Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Οι "Αναμνήσεις από το σπίτι των πεθαμένων" του Ντοστογέφσκι είναι το βιβλίο που ξεσκεπάζει αμείλικτα τα τσαρικά κάτεργα και εκφράζει ταυτόχρονα τη φλογερή αγάπη του συγγραφέα για τη λαϊκή Ρωσία, για τους απλούς ανθρώπους. Οι περιγραφές, οι σκηνές που δίνει αποτελούν προσωπικά βιώματα και ένα δριμύ κατηγορητήριο κατά της δουλοπαροικίας. Ο Τουργκένιεφ είχε παραβάλει τις αναμνήσεις με την "Κόλαση" του Δάντη και ο Χέρτσεν με τη "Δεύτερα Παρουσία" του Μιχαήλ Άγγελου.

Οι "Αναμνήσεις από το σπίτι των πεθαμένων" του Φιοντόρ Ντοστογιέβσκη είναι το μυθιστόρημα που ξεσκεπάζει τα απάνθρωπα τσαρικά κάτεργα, όπως το κάτεργο του Ομσκ στην ανατολική Σιβηρία. Το κάτεργο, όπου κι ο ίδιος ο συγγραφέας έζησε με ξυρισμένο το κεφάλι, με τα πόδια αλυσοδεμένα και με μοναδική του συντροφιά την Αγία Γραφή· το κάτεργο, όπου υπέφερε επί τέσσερα χρόνια τρομερά βασανιστήρια και εξευτελισμούς. Ένα δριμύ κατηγορώ, που εκφράζει ταυτόχρονα τη φλογερή αγάπη του Ντοστογιέβσκη για τη λαϊκή Ρωσία, για τους απλούς ανθρώπους.

"Στο Υπόγειο, ο Ντοστογιέφσκυ κάνει μια σειρά ανακαλύψεων σχετικά με την ανθρώπινη φύση. Η ανθρώπινη φύση είναι ακραία, αντινομική και παράλογη. Ο άνθρωπος φέρει μέσα του μιαν ακαταμάχητη έλξη προς το παράλογο, προς την αχαλίνωτη ελευθερία, προς την οδύνη. Ο άνθρωπος δεν τείνει κατ' ανάγκη προς το κέρδος. Η δυνατότητα να εξουσιάζει τον εαυτό του τον κάνει να προκρίνει ανά πάσα στιγμή την οδύνη. Δε συμβιβάζεται με μια λογική οργάνωση της ζωής. Θέτει την ελευθερία υπεράνω της ευτυχίας. Η ελευθερία όμως δεν είναι η κατίσχυση της λογικής επί του ψυχικού στοιχείου· όχι, είναι μι...

8 Ιουνίου 1880. Ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι πραγματοποιεί την τελευταία δημόσια εμφάνισή του εκφωνώντας τον περίφημο λόγο του για τον Πούσκιν. Με τη διορατική ματιά του, δεν ρίχνει απλώς φως στο έργο του σπουδαίου Ρώσου ποιητή, αλλά παράλληλα δίνει απάντηση στα ερωτήματα που απασχολούν τη ρωσική -και όχι μόνο- κοινωνία: ο κοινωνικός ρόλος του συγγραφέα, οι σχέσεις με την Ευρώπη, ο δρόμος για μια πανανθρώπινη ενότητα. Η εμπνευσμένη αυτή ομιλία, που συντάραξε το ακροατήριο κι έμεινε στην ιστορία της ρωσικής λογοτεχνίας, αποτελεί και την πνευματική διαθήκη του μεγάλου κλασικού συγ...

Σ' αυτό το έργο ο Ντοστογιέβσκη μας περιγράφει, ή -για να κυριολεκτούμε- ζει, με το γνώριμο πυρετικό τρόπο του, την ίδια την αεικίνητη και ταραγμένη ζωή του, ζει τις ιδέες και αντιλήψεις του για τον Θεό και τον κόσμο, για την κοινωνία και τους λαούς, για την επικρατούσα τάξη πραγμάτων και την επανάσταση. Δεν είναι το βιβλίο ενός ανθρώπου, δεν είναι το βιβλίο ενός Λαού και μιας Εποχής- είναι το Ημερολόγιο της Ψυχής του Κόσμου. Ποτέ και σε κανένα έργο λογοτεχνικό, κοινωνιολογικό, φιλοσοφικό δεν παρουσιάστηκε ακέραιη η Ανθρωπότητα, έτσι και τόσο γυμνή αντίκρυ στη φύση, στον Θε...

Ολόκληρη η κοινωνία, ακαθόριστη, ανοργάνωτη, σπαρταριστή, χωρίς συγκεκριμένο σκοπό, τόσο στο σύνολό της όσο και στα ξεχωριστά συστατικά στοιχεία της, μας παρουσιάζεται να πηγαινοέρχεται, σαν κύμα, στην τύχη, όπου τη σέρνει το χαοτικό πνεύμα του συγγραφέα. Βλέπουμε δολοπλόκους, που ξεσηκώνουν το μίσος μας, και ανθρώπους κατασπαραγμένους σαν ζώα· ένας ηρωισμός, που δεν ξεχωρίζει απ' την αγριότητα και τη θηριωδία, ανακατεύεται και, πολλές φορές, ταυτίζεται μέσα στη σύγχυση με την πιο ταπεινή προδοσία.

Ένας απελπισμένος νεαρός καταστρώνει το σχέδιο του τέλειου εγκλήματος, το φόνο μιας κατάπτυστης ενεχυροδανείστριας, μιας μισητής γριάς, την οποία κανείς δεν πρόκειται να πενθήσει. Δεν είναι εξάλλου δίκαιο -σκέφτεται- ένας ευφυής άνθρωπος να διαπράξει ένα έγκλημα καταπατώντας τον ηθικό νόμο, ωφελώντας όμως έτσι, σε τελική ανάλυση, την ανθρωπότητα; Έτσι ξεκινά ένα από τα αριστουργηματικότερα έργα που γράφτηκαν ποτέ και που συγχρόνως είναι μια μελέτη της ανθρώπινης ψυχολογίας: η μυστηριώδης ιστορία ενός τρομακτικού εγκλήματος και ένα καθηλωτικό αστυνομικό θρίλερ με θρησκ...

"Κι όμως, η ζωή υπάρχει! Κι εγώ, ζωντανός δεν είμαι αυτή εδώ τη στιγμή; Η ζωή μου δεν τελείωσε μαζί με τη γριά! Ορίστε, της χαρίζω τη Βασιλεία των Ουρανών -και τώρα άσε με ήσυχο, κυρά μου!"