Αποστολίδης Ρένος Η.
Apostolídis Rénos I.
Ρένος Αποστολίδης (1924-2004). Ο Ρένος Αποστολίδης γεννήθηκε στην Αθήνα, γιος του δημοσιογράφου Ηρακλή Αποστολίδη, αρχισυντάκτη σε πολλές αθηναϊκές εφημερίδες, διευθυντή της Εγκυκλοπαίδειας του Πυρσού και διευθυντή της Εθνικής Βιβλιοθήκης (1945-1959), και της Ελπινίκης το γένος Ζαμπέλη. Το 1935 τέλειωσε το δημοτικό σχολείο και το 1941 το Βαρβάκειο Γυμνάσιο, όπου στις 28 Οκτωβρίου του 1941 οργάνωσε μαθητική αποχή. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής παρέμεινε ανένταχτος. Σπούδασε στο τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (αποφοίτησε το 1950). Φοιτητής ακόμη κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου στρατεύτηκε με το βαθμό του οπλίτη στο κρατικό μέτωπο. Αμέσως μετά την αποφοίτησή του και για έντεκα χρόνια εργάστηκε ως καθηγητής αρχαίων και νέων ελληνικών, ιστορίας και λατινικών σε ιδιωτικά αθηναϊκά γυμνάσια. Υπήρξε συνεργάτης του κρατικού γραφείου Τύπου του εξωτερικού, της Διεύθυνσης Εξωτερικού Τύπου, της Γενικής Διεύθυνσης Τύπου του Υπουργείου Προεδρίας της Κυβερνήσεως και του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας. Τιμήθηκε με το βραβείο πεζογραφίας του Υπουργείου Παιδείας το 1960 (για το έργο του "Ιστορίες από τις Νότιες Ακτές"). Στο χώρο των γραμμάτων πρωτοεμφανίστηκε το 1944 με τη δημοσίευση του δοκιμίου του "Καιρός" στο περιοδικό "Γράμματα" και την έκδοση του έργου του "Τρεις σταθμοί μιας πορείας", ένα χρόνο αργότερα. Συνεργάστηκε με πολλές εφημερίδες και περιοδικά της πρωτεύουσας ως συντάκτης ("Ελευθερία", "Νίκη", "Εικόνες", "Γνώσεις", "Νεώτερον Λεξικόν Ηλίου", "Ανεξάρτητος Τύπος", κ.α.) και ως κριτικός ("Γράμματα", "Φοιτητική Φωνή", "Δελτίον του Βιβλίου", "Κύκλος", "Κοχλίας", "Νέα Εστία", "Νέοι Ρυθμοί", "Νέες Εικόνες", "Έθνος", "Εθνικός Κήρυκας", κ.α.). Από το 1951 ανέλαβε την αρχισυνταξία και την κριτική στήλη στο περιοδικό "Ο Αιώνας μας", και το 1959 ίδρυσε με τον πατέρα του το περιοδικό "Νέα Ελληνικά", από τις σελίδες του οποίου πρόβαλε την κριτική στάση του ενάντια στη λογοτεχνική γενιά του ’30. Το 1964 καταδικάστηκε σε κάθειρξη δυόμισι χρόνων -από την οποία εξέτισε τελικά τρεις μήνες- επειδή είχε εισβάλει στη Βουλή ηγούμενος μιας ομάδας ακροδεξιών. Στη δικτατορία του Παπαδόπουλου επέβαλε τη δημοσίευση σε συνέχειες της "Ανθολογίας νεοελληνικού διηγήματος" στις εφημερίδες της εποχής, η οποία όμως διακόπηκε από τη λογοκρισία με αφορμή τη δική του νουβέλα "Ο Α2". Μετά τη δικτατορία συνέχισε να ασκεί κριτική από τις σελίδες του περιοδικού "Τετράμηνα" ως το 1979. Ο Ρένος Αποστολίδης ανήκει στους έλληνες πεζογράφους της μεταπολεμικής γενιάς. Βασικό χαρακτηριστικό του έργου του είναι η κυριαρχία της παρεμβολής του συγγραφέα στη ροή της αφήγησης και η έκφραση της προσωπικής του άποψης και οπτικής του μύθου με τρόπο άμεσο. Βασική πηγή της θεματολογίας του είναι η περίοδος της γερμανικής κατοχής και του ελληνικού εμφυλίου, ιστορικά γεγονότα της οποίας εντάσσει στην αφήγησή του αξιοποιώντας τα και σχολιάζοντάς τα, τόσο για να κρίνει τις αρνητικές τους επιπτώσεις όσο και για να τονίσει το υπαρξιακό αδιέξοδο στο οποίο οδηγούν τους ήρωές του. Στα μεταγενέστερα έργα του στρέφεται προς τη σύγχρονή του πραγματικότητα, διατηρώντας ωστόσο την άποψή του για τον προδρομικό χαρακτήρα του Εμφυλίου στις μεταπολεμικές αλλαγές στην πολιτική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας. Έργα του μεταφράστηκαν στα ολλανδικά, γερμανικά, γαλλικά και άλλες ξένες γλώσσες. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ρένου Αποστολίδη βλ. Χατζηβασιλείου Βαγγέλης, "Ρένος Αποστολίδης", στο "Η μεταπολεμική πεζογραφία· από τον πόλεμο του ’40 ως τη δικτατορία του ’67", τ. β΄, σ. 224-247, Αθήνα: Σοκόλης, 1988, Χατζηφώτης Ι. Μ., "Αποστολίδης Ρένος", στη "Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", τ. 2, Αθήνα: Χάρη Πάτση, χ.χ., και χ.σ., "Αποστολίδης Ρένος", στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ.1, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, 1983. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Το μαύρο καράβι
Αποστολίδης Ρένος Η.
Εκδόσεις Πατάκη (2003)
Ο ασήμαντος κι ανυπόστατος Ανδροκλής Κορμάς εποφθαλμιά την πλούσια αλληλογραφία που καθημερινά κατακλύζει τον διάσημο συγγραφέα του πάνω πατώματος. Εκείνος πάλι, αηδιασμένος, σκέφτεται να ξεφορτωθεί όλους τους άχρηστους του κόσμου που του κολλάνε -σαν τις μύγες στο πτώμα, καθώς λέει!- μα κι όλους τους ατάλαντους "συναδέλφους" που τον σκοτίζουν γυρεύοντας την επιδοκιμασία του, και διοχετεύει έντεχνα το ταχυδρομείο του στον όλως ανίδεον από πνευματικά αγαθώτατο συγκάτοικό του... ΄Ωσπου οι ρόλοι αντιστρέφονται. Πρόσωπα και προσωπεία μπερδεύονται - και πιο πιστευτά είναι πάντοτ...
Συν τοις άλλοις
Ελύτης Οδυσσέας 1911-1996
Ύψιλον (2011)
37 Συνεντεύξεις του Οδυσσέα Ελύτη (1942-1992) και ένα ηχητικό ντοκουμέντο από τη συνέντευξη Τύπου που δόθηκε στις 19 Οκτωβρίου 1979, στο ξενοδοχείο "Μεγάλη Βρεταννία" με αφορμή την αναγγελία για τη βράβευση του Οδυσσέα Ελύτη με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. "[...] αναρωτιέται κανείς: για τι παλεύουμε νύχτα μέρα κλεισμένοι στα εργαστήριά μας; Παλεύουμε για ένα τίποτε, που ωστόσο είναι το παν. Είναι οι δημοκρατικοί θεσμοί, που όλα δείχνουν ότι δεν θ' αντέξουν για πολύ. Είναι η ποιότητα, που γι' αυτή δεν δίνει κανείς πεντάρα. Είναι η οντότητα του ατόμου, που βαίνει προς την ολική...
Πυραμίδα 67: Το βιβλίο του Εμφυλίου
Αποστολίδης Ρένος Η.
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2008)
Στα όσα πράξατε, ο λαός αυτός, πολύ σοφώτερός σας, πολύ ανθρωπινώτερός σας, δε σας αντέτασσε τα όπλα, που όλοι του βάζατε στα χέρια, παρά ένα τραγούδι, ένα πόνο του ανθρώπου! Δεν σας έλεγε να πάτε να πεθάνετε -καθώς τον στέλνατε σεις. Σας θύμιζε μόνο τη μάνα σας, τη δικιά σας τη μάνα, που όμοια και για σας θα πονούσε, όσο ένοχοι κι αν είσαστε! Πάνω στα υψώματα, απ' τα μεγάφωνα των μονάδων, που ήταν στημένα για την προπαγάνδα, κι απ' τα χωνιά τ' αντάρτικα, που ήταν για τη "διαφώτιση", τρία ολάκερα χρόνια, σαν τελείωναν τα διαταγμένα λόγια τους οι "επίτροποι" κ' οι "Α2", τραγ...
Πυραμίδα 67
Αποστολίδης Ρένος Η.
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2006)
Στα όσα πράξατε, ο λαός αυτός, πολύ σοφώτερός σας, πολύ ανθρωπινώτερός σας, δε σας αντέτασσε τα όπλα, που όλοι του βάζατε στα χέρια, παρά ένα τραγούδι, ένα πόνο του ανθρώπου! Δεν σας έλεγε να πάτε να πεθάνετε -καθώς τον στέλνατε σεις. Σας θύμιζε μόνο τη μάνα σας, τη δικιά σας τη μάνα, που όμοια και για σας θα πονούσε, όσο ένοχοι κι αν είσαστε! Πάνω στα υψώματα, απ' τα μεγάφωνα των μονάδων, που ήταν στημένα για την προπαγάνδα, κι απ' τα χωνιά τ' αντάρτικα, που ήταν για τη "διαφώτιση", τρία ολάκερα χρόνια, σαν τελείωναν τα διαταγμένα λόγια τους οι "επίτροποι" κ' οι "Α2", τραγ...
Ουλάν Μπατόρ
Αποστολίδης Ρένος Η.
Τα Νέα Ελληνικά (2016)
Αυτοβιογραφικό αντι-μυθιστόρημα χαρακτήριζε ο Ρένος την Ουλάν Μπατόρ, γιατί αποτυπώνει ακριβέστατα την Ιστορία μες απ' τον προσωπικό του μύθο... Κείμενο-ποταμός, που καλύπτει τη ζωή και τις μάχες του απέναντι στον κόσμο και τα πράγματα, επί μισόν αιώνα μετά τον Εμφύλιο, που τον χάραξε ανεξίτηλα...
Ο Α2
Αποστολίδης Ρένος Η.
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2007)
Συνέχεια της "Πυραμίδας 67", του πιο μαχητικού αντιπολεμικού βιβλίου για τον Εμφύλιο, που γράφτηκε από κάποιον που δεν ανήκε σε καμμιά παράταξη, "ο Α2" του Ρένου δίνει την εωσφορική μορφή ενός αμείλικτου αξιωματικού Α2 (πληροφοριών), που από καπετάνιος του ΕΛΑΣ, πέρασε στο στρατό, όταν του σκότωσαν τη μάνα οι ομοϊδεάτες του, και της έστειλε 600 "γράμματα", καθώς τάλεγε -600 αντάρτες, κυνηγημένους έναν-έναν, πιασμένος κ' εκτελεσμένους με το ίδιο του το χέρι-, προσωποποιώντας την κόλαση της αδελφοκτονίας του '47-'49!.. Ο "Α2" πρωτοκυκλοφόρησε το 1968, χωρίς να σταλή στη λο...
Ιστορία των επιγόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Droysen Johann Gustav
Alpha Bank (2006)
Η ένδοξη όσο κ' αιματοβαμμένη συνέχεια: τα έργα, οι μάχες κ' οι ανταγωνισμοί των Διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η ίδρυση των ελληνιστικών βασιλείων στην Ανατολή, κι ο καθοριστικός ρόλος της Μακεδονίας στην εξακτίνωση του Ελληνικού πολιτισμού ως τα πέρατα της οικουμένης.
Ιστορία των επιγόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Droysen Johann Gustav
Alpha Bank (2011)
[...] Μιας και διαχωρισμένοι οι δυο τόμοι, όπως εκδόθηκαν, είναι καθένας τους διαφορετικής υφής, τρόποντινά, κι άλλα σκοπούμενα υπηρετεί, αρμόζει και χωριστή απάντηση. Στον πρώτο: άθικτη η μεστή ιστορική αφήγηση του Droysen στην πιο άμεσα ληπτή μετάφραση- στον δεύτερο: οι σημειώσεις, με τον επιστημονικό οπλισμό, τον αντίλογο, την τεκμηρίωση, την ενημέρωση - δική μας συνεισφορά, κατά το μέγιστο! [...] Επομένως ο δεύτερος τόμος -για τους λιγοστούς ασφαλώς θιασώτες της Έρευνας- περιέχει πέραν του αναλυτικού υπομνηματισμού του ντρουζενικού έργου, υλικό πολύτιμο, που δύσκο...
Η πόλις άδουσα
Συλλογικό έργο
Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων (2002)
Υπάρχει μια ιδιομορφία σ' αυτή τη συλλογή. Οι συγγραφείς που περιλαμβάνει δεν προέκυψαν από το επιλεκτικό ή αξιολογικό κριτήριο του γραμματολόγου ή του ειδικού ερευνητή· συνεπώς, οι πιθανές ελλείψεις ή απουσίες δεν υπονοούν καμία απορριπτική κρίση. Στο ανθολόγιο εκπροσωπούνται οι συγγραφείς που έλαβαν μέρος στη "Συνάντηση Ηπειρωτών Λογοτεχνών", τον Αύγουστο του 2000, στα Μαστοροχώρια της Κόνιτσας. Η συνάντηση οργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και άλλους τοπικούς φορείς, που είχαν και την ευθύνη της επιλογής των συνέδρων. Ανάμεσα στα πολλά και ενδιαφέροντα ζητήματα πο...
Η άλλη ιστορία
Αποστολίδης Ρένος Η.
Τα Νέα Ελληνικά (2017)
"Στα έμβολα!": Πρόβαλε απότομα, τράβηξε την πόρτα, πίσω του, βρόντησε. Στάθηκ' έτσι στο κεφαλόσκαλο, ψάχτηκε. ("Όλα εντάξει. Δεν παραφουσκώνει το πέτσινο!..") Ξαναδοκιμάζει το φερμουάρ, ως κάτω, αστραπιαία. ("Φίνα!") Φάνηκαν τα σταυρωτά φυσεκλίκια, μεταποιημένα που τάχε, κατάστηθα: κάργα 30 γεμιστήρες, και τρεις στην κωλότσεπη, με την "επιθετική". (Δυο μέρες του τάρραβε - "Θήκες, σου λέω, θήκες! Λοξά, καταπάνω· μη γλυστράνε! Όχι καπάκια· να τραβιούνται λεύτερα!" - στο παλιό πετσί, από χοντρό καραβόπανο, κ' έσπαε τα βελόνια της...) Ξανάκανε την κίνηση για το στάγερ: να τ'...
Δ του Κενταύρου: Πλάτων και σοφιστές
Αποστολίδης Ρένος Η.
Τα Νέα Ελληνικά (2012)
...Λέει ένας ορισμός της δημοκρατίας -όχι πολύ ελεύθερος, ενώ παριστάνει ότ' είναι-, που σκαρώσανε οι Γάλλοι: η ελευθερία καθενός τελειώνει εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου. Πώς είπατε; Η ελευθερία... "τελειώνει"; Αν τελειώνει, δεν είναι ελευθερία! Ποια είν' αυτά τα όρια, και ποιος τα χαράζει; Ο Νόμος;.. δηλαδή η μη ελευθερία;
Για τον Αναγνωστάκη
Συλλογικό έργο
Αιγαίον (1996)
Το βιβλίο αυτό είναι κάτι περισσότερο και κάτι λιγότερο από μιαν ανθολογία. Περισσότερο, γιατί περιέχει και κείμενα που δεν θα ικανοποιούσαν την έννοια του όρου ανθολόγηση· λιγότερο, γιατί αυτά τα "εξωανθολογικά" κείμενα υπονομεύουν τον ανθολογικό χαρακτήρα του βιβλίου. Ονομάζω τον ανά χείρας τόμο επιλογή, γιατί προσπάθησα να συνδυάσω σ' αυτόν το ανθολογικό με το ιστορικό στοιχείο: αφενός να προσδιορίσω τα, κατά τη γνώμη μου (δηλαδή σύμφωνα με τα σημερινά μου κριτήρια), σημαντικότερα κριτικά κείμενα για το έργο του Αναγνωστάκη· και αφετέρου να εντοπίσω τα κείμενα που θα μπο...
Γ του Κενταύρου: Ηράκλειτος
Αποστολίδης Ρένος Η.
Τα Νέα Ελληνικά (2012)
Δεν υπάρχει επαναστατικώτερη ιδέα απ' αυτήν! Όλα είναι ρευστά! Σου γυρεύει, λ.χ., ο αστυφύλακας ταυτότητα. Αλλά ποια ταυτότητα; Κανένας δεν είν' "αυτός" την επόμενη στιγμή, ούτε καμμία στιγμή επόμενη. Ποια ταυτότητα λοιπόν "σταθερή"; Ενώ οι κοινωνίες; "Ταυτότητα, παρακαλώ, χαλκά να σε κρατάω! Εσύ είσ' αυτό· γεννήθηκες τότε· κατοικούσες εκεί! Το χαλκά, παρακαλώ, της "χθεσινής" σου ταυτότητας! Γι' αυτό κ' ένας αναρχικός τι λέει; Δεν δέχομαι να με προσδιορίζη ούτε η προηγούμενη στιγμή! Εγώ ξαναποφασίζω ποιος είμαι κάθε στιγμή! Ώστε η ηρακλείτεια θέση είναι κ' η πλέον ελευθερωτ...
Β του Κενταύρου: Από τον Όμηρο στους προσωκρατικούς
Αποστολίδης Ρένος Η.
Τα Νέα Ελληνικά (2012)
Όλη η ευρωπαϊκή σκέψη, η οποία προσδιορίζει τη σημερινή μας καλλιέργεια και παιδεία, έχει για βάση της την αρχαιοελληνική σκέψη. Είναι γελοίο να φαντάζεσαι ότι θα μελετήσης σύγχρονη φιλοσοφία χωρίς νάχης διαβάσει αρχαία ελληνική. Δεν είν' εθνικισμός αυτό, ούτε σοβινισμός. Θάσαι απλώς αμαθής. Θα σε παραπέμψουν εξ άλλου οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι!..