Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Καθ' όλη τη διάρκεια του 1876 ο Φ. Μ. Ντοστογιέφσκι με θαυμαστή επιμέλεια συνεχίζει να γράφει και να εκδίδει μόνος του το "Ημερολόγιο του συγγραφέα". Η επιτυχία που γνώρισε ανάμεσα στο κοινό, οι κριτικές που δημοσίευαν άλλα περιοδικά άλλα και η πολεμική του συγγραφέα για ορισμένα φλέγοντα ζητήματα της επικαιρότητας του έδιναν κουράγιο να συνεχίζει. Στα τεύχη του περιοδικού που περιλαμβάνονται στον παρόντα, δεύτερο τόμο της ελληνικής μετάφρασης, ο έλληνας αναγνώστης θα παρακολουθήσει την σκέψη του συγγραφέα για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και κυρίως για το περίφημο "Ανα...

Μειλίχια, μια νουβέλα. Μειλίχια ένας μονόλογος, κατάδυση στην άβυσσο της ανθρώπινης ψυχής. Μειλίχια, ένα κείμενο-καταγγελία στα ερείπια μιας ζωής που αχνίζουν πάνω από το νεκρό κορμί μιας αθώας, μειλίχιας κοπέλας. Μειλίχια, μια διεισδυτική ματιά του Φ. Μ. Ντοστογιέφσκι στον ζοφερό κόσμο· σύναξη σκιών, ανθρώπων που πούλησαν την ψυχή τους στην αλαζονεία, θυσιάζοντας την ανθρωπιά τους. Με πλούσια θητεία στην παρατήρηση, καταγραφή και απεικόνιση της σύγχρονης πραγματικότητας, ο Φ. Μ. Ντοστογιέφσκι παραδίδει στον αναγνώστη την Μειλίχια όχι μόνο ως δείγμα της υψηλής συγγραφικής...

Με τον "Κροκόδειλο" (1865), ένα από τα λιγότερο γνωστά έργα του, ο Ντοστογιέφσκι σατίριζε τη διαμάχη μεταξύ των διανοουμένων διαφόρων προοδευτικών ρευμάτων. Ωστόσο, δεν πρόκειται για ένα κείμενο που εξαντλείται στη σάτιρα του φιλοσόφου Πιοτρ Λαβρόβιτς Λαβρόφ ή του εκδότη Αντρέι Αλεξάντροβιτς Κραγιέφσκι· ξεκινώντας από ένα τελείως παράδοξο γεγονός (που αντιμετωπίζεται, ωστόσο, ως το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο), ο άριστος ψυχολόγος Ντοστογιέφσκι σκιαγραφεί τη διαμόρφωση των ανθρώπινων σχέσεων στην κοινωνία της Αγίας Πετρούπολης και περιγράφει συμπεριφορές και νοοτροπίες με...

Μια πραγματεία για την αγάπη, σε όλες της τις μορφές, για την ανώτερη, συμπαντική αρμονία. Το πιο "μυστικιστικό", το πιο "αινιγματικό" και, για πολλούς, καλύτερο, έργο του Ντοστογιέφσκι. "Δεν υπάρχει τίποτα δυσκολότερο στον κόσμο από την απεικόνιση του πραγματικά υπέροχου ανθρώπου... Και δεν υπάρχει πιο υψηλή αποστολή για τον άνθρωπο από το να δώσει ανιδιοτελώς τον εαυτό του στους ανθρώπους", λέει ο συγγραφέας αναφορικά με την ιδέα και την απόφασή του να καταπιαστεί με το δύσκολο εγχείρημα της παρουσίασης όχι ενός ακόμα, μεταξύ πολλών άλλων στη λογοτεχνία, "θετικού ήρωα...

Σ΄ αυτό το σπαρταριστό διήγημα ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι περιγράφει τα παθήματα ενός ζηλόφθονου συζύγου, που παίρνει τους δρόμους της Αγίας Πετρούπολης για να συλλάβει επ` αυτοφώρω την άπιστη. Εκείνη, αν έχει πράγματι εραστές, πως τα καταφέρνει κάθε φορά να τους καλύπτει; Κι εκείνος; Πως καταφέρνει τη μια φορά να βρίσκεται ενώπιον των δύο εραστών της, σχεδόν ανυποψίαστος, και την άλλη κάτω από το κρεββάτι ενός άγνωστου αντρόγυνου με οδυνηρή κατάληξη του επεισοδίου τον στραγγαλισμό ενός σκύλου; Θανάσης Ντόκος Οι κοινοτομίες του Ντοστογιέφσκι - εργοβιογραφία

Το "Έγκλημα και τιμωρία" εξακολουθεί να παραμένει κλασικό και ανυπέρβλητο πρότυπο ψυχολογικού μυθιστορήματος. Μεταφρασμένο εδώ κατευθείαν από το ρωσικό κείμενο κι από τον Άρη Αλεξάνδρου, αποδίδει πλήρως την ατμόσφαιρα και τη ζεστασιά του πρωτοτύπου. Όλοι οι ήρωες του έργου -ο δαιμονικός Ρασκόλνικοβ, ο τραγικός Μαρμελάντοβ, η μαρτυρική Σόνια, η βασανισμένη Πουλχερία Αλεξάντροβνα, ο σατανικός Πορφύρης Πετρόβιτς, η υπέροχη Ντούνια Ρομάνοβνα, ο λάγνος Σβιντριγκάιλοβ-, όλοι τους διαχρονικοί ανθρώπινοι τύποι, ζωντανεύουν στις σελίδες του βιβλίου και στέκονται μπροστά μας, είτε έξ...

Σ' αυτό το έργο ο Ντοστογιέβσκη μας περιγράφει, ή -για να κυριολεκτούμε- ζει, με το γνώριμο πυρετικό τρόπο του, την ίδια την αεικίνητη και ταραγμένη ζωή του, ζει τις ιδέες και αντιλήψεις του για τον Θεό και τον κόσμο, για την κοινωνία και τους λαούς, για την επικρατούσα τάξη πραγμάτων και την επανάσταση. Δεν είναι το βιβλίο ενός ανθρώπου, δεν είναι το βιβλίο ενός Λαού και μιας Εποχής- είναι το Ημερολόγιο της Ψυχής του Κόσμου. Ποτέ και σε κανένα έργο λογοτεχνικό, κοινωνιολογικό, φιλοσοφικό δεν παρουσιάστηκε ακέραιη η Ανθρωπότητα, έτσι και τόσο γυμνή αντίκρυ στη φύση, στον Θε...

Ολόκληρη η κοινωνία, ακαθόριστη, ανοργάνωτη, σπαρταριστή, χωρίς συγκεκριμένο σκοπό, τόσο στο σύνολό της όσο και στα ξεχωριστά συστατικά στοιχεία της, μας παρουσιάζεται να πηγαινοέρχεται, σαν κύμα, στην τύχη, όπου τη σέρνει το χαοτικό πνεύμα του συγγραφέα. Βλέπουμε δολοπλόκους, που ξεσηκώνουν το μίσος μας, και ανθρώπους κατασπαραγμένους σαν ζώα· ένας ηρωισμός, που δεν ξεχωρίζει απ' την αγριότητα και τη θηριωδία, ανακατεύεται και, πολλές φορές, ταυτίζεται μέσα στη σύγχυση με την πιο ταπεινή προδοσία.

Οι "Αναμνήσεις από το σπίτι των πεθαμένων" του Φιοντόρ Ντοστογιέβσκη είναι το μυθιστόρημα που ξεσκεπάζει τα απάνθρωπα τσαρικά κάτεργα, όπως το κάτεργο του Ομσκ στην ανατολική Σιβηρία. Το κάτεργο, όπου κι ο ίδιος ο συγγραφέας έζησε με ξυρισμένο το κεφάλι, με τα πόδια αλυσοδεμένα και με μοναδική του συντροφιά την Αγία Γραφή· το κάτεργο, όπου υπέφερε επί τέσσερα χρόνια τρομερά βασανιστήρια και εξευτελισμούς. Ένα δριμύ κατηγορώ, που εκφράζει ταυτόχρονα τη φλογερή αγάπη του Ντοστογιέβσκη για τη λαϊκή Ρωσία, για τους απλούς ανθρώπους.

Ένας απελπισμένος νεαρός καταστρώνει το σχέδιο του τέλειου εγκλήματος, το φόνο μιας κατάπτυστης ενεχυροδανείστριας, μιας μισητής γριάς, την οποία κανείς δεν πρόκειται να πενθήσει. Δεν είναι εξάλλου δίκαιο -σκέφτεται- ένας ευφυής άνθρωπος να διαπράξει ένα έγκλημα καταπατώντας τον ηθικό νόμο, ωφελώντας όμως έτσι, σε τελική ανάλυση, την ανθρωπότητα; Έτσι ξεκινά ένα από τα αριστουργηματικότερα έργα που γράφτηκαν ποτέ και που συγχρόνως είναι μια μελέτη της ανθρώπινης ψυχολογίας: η μυστηριώδης ιστορία ενός τρομακτικού εγκλήματος και ένα καθηλωτικό αστυνομικό θρίλερ με θρησκ...

Τέλη Μαρτίου του 1864 το λογοτεχνικο-πολιτικό μηνιαίο περιοδικό «Επόχα» φιλοξενεί την εξομολόγηση ενός παράδοξου ανθρώπου. Το κείμενο, που έφερε τον τίτλο «Σημειώσεις από το Υπόγειο», υπέγραφε ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Το «Υπόγειο», όπως έχει επικρατήσει να τιτλοφορείται στα καθ’ ημάς το σύντομο αυτό έργο, αποτελεί σταθμό στη βιβλιογραφία του συγγραφέα, όχι μόνο για τον τρόπο αφήγησης, αλλά, και, κυρίως, για τα κεφαλαιώδη φιλοσοφικά ζητήματα που έθετε, πρώτη φορά τόσο ολοκληρωμένα και άνευ περιστροφών, ο Ντοστογιέφσκι, ζητήματα που θα ξανατεθούν στα μεγάλα μυθιστορήματά...

Ο Ντοστογιέφσκι μιλάει για τον Ντοστογιέφσκι: Η πολυτάραχη, γεμάτη απίθανες δοκιμασίες και στερήσεις ζωή του. Οι έρωτές του. Τα ταξίδια του. Τα πάθη του. Τα αδιέξοδά του. Η αγωνία του να "αγγίξει τον άνθρωπο" και να τον εκφράσει ακόμα και στην πιο βαθιά του πτώση. Η πίστη του στο καλό. Οι στοχασμοί του για το σκοπό της ζωής. Τα διεισδυτικά και συμπονετικά κοιτάγματά του στους σκοτεινούς λαβυρίνθους της ψυχής. Οι συμβουλές του. Τα αποφθέγματά του. Οι αφορισμοί του. Η διαρκής αμφιβολία του για το κατά πόσο καταφέρνει να εκφράσει έστω και μέρος της ατομικής του αλήθειας......

Το έγκλημα που διαπράττει ο φοιτητής Ρασκόλνικοφ είναι έγκλημα για το οποίο υπεύθυνη είναι η ίδια η κοινωνία. Ο προμελετημένος φόνος της γριάς τοκογλύφου και ο παράπλευρος -εξ' αμελείας-της αδερφής της, είναι μια διαμαρτυρία για την κοινωνική αδικία και προβληματίζει τον θύτη αν είναι αυτός ο εγκληματίας ή το θύμα. Όσο για την τιμωρία, θα τη βρείτε -δίκαιη ή άδικη- στις σελίδες του αριστουργηματικού μυθιστορήματος του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα. Ο Ντοστογιέφσκι με το "Έγκλημα και τιμωρία" θέτει απροκάλυπτα μπροστά μας το υπαρξιακό πρόβλημα, μέσα από το πρόσωπο ενός θύτη που...

"Στον κόσμο τούτο, οι άνθρωποι χύνουν το αίμα σαν νά΄ τανε σαμπάνια, και γίνονται ήρωες της παγκόσμιας Ιστορίας... Αν είναι αξιοσέβαστοι αυτοί που σκοτώνουν με βόμβες , ακόμα πιο αξιοσέβαστος είμαι ΕΓΩ, γι΄αυτό που ΈΚΑΝΑ".

Ένας απελπισμένος νεαρός καταστρώνει το σχέδιο του τέλειου εγκλήματος, το φόνο μιας κατάπτυστης ενεχυροδανείστριας, μιας μισητής γριάς, την οποία κανείς δεν πρόκειται να πενθήσει. Δεν είναι εξάλλου δίκαιο -σκέφτεται- ένας ευφυής άνθρωπος να διαπράξει ένα έγκλημα καταπατώντας τον ηθικό νόμο, ωφελώντας όμως έτσι, σε τελική ανάλυση, την ανθρωπότητα; Έτσι ξεκινά ένα από τα αριστουργηματικότερα έργα που γράφτηκαν ποτέ και που συγχρόνως είναι μια μελέτη της ανθρώπινης ψυχολογίας: η μυστηριώδης ιστορία ενός τρομακτικού εγκλήματος και ένα καθηλωτικό αστυνομικό θρίλερ με θρησκ...

Ο Ντοστογιέφσκι με το έργο "Αδελφοί Καραμαζόφ", κλείνει την πανανθρώπινη προσφορά του μαζί και τον κύκλο της ζωής του. Στο τελευταίο, αλλά και στο πιο μεστό έργο του ο Ντοστογιέφσκι, διαλέγει τους χαρακτήρες που θα κυριαρχήσουν σ' ένα έργο όπου, το τραγικό συνταιριάζεται με το ωραίο, ο άθεος στέκεται με δέος μπροστά σε αβίαστες αποκαλύψεις, ο διανοούμενος ζητάει να φιλήσει το χέρι ενός απλοϊκού ασκητή. Το έργο πλημμυρίζει από τις ολοφάνερες αντιθέσεις τού ψεύτικου με το αληθινό, όπου η βαρβαρότητα και η χυδαιότητα φαντάζουν ασημαντότητες μπροστά στην απεραντοσύνη της...