Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Είμαστε στη δέκατη τρίτη μέρα του μηνός Μαρτίου του 1805. Ο Σιμάο βρίσκεται σε ένα συνηθισμένο κελί στις φυλακές του Eφετείου του Πόρτο. Μια σανίδα για ύπνο, ένα ναυτικό στρώμα, ένα τραπέζι, μια καρέκλα από πεύκο και κάποια ρούχα αντί για μαξιλάρι συνθέτουν την επίπλωσή του. Πάνω στο τραπέζι υπάρχει ένα ξύλινο μαύρο κασελάκι, μέσα στο οποίο βρίσκονται τα γράμματα της Τερέζας, μπουκέτα από αποξηραμένα λουλούδια, τα χειρόγραφα από το μπουντρούμι του Βιζέου και μια ποδιά της Μαριάννας, η τελευταία που φορούσε την ημέρα της δικαστικής απόφασης, πάνω στην οποία είχε σκουπίσει...

Σε μια ετοιμόρροπη πολυκατοικία, στη φρενήρη πόλη της Λουάντας, ένας μικρόκοσμος εργάζεται, γελά, κάνει σχέδια, ερωτεύεται και προσπαθεί να τα φέρει βόλτα. Δίπλα στα αστείρευτα νερά, που πλημμυρίζουν ολοχρονίς τον πρώτο όροφο, συναντιούνται κάθε λογής άνθρωποι, υπουργοί και μεροκαματιάρηδες, ματρόνες και νεαρά κορίτσια, ορφανά του πολέμου και ξένοι ανταποκριτές, ονειροπόλοι άλλων εποχών και επιτήδειοι μικροαπατεώνες. Ανάμεσά τους ο μελαγχολικός Οντονάτο, που σταδιακά, μέσα στην απελπιστική νοσταλγία για την πόλη της νεότητάς του, γίνεται διάφανος και το σώμα του αβαρές....

Το "Οδοιπορικό" είναι η πνευματική και πολιτική αυτοβιογραφία του συγγραφέα. Είναι η αφήγηση και η περιγραφή ενός ταξιδιού μέσα στο χρόνο, με αφετηρία τα νεανικά χρόνια του συγγραφέα και κατάληξη τη σύγχρονη εποχή. Ξεκινάει στο Μεξικό, στην καρδιά της επανάστασης, και τελειώνει την επαύριον του ψυχρού πολέμου. Ανάμεσα στις δύο αυτές χρονικές στιγμές παρελαύνουν όλες οι ελπίδες και τα όνειρα του 20ου αιώνα και οι κρίσεις που τον συντάραξαν: η Οκτωβριανή Επανάσταση, ο ισπανικός εμφύλιος, το Ολοκαύτωμα, οι σταλινικές εκκαθαρίσεις, ο ψυχρός πόλεμος, η κρίση της Κούβας και οι επ...

[...] "Ο Παναμάς ή Οι περιπέτειες των επτά θείων μου" γράφτηκε το 1914 και εκδόθηκε το 1918 από τις εκδόσεις "La Sirene" που διηύθυνε ο ίδιος ο ποιητής μαζί με τον Ζαν Κοκτώ. Είναι το τρίτο, κατά χρονολογική σειρά, μεγάλο σε έκταση ποίημα, μετά το "Πάσχα στη Νέα Υόρκη" (1911) και την "Πρόζα του Υπερισιβηρικού και της μικρής Ιωάννας της Γαλλίας" (1913). Το βιβλίο, μικρού σχήματος, είναι παρόμοιο με τα φυλλάδια των δρομολογίων των σιδηροδρόμων. Το εξώφυλλο σε χρώμα μπλε και κόκκινο μοιάζει να φέρει πάνω του αυτοκόλλητα και κοσμείται μ' ένα σωσίβιο πάνω στο οποίο είναι γρα...

"Μην κοιτάζεις το δρόμο. Ακολούθησε τον. Αλλά πώς να τον ακολουθήσω και μέχρι πού; Να τον ακολουθήσω σαν αυτούς που έρχονται από την πόλη ή πάνε σ' αυτήν, σαν αυτούς που φεύγουν ή αυτούς που επιστρέφουν, σαν αυτούς που έρχονται να αγοράσουν και να πουλήσουν, σαν αυτούς που έρχονται να δουν και να ακούσουν ή σαν αυτούς που φεύγουν κουρασμένοι απ' όσα είδαν και άκουσαν; Σαν ποιους απ' όλους αυτούς; Ή σαν τι κοινό σε όλους αυτούς; Ή με ποιον άλλο τρόπο διαφορετικό από όλων αυτών;" Αυτά τα ερωτήματα θέτει ο ανέμελος έφηβος του Πεσσόα, που η συνάντηση του με τον μυστηριώδη Άν...

Γραμμένο σχεδόν έναν ολόκληρο αιώνα πριν, το 1917, και δημοσιευμένο μόλις το 2009, το διήγημα "Ο Οδοιπόρος" συνιστά το πλέον πρόσφατο δείγμα του ανεξάντλητου θησαυρού που κρύβει το μυθικό μπαούλο που μας κληροδότησε ο Φερνάντο Πεσσόα. Στους αντίποδες του Αναρχικού τραπεζίτη, όπου η προτεραιότητα δίνεται στον άνθρωπο ως κοινωνικό ον, εδώ τον κύριο ρόλο έχει το μεταφυσικό ον. Την ορθολογιστική επιχειρηματολογία αντικαθιστά η διαισθητική σκέψη, το λόγο η δράση, αλλά μια δράση αλληγορική, που ακολουθεί τον πολυδαίδαλο και ταυτόχρονα σαγηνευτικό δρόμο μιας μυητικής διαδικασία...

Είναι γνωστή η σχέση του Μπέκετ με τη ζωγραφική και έχει επαρκώς σχολιασθεί από τους μελετητές του. Με αφορμή τις παράλληλες εκθέσεις των δύο Ολλανδών ζωγράφων Μπραμ και Γκερ βαν Βέλντε, ο Μπέκετ γράφει τα κείμενα του βιβλίου αυτού, ανοίγοντας μια συζήτηση για τη μοντέρνα τέχνη, πάντοτε επίκαιρη και καίρια, συνδέοντας με τρόπο αναπόφευκτο τη ζωγραφική με τη λογοτεχνία.

"Μην κάνεις ό,τι κάνουν οι άλλοι επειδή το κάνουν, ούτε ό,τι δεν κάνουν οι άλλοι επειδή δεν το κάνουν. Μη μιλάς ποτέ για σένα. Κράτα το μυστικό του εαυτού σου. Αν το ανοίξεις δεν θα μπορέσεις ποτέ πια να το ξανακλείσεις. Κάθε αγάπη είναι μια μορφή οδύνης, γιατί σημαίνει ότι θέλω να δώσω αυτό που δεν μπορώ να πάρω. Όσο υπάρχει κάποια αδικία πάνω στη γη, έχουμε δρόμο μπροστά μας. Η δικαιοσύνη είναι απόλυτη, ακέραιη και μία. Δέξου την ομορφιά της φύσης· δείξε ότι είσαι ευχαριστημένος που έχεις τον ήλιο και το φεγγάρι και μην είσαι αχάριστος απέναντι στα άστρα....

"- Με βρίσκεις όμορφη; Η Κλοέ καθρεφτιζόταν στο νερό μιας ασημένιας δεξαμενής όπου κολυμπούσε ανενόχλητο το χρυσόψαρο. Στον ώμο της, το γκρίζο ποντίκι με τα μαύρα μουστάκια έτριβε τη μύτη του με τα ποδαράκια του και παρατηρούσε τις μεταβαλλόμενες αντανακλάσεις. Η Κλοέ είχε φορέσει τις κάλτσες της, διάφανες σαν τον καπνό του θυμιάματος, στο χρώμα της ανοιχτόχρωμης επιδερμίδας της, και τις ψηλές άσπρες δερμάτινες γόβες της. Κατά τ' άλλα, ήταν γυμνή, εκτός από ένα βραχιόλι από μπλε χρυσό που έκανε να φαίνεται ακόμη πιο εύθραυστος ο λεπτεπίλεπτος καρπός της. - Νομίζεις ότι π...

Το διήγημα με τον προκλητικό για την κοινή λογική τίτλο "Ο αναρχικός τραπεζίτης" δημοσιεύεται για πρώτη φορά το 1922. Παραβολή, διαλεκτική σάτιρα, υποδειγματικό οικοδόμημα μιας αυστηρής επαγωγικής λογικής, διαθέτει την εγγενή εκείνη επικαιρότητα που χαρακτηρίζει ολόκληρο το έργο του Πεσσόα. Στους αντίποδες του "Βιβλίου της ανησυχίας", "Ο αναρχικός τραπεζίτης" πραγματεύεται την πρακτική πλευρά της ζωής: την κοινωνία και τα "επινοήματά της", το χρήμα, την άσκηση της εξουσίας και τους νόμους της. Ο Πεσσόα δίνει αυτή τη φορά το λόγο στο πολιτικό ετερώνυμο του ποιητή.

Ο "Αναρχικός τραπεζίτης" είναι ένα "διήγημα λογικής", όπως το ονόμασε ο Πεσσόα, γραμμένο σε μορφή πλατωνικού διαλόγου. Ο συνομιλητής του τραπεζίτη κάνει ερωτήσεις, ζητά διευκρινίσεις, εκφράζει διαφωνίες, διευκολύνει, τελικά, τον κύριο ομιλητή να αναπτύξει τις απόψεις του. Ο τραπεζίτης αναλύει τις θέσεις του, σχολιάζει πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές καταστάσεις, εξηγεί τις επιλογές του, επιστρατεύει συχνά το χιούμορ του για να περιγράψει τον προσωπικό του δρόμο προς την ελευθερία. Το βιβλίο γράφτηκε το 1922, πέντε χρόνια μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση και έναν χρ...

"Το βιβλίο αυτό είναι ένα μυθιστόρημα. Ωστόσο είναι και χρονικό και ρεπορτάζ μαζί", δηλώνει με τη διπλή του ιδιότητα ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Ζιλ Κουρτμάνς. Ρουάντα 1994. Στη χώρα των χιλίων λόφων, στην Αφρική του Τρίτου Κόσμου και της αποαποικιοποίησης, το ειδύλλιο του Καναδού απεσταλμένου και της Ρουαντέζας καλλονής γεννιέται μέσα στη λαίλαπα των εθνοτικών συγκρούσεων Χούτου και Τούτσι και πεθαίνει τραγικά ακολουθώντας τη μοιραία έκβαση των γεγονότων. Αναπόσπαστο μέρος του πίνακα: οι μεγάλες δυνάμεις με τους εκπροσώπους τους, οι διεθνείς οργανισμοί με τους απεσταλμέ...

Περιέχει πολυάριθμα θεατρικά παιχνίδια και ασκήσεις τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία μαθητείας στην τέχνη του Θεάτρου, ως τεχνικές για το χτίσιμο ο μιας ομάδας ή ως εργαλεία αυτογνωσίας. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται επίσης οι βασικές αρχές του Θεάτρου του Καταπιεσμένου όπως αναπτύχθηκε και εφαρμόστηκε απο τον ίδιο τον Μποάλ. "Το βιβλίο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί όχι μόνο από ηθοποιούς -επαγγελματίες και ερασιτέχνες- αλλά και από καθηγητές και θεραπευτές και σε ένα πλαίσιο πολιτικό, παιδαγωγικό ή κοινωνικό..." Αουγκούστο Μποάλ .

Άλβαρο ντε Κάμπος: ο εμπνευσμένος μηχανικός των Ωδών Σύμφωνα με τον Φερνάντο Πεσσόα, εμπνευστή και διευθυντή αυτής της μοναδικής ορχήστρας των ετερωνύμων ποιητών, ο Άλβαρο ντε Κάμπος γεννήθηκε στην Ταβίρα στις 15 Οκτωβρίου 1890, σπούδασε μηχανολόγος και στη συνέχεια ναυπηγός-μηχανικός στη Γλασκώβη και έζησε στη Λισσαβόνα, άνεργος. Σε κάποιες διακοπές ταξίδεψε στην Ανατολή, απ’ όπου εμπνεύστηκε το "Οpiarium". Έμαθε τα λατινικά από ένα θείο του από την Μπέιρα που ήταν ιερέας. Ψηλός, λεπτός και με μονόκλ, είναι ο αχώριστος σύντροφος του Πεσσόα, μοιράζεται μαζί του τις ίδιες...

"Είμαι πράγματι ο Διάβολος. Μην τρομάζετε, γιατί είμαι στ' αλήθεια ο Διάβολος, και γι' αυτό δεν κάνω κακό. Ορισμένοι μιμητές μου, στη γη και πάνω από τη γη, είναι επικίνδυνοι, όπως όλοι οι αντιγραφείς, γιατί δεν γνωρίζουν το μυστικό της ύπαρξής μου. Ο Σαίξπηρ, τον οποίο ενέπνευσα πολλές φορές, μου απένειμε δικαιοσύνη. Λέει ότι είμαι κύριος. Γι' αυτό ησυχάστε. Είστε με καλή παρέα". Κρυμμένο στο μυθικό μπαούλο των χειρογράφων του Πεσσόα, το διήγημα με τον αινιγματικό τίτλο Η ώρα του διαβόλου είδε το φως της δημοσιότητας μόλις το 1989, πενήντα χρόνια από τον θάνατο του ποιητή...

"Από την αρχή του κόσμου με υβρίζουν και με συκοφαντούν. [...] Αλλά εγώ δεν είμαι αυτός που νομίζουν. Οι Εκκλησίες με μισούν. Οι πιστοί τρέμουν στο όνομά μου. Αλλά, είτε το θέλουν είτε όχι, έχω ένα ρόλο στον κόσμο. Δεν είμαι ούτε ο εξεγερμένος εναντίον του Θεού ούτε το πνεύμα που αρνείται. Είμαι ο Θεός της Φαντασίας, απολωλώς γιατί δεν δημιουργώ". Αν στην πορτογαλική παράδοση η ώρα του Διαβόλου σημαίνει την τρομερή εκείνη ώρα που ο Διάβολος σφραγίζει με τη δυσοίωνη παρουσία του τη μοίρα των ανθρώπων, για τον Φερνάντο Πεσσόα η εμφάνιση αυτή ουδόλως έχει μοιραία έκβαση, όλ...

Είναι ο Διάβολος "πνεύμα του καλού"; Είναι "ο μικρότερος τη τάξει αδελφός του Θεού" τον οποίο ο ίδιος ο Δημιουργός "ψάχνει για να τον συμπληρώσει"; Τρία ανατρεπτικά διηγήματα του μεγάλου Φερνάντο Πεσσόα. Ο Διάβολος και το διήγημα έλκουν τον Πεσσόα από την παιδική του ηλικία. Οι πρώτες του καταγεγραμμένες προσπάθειες στη μικρή φόρμα χρονολογούνται από όταν ήταν 14 χρονών και, με άλλο όνομα και τότε, δημοσιεύει τα πρώτα του ατελή διηγήματα σε περιοδικά δικής του έμπνευσης. Στον πρώτο του αγγλόφωνο προετερώνυμο, τον Ντέιβιντ Μέρρικ -που έμεινε μόνο ένα κενό όνομα-, ο Πεσσ...

Ο Φερνάντο Πεσσόα εργάστηκε ως μεταφραστής και συντάκτης εμπορικών επιστολών, διαφημιστής και κειμενογράφος, ενώ δοκίμασε επίσης την τύχη του ως εκδότης, πρωτοποριακός εφευρέτης και επιχειρηματίας. Ο ποιητής του "Φύλακα των κοπαδιών" και της "Θριαμβικής ωδής" έγραψε παράλληλα οξυδερκή και ταυτόχρονα απολαυστικά κείμενα όπου αναλύει ποικίλες θεωρητικές πτυχές της οικονομίας, εξηγεί με τρόπο απλουστευμένο και ζωντανό τι σημαίνει ελεύθερος ανταγωνισμός, κρατικός έλεγχος, μονοπώλιο, δημόσιος υπάλληλος κ.λπ., και διατυπώνει με ευστοχία πρακτικές συμβουλές. Δικαίως θα μπορούσε να...

"Αυτός ο οποίος δεν είναι ικανός να σκοτώσει έναν άνθρωπο, δεν είναι επίσης ικανός να σκοτώσει ένα κοτόπουλο. Αντιθέτως, αυτός ο οποίος είναι ικανός να σκοτώσει ένα κοτόπουλο, είναι ικανός να σκοτώσει έναν άνθρωπο· το παν είναι να του δοθούν οι εξωτερικές συνθήκες που θα κάνουν ένα συγκεκριμένο άνθρωπο ή τους άλλους ανθρώπους να φαίνονται σαν κοτόπουλα στα μάτια του - δηλαδή οι εξωτερικές συνθήκες όπου συσκοτίζεται όχι το συναίσθημα της ύπαρξης (είναι συσκοτισμένο σ' αυτόν που μπορεί να σκοτώσει), αλλά η έννοια της ταυτότητας μιας άλλης ανθρώπινης ζωής σαν τη δική του (αυτό...