Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τοποθετημένη στη δεκαετία του 1920, η νουβέλα του Τόμας Μαν είναι η ιστορία της Ροζαλί Φον Τίμλερ, μιας πενηντάχρονης γυναίκας που, ύστερα από τον θάνατο του συζύγου της, ζει στο Ντίσελντορφ μαζί με τα δύο της παιδιά, την τριαντάχρονη Άννα και τον δεκαοκτάχρονο Έντουαρντ. Την επιφανειακά ήσυχη ζωή των τριών προσώπων κλονίζει ο ερχομός του εικοσιτετράχρονου Κεν Κίτον, δασκάλου αγγλικών του Έντουαρντ, ο οποίος προετοιμάζεται για το Πολυτεχνείο. Νέος, σφριγηλός και όμορφος, ο Κεν θυμίζει στη Ροζαλί ότι εξακολουθεί να είναι γυναίκα, παρά την εμμηνόπαυση. Η Άννα, με πρόβλημα στο...

Οι λόγοι περί φύλου και σεξουαλικότητας κατά το γύρισμα του 19ου προς τον 20ό αιώνα, πανευρωπαϊκά γνωρίζουν μια πρωτοφανή άνθιση σε όλους τους τομείς της κοινωνίας: πολιτική, δημοσιογραφία, επιστήμη (και ψευδο-επιστήμη), φιλοσοφία, εικαστικά, λογοτεχνία. Ειδικά στις τέχνες, οι προβληματισμοί αυτοί - μια πρώιμη εκδοχή της "αναταραχής φύλου" (Butler), η οποία ως θεωρητική σύλληψη εμφανίζεται κοντά στο "δικό μας" Millennium - συγκροτούν έναν από τους κεντρικούς πυρήνες του τότε αναδυόμενου, πολύμορφου μοντερνιστικού ρεύματος. Ο Τόμας Μαν - συγγραφέας με σεισμογραφική αίσθηση...

O άνθρωπος κατέχει δύο γλώσσες, τη γλώσσα του περατού εμπειρικού νοήματος και τη γλώσσα της εσωτερικής λέξης, που δεν γνωρίζει κανένα απολύτως όριο.

Ο πενηντάχρονος Γκούσταφ Άσενµπαχ, ένας επιτυχηµένος συγγραφέας, ταξιδεύει στη Βενετία για διακοπές. Στη διάρκεια ενός γεύµατος στο ξενοδοχείο, την προσοχή του τραβάει ένα εξαιρετικά όµορφο αγόρι. Σύντοµα οι µέρες του αρχίζουν να περιστρέφονται γύρω από το πότε θα το ξαναδεί και αγνοεί τις δυσοίωνες φήµες που κυκλοφορούν ότι ένας λοιµός εξαπλώνεται στην πόλη. Ο "Θάνατος στη Βενετία" είναι µια αριστουργηµατική ιστορία για την εµµονή, για την αγωνία του δηµιουργού και την άβυσσο του τέλους. Μεταφέρθηκε στον κινηµατογράφο από τον Λουκίνο Βισκόντι µε τον Ντερκ Μπόγκαρτ στ...

Ο πενηντάχρονος Γκούσταφ Άσενµπαχ, ένας επιτυχηµένος συγγραφέας, ταξιδεύει στη Βενετία για διακοπές. Στη διάρκεια ενός γεύµατος στο ξενοδοχείο, την προσοχή του τραβάει ένα εξαιρετικά όµορφο αγόρι. Σύντοµα οι µέρες του αρχίζουν να περιστρέφονται γύρω από το πότε θα το ξαναδεί και αγνοεί τις δυσοίωνες φήµες που κυκλοφορούν ότι ένας λοιµός εξαπλώνεται στην πόλη. Ο Θάνατος στη Βενετία είναι µια αριστουργηµατική ιστορία για την εµµονή, για την αγωνία του δηµιουργού και την άβυσσο του τέλους. Μεταφέρθηκε στον κινηµατογράφο από τον Λουκίνο Βισκόντι µε τον Ντερκ Μπόγκαρτ στον ρ...

Το κείμενο "Αυτός ο πόλεμος" είναι η μαρτυρία, η εξομολόγηση, η προσπάθεια εξιλέωσης και ταυτόχρονα η προφητεία ενός μεγάλου συγγραφέα για την πατρίδα του, τους συμπολίτες του, τον κόσμο της εποχής του αλλά και τον εαυτό του. Γράφτηκε τον Δεκέμβριο του 1939 και προοριζόταν για τη νεοϋρκέζικη Herald Tribune. Στις αρχές του επόμενου χρόνου κυκλοφόρησε και στα γερμανικά, αλλά οι ναζί κατέσχεσαν όλα τα αντίτυπα όταν εισέβαλαν στο Άμστερνταμ. Ο εθνικοσοσιαλισμός εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο τις ιστορικές και οικονομικές κακουχίες του γερμανικού λαού. Η δικτατορία βρήκε πρόσφο...

Το 1947, στην Ελβετία, δύο χρόνια μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Τόμας Μαν δίνει την ανά χείρας περίφημη διάλεξη -που μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά- με θέμα τη φιλοσοφία του Φρίντριχ Νίτσε "υπό το φως της εμπειρίας" αυτού του πολέμου. Ο νομπελίστας πεζογράφος ανατέμνει δεξιοτεχνικά το πολυδιάστατο έργο του φιλοσόφου, στο πρόσωπο του οποίου αντικρίζει αφενός έναν αγαπημένο πνευματικό ήρωα των νεανικών του χρόνων, αφετέρου έναν επικίνδυνο στοχαστή, που με τις αντιδημοκρατικές ιδέες του συνέβαλε με τον δικό του τρόπο στην τραγική πορεία της Ευρώπη...

Η κλασική νουβέλα του Τόμας Μανν γράφτηκε το 1911, μετά τον θάνατο του Γουσταύου Μάλερ που τόσο επηρέασε τον Τόμας Μανν και κατά συνέπεια το εν λόγω έργο. Σε επιστολή του στην Ελ. Τσίμερ, το 1915, ο συγγραφέας έγραφε: "Βέβαια, είναι κατά ένα μεγάλο μέρος μιά ιστορία θανάτου και επιπλέον του θανάτου ως ανήθικης, δελεαστικής δύναμης - μιά ιστορία τής ηδονής τής εκμηδένισης. Αλλά ο ιδιαίτερος στόχος μου ήταν το πρόβλημα τής αξιοπρέπειας τού καλλιτέχνη. Στην αρχή, η πρόθεσή μου δεν ήταν τίποτα λιγότερο από το να διηγηθώ τον τελευταίο έρωτα τού Γκαίτε, τον έρωτα του εβδομηντάχρο...

Η υπόθεση είναι φαινομενικά απλή. Ο νεαρός μηχανικός από το Αμβούργο Χανς Κάστορπ, επισκέπτεται το σανατόριο Μπέργκχοφ της Ελβετίας για να δει τον ξάδερφό του. Μια μικρή αδιαθεσία και ένας παρατεταμένος πυρετός οδηγούν το γιατρό του σανατορίου, αυλικό σύμβουλο Μπέρενς, να του προτείνει να παρατείνει την παραμονή του. Τελικά ο Χανς Κάστορπ αποφασίζει να μείνει στο σανατόριο για τρεις βδομάδες. Μόνο που οι τρεις βδομάδες, χωρίς να το καταλάβει, μετατρέπονται σε επτά χρόνια.

"Το Μαγικό βουνό" είναι ένα αριστούργημα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας από έναν νομπελίστα συγγραφέα που διερευνά τη γοητεία και τον εκφυλισμό των ιδεών σε μια εσωστρεφή κοινότητα τις παραμονές του Μεγάλου Πολέμου. Η υπόθεση είναι φαινομενικά απλή. Ο νεαρός μηχανικός από το Αμβούργο Χανς Κάστορπ επισκέπτεται το σανατόριο Μπέργκχοφ της Ελβετίας για να δει τον ξάδερφό του. Μια μικρή αδιαθεσία και ένας παρατεταμένος πυρετός οδηγούν το γιατρό του σανατορίου, αυλικό σύμβουλο Μπέρενς, να του προτείνει να παρατείνει την παραμονή του. Τελικά ο Χανς Κάστορπ αποφασίζει να μείνει στο σαν...

Η τελείωση του έρωτα στον θάνατο και η ιδέα της αιωνίας νύχτας που λύνει με μουσική τους δεσμούς και συντρίβει τα δεσμά του φωτός, απελευθερώνοντας τους ανθρώπους απ΄ την ψευδεπίγραφη χαρμοσύνη της "ζωής" και δωρίζοντάς τους στο Επέκεινα την ποθούμενη και επιδιωκόμενη εσωτερική γαλήνη, είναι το δύο κεντρικά σημεία, όπου περιστρέφεται αυτό το sui generis έργο του Thomas Mann. Το ονόμασε νουβέλα ίσως μάλιστα και να είναι. Το βέβαιο πάντως είναι ότι το έργο διαθέτει μόνον μέσον, ή μάλλον είναι ολόκληρο ένα μέσον, αφού η αρχή και το τέλος συμπίπτουν στο σκότος, στη βάφτιση τ...

Θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς το παρόν δοκίμιο ως οιονεί βιογραφική νουβέλα καθώς η γνωστή τάση του Τόμας Μαν να εμπλέκει στη δομή της μυθιστοριογραφίας του τον δοκιμιακό λόγο, εμφανίζεται εδώ αντεστραμμένη: το δοκίμιό του "Γκαίτε και Τολστόι" έχει την υφή ενός πολυπρόσωπου αφηγήματος όπου γύρω από τα πρόσωπα των δύο βασικών χαρακτήρων του διαγράφονται με λιγότερο ή περισσότερο έντονες γραμμές διάφορες φιγούρες του εποχικού περίγυρου που καθόρισε την προσωπικότητά τους και -διαδραστικά- καθορίστηκε απ' αυτήν. Έτσι, κατ' ουσίαν, ο Τόμας Μαν δεν παρουσιάζει απλώς το δ...

Τον Δεκέμβριο του 1945 ο Τόμας Μαν έγραψε μια, διάσημη πλέον, επιστολή στον Αντόρνο, στην οποία διατύπωνε την αρχή του μοντάζ που είχε υιοθετήσει στο μυθιστόρημά του "Δόκτωρ Φάουστους". Ο συγγραφέας αναγνώριζε τα πολύτιμα δάνεια που είχε αντλήσει από τα μουσικολογικά έργα του φιλοσόφου και τον καλούσε να τον βοηθήσει στην περαιτέρω πειστική απόδοση της μορφής και του έργου του ήρωά του, του συνθέτη Λέβερκυν. Η συνεργασία ευοδώθηκε (ο Αντόρνο προσέφερε πληροφορίες, σκέψεις, ακόμη και σχέδια για τα υποτιθέμενα ύστερα μουσικά έργα του συνθέτη) κι αποτέλεσε ουσιαστικά τη βάση μ...

"Ο μικρός κύριος Φρίντεμαν" είναι ένας νεαρός άντρας με μια ελαφριά σωματική αναπηρία ο οποίος, μολονότι έχει αποκηρύξει τον έρωτα, σαν ένας άλλος Ήφαιστος βρίσκει την Αφροδίτη του στο πρόσωπο της γοητευτικής Γκέρντα φον Ρίνλινγκεν. Η γυναίκα αυτή θα εισβάλει απροσδόκητα στη ζωή του και θα αναστατώσει τον μέχρι τότε ήρεμο και φαινομενικά ευτυχισμένο κόσμο του, ξυπνώντας μέσα του πάθη και συναισθήματα που νόμιζε ότι είχε καταφέρει να καταπνίξει. Με χιούμορ και ύφος απολαυστικό, ο Τόμας Μαν αφιερώνει την ιστορία "Σκύλος και αφέντης", την οποία ο ίδιος χαρακτηρίζει με παιγνιώ...

Η απόλαυση που παίρνουμε από ένα μεταφυσικό σύστημα, η ευχαρίστηση που μας δίνει η νοητική οργάνωση του κόσμου σε ένα αυστηρά θεμελιωμένο, εντελές και ισόρροπο οικοδόμημα σκέψης, είναι πάντοτε και πάνω απ' όλα αισθητικής φύσεως. Έχει την ίδια πηγή με τη χαρά, την υψηλή και ανώτερη ευδαιμονία που μας χαρίζει η τέχνη με τη δύναμη που διαθέτει να μορφοποιεί και να ταξινομεί το υλικό της, να βάζει σε τάξη τις συγκεχυμένες καταστάσεις της ζωής, έτσι ώστε να μας προσφέρει καθαρή και καθολική θέα. [...]

Απόψε θέλω να σας εκφράσω τις ευχαριστίες και τον θαυμασμό μου για την σκανδαλώδη παραβολή... Δεν θα υπήρχε τέλος στους επαίνους, αν εξετάσει κανείς τις λεπτότητες και τη συμπυκνωμένη πείρα που εισδύουν στην υπόθεση... Σχεδόν ποτέ πριν δεν τα είχατε καταφέρει τόσο, να συνδέσετε τις δυνάμεις του σκανδάλου με την ίδια την υπόθεση μέσω μιας αυτάρεσκης αδιαντροπιάς στην αντιμετώπιση των facts of life, τα οποία συνθέτουν την παραβολή... Ούτε καν εγώ δεν μπόρεσα αυτή την φορά να αποποιηθώ τη σκέψη της μουσικής τεχνικής της εναλλαγής... όπου εναλλάσσονται με ακρίβεια το φως και...

Έχει άραγε τέλος η ιστορία; Και ο μύθος; Και το όνειρο του ανθρώπου; Έχει τέλος ο πόθος για δημιουργία, για "απόδειξη" πώς όλα μπορούν να πραγματοποιηθούν, όλα μπορούν να γίνουν ιερό παιχνίδι και αθάνατο γέλιο;... Το ταξίδι τελειώνει εδώ, στην Αίγυπτο, όπου ένας νέος φιλόσοφος Φαραώ βρίσκει στο πρόσωπο του νεαρού φυλακισμένου και ονειροκρίτη τον άλλο του εαυτό - το ταξίδι τελειώνει μ' έναν θάνατο και μ' έναν τάφο, απ' όπου ξεπηδούν μερικές από τις λαμπρότερες σελίδες της παγκόσμιας λογοτεχνικής παρακαταθήκης.

Από γαλλικούς και γερμανικούς θρύλους και μεσαιωνικά τραγούδια δανείστηκε ο Τόμας Μαν την ιστορία του τελευταίου ολοκληρωμένου μυθιστορήματός του. Μυθιστορήματος που, όπως έλεγε ο ίδιος ο συγγραφέας, είναι "μια ιστορία χάριτος, αλλά και ένα καλαμπούρι με τον Θεό". Ο Γρηγόριος, έκθετο παιδί, γόνος βαρύτατης αμαρτίας, αλλά και πολύ υψηλής γενιάς, ανατρέφεται από φτωχούς ψαράδες και από μοναχούς, γίνεται λαμπρός ιππότης και φοβερός πολεμιστής, δούκας έπειτα στην πατρίδα του τη Φλάνδρα. Όταν ο ίδιος καταλαβαίνει ότι έχει επαναλάβει το κρίμα των γονιών του, γυρεύει εξιλέωση στη...