Ελύτης Οδυσσέας 1911-1996
Elýtis Odysséas
Το πραγματικό του όνομα είναι Οδυσσέας Αλεπουδέλης και γεννήθηκε το 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης, αλλά η καταγωγή του ήταν από την Λέσβο. Το 1914 η οικογένεια Αλεπουδέλη εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Εκεί έκανε τις εγκύκλιες σπουδές του ο νεαρός Οδυσσέας και στη συνέχεια άρχισε πανεπιστημιακές σπουδές στη Νομική Σχολή που τις εγκατέλειψε το 1936 για να υπηρετήσει τη θητεία του στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών της Κέρκυρας. Στα γράμματα ο Ελύτης εμφανίστηκε το 1935, δημοσιεύοντας ποιήματά του στο περιοδικό "Τα Νέα Γράμματα" που συγκέντρωνε τους περισσότερους λογοτέχνες της ονομαζόμενης "Γενιάς του Τριάντα". Η γνωριμία του τον ίδιο χρόνο με τον Ανδρέα Εμπειρίκο ενίσχυσε τις επαναστατικές υπερρεαλιστικές του απόψεις. Κατά την ιταλική επίθεση το 1940 κατά της Ελλάδας κατατάχτηκε στο στρατό και πολέμησε στο μέτωπο της Αλβανίας. Στην κατεχόμενη Αθήνα έγραψε τον "Ήλιο τον πρώτο" και τα πρώτα σημαντικά πεζά του. Από το 1948 ως το 1951 πραγματοποίησε διάφορα ταξίδια στη δυτική Ευρώπη, με ορμητήριο το Παρίσι, όπου, μέσα στο εχθρικό γι' αυτόν κλίμα της υπαρξιακής στράτευσης, στερεώθηκαν οι δικές του πεποιθήσεις, αυτές που διακυρύσσονται στο "Άξιον Εστί". Το 1969 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου, ανάμεσα στο σύνθημα "η φαντασία στην εξουσία" που εξήγγειλε η επανάσταση του Μάη, και τη δυσφορία για την Απριλιανή δικτατορία στην Ελλάδα, έγραψε τα ποιήματα "Το φωτόδεντρο", "Το μονόγραμμα", "Ο ήλιος ο ηλιάτορας", "Τα ρω του έρωτα". Στην Αθήνα επέστρεψε το 1971. Την περίοδο αυτή και ως την βράβευσή του το 1979 από τη Σουηδική Ακαδημία με το Βραβείο Νόμπελ, έγραψε πεζά κείμενα για το Θεόφιλο ("Ο ζωγράφος Θεόφιλος", 1973), τον Παπαδιαμάντη ("Η μαγεία του Παπαδιαμάντη", 1974), τον Εμπειρίκο ("Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο", 1979) και το "σκηνικό ποίημα" "Η Μαρία Νεφέλη" (1978). Πριν και ύστερα από το διεθνές βραβείο, ανακηρύχτηκε διδάκτορας από διάφορα πανεπιστήμια, όπως της Θεσσαλονίκης (1975), του Παρισίου (Σορβόνη, 1980) και του Λονδίνου (1981). Άλλα έργα του: "Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας" (1945), "Καλοσύνη στις λυκοποριές" (1947), "Αλβανιάδα" (1962), "Ετεροθαλή" (1974), το "Σηματολόγιον" (1977), "Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας" (1982), το "Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου" (1984), μια σύνθεση-μετάφραση των σωζόμενων αποσπασμάτων της Σαπφώς με τίτλο "Σαπφώ, ανασύνθεση και απόδοση" (1984), "Αποκάλυψη του Ιωάννη" (1985), και "Ο μικρός ναυτίλος" (1985). Ποιήματα του μελοποιήθηκαν από τους Μ.Χατζιδάκη, Μ.Θεοδωράκη, Γ.Μαρκόπουλο, κ.ά.Τα έργα του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, αγγλικά, ιταλικά, γερμανικά, ισπανικά, και σε άλλες γλώσσες. Πέθανε το 1996 σε ηλικία 85 ετών.
Αυτοπροσωπογραφία σε λόγο προφορικό
Ελύτης Οδυσσέας 1911-1996
Ύψιλον (2006)
Είναι περίεργο, αλλά όσο και να περνάν τα χρόνια, μόλις βρεθώ κοντά σε θάλασσες, σε βράχια, σε πλεούμενα, ξαναδοκιμάζω το ίδιο αίσθημα οικειότητας που αισθανόμουνα πάντα από μικρό παιδί· κάτι το γνώριμο, και το φιλικό. Αυτό βέβαια οφείλεται στον τρόπο που πέρασα τα παιδικά μου χρόνια.
Βίοι παράλληλοι
Συλλογικό έργο
Εταιρεία Συγγραφέων (2015)
Η Εταιρεία Συγγραφέων, με την έκθεση "Βίοι Παράλληλοι" τιμά την τριπλή σχέση λέξεων, ήχων και εικόνων παρουσιάζοντας εκείνα τα μέλη της που διαθέτουν διπλή ή τριπλή καλλιτεχνική ιδιότητα. Δηλαδή δεν είναι μόνο εργάτες της πένας ή του πληκτρολογίου αλλά επιπλέον ζωγραφίζουν, συνθέτουν ή ασχολούνται με τη φωτογραφία ή τον κινηματογράφο. Συνεχίζοντας μια παράδοση του τόπου όχι ευκαταφρόνητη, την οποία κατά καιρούς λάμπρυναν ονόματα του μεγέθους του Κόντογλου, του Πεντζίκη, του Εγγονόπουλου, του Ελύτη, του Ρίτσου, του Εμπειρίκου, του Σεφέρη, του Καρούζου, του Σινόπουλου, ή του...
Γιάννης Τσαρούχης 1910 - 1989
Συλλογικό έργο
Μουσείο Μπενάκη (2009)
Ο συνοδευτικός κατάλογος της ομότιτλης έκθεσης, η οποία διοργανώθηκε από το Μουσείο Μπενάκη και το Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη (19 Δεκεμβρίου 2009 - 14 Μαρτίου 2010), με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη γέννηση του καλλιτέχνη που χάραξε βαθιά το ίχνος του στη νεοελληνική ζωγραφική. Η έκθεση, πρώτη μεγάλη αναδρομική των έργων του στην Αθήνα, περιελάμβανε έναν μεγάλο αριθμό από ζωγραφικές δημιουργίες και σκηνογρφικές μακέτες όλων των περιόδων της δημιουργίας του, στοχεύοντας να δώσει μια συνολική εικόνα της προσφοράς του.
Γιώργος Σεφέρης 1900-1971: 45 χρόνια μετά το Νόμπελ
Συλλογικό έργο
Ελευθεροτυπία (2008)
Οι επιμελητές της έκδοσης ευχαριστούν τις εκδόσεις "Ίκαρος" και "Μεταίχμιο", που πρόθυμα επέτρεψαν να αναδημοσιευθούν αποσπάσματα από "σεφερικά" βιβλία τους, καθώς και το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης για τις φωτογραφίες του ποιητή. Περιέχονται οι ενότητες: - Μαρία Στασινοπούλου, "Χρονολόγιο" A. Σε πρώτο πρόσωπο - Μαθητικές εκθέσεις του Γεωργίου Σ. Σεφεριάδη - Ανέκδοτες επιστολές του Σεφέρη (από την αλληλογραφία με τον Γ.Κ.Κατσίμπαλη) - Ποιήματα - Ο Σεφέρης για τους άλλους: για τον Θ. Σ. Έλιοτ - Με τα μάτια του ποιητή Β. Αναμνήσεις των άλλων - Τάκης Σινόπουλ...
Δεύτερη γραφή
Συλλογικό έργο
Ίκαρος (1996)
Είναι άλλο πράγμα να μεταφράζει κανείς τα ποιήματα που αγαπά και απ' αυτά πάλι μόνον όσα θεωρεί πιο πρόσφατα· και άλλο πράγμα να περιορίζεται αναγκαστικά σε ορισμένα έργα, είτε για λόγους ιστορικούς -επειδή αντιπροσωπεύουν μιαν εποχή, ένα συγκεκριμένο ρεύμα, κάποιαν ιδιάζουσα πλευρά στην εξέλιξη ενός δημιουργού- είτε για λόγους αισθητικούς -επειδή αφορούν π.χ. σ' ένα σύνολο που δεν θα ήταν σωστό να κατατμηθεί. Στην πρώτη περίπτωση, χωρίς αμφιβολία, η κρίση μας πρέπει να είναι αυστηρή. Ξέρουμε ότι εκεί ο μεταφραστής έχει το ελεύθερο, εάν βρεθεί μπροστά σε ανυπέρβλητα εμπόδι...
Εισαγωγή στην πεζογραφία του Παπαδιαμάντη
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2005)
"O Παπαδιαμάντης είναι ο πιο μεγάλος πεζογράφος της νέας ελληνικής λογοτεχνίας", έγραφε το 1943 ο Σεφέρης· για να τον συγκαταλέξει λίγα χρόνια αργότερα (1952) ανάμεσα στους μεγάλους Έλληνες ποιητές. Αυτός ο διπλός χαρακτηρισμός είναι ενδεικτικός της παπαδιαμαντικής γραφής. Έργο ποιητικό που τυχαίνει να είναι γραμμένο σε πρόζα, ή πεζογραφικό ποιητικής υφής, το έργο του Σκιαθίτη συγγραφέα αποτέλεσε πρόκληση και γόνιμο πεδίο άσκησης για την κριτική. Γι' αυτό και μια ουσιώδης επιλογή κειμένων για το έργο αυτό ήταν απαραίτητη. Η παρούσα ανθολογία περιλαμβάνει 45 κείμενα (σε ακέ...
Εκ του πλησίον
Ελύτης Οδυσσέας 1911-1996
Ίκαρος (1999)
ΕΚ ΤΟΥ ΠΛΗΣΙΟΝ Αλλά χωρίς να χάνεις ποτέ την εικόνα του συνόλου. Και η πιο απλή παράγκα θέλει το ρήμα της, τα ουσιαστικά και τα επίθετά της, όπως κάθε πρόχειρη γραφή τον Πικιώνη της. Η αφέλεια δεν δίδεται δωρεάν, σκηνοθετείται και παίζεται· εάν είσαι ο ένας από τα ελάχιστα εκατομμύρια που δικαιώνουν την ανθρωπότητα. [...] Από παιδιά και μόνον φτιάχνεις Ιεροσόλυμα. [...]
Η νεοελληνική ερωτική ποίηση
Συλλογικό έργο
Ελευθεροτυπία (2010)
Ο δεύτερος τόμος της ανθολογίας περιλαμβάνει τις ενότητες: - Η μελαγχολία [Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Γεώργιος Αθάνας, Κώστας Ουράνης, Κώστας Καρυωτάκης, ..., Γιάννης Χατζίνης] - Η αγωνία για το χαμένο κέντρο [Τ. Κ. Παπατσώνης, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, Γ. Θ. Βαφόπουλος, ..., Γιώργος Σεφέρης] - Το φωτεινό ρήγμα [Γιώργος Σαραντάρης, Νικόλαος Κάλας, Νίκος Εγγονόπουλος, Ανδρέας Εμπειρίκος, Οδυσσέας Ελύτης, Νίκος Γκάτσος, Γιώργος Λίκος, Νίκος Καρύδης, Μάτση Χατζηλαζάρου] - Η μυθολογία των ήρεμων τόπων [Γιάννης Ρίτσος, Νικηφόρος Βρεττάκος, Τάσος Λειβαδίτης, Κώστας Μόντης, ..., Γιώργ...
Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου
Ελύτης Οδυσσέας 1911-1996
Ύψιλον (1984)
ΤΡΙΤΗ, 7 Βρήκα μια μικρή εκκλησία όλο τρεχούμενα νερά και την κρέμασα στον τοίχο. Τα μανουάλια της είναι πήλινα και μοιάζουν με τα δάχτυλά μου όταν γράφω. Από το πώς αστράφτουν τα τζάμια καταλαβαίνω αν πέρασε άγγελος. Και συχνά κάθομαι τ' απογέματα έξω στο πεζούλι και κρατιέμαι στις κακοκαιρίες όπως το γεράνι.
Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες...
Συλλογικό έργο
Μεταίχμιο (2006)
O τόμος αυτός περιέχει ποιήματα των Ρίτσου, Βρεττάκου, Ελύτη, Εμπειρίκου, Εγγονόπουλου. Κάθε τόμος περιλαμβάνει: -Εργοβιογραφικό σημείωμα κάθε ποιητή -Επιλεγμένα αντιπροσωπευτικά ποιήματα, τα περισσότερα από τα οποία ανθολογούνται στα σχολικά βιβλία των Kειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Γυμνασίου και του Λυκείου -Σύντομη ερμηνευτική παρουσίαση κάθε ποιήματος.
Κολάζ
Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (2008)
Το κολάζ είναι μια τεχνική οικεία και μάλλον αγαπητή. Από τα λερωμένα με κόλλα παιδικά χέρια ως την αφισοκόλληση στους δρόμους κι από τα νεανικά ημερολόγια με τα αναμνηστικά σχέδια, σημειώσεις, εισιτήρια, φωτογραφίες και ποικίλα ευφάνταστα ενθύμια ως τους πίνακες ανακοινώσεων που διαρκώς καλούμαστε για τον έναν ή τον άλλο λόγο να συμβουλευτούμε, το κολάζ βρίσκεται στην καθημερινότητά μας από τότε που θυμόμαστε τον εαυτό μας. Από τις αρχές του 20ού αιώνα, τα κινήματα του μοντερνισμού και n εισβολή της εικόνας μέσω των διαφημίσεων και της ενημέρωσης, έδωσαν στο κολάζ μια νέα,...