ετών. Βασικό θέμα της νουβέλας είναι η σχέση εξάρτησης του υφιστάμενου από το προϊστάμενο, του "αδύναμου ανθρώπου" από τον "ισχυρό". Ουσιαστικά δεν μιλάμε, δηλαδή, για μια "αδύναμη καρδιά", αλλά για την καρδιά του "αδύναμου ανθρώπου", ο οποίος επιδεικνύει...