Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Δικαιοσύνη (Justice): λέξη της χρονιάς 2018 κατά το έγκυρο και διάσημο λεξικό Merriam-Webster, βάσει των αναζητήσεων στον ιστότοπό του. Λέξη που βρέθηκε στο επίκεντρο πολλών από τις συζητήσεις που διεξήχθησαν κατά την παρελθούσα δεκαετία. Η έννοια της Δικαιοσύνης σταθερά συγκεντρώνει υψηλό ενδιαφέρον, μαζί με όσες την συμπληρώνουν και την περιστοιχίζουν νοηματικά. Σταθερά εξελίσσει τις διαστάσεις της: ποινική δικαιοσύνη, κοινωνική δικαιοσύνη, οικονομική δικαιοσύνη, φυλετική δικαιοσύνη, αλλά και εθνικά δίκαια, δίκαια των λαών, εξάλειψη των αδικιών. Ποια, όμως, είναι η σχέση...

Δικαιοσύνη (Justice): λέξη της χρονιάς 2018 κατά το έγκυρο και διάσημο λεξικό Merriam-Webster, βάσει των αναζητήσεων στον ιστότοπό του. Λέξη που βρέθηκε στο επίκεντρο πολλών από τις συζητήσεις που διεξήχθησαν κατά την παρελθούσα δεκαετία. Η έννοια της Δικαιοσύνης σταθερά συγκεντρώνει υψηλό ενδιαφέρον, μαζί με όσες την συμπληρώνουν και την περιστοιχίζουν νοηματικά. Σταθερά εξελίσσει τις διαστάσεις της: ποινική δικαιοσύνη, κοινωνική δικαιοσύνη, οικονομική δικαιοσύνη, φυλετική δικαιοσύνη, αλλά και εθνικά δίκαια, δίκαια των λαών, εξάλειψη των αδικιών. Ποια, όμως, είναι η σχέση...

Το βιβλίο αυτό περιγράφει την συνάφεια των δυο μορφών της Ευγονικής, της θετικής και της αρνητικής. Παρακολουθεί, επίσης, σε αδρές γραμμές, την πορεία διολίσθησης της διεθνούς επιστημονικής (για τα δεδομένα του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα) κοινότητας των ευγονιστών, αλλά και γενικότερα των κρατικών πολιτικών για τη δημόσια υγεία, προς βιοεξουσιαστικές πρακτικές καθολικού ελέγχου του πληθυσμού και ιατρικοποίησης της συμπεριφοράς του. Ειδικότερα, στη διάρκεια του 20ού αιώνα, στο στόχαστρο του ευγονικού λόγου μπαίνει κάθε άτομο που θεωρείται αποκλίνον ή νοσηρό...

Ένα από τα πιο αποτρόπαια μαζικά εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τα όργανα του εθνικοσοσιαλισμού στην Ελλάδα, τη Σφαγή του Διστόμου στις 10 Ιουνίου 1944 διερευνά το παρόν βιβλίο. Μελετά τις εξακολουθητικά επίμαχες και συχνά τραυματικές αναγνώσεις αυτού του γεγονότος, τόσο σε διακρατικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, εστιάζοντας στη διαγενεακή μεταβίβαση του τραύματος. Η εξέταση ενός ζητήματος αιχμής, η ηθική και νομική αξίωση για αποζημιώσεις/επανορθώσεις, αποσκοπεί στη δημιουργία γεφυρών αλληλοκατανόησης μεταξύ του ελληνικού και του γερμανικού λαού επιμένοντας αξιωματικά στη σ...

Το βιβλίο αυτό, καρπός συλλογικής προσπάθειας, θεωρούμε ότι αποτελεί μια πολλαπλή πρόκληση. Πρώτα-πρώτα για τον αναγνώστη. Αν αυτός πιστεύει ότι το ιστορικό παρελθόν ταυτίζεται με αυτό που λέμε "ιστορία", ότι η ερμηνεία του παρελθόντος είναι μία και μοναδική, δεδομένη, αναλλοίωτη και απαρασάλευτη, ότι έργο του ιστορικού είναι, όπως διακήρυσσε ο Leopold von Ranke πριν από εκατόν εβδομήντα χρόνια περίπου, να καταγράψει τα γεγονότα όπως ακριβώς συνέβησαν, τότε έχει δύο επιλογές: ή να αφήσει από τα χέρια του το βιβλίο ή να επιχειρήσει να το μελετήσει οπλισμένος με δύναμη και...

Το βιβλίο αυτό, καρπός συλλογικής προσπάθειας, θεωρούμε ότι αποτελεί μια πολλαπλή πρόκληση. Πρώτα-πρώτα για τον αναγνώστη. Αν αυτός πιστεύει ότι το ιστορικό παρελθόν ταυτίζεται με αυτό που λέμε "ιστορία", ότι η ερμηνεία του παρελθόντος είναι μία και μοναδική, δεδομένη, αναλλοίωτη και απαρασάλευτη, ότι έργο του ιστορικού είναι, όπως διακήρυσσε ο Leopold von Ranke πριν από εκατόν εβδομήντα χρόνια περίπου, να καταγράψει τα γεγονότα όπως ακριβώς συνέβησαν, τότε έχει δύο επιλογές: ή να αφήσει από τα χέρια του το βιβλίο ή να επιχειρήσει να το μελετήσει οπλισμένος με δύναμη και...

Η "Νεότερη και σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία" είναι ένα βιβλίο που το χαρακτηρίζει ο σοφός σχεδιασμός του, ο οποίος βασίζεται στην αποτύπωση της "μεγάλης εικόνας" και την ιστορική εποπτεία. Ταυτόχρονα, όμως, με επιδέξιους νοητικούς χειρισμούς και με σύντομες αλλά εμπεριστατωμένες και συνήθως πολυπρισματικές αναφορές, αναδεικνύεται η αλληλουχία των σημαντικών αιτιακών παραγόντων και των καθοριστικών ιστορικών γεγονότων από την είσοδο στη νεωτερικότητα έως την έλευση της μετανεωρικότητας. Έτσι συμβάλλει στην καλλιέργεια ουσιαστικής ιστορικής παιδείας. Τα χαρακτηριστικά αυτά το...

Το βιβλίο αυτό περιγράφει την οργανική συνάφεια των δυο μορφών της ευγονικής, της θετικής και της αρνητικής. Παρακολουθεί επίσης, σε αδρές γραμμές, την πορεία διολίσθησης της επιστημονικής κοινότητας των ευγονιστών, αλλά και των πολιτικών για τη δημόσια υγεία, από τη θετική ευγονική στην αρνητική. Η κυριαρχία της δεύτερης ανακόπτεται αυτονόητα στο τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η αρνητική ευγονική απαξιώνεται και δαιμονοποιείται. Όμως η θετική ευγονική επιβιώνει, παρά τον εξορκισμό της "δίδυμης αδελφής" της. Υφίσταται υβριδικές μεταμορφώσεις και μεταλλάξεις που...

Ο Αλέξανδρος Δελμούζος αποτελεί ηγετική φυσιογνωμία του εκπαιδευτικού δημοτικισμού, εξέχον μέλος της δημοτικιστικής "τριανδρίας", μαζί με τους Δημήτρη Γληνό και Μανώλη Τριανταφυλλίδη. Το ζήτημα της δημοτικής γλώσσας και της θεσμικής της κατοχύρωσης στο ελληνικό σχολείο συνδέθηκε εκ των πραγμάτων αναπόσπαστα με όλα τα μείζονα ιστορικά διακυβεύματα: το περιεχόμενο της ελληνικής εθνικής ταυτότητας, το ζήτημα του εκσυγχρονισμού, την τεχνολογική/επιστημονική ανάπτυξη, την κοινωνικοπολιτική ανασυγκρότηση, τον ιδεολογικό προσανατολισμό του ελληνικού έθνους-κράτους, ιδίως μετά α...

Ξαφνιαζόμαστε τα τελευταία χρόνια όποτε συνειδητοποιούμε την απήχηση που εξακολουθούν να έχουν σε ολοένα και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες οι φυλετικές θεωρίες και οι ρατσιστικές αντιλήψεις. Οι ιδέες που ταξινομούν τις ανθρώπινες ομάδες σε φυλές σύμφωνα με τα εξωτερικά τους φυσικά χαρακτηριστικά, και τις ιεραρχούν ανάγοντας τα χαρακτηριστικά αυτά σε διανοητική ικανότητα, πολιτισμικό επίπεδο και κοινωνική οργάνωση, είναι προϊόν του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας. Στη Δύση, επί έναν περίπου αιώνα, αποτέλεσαν απολύτως αποδεκτές και έγκυρες επιστημονικ...

Στα δύο πρώτα κείμενα του βιβλίου γίνεται αναφορά στο βαθύ τραύμα που προκάλεσαν στην ευρωπαϊκή ψυχή και συνείδηση: ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος (που δεν έχει ονομαστεί τυχαία η "ριζική καταστροφή" του περασμένου αιώνα), η νέα παγκόσμια σύγκρουση που ακολούθησε δύο δεκαετίες αργότερα και η θηριωδία του ναζιστικού Ολοκαυτώματος. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στους τρόπους πρό­σληψης και διαχείρισης αυτού του τραύματος, με κύριους άξονες τον δύσκολο και ενίοτε περίπλοκο χαρακτήρα των σχετικών διαδικασιών, τις μεγάλες διαφοροποι­ήσεις ανά χώρα και ιστορική περίοδο και τη σχέση μεταξύ ακα...

Η Πολιτική Ψυχολογία, ως προς το συμβατικώς σταθεροποιημένο περιεχόμενό της, ορίζεται ως ο κλάδος στο πλαίσιο του οποίου επιχειρείται η διάγνωση των τρόπων, συχνά αθέατων, με τους οποίους το άτομο μαθαίνει να εσωτερικοποιεί, τυπικώς και ατύπως, γενικούς ή ειδικούς πολιτικούς ρόλους. Πρόκειται για αναμενόμενες συμπεριφορές άλλοτε λιγότερο ή περισσότερο ανοικτές και άλλοτε λιγότερο ή περισσότερο κλειστές -"καθιερωμένες"- και με τις οποίες εντασσόμεθα σε ορισμένο σύστημα πολιτικού πολιτισμού.

Αν η πορεία της γερμανικής ιστορίας στη νεωτερικότητα καθόρισε τις τύχες της ευρωπαϊκής ηπείρου στον 20ό αιώνα, η απροκατάληπτη μελέτη της αποτελεί επίκαιρο αίτημα και αναγκαία συνθήκη στον 21ο. Το αίτημα αυτό γίνεται ιδιαίτερα επίκαιρο σε μια συγκυρία κατά την οποία στη σημερινή γερμανική πολυπλοκότητα, από τη νεοφιλελεύθερη οικονομική ηγεμονία της χώρας μέχρι την αυτοκριτική για τη ναζιστική περίοδο και την πλέον προχωρημένη «ευρωπαϊκή» αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, αντιπαρατίθεται από διάφορες πλευρές ένας λόγος που πλειοδοτεί σε όρους αναχρονισμού, προσφυγής σε ο...

Αν η πορεία της γερμανικής ιστορίας στη νεωτερικότητα καθόρισε τις τύχες της ευρωπαϊκής ηπείρου στον 20ό αιώνα, η απροκατάληπτη μελέτη της αποτελεί επίκαιρο αίτημα και αναγκαία συνθήκη στον 21ο. Το αίτημα αυτό γίνεται ιδιαίτερα επίκαιρο σε μια συγκυρία κατά την οποία στη σημερινή γερμανική πολυπλοκότητα, από τη νεοφιλελεύθερη οικονομική ηγεμονία της χώρας μέχρι την αυτοκριτική για τη ναζιστική περίοδο και την πλέον προχωρημένη «ευρωπαϊκή» αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, αντιπαρατίθεται από διάφορες πλευρές ένας λόγος που πλειοδοτεί σε όρους αναχρονισμού, προσφυγής σε ο...

Η σχέση της ελληνικής με τη γαλλική ιστοριογραφία ενδυναμώθηκε ιδιαίτερα στο β΄ μισό του 20ού αιώνα, όταν και εξ αιτίας των συνθηκών που επικράτησαν στο εσωτερικό της χώρας (Εμφύλιος, Δικτατορία 1967-1974) ένας μεγάλος αριθμός από Έλληνες διανοούμενους βρέθηκε στη Γαλλία. Ανάμεσά τους και ιστο­ρικοί που σπούδασαν και σταδιοδρόμησαν σε γαλλικά πανεπιστήμια. Οι επιρροές που δέχτηκαν από τη γαλλική ιστοριογραφία και από τη γαλλική κουλτούρα γενικότερα σφράγισαν το έργο τους. Στα χρόνια της Μεταπολίτευσης οι περισσότεροι και περισσότερες από αυτούς επέστρεψαν στην Ελλάδα, ίδρυσ...

Η κρίση του παρόντος και η αβεβαιότητα του μέλλοντος δημιουργούν επιτακτικά ερωτήματα για το παρελθόν, δηλαδή έντονη ζήτηση ιστορίας. Η ακαδημαϊκή ιστοριογραφία έχει απολέσει πλέον τη μονοπωλιακή θέση της στους μηχανισμούς νοηματοδότησης του παρελθόντος, καθώς η ιστορική κουλτούρα, οι γνωστικές ευαισθησίες και τα ερευνητικά εργαλεία πολλαπλασιάζονται, εκδημοκρατίζονται και ριζοσπαστικοποιούνται. Έτσι, το χάσμα μεταξύ ακαδημαϊκής ιστορίας και αντιλήψεων του μαζικού κοινού για το παρελθόν συνεχώς διευρύνεται. Η δημόσια ιστορία αποτελεί το πεδίο εκείνο της ιστοριογραφίας που α...

Το βιβλίο αυτό έρχεται να συνοψίσει αλλά και να αξιολογήσει τον ιστοριογραφικό, θεωρητικό και παιδαγωγικό στοχασμό που έχει διατυπωθεί αφενός για τις κρατικές πολιτικές μνήμης που αφορούν το Ολοκαύτωμα και αφετέρου για τους ειδικότερους τρόπους και τις μορφές προσέγγισης της τραυματικής του μνήμης από την πρώτη μεταπολεμική περίοδο έως τις μέρες μας. Εύλογα, η Γερμανία ανάγεται σε παραδειγματική μελέτη περίπτωσης, όπως επίσης, σε μικρότερο εντούτοις βαθμό, η προσοχή στρέφεται στα κράτη-συνοδοιπόρους του γερμανικού εθνικοσοσιαλισμού. Όμως, η ανάλυση του συγγραφέα δεν αφή...