Σωτηρέλης Γιώργος Χ.
Sotirélis Giórgos Ch.
Ο Γιώργος Σωτηρέλης γεννήθηκε το 1960 στη Θάσο. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ξε κίνησε την επιστημονική του σταδιοδρομία το 1983, στο Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ως επιστημονικός συνεργάτης του καθηγητή Αριστόβουλου Μάνεση, υπό την επίβλεψη του οποίου εκπόνησε διδακτορική διατριβή. Σήμερα είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι επίσης δικηγόρος και προϊστάμενος του Τμήματος Κοινοβουλευτικών Ερευνών και Μελετών της Βουλής των Ελλήνων. Έχει δημοσιεύσει έξι μονογραφίες, πολλές συμβολές σε συλλογικούς τόμους και μεγάλο αριθμό επιστημονικών και πολιτικών άρθρων. Σημαντικότερα έργα: - "Το δικαίωμα της λευκής ψήφου" (μονογραφία), Εκδ. Αντ. Σάκκουλα, 1988 - "Σύνταγμα και Εκλογές στην Ελλάδα, 1864-1909. Ιδεολογία και πράξη της καθολικής ψηφοφορίας" (μονογραφία), Εκδ. Θεμέλιο, 1991 - "Θρησκεία και Εκπαίδευση κατά το Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση. Από τον κατηχητισμό στην πολυφωνία" (μονογραφία), Εκδ. Αντ. Σάκκουλα, 1993 - "Νομικοπολιτικά. Κριτικές παρεμβάσεις στην συνταγματική επικαιρότητα" (συλλογή άρθρων), Εκδ. Αντ. Σάκκουλα, 1998 - "Σύνταγμα και Δημοκρατία στην εποχή της 'παγκοσμιοποίησης'. Εναλλακτικές θέσεις και προτάσεις συνταγματικής πολιτικής, με αφορμή την φυγομαχία της "συναινετικής αναθεώρησης'" (μονογραφία), Εκδ. Αντ. Σάκκουλα, 2000 - "Το αβέβαιο συνταγματικό μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης" (συμβολή στον τόμο: Σύνταγμα, Ελληνική Πολιτεία, Ευρωπαϊκή Συμπολιτεία-Αφιέρωμα στον Δημήτρη Τσάτσο, Εκδ. Αντ. Σάκκουλα, 2004) - "Τρομοκρατία, Πολιτικό Έγκλημα και Δημοσιότητα της Δίκης. Οι υποθέσεις της 17Ν και του ΕΛΑ υπό το πρίσμα της δημοκρατικής αρχής" (συμβολή στον τόμο: "Δημοκρατία-Ελευθερία-Ασφάλεια, Τιμητικός Τόμος για τον Ιωάννη Μανωλεδάκη", Εκδ. Αντ. Σάκκουλα, 2005) - "Η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Προκλήσεις και προοπτικές μετά την συνταγματική αναθεώρηση" (μονογραφία), Εκδ. Προσκήνιο, 2002 (1η έκδοση), Εκδ. ΙΤΑ/Παπαζήσης, 2006 (2η έκδοση) -"Κωλύματα εκλογιμότητας και ασυμβίβαστα βουλευτών. Στο μεταίχμιο δύο συνταγματικών αναθεωρήσεων" (μονογραφία), Εκδ. Αντ. Σάκκουλα, 2006 - "Η οικονομική κρίση ως ευκαιρία για την επαναθεμελίωση του κράτους" (συμβολή στον τόμο: Γ.Χ. Σωτηρέλη, Μ.Ν. Πικραμένου, Θ.Γ. Ξηρού, Η μεταρρύθμιση του κράτους στην εποχή των μεγάλων προκλήσεων, Εκδ. Παπαζήση, 2011) - "Η συνταγματική ελευθερία στην εποχή των ραγδαίων αλλαγών. Προς μια νέα θεώρηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων;" (συμβολή στον τόμο: Ξ. Κοντιάδη, Φ. Σπυρόπουλου, Κ. Τσουκαλά (επιμ.), "Δημοκρατία, Σύνταγμα, Ευρώπη στην εποχή της κρίσης. Μελέτες στη μνήμη του Δημήτρη Θ. Τσάτσου", Εκδ. Σαββάλας, 2012) - "Τα κοινωνικά δικαιώματα στη δίνη της οικονομικής κρίσης", Εφημερίδα Διοικητικού Δικαίου, 3/2013, σ. 298 επ. - "Το Σύνταγμα στην εποχή της κρίσης. Προς ένα νέο συνταγματισμό;", συμβολή στον τόμο: Α-Ι. Δ. Μεταξά (Σχεδίαση του έργου-Εισαγωγικά Κείμενα), "Πολιτική Επιστήμη: Διακλαδική και συγχρονική διερεύνηση της πολιτικής πράξης, V". Πολιτικοί Θεσμοί. Δομές και Λειτουργίες, Εκδ. Ι. Σιδέρης, 2016
Η Ελλάδα στην Ευρώπη
Συλλογικό έργο
Ευρασία (2019)
Ο Δημήτρης Θ. Τσάτσος και ο Γιώργος Παπαδημητρίου συγκαταλέγονται αναμφισβήτητα σε εκείνους τους επιστήμονες και στοχαστές που είχαν όραμα για την Ευρώπη, ακλόνητη πίστη στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Σταθεροί και ενσυνείδητοι Ευρωπαίοι που γνώριζαν άριστα τα επιτεύγματα αλλά και τους κινδύνους για την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Είχαν πλήρη επίγνωση των δυσχερειών που εμφανίζει η πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, οι οποίες συνδέονται με τον βαθμό ωριμότητας των ιστορικών συνθηκών, τις "αντιστάσεις" του κρατικού φαινομένου αλλά και των ευρωπαϊκών λαών σε...
Η πρόκληση μιας νέας ρύθμισης του τηλεοπτικού τοπίου
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Παπαζήση (2019)
Παρότι βραχύβιος, με πολλά προβλήματα συνοχής και "στιγματισμένος" στην πρώτη του φάση από την παραπομπή στο Ειδικό Δικαστήριο πρώην πρωθυπουργού και μελών των κυβερνήσεών του, ο πρώτος μεταπολιτευτικός συναινετικός κοινοβουλευτισμός κληροδότησε στην έννομη τάξη μας σημαντικές κατακτήσεις. Στα πεπραγμένα του περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η κατάργηση του κρατικού μονοπωλίου στις τηλεοπτικές εκπομπές και η σύσταση του Εθνικού Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου. Η αδειοδότηση της ιδιωτικής τηλεόρασης θα παραμείνει όμως εκκρεμής επί τριάντα σχεδόν έτη, παρά τις επανειλημμένες από...
Ποια Αριστερά;
Σωτηρέλης Γιώργος Χ.
Πόλις (2017)
Η Ευρώπη υπήρξε ανέκαθεν -και εξακολουθεί να είναι, παρά την ανάδυση νέων μεγάλων δυνάμεων στην παγκόσμια σκηνή- όχι μόνον η εμπροσθοφυλακή αλλά και το καμίνι των προοδευτικών ιδεών. Στο καμίνι λοιπόν αυτό είναι καιρός να σφυρηλατηθεί και πάλι, και μάλιστα επειγόντως, η νέα προοδευτική ταυτότητα της ηπείρου μας, με κύρια προτεραιότητα την επικαιροποιημένη αναβάπτιση σε αρχές και αξίες που σφράγισαν την πορεία του ευρωπαϊκού νομικού και πολιτικού πολιτισμού. Κι αυτό, κατά την άποψή μου, μόνο μια Νέα -Δημοκρατική, Πλουραλιστική και Ρηξικέλευθη- Αριστερά, όπως προσπάθησα να τη...
Πολιτική επιστήμη, Διακλαδική και συγχρονική διερεύνηση της πολιτικής πράξης
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Ι. Σιδέρης (2016)
Οι Πολιτικοί Θεσμοί, ως οργανική ενότητα, έχουν ως αντικείμενο τη γνωσιακή διερεύνηση όσων φαινομένων παράγονται κατά την τρίτη συμβατική φάση της πορείας των αιτημάτων προς τα τυπικά Κέντρα Αποφάσεων, Νομοθετικά, Εκτελεστικά και Δικαιοδοτικά, ή και άλλα προβλεπόμενα. Παράλληλα, τυπικές ή άτυπες ενέργειες, οι οποίες προηγούνται ή έπονται των πράξεων εξουσίας, ανιχνεύονται, καταγράφονται και αιτιολογούνται και υπό την προϋπόθεση ότι διαπιστώνονται κατά έναν όσο γίνεται πραγματολογικότερο τρόπο.
Δημοκρατία, Σύνταγμα, Ευρώπη στην εποχή της κρίσης
Συλλογικό έργο
Σαββάλας (2012)
Η οικονομική κρίση ανανοηματοδοτεί τις θεμελιώδεις έννοιες του κράτους, της πολιτείας, του συντάγματος, της κυριαρχίας, της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, της έκτακτης ανάγκης, του δημοσίου συμφέροντος. Επιστημολογικές αφετηρίες, ερμηνευτικές προαντιλήψεις ή πολιτικά δόγματα που θεωρούνταν αυτονόητα και αδιαπραγμάτευτα αποδεικνύονται ολοένα πιο αναχρονιστικά και ανεπαρκή για την εξήγηση όσων συμβαίνουν στην ευρωπαϊκή ήπειρο και ολόκληρο τον κόσμο μετά το ξέσπασμα της κρίσης. Η κρίση ανέδειξε τα θεσμικά και πολιτικά αδιέξοδα του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, φέρνοντας στην επιφάνεια τα...
Η μεταρρύθμιση του κράτους στην εποχή των μεγάλων προκλήσεων
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Παπαζήση (2012)
Το αντικείμενο του ανά χείρας τόμου είναι η μεταρρύθμιση του κράτους στην εποχή των μεγάλων προκλήσεων. Λαμβάνοντας υπ όψιν τις ραγδαίες εξελίξεις και τα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει την τελευταία διετία, επιχειρούμε να συμβάλουμε στον ευρύτατο ήδη διάλογο για την μεταρρύθμιση του κράτους -του "μεγάλου ασθενούς" της εποχής μας- με την διατύπωση συγκεκριμένων προτάσεων για τις επιβαλλόμενες αλλαγές στο πεδίο τόσο του πολιτικού όσο του διοικητικού συστήματος. Οι αλλαγές αυτές, οι οποίες καλύπτουν όλο το φάσμα του σύγχρονου νομικοπολιτικού προβληματισμού, συνυπολογιζομένης...
Η μεταρρύθμιση του κράτους στην εποχή των μεγάλων προκλήσεων
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Παπαζήση (2012)
Το αντικείμενο του ανά χείρας τόμου είναι η μεταρρύθμιση του κράτους στην εποχή των μεγάλων προκλήσεων. Λαμβάνοντας υπ όψιν τις ραγδαίες εξελίξεις και τα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει την τελευταία διετία, επιχειρούμε να συμβάλουμε στον ευρύτατο ήδη διάλογο για την μεταρρύθμιση του κράτους -του "μεγάλου ασθενούς" της εποχής μας- με την διατύπωση συγκεκριμένων προτάσεων για τις επιβαλλόμενες αλλαγές στο πεδίο τόσο του πολιτικού όσο του διοικητικού συστήματος. Οι αλλαγές αυτές, οι οποίες καλύπτουν όλο το φάσμα του σύγχρονου νομικοπολιτικού προβληματισμού, συνυπολογιζομένης...
Το σύνταγμα της Ελλάδας και ο κανονισμός της βουλής
Σωτηρέλης Γιώργος Χ.
Εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε. (2011)
Στον τόμο περιέχονται το Σύνταγμα της Ελλάδας, όπως διαμορφώθηκε από την Η΄ Αναθεωρητική Βουλή, και ο Κανονισμός της Βουλής, ενημερωμένος και με τις τελευταίες τροποποιήσεις του του περασμένου Μαΐου. Στην Εισαγωγή, που προτάσσεται, επιχειρείται η συνοπτική σκιαγράφηση της ελληνικής συνταγματικής ιστορίας (Ι), αναδεικνύονται οι βασικές επιλογές και τα κύρια χαρακτηριστικά του Συντάγματος της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας (ΙΙ) και παρουσιάζονται κριτικά ο Κανονισμός της Βουλής (ΙΙΙ) με τις σημαντικότερες αλλαγές που υπέστη από την εισαγωγή του, το 1987, έως και σήμερα (IV). Τον...
Από τη νομαρχιακή στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση
Εκδόσεις Παπαζήση (2010)
Η μεταρρύθμιση του δεύτερου βαθμού της τοπικής αυτοδιοίκησης -και μέσω αυτής του ελληνικού διοικητικού συστήματος- προς την κατεύθυνση της κριτικής και δημιουργικής αντιστοίχησης προς τα νέα ευρωπαϊκά και διεθνή δεδομένα προϋποθέτει ευλόγως ένα νέο αυτοδιοικητικό χάρτη, με μικρότερο αριθμό ΟΤΑ δεύτερου βαθμού, τα χωρικά όρια των οποίων ασφαλώς πρέπει να επανακαθορισθούν με σαφή και αντικειμενικά κριτήρια. Κρίσιμο και αφετηριακό σημείο της χωρικής αναδιάταξης είναι ο σεβασμός της διοικητικής μας παράδοσης και των επί μέρους στοιχείων που την καθόρισαν, σε συνάρτηση με τις...
Κρίση του ελληνικού πολιτικού συστήματος;
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Παπαζήση (2008)
Είναι διάχυτη σήμερα η αίσθηση ότι οι θεσμοί του ελληνικού πολιτικού συστήματος δεν λειτουργούν με τον αρμόζοντα τρόπο. Όλα τα δημοσκοπικά δεδομένα, εδώ και δύο δεκαετίες, επιβεβαιώνουν τη δυσθυμία των Ελλήνων πολιτών, ιδίως απέναντι στην "πολιτική κοινωνία" και τους φορείς της. Η κρίση του πολιτικού συστήματος συνυφαίνεται με το ζήτημα της ικανότητας του κράτους και των διοικητικών μηχανισμών να ανταποκριθούν με αποτελεσματικές δημόσιες πολιτικές στις νέες προκλήσεις της κοινωνίας της διακινδύνευσης. Εξάλλου οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν πολύ χαμηλές επιδόσεις όσον αφορά...
Κοινωνικά δικαιώματα και κρίση του κράτους πρόνοιας
Συλλογικό έργο
Σαββάλας (2007)
Το σύγχρονο κράτος πρόνοιας βιώνει μια άνευ προηγουμένου κρίση και αμφισβήτηση. Θύμα των διαδικασιών που συνηθίσαμε να ονομάζουμε "παγκοσμιοποίηση" αλλά και των "συντεχνιακών" και γραφειοκρατικών υπερβολών που ιστορικά το συνόδευσαν, το κοινωνικό κράτος δεν μπορεί παρά να αποτελεί μια σημαντική παράμετρο της σύγχρονης προβληματικής για τα κοινωνικά δικαιώματα. Η παρούσα έκδοση αποτελείται από μελέτες που επικεντρώνονται τόσο στο θεωρητικό ζήτημα της προστατευτικής εμβέλειας των κοινωνικών δικαιωμάτων όσο και στα σύγχρονα ζητήματα που αντιμετωπίζει το κοινωνικό κράτος σε εθ...
Κοινωνικά δικαιώματα και κρίση του κράτους πρόνοιας
Συλλογικό έργο
Σαββάλας (2007)
Το σύγχρονο κράτος πρόνοιας βιώνει μια άνευ προηγουμένου κρίση και αμφισβήτηση. Θύμα των διαδικασιών που συνηθίσαμε να ονομάζουμε "παγκοσμιοποίηση" αλλά και των "συντεχνιακών" και γραφειοκρατικών υπερβολών που ιστορικά το συνόδευσαν, το κοινωνικό κράτος δεν μπορεί παρά να αποτελεί μια σημαντική παράμετρο της σύγχρονης προβληματικής για τα κοινωνικά δικαιώματα. Η παρούσα έκδοση αποτελείται από μελέτες που επικεντρώνονται τόσο στο θεωρητικό ζήτημα της προστατευτικής εμβέλειας των κοινωνικών δικαιωμάτων όσο και στα σύγχρονα ζητήματα που αντιμετωπίζει το κοινωνικό κράτος σε εθ...
Κωλύματα εκλογιμότητας και ασυμβίβαστα βουλευτών στο μεταίχμιο δύο συνταγματικών αναθεωρήσεων
Σωτηρέλης Γιώργος Χ.
Εκδόσεις Σάκκουλα Α.Ε. (2006)
Η μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης
Σωτηρέλης Γιώργος Χ.
Εκδόσεις Παπαζήση (2006)
Η μεταρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης βρίσκεται από χρόνια στο επίκεντρο ενός ευρύτερου προβληματισμού για την αντιμετώπιση της προϊούσας κρίσης του σύγχρονου εθνικού κράτους. Η παρούσα μελέτη εξετάζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η τοπική αυτοδιοίκηση, ως συμμετοχικός και ταυτόχρονα διοικητικός θεσμός, καθώς και τις προοπτικές που διαγράφονται για έναν ριζικό μετασχηματισμό της, με αφετηρία την συνταγματική αναθεώρηση του 2001 αλλά και με προβληματισμό που αφορά εξ ίσου και την προαναγγελθείσα αναθεώρηση. [...]
Η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Σωτηρέλης Γιώργος Χ.
Προσκήνιο (2002)
Με την παρούσα μελέτη παρουσιάζεται, αναλυτικά και κριτικά, το νέο συνταγματικό πλαίσιο που ισχύει για την τοπική αυτοδιοίκηση μετά την πρόσφατη αναθεώρηση και στη συνέχεια ανιχνεύονται οι δυνατότητες και οι προοπτικές που διαγράφονται για τη συγκεκριμένη θεσμική αξιοποίηση αυτού του πλαισίου, υπό το πρίσμα ενός ευρύτερου προβληματισμού για την εξεύρεση δημοκρατικών και δικαιοκρατικών απαντήσεων στην σύγχρονη κρίση του εθνικού κράτους. Αφετηριακό σημείο είναι το οργανωτικό πλαίσιο, με ιδιαίτερη έμφαση στην αντιμετώπιση της τοπικής αυτοδιοίκησης ως αναπόσπαστου στοιχείου...
Το Σύνταγμα της Ελλάδας
Εκδόσεις Καστανιώτη (2001)
Στον τόμο αυτό περιλαμβάνεται το αναθεωρημένο Σύνταγμα του 1975/1986/2001 που ψήφισε η Ζ? Αναθεωρητική Βουλή μετά από μακρόχρονη κυοφορία. Στην "Εισαγωγή" που προηγείται επιχειρείται η συνοπτική σκιαγράφηση της ελληνικής συνταγματικής ιστορίας και των κύριων χαρακτηριστικών του ισχύοντος Συντάγματος.
Από το Άμστερνταμ στη Νίκαια
Συλλογικό έργο
Κριτική (2001)
Μπροστά στην πρόκληση της διαμόρφωσης ενός βαθύτερου ενοποιητικού συστήματος μέσα στην Ε.Ε., η Ελλάδα καλείται να διαδραματίσει έναν εποικοδομητικό ρόλο αλλά και να προωθήσει αποτελεσματικά τα εθνικά της συμφέροντα. Αυτή η συλλογική έκδοση, που επιμελήθηκε ο διεθνολόγος Σωτήρης Ντάλης, φιλοδοξεί αφενός μεν να καταγράψει το διάλογο για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως αυτός αναπτύχθηκε την περίοδο από τη Σύνοδο του Ελσίνκι το Δεκέμβριο του 1999 μέχρι και τη Σύνοδο της Νίκαιας το Δεκέμβριο 2000, και αφετέρου να απαντήσει σε ορισμένα κρίσιμα ερωτήματα που αφορούν το μέ...
Η αναθεώρηση του συντάγματος 1993-2001
Σωτηρέλης Γιώργος Χ.
Σάκκουλας Αντ. Ν. (2001)
Η πρόσφατη αναθεώρηση του Συντάγματος ξεκίνησε ουσιαστικά στις αρχές του 1993, τυπικά όμως την Άνοιξη του 1995, όταν τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα -το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία- υπέβαλαν τις προτάσεις τους στη Βουλή. Η διαδικασία ολοκληρώθηκε μετά από κυοφορία οκτώ χρόνων, τον Απρίλιο του 2001, και κάλυψε όλο το εύρος των διατάξεων του Καταστατικού μας Χάρτη. Η αναθεώρηση του Συντάγματος αποτελεί, ως γνωστόν, αρμοδιότητα της Βουλής. Από την επεξεργασία και τη συζήτηση των προτάσεων στην Επιτροπή Αναθεώρησης και στην Ολομέλεια της λαϊκής αντιπροσωπείας έχει παραχθεί πλού...
Σύνταγμα και δημοκρατία στην εποχή της παγκοσμιοποίησης
Σωτηρέλης Γιώργος Χ.
Σάκκουλας Αντ. Ν. (2000)
Νομικά ζητήματα θρησκευτικής ετερότητας στην Ελλάδα
Συλλογικό έργο
Κριτική (1999)
Το περιεχόμενο αυτού του συλλογικού τόμου, του δεύτερου της Σειράς Μελετών του ΚΕΜΟ, ερευνά το πολύκροτο ζήτημα των σχέσεων κράτους και εκκλησίας στην Ελλάδα, υπό την οπτική της θεωρητικής επεξεργασίας των νομικών ζητημάτων που προκύπτουν από την θρησκευτική ετερότητα των ελλήνων και άπτονται της σφαίρας των υποκειμενικών δικαιωμάτων και ελευθεριών των ανθρώπων. Σε πρώτη φάση, λοιπόν, τα γνωστικά εργαλεία στα οποία προσφεύγουν οι συγγραφείς αντλούνται από τον χώρο της θεωρίας του συνταγματικού δικαίου (κατεξοχήν στις μελέτες των Γ. Σωτηρέλη, Μ. Σταθόπουλου), με τη συνδρομ...