Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Οι "Τεχνητοί παράδεισοι" εκδόθηκαν σε τόμο την άνοιξη του 1860 και περιλαμβάνουν εκτός από την εισαγωγή-αφιέρωση, ένα δοκίμιο για το χασίς και τις παρουσιάσεις των έργων του Ντε Κουίνσυ "Εξομολογήσεις ενός Άγγλου οπιοφάγου" και "Suspiria de profundis", έργα που ο Μπωντελαίρ είχε διαβάσει ήδη από νεαρή ηλικία. Είχε όμως ο Μπωντελαίρ από νωρίτερα δημοσιεύσει τόσο το κείμενο για το χασίς (το οποίο στην τελική έκδοση ανέπτυξε σε ευρύτερο δοκίμιο) όσο και τις αναλύσεις των έργων του Ντε Κουίνσυ. Στην ελληνική έκδοση των "Τεχνητών παραδείσων" από το "Bιβλιοπωλείο της Εστίας", στα...

Όταν οι άγγελοι περπατούν, τα πιο πεζά περιστατικά θυμίζουν θρύλους και παραμύθια. Οι πιο συνηθισμένοι άνθρωποι αποκαλύπτουν μια άλλη τους πλευρά, αλλόκοτη και μυστική. Ο καιρός είναι πάντα φθινόπωρο. Το καλοκαίρι ακόμα δεν έχει φύγει. Η άνοιξη στέλνει απ' την αντίπερα όχθη τις σκληρές της αντανακλάσεις. Το αγρίμι του χειμώνα λουφάζει κρυμμένο στα μελαγχολικά σύννεφα. Οι λακκούβες των δρόμων με το μαύρο νερό καθρεφτίζουν κοπάδια σπάνιων πουλιών. Όλα μετέωρα, ακολουθούν τους ρυθμούς ενός απλού κι απόκοσμου βηματισμού. Στα πάρκα κυκλοφορούν ολομόναχες οι σιλουέτες των ίσκιων....

Περιέχονται τα διηγήματα: Λουίζα Μέι Άλκοτ, "Η εκδίκηση του δρος Ντορν", "Χαμένοι σε μια πυραμίδα ή η κατάρα της μούμιας" & "Επικίνδυνο παιχνίδι", Μαίρη Χάντερ Ώστιν, "Η αναπροσαρμογή", Σαρλς Πιερ Μποντλέρ, "Ο γενναιόδωρος τζογαδόρος", Τζιοβάνι Βοκάκιος, "Βάζοντας τον Διάβολο στην Κόλαση" και Τζορτζ Μπέρναρντ Σο, "Εκδίκηση ως εκ θαύματος".

Επαναπροσέγγιση των λαϊκών θρύλων και των παραδοσιακών δοξασιών και η αναγωγή τους σε εθνική κληρονομιά, είναι το ιδεολογικό και αισθητικό πλαίσιο μέσα στο οποίο συγκροτείται ο Ρομαντισμός και είναι δηλωτικά στοιχεία της κατεύθυνσης της φιλοσοφικής σκέψης και της καλλιτεχνικής δημιουργίας σε ζητήματα που αφορούν τη γλώσσα και τον πολιτισμό των διαφόρων λαών της Ευρώπης στα τέλη του 18ου και στον 19ο αιώνα. Στο δοκίμιό του αυτό ο Μπωντλαίρ σκιαγραφεί λεπτομερώς την αισθητική του έργου του Ρίχαρντ Βάγκνερ, του πιο αντιπροσωπευτικού μουσικού δημιουργού του Γερμανικού Ρομαντ...

Όσο κι αν είναι αποσπασματικά ή και προχειρογραμμένα, τα κείμενα που περιλαμβάνονται σ' αυτό τον τόμο συνοψίζουν τις κοσμοθεωρητικές και πολιτικές αντιλήψεις του Μπωντλαίρ, καθώς επίσης και τις αντιλήψεις του για την τέχνη και τον ρόλο της. Αν και εκ πρώτης όψεως ίσως να φαίνονται σήμερα σε πολλούς παραδοξολογικές και "αντιδραστικές", αποκτούν άλλες διαστάσεις αν τις δούμε ως έκφραση της υπαρξιακής αντίθεσης του Μπωντλαίρ προς την αστική μυθολογία της προόδου, της επιστήμης, του διαφωτισμού και της ισότητας.

- Ποιον αγαπάς περισσότερο, άνθρωπε αινιγματικέ, λέγε: τον πατέρα σου, τη μάνα σου, την αδελφή σου, ή τον αδελφό σου; - Δεν έχω ούτε πατέρα, ούτε μάνα, ούτε αδελφή, ούτε αδελφό. - Τους φίλους σου; - Χρησιμοποιείτε μια λέξη της οποίας η έννοια μου έμεινε άγνωστη μέχρι σήμερα. - Την πατρίδα σου; - Αγνοώ σε ποιο γεωγραφικό πλάτος βρίσκεται. - Την ομορφιά; - Ευχαρίστως θα την αγαπούσα, θεά κι αθάνατη. - Το χρυσάφι; - Το μισώ, όπως εσείς μισείτε το Θεό. - Ε λοιπόν! Τι αγαπάς αλλόκοτε ξένε; - Αγαπώ τα σύννεφα... τα σύννεφα που περνούν... εκεί πέρα... εκεί κάτω... τα σύ...

Στην ανθολογία αυτή παρουσιάζονται ενδεικτικά δέκα κορυφαίοι εκπρόσωποι της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ο καθένας απ' τους οποίους, με τον μοναδικό τρόπο του, αναδεικνύει τη σχέση που αναπτύχθηκε ανάμεσα στον άνθρωπο και τη γάτα. Κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των ιστοριών είναι η ενστικτώδης διάθεση ανεξαρτησίας του ζώου, που το κάνει να φαίνεται σαν να διεκδικεί από τον άνθρωπο μια σχέση αμοιβαιότητας. Έτσι, περιγράφονται σχέσεις εξανθρωπισμένες, που αναφέρονται στην τάση για ελευθερία, στον έρωτα, στη ζηλοτυπία, στη σεξουαλικότητα, στην εξυπνάδα. Η γάτα, περισσότερο από οπο...

[...]Πιστεύω ότι δεν μπορεί να υπάρχουν για τη μετάφραση κανόνες γενικής παραδοχής. Το ζήτημα της καλής μετάφρασης είναι θέμα ικανότητας κατανόησης, ευαισθησίας και έμπνευσης του μεταφραστή. Είναι φυσικό καλύτεροι μεταφραστές ποίησης να είναι οι ποιητές. Δεν συμφωνώ με τον Σεφέρη, που λέει ότι "η μετάφραση της ποίησης είναι το είδος της γραφής που δίνει τη μικρότερη ικανοποίηση". Αντίθετα μεταφράζοντας νιώθω την ίδια χαρά δημιουργίας. [...]

Ο σφυγμός της καλλιτεχνικής ζωής πριν από ενάμιση αιώνα, με επίκεντρο το Παρίσι, μας μεταφέρεται εδώ ολόφρεσκος με τη σφραγίδα ενός σπινθηροβόλου πνεύματος. Διεισδυτικός και τολμηρός ο Μπωντλαίρ παίρνει την προσωπική του θέση σε ό,τι αφορά τα αισθητικά ζητήματα και τα μεγάλα καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής του. Και, το κυριότερο, η θέση αυτή διατηρεί και σήμερα ακέραιη την επικαιρότητά της, καθώς ευρίσκεται σε διαρκή συνάφεια με διαχρονικές εστίες προβληματισμού κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου: ο ρόλος της κριτικής, η σχέση του καλλιτέχνη με τον καθημερινό βίο, η οριοθέτηση μετα...

Τι μπορεί να συνδέει τον Μωπασσάν και τον Στήβενσον με τον Τσβάιχ και τον Μπόρχες, και πού συναντιούνται ο Μπωντλαίρ, ο Τσέχωφ και η Γουλφ με τον Φιτζέραλντ και τη Χάισμιθ; Όλοι αυτοί, και πολλοί άλλοι, βασανίζονται από τα αγωνιώδη ερωτήματα τού δημιουργού, ερωτήματα κοινά που παραλλάσσουν με το πέρασμα των χρόνων, που τίθενται σε κάθε λογοτεχνικό είδος και σε κάθε σχολή. Στα κείμενά τους εξομολογούνται, αναζητούν, απαντούν, κρίνουν, σατιρίζουν, πολεμούν και συμπνέουν. Τι είναι ταλέντο, τι τους εμπνέει, πώς αναμετριούνται με την άγραφη σελίδα και τους δαίμονες τής συγγραφή...

Έπειτα από τα "Σονέτα" του Σαίξπηρ (1989, δεύτερη έκδοση 1998), η "Στιγμή" παρουσιάζει για τους φίλους της ποίησης, ιδιαίτερα της δυτικής Ευρώπης, άλλη μια σειρά μεταφράσεων του Στυλιανού Αλεξίου από τους John Keats, Charles Baudelaire, Owen Meredith, Stephane Mallarme, Stefan George, Henri de Regnier, Francis Jammes, W.B.Yeats και T.S.Eliot. Στην εισαγωγή δίνονται πληροφορίες σχετικές με τους ποιητές και στοιχεία που βοηθούν στην πληρέστερη κατανόηση των ποιημάτων. Ο Στυλιανός Αλεξίου είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης και επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίω...

[...] Όσα λοιπόν θ' ακουστούν στη συνέχεια είναι τραγούδια ενός κόσμου που αλλάζει. Που με τον τρόπο του το καθένα, τραγουδά την αλλαγή τούτη και τα επακόλουθά της. Έτσι όπως τα νιώθει ο άνθρωπος, καθώς αναζητά απελπισμένα την αιώνια ευτυχία, εκεί που τίποτε αιώνιο δεν μπορεί να υπάρχει. Τραγούδια της αέναης αλλαγής και της ματαιότητας. Τραγούδια του χρόνου, που φέρνει την αλλαγή, και που ο ίδιος είναι η αλλαγή. Τραγούδια του σήμερα, του χθες και του αύριο, της μέρας, της νύχτας, των εποχών. Τραγούδια για τη ζωή και το θάνατο, τα νιάτα και τα γηρατειά. Τραγούδια για τη δημ...

Το σώμα βρίσκεται στο επίκεντρο ποικίλων διαφορετικών και αντιφατικών μεταξύ τους θεωρήσεων. Τα κείμενα του τόμου επιχειρούν να αναδείξουν την ασαφή και αβέβαιη διάσταση του σώματος, την ιστορική, την κοινωνική και πολιτισμική του σημασιοδότηση, την κοινωνική του τοποθέτηση, αξιολόγηση και ιεράρχηση, την πειθάρχησή του σε μηχανισμούς ρύθμισης αλλά και την εναντίωσή του στις κοινωνικές επιταγές.

Εκτός από κάποιες τρανταχτές εξαιρέσεις, τα κομμάτια αυτά του Μπωντλαίρ ανήκουν μάλλον σε ένα είδος διδακτικών και συμβολικών μύθων παρά σ' αυτό που ονομάζουμε ποίηση. Αν όμως μπορούμε να πούμε ότι τα περισσότερα κομμάτια συγγενεύουν με την αφήγηση παρά με τον καθαρό λυρισμό, δεν θα είναι ψέμα να προσθέσουμε πως το ανέκδοτο, η μικρή ιστορία που μπορεί να στηρίζεται σε πραγματικά επεισόδια της καθημερινότητας, είναι στα μάτια και στο πνεύμα του ποιητή αφορμή για μελωδική ονειροπόληση.

Η ερωτική έλξη που προκαλεί μια γυναίκα σε άλλη γυναίκα, η τρυφερότητα που αναπτύσσεται ανάμεσά τους με υπαινικτικές κοινοποιήσεις σε κλειστές κοινωνίες, όπως η δική μας, η εξύμνηση της γοητείας των ομοφύλων πνευματικών, ψυχικών, αλλά και κάποτε σαρκικών χαρισμάτων του θηλυκού φύλου συγκεντρώνονται κι εκφράζονται, απ' όσο γνωρίζουμε, για πρώτη φορά στην ιστορία της ποίησης, στο μικρό σε μέγεθος αλλά τεράστιο, διαχρονικής ακτινοβολίας, έργο της Σαπφούς. Χάρη στη μεγάλη λέσβια ποιήτρια, θεματογραφικά η κατηγορία της ποίησης αυτής πήρε τον τίτλο, που αν θέλετε τον χρησιμοποιώ...

Τα "Αποφθέγματα παρηγοριάς για τον έρωτα", ένα νεανικό γραπτό του Σαρλ Μπωντλαίρ αποτελεί ένα ντοκουμέντο που φωτίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό τη μορφή του ποιητή και του αναλυτή, και σίγουρα τους ταιριάζει απόλυτα, στο ανθρώπινο επίπεδο η διατύπωση που κάποια στιγμή χρησιμοποίησε, ο νεαρός απολογητής του Ρομαντισμού στην τέχνη: "Η πιο πρόσφατη έκφραση της Ομορφιάς". Στο δοκίμιο "Ο ζωγράφος της μοντέρνας ζωής", ο συγγραφέας πέραν πάσης αμφιβολίας εκθέτει με την μεγαλύτερη πληρότητα τις αποφάσεις του για την μοντέρνα τέχνη, εξού και η σημασία του για τον σύγχρονο αναγνώστη.