Βιζυηνός Γεώργιος Μ. 1849-1896
Vizyinós Geórgios M.
Ο Γεώργιος Βιζυηνός (1849-1896) ποιητής και πεζογράφος γεννήθηκε στη Βιζύη της Ανατολικής Θράκης. Όταν τελείωσε το δημοτικό, δούλεψε αρχικά στην Πόλη για τρία χρόνια περίπου σ' ένα ραφτάδικο. Το 1867, με τη βοήθεια του Κύπριου εμπόρου Γιάγκου Γεωργιάδη πήγε στην Κύπρο για να γίνει κληρικός και φοίτησε στην Ελληνική Σχολή της Λευκωσίας. Το 1872 συνόδεψε τον επίσκοπο Κύπρου Σωφρόνιο στο Φανάρι για εκκλησιαστικούς λόγους και γράφτηκε ως ιεροσπουδαστής στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Με τη βοήθεια του Φαναριώτη ποιητή Ηλία Τανταλίδη το 1873 τύπωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Ποιητικά. Η συλλογή αυτή συνέβαλε στη γνωριμία του με τον πάμπλουτο Έλληνα Γεώργιο Ζαρίφη που του παρείχε τα οικονομικά μέσα για να ταξιδέψει στην Αθήνα και να γραφτεί στην τελευταία τάξη του Γυμνασίου. Τον ίδιο χρόνο ο ποιητής κέρδισε στο Βουτσιναίο ποιητικό διαγωνισμό το πρώτο βραβείο με το ποίημα Κόδρος. Μετά την αποφοίτησή του γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Παν/μίου Αθηνών αλλά προτίμησε να συνεχίσει τις σπουδές του στη φιλοσοφία στο Γκαίτιγκεν της Γερμανίας. Εξακολούθησε να γράφει ποιήματα και πήρε το πρώτο βραβείο στο Βουτσιναίο διαγωνισμό με την ποιητική συλλογή "Άραις, Μάραις, Κουκουνάραις" την οποία μετονόμασε σε "Βοσπορίδες Αύραι". Από το Μάιο του 1877 μέχρι τον Αύγουστο του 1878 συνέχισε τις φιλολογικές σπουδές του στη Λιψία, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην ιστορία της φιλοσοφίας, την αισθητική και την ψυχολογία. Το 1880 άρχισε να γράφει τη διδακτορική του διατριβή με θέμα "Το παιχνίδι υπό έποψη ψυχολογική και παιδαγωγική". Το 1883 πήγε στο Λονδίνο όπου άρχισε να γράφει τα διηγήματά του με πρώτο "Το αμάρτημα της μητρός μου". Τα υπόλοιπα είναι: "Μεταξύ Πειραιώς και Νεαπόλεως" (1883), "Ποιος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου" (1883), "Αι συνέπειαι της παλαιάς ιστορίας" (1884), "Πρωτομαγιά" (1884), "Το μόνον της ζωής του ταξείδιον" (1884), "Διατί η μηλιά δεν έγεινε μηλέα" (1885) και "Ο Μοσκώβ Σελήμ". Στο Λονδίνο έγραψε και την επί υφηγεσία διατριβή του με τίτλο: "Η φιλοσοφία του Καλού παρά Πλωτίνω" και εξέδωσε και τη νέα ποιητική συλλογή του "Ατθίδες Αύραι". Το 1884 λόγω του θανάτου του Γ. Ζαρίφη επέστρεψε στην Αθήνα και διορίστηκε καθηγητής στο Γυμνάσιο. Το 1885 ανακηρύχτηκε παμψηφεί υφηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή αλλά λόγω ανταγωνισμών δεν πέτυχε η ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία. Οι φιλολογικοί κύκλοι τον περιφρονούσαν και ξαφνικά χωρίς λόγο απολύθηκε από καθηγητής και για να ζήσει, εργάστηκε ως καθηγητής της Δραματολογίας στο Ωδείο Αθηνών και έγραψε παράλληλα για τον Μπαρτ και τον Χιρστ στο "Λεξικόν Εγκυκλοπαιδικόν". Το 1890 άρχισαν τα συμπτώματα μιας ασθένειας των νεύρων και μετέβη για λουτρά στις κεντρικές Άλπεις της Αυστρίας, όμως η κατάστασή του δεν βελτιώθηκε. Επιστρέφοντας στην Αθήνα γράφει διαρκώς: μια μελέτη για την Ιστορία της Φιλοσοφίας του Zeller και μεταφράσεις γνωστών ευρωπαϊκών μπαλλαντών (βαλλίσματα). Ο συγγραφέας σε ηλικία 40 ετών ερωτεύθηκε σφοδρά ένα δεκατετράχρονο κορίτσι, το οποίο ζήτησε σε γάμο αλλά η πρότασή του απορρίφθηκε από τη μητέρα της. Ακολούθησαν θλιβερά επεισόδια που κατέληξαν στον εγκλεισμό του Βιζυηνού στο Δρομοκαΐτειο Ψυχιατρείο, όπου και πέθανε τον Απρίλιο του 1896.
Το αμάρτημα της μητρός μου
Βιζυηνός Γεώργιος Μ. 1849-1896
Επικαιρότητα (1998)
Οι άσχημες παραστάσεις της παιδικής του ηλικίας δεν έχουνε σβήσει από τη θύμηση του αφηγητή Γιωργή, ούτε γίνεται δυνατό να απαλλαγεί η ψυχή της μάνας του από το βάρος του ακούσιου φόνου του βρέφους της. Η ψυχική βάσανος, η ενοχική συνείδηση, οδηγεί στη συντριβή αλλά όχι στο άνθος της μετάνοιας, γίνεται νοσηρή εμμονή ανίατη, είδος εγωιστικού εγκλεισμού. Λείπει από το διήγημα, και πρέπει να την προσθέσουμε εμείς, η διδαχή ότι η σωτηρία είναι πιθανή για τον καθένα μας, όπως και για το χειρότερο εγκληματία, και ότι η γνώση αυτή διώχνει την απόγνωση.
Διηγήματα
Βιζυηνός Γεώργιος Μ. 1849-1896
Συλλογή (1996)
Ο Γεώργιος Βιζυηνός είναι ο κύριος εισηγητής του ηθογραφικού διηγήματος στη νεοελληνική λογοτεχνία. Το ταξίδι της ζωής του ξεκινά το 1849 στη Βιζύη, μια κωμόπολη της ανατολικής Θράκης, θα περάσει στερημένα παιδικά χρόνια στην Πόλη και στην Κύπρο και θα σπουδάσει φιλοσοφία, ιδιαίτερα αισθητική και ψυχολογία στο πανεπιστήμιο των Αθηνών και στη Γερμανία. Πολυγραφότατος, σε δύο μόλις χρόνια δημοσιεύει τα περισσότερα από τα διηγήματά του, ασχολείται επίσης με τη συγγραφή ψυχολογικών μελετών και διδακτικών εγχειριδίων. Ο Βιζυηνός, μαζί με τον Βικέλα, είναι ο δημιουργός της πεζογρ...
Άπαντα τα πεζά
Βιζυηνός Γεώργιος Μ. 1849-1896
Πάπυρος Εκδοτικός Οργανισμός (1996)
Το πεζογραφικό έργο του Γεωργίου Βιζυηνού, που ο εκδοτικός οργανισμός "Πάπυρος" παρουσιάζει στη σειρά "Νεοελληνική λογοτεχνία", παρά τη μικρή του έκταση, υπήρξε αρκετό για να αναγορεύσει τον συγγραφέα του σ' έναν από τους κορυφαίους εκπροσώπους της νεώτερης λογοτεχνικής μας παραγωγής. Παρ' ότι "μετέωρο" -όπως χαρακτηρίστηκε- μέσα στο νεοελληνικό λογοτεχνικό στερέωμα, παρ' ότι δίχως προηγούμενο καλλιεργημένο έδαφος και παρ' ότι δίχως, ουσιαστικά, συνεχιστές, το πεζογραφικό αυτό έργο προσφέρει στα νεοελληνικά γράμματα, με την ιδιοτυπία και τη γλαφυρότητά του, μια εξαίσια πνοή...
Τα διηγήματα
Βιζυηνός Γεώργιος Μ. 1849-1896
Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη (1991)
[...] Στο διήγημα ο Βιζυηνός έδειξε πως ένιωσε ελεύθερος κατά πολλούς τρόπους: κατ' αρχήν εξαιτίας των δυνατοτήτων που πρόσφερε το είδος για μια κλιμάκωση δραματική που τόσο τον έλκυε καθώς και μιάν άντληση του αφηγηματικού υλικού του από τις παραδόσεις αλλά και από τις δικές του αναμνήσεις, οι οποίες παραδόσεις και αναμνήσεις αποτέλεσαν τους δύο πόλους έλξης και δημιουργικούς πυρήνες της τέχνης του. Το διήγημα, επίσης, τον έκανε να νιώθει ελεύθερος γιατί δεν υπήρχε πριν απ' αυτόν μια ελληνική λογοτεχνική διηγηματογραφική παράδοση που θα τον δέσμευε -όπως, αντίθετα, συνέβ...
Διηγήματα Α
Βιζυηνός Γεώργιος Μ. 1849-1896
Νεφέλη (1988)
Χωρίς αξία λόγου πρότυπα και χωρίς οδηγούς στον ελληνικό χώρο, ο Γ. Βιζυηνός με τα άλλα έξι όλα κι όλα διηγήματά του (δημοσιευμένα όλα σχεδόν μέσα σε δύο χρόνια, 1883-84) γίνεται ο ίδιος πρότυπο και οδηγός για το δρόμο που, υποχρεωτικά πια, έπρεπε να βαδίσει η ελληνική πεζογραφία: από τη θεματογραφία στην ουσία. Με τον Γ. Βιζυηνό σημαδεύεται το τέλος της προϊστορίας του ελληνικού διηγήματος, η αποφασιστική στροφή από τη συμβατική και επίπεδη αφήγηση στην ανίχνευση της εσωτερικής περιπέτειας του ανθρώπου. Την "αυτοβιογραφία" του ουσιαστικά (αλλά με πόση διακριτικότητα......
Διηγήματα Β
Βιζυηνός Γεώργιος Μ. 1849-1896
Νεφέλη (1988)
Χωρίς αξία λόγου πρότυπα και χωρίς οδηγούς στον ελληνικό χώρο, ο Γ. Βιζυηνός με τα άλλα έξι όλα κι όλα διηγήματά του (δημοσιευμένα όλα σχεδόν μέσα σε δύο χρόνια, 1883-84) γίνεται ο ίδιος πρότυπο και οδηγός για το δρόμο που, υποχρεωτικά πια, έπρεπε να βαδίσει η ελληνική πεζογραφία: από τη θεματογραφία στην ουσία. Με τον Γ. Βιζυηνό σημαδεύεται το τέλος της προϊστορίας του ελληνικού διηγήματος, η αποφασιστική στροφή από τη συμβατική και επίπεδη αφήγηση στην ανίχνευση της εσωτερικής περιπέτειας του ανθρώπου. Την "αυτοβιογραφία" του ουσιαστικά (αλλά με πόση διακριτικότητα......
