Τσιρόπουλος Κώστας Ε. 1930-2017
Tsirópoulos Kóstas E.
Ο Κώστας Ε. Τσιρόπουλος (1930) γεννήθηκε στη Λάρισα. Σπούδασε νομική (Θεσσαλονίκη) και ιστορία της τέχνης στο Παρίσι και τη Βαρκελώνη. Ιδρυτής και διευθυντής της ετήσιας έκδοσης "Χριστιανικό Συμπόσιο" (1966-1971) και του περιοδικού "Ευθύνη" (1961-1966, και από το 1972). Συνεργάστηκε επί χρόνια με την ΕΡΤ και την "Καθημερινή" (1962-1967), Γενικός Γραμματέας της Στέγης Καλών Τεχνών και Γραμμάτων (1974-1976), Γενικός Γραμματέας του Εθνικού Θεάτρου (1975-1980), Πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Κινηματογράφου. Έχει τιμηθεί με το βραβείο Φέξη των Δώδεκα (1964), Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου (1966), Α΄ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1979), Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (1986), Βραβείο της Εταιρείας Χριστιανικών Γραμμάτων (1989) Α Βραβείο της Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας (1990), Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας (2007), και έχει ανακηρυχθεί επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Γρανάδας (2004). Το ποιητικό, πεζογραφικό και δοκιμιακό του έργο εκτείνεται σε δεκάδες τόμους. Έχει επίσης μεταφράσει από τα ισπανικά, τα καταλανικά και τα γαλλικά βιβλία και κείμενα των Ορτέγα υ Γκασσέτ, Αντόνιο Ματσάδο, Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, Καμίλο Χοσέ Θέλα, Χουάν Ραμόν Χιμένεθ, Σαλβαδόρ Εσπρίου, Χοσέ Μπεργαμίν, Ντρυόν, Ζενεβουά, Αρανγκούρεν κ.ά. Βιβλία και κείμενά του έχουν μεταφραστεί στις κυριότερες ευρωπαϊκές γλώσσες. Πέθανε στις 23 Φεβρουαρίου 2017.
Δον Χουάν Τενόριο
Molina Tirso de
Εκδόσεις των Φίλων (1972)
[...] Όταν ωστόσο από τον XVIII αιώνα έως σήμερα αναφέρεται ο δον Χουάν, πάντα θα προβάλλει στη φαντασία μας ο τύπος του γόη, του απατεώνα των γυναικών, του ανέμελου νεαρού που, τουλάχιστον φαινομενικά, αντιπροσωπεύει μιαν έξαρση του ανδρικού φύλου. Η μορφή αυτή πάντα κεντρίζει την περιέργεια, παρασύρει σε σκέψεις, σε μελέτες και συμπεράσματα. Από τα μέσα του XIX αιώνα ο ρομαντικός θρύλος του δον Χουάν αρχίζει να γίνεται πρόβλημα σεξουαλικής βιολογικής μελέτης. Το 1886, με τον Χάγεν, παρουσιάζεται η λέξη "δονζουανισμός" κι επιβάλλεται, όπως επεβλήθη ο "δονκιχωτισμός" (και ο...
Εγκαυστική Κυριακών και γιορτών
Τσιρόπουλος Κώστας Ε. 1930-2017
Εκδόσεις των Φίλων (1971)
[...] Ονοματίζουμε τις μέρες, καθορίζουμε τις βδομάδες, τους μήνες, η ρόδα του χρόνου στρέφεται ως την ώρα που θα συντριβεί απ' τη ρομφαία του Αρχάγγελου. Μέσα στο Ημερολόγιο -το νοητό ναό όπου η γλώσσα νυμφεύεται το χρόνο- νιώθουμε να ζούμε σε μια υποδειγματική ευταξία. Όμως, το Ημερολόγιο του κόσμου, που αρχίζει από την πρώτη ώρα του Γενάρη, μας μιλεί για την αμαρτία και τη φθορά -το παρελθόν. Το Ημερολόγιο της Εκκλησίας, που άρχεται από την πρώτη ώρα του Σεπτέμβρη, μας μιλεί για την ανάσταση και την ελευθερία -το παρόν και το μέλλον. Γιατί δεν μπορεί να υπάρξει η αληθινή...
Έκφραση τιμής στον Κωνσταντίνο Τσάτσο
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1982)
Όσοι με τ' ατίμητα χαρίσματά τους, που με αγωγή κι ελεύθερη βούληση τ' ανέβασαν στην περιωπή των αρετών, φέγγουν ως υποδείγματα την κοινωνία των ανθρώπων, δεν είναι φίλοι των τιμών. Αρκούνται μονάχα στην μυστική εκείνη τιμή που τους απονέμει η γρηγορούσα συνείδηση τους, όταν επιτελούν το χρέος τους με ακεραιότητα και πνευματική εμμονή. Γνωρίζουμε πως ο Κωνσταντίνος Τσάτσος προτιμά να προσφέρει στο Έθνος και στον πολιτισμό των Ελλήνων, χωρίς να προσδοκά την δίκαιη ανταμοιβή του. Αυτό είναι το δύσχρηστο προνόμιο των εξαιρετικών φύσεων, των αυθεντικών προσωπικοτήτων: να δίδου...
Ένας μεταβαλλόμενος κόσμος
Τερζάκης Άγγελος
Εκδόσεις των Φίλων (1990)
Τα κείμενα του τόμου αυτού δημοσιεύθηκαν το έτος 1968 στην εφημερίδα "Το Βήμα", δύο την εβδομάδα συνήθως, με την υπογραφή "Ερανιστής" που είχε υιοθετήσει ο Άγγελος Τερζάκης, για ένα διάστημα της περιόδου της δικτατορίας. Χωρίστηκαν και πάλι, σύμφωνα με τη δομή που ο ίδιος είχε επιλέξει στους πρώτους τόμους των "Δοκιμίων" του σε τρείς ενότητες θεμάτων: Της εποχής, του ελληνισμού, του θεάτρου -αφού στην περίοδο αυτή τα θέματα της τέχνης τα χειρίστηκε σε άμεση αναφορά προς την εποχή μας. Τον τίτλο του τόμου αυτού, καθώς και των δύο προγενεστέρων ("Οδοιπόροι μιας εποχής", "...
Επανεκτίμηση του Μ. Καραγάτση
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1981)
Καθώς συμπληρώθηκαν είκοσι κιόλας χρόνια από την αδόκητη, πικρή θανή του Μ. Καραγάτση, η "Ευθύνη" αισθάνθηκε ως χρέος της να του προσφέρει ένα της "Τετράδιο". Η τιμητική αυτή πράξη του ανήκει δικαιωματικά. Πρώτο, γιατί ο Καραγάτσης υπήρξε ένα από τα εκθαμβωτικά ισχυρότερα ταλέντα της Γενιάς του Τριάντα. Δεύτερο, γιατί η υγιής και λεβέντικη εθνική του συνείδηση τον κράτησε όρθιο, ψηλά, σ' όλες τις κρίσιμες στιγμές του σύντομου βίου του. Τρίτο, γιατί μέσα στην συμφωνία της Γενιάς του, ο Καραγάτσης κρατεί κι αναπέμπει έναν ξεχωριστό, εντελώς δικό του τόνο, γεγονός που καταδ...
Επιτάφια στήλη στον Ίωνα Δραγούμη
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1978)
Η μοίρα του Νέου Ελληνισμού συμπυκνώνεται και κρυσταλώνεται σε μερικές εξαιρετικές φυσιογνωμίες που γέννησε ο τόπος αυτός. Οι φυσιογνωμίες αυτές είναι οι κλείδες που αποκρυπτογραφούν την Ιστορία μας, που ερμηνεύουν τις περιπέτειες και τα επιτεύγματα του λαού μας - ενός λαού που η ιστορική μνήμη του είναι θησαυρός αιματηρός, περηφάνεια κι ευθύνη. Μια από τις φυσιογνωμίες αυτές ήταν ο Καποδίστριας, μια άλλη ο Βενιζέλος. Τώρα έρχεται η σειρά του Ίωνος Δραγούμη, καθώς συμπληρώνονται φέτος εκατό χρόνια από τη γέννησή του. "Ψυχή περίφανη, παλλικαρίσια" κατά τον Καζαντζάκη,...
Η μαρτυρία του ανθρώπου
Τσιρόπουλος Κώστας Ε. 1930-2017
Εκδόσεις των Φίλων (1995)
Τα κείμενα των τριών αυτών τόμων, με τίτλους "Αγωνιώδης θητεία", "Αυτοψία της εποχής" και "Η μαρτυρία του ανθρώπου" εγράφτηκαν και πρωτοδημοσιεύτηκαν πριν από την Δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967 - μια περίοδο με σοβαρές πολιτικές, ηθικές, κοινωνικές, ιδεολογικές και πνευματικές συνέπειες για την Ελλάδα. Κοιταγμένα υστέρα από τόσα χρόνια, αποκτούν τον χαραχτήρα μιας ιδεολογικής καί πνευματικής "μυθολογίας" της προδικτατορικής νεοελληνικής περιόδου ζωής, αλλά και μιας προσωπικής μαρτυρίας, αφού εγράφτηκαν μέσα στην μάχη μιας συνείδησης με την εποχή της. Από τότε, πολλά πρά...
Η μετάβαση του καταναλωτικού ανθρώπου
Τσιρόπουλος Κώστας Ε. 1930-2017
Ευθύνη (2010)
[...] Η συμφιλίωση τον ανθρώπου με τον κόσμο αυτό οδήγησε σε συμφιλίωσή του με τον θάνατο. Ετούτη η συγκλονιστική συμφιλίωση -που για αιώνες αναχαίτιζε η θρησκεία του Χριστού- οδήγησε σε μιαν αποκρουστική συμφιλίωσή του με τα στοιχεία του κόσμου. Και μετά τρεις κατεδαφιστικούς πολέμους μέσα στον 20ό αιώνα μετά Χριστόν, έπεσε η ανθρωπότητα ολόκληρη στην λατρεία, στην ηδονή της κατανάλωσης. Στην συμφιλίωσή της με τον κόσμο και με τον θάνατο. Ωστόσο, και ο άνθρωπος - καταναλωτής εξακολουθεί να πεθαίνει. Φοβάται τον θάνατο, τρομάζει από το Μηδέν πού πιστεύει πως τον αναμένει κ...
Η μυστηριώδης νήσος
Verne Jules 1828-1905
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2006)
Ένα έρημο νησί καταμεσής στον Ειρηνικό ωκεανό. Πέντε Αμερικανοί και ένας σκύλος, ο Τοπ, ναυαγούν. Θα επιστρατεύσουν αναγκαστικά τη φαντασία και όλες τις δυνάμεις τους, θα μηχανευτούν τρόπους επιβίωσης, θα οργανωθούν για να αντέξουν. Σαν άλλοι Ροβινσώνες δεν θα επιβιώσουν απλώς, αλλά θα ανακαλύψουν τους απίστευτους πόρους του νησιού κατορθώνοντας να ζήσουν σχεδόν "φυσιολογικά". Όμως, πλήθος ανεξήγητων γεγονότων και ανησυχητικών συμπτώσεων έρχονται κι επανέρχονται, λες και κάποιος ή κάτι, μια μυστηριώδης άγνωστη δύναμη, τους κατασκοπεύει ασταμάτητα και καθοδηγεί τις κινήσεις...
Η μυστική συνέντευξη του Κωνσταντίνου Τσάτσου στον Κώστα Ε. Τσιρόπουλο
Τσάτσος Κωνσταντίνος 1899-1987
Ευθύνη (1997)
Μια μέρα του Σεπτεμβρίου, το 1981, συνομιλώντας με τον Πρόεδρο Κωνσταντίνο Τσάτσο, τον ερώτησα αν θα δεχόταν να μου δώσει μία συνέντευξη χωρίς να του έχω υποβάλει από πριν τα ερωτήματά μου γραπτώς, μια συνέντευξη - αυθόρμητη και απροσχεδίαστη μάλλον συνομιλία, σαν τόσες και τόσες που τα τελευταία εκείνα χρόνια είχαμε πραγματοποιήσει. Στην προϋπόθεση της απροσχεδίαστης συνομιλίας μας πρόσθεσα και μιαν άλλη, συμπληρωματική: πως η συνέντευξη αυτή δεν θα δημοσιευόταν παρά πολύ μετά από την εκδημία του από τον κόσμο αυτό. Δέχτηκε πρόθυμα και καλόβολα. Για μέρες κατόπι, συλλογιζ...
Η νεοελληνική κριτική για τον Παντελή Πρεβελάκη
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1979)
Συγκροτώντας με τα "Τετράδιά" της η "Ευθύνη" την πινακοθήκη των εξαιρετικών μορφών του Νέου Ελληνισμού, θεώρησε καθήκον της να σταθεί και να γιορτάσει πνευματικά τα εβδομηντάχρονα του Παντελή Πρεβελάκη. Γιατί το έργο του υψώνεται σοβαρό και στέρεο, με ιερή προαίρεση αθανασίας, δίδαγμα και μάθημα των Ελλήνων. Στο έργο αυτό έχει εκφραστεί με αξιοζήλευτη γλώσσα η δραματική συνείδηση του Ελληνισμού και η τραγικότητα των καιρών μας, κι αποτελεί αναπαλλοτρίωτη κατάθεση του Έθνους, τιμή του λαού και καύχηση. Το "Τετράδιο" έπρεπε κανονικά να συγκροτήσουν μελετήματα γραμμένα για...
Η πορεία της ποιήτριας Ζωής Καρέλλη
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1997)
Καθώς ο γνήσιος ποιητής παλεύει να φανερώσει την αρετή της γλώσσας του, υψώνει με τις λέξεις του ένα φως να γνωριστεί ο άνθρωπος και ο κόσμος - το μυστήριο μέσα στο μυστήριο. Και όσο ψηλότερα ανεβαίνει ο ποιητής, τόσο μεγαλώνει μέσα στους θύλακες του έργου του αυτό το παρήγορο, εξανθρωπιστικό φως. Φως τέτοιας έντασης, τελετουργικής ποιότητας της ελληνικής μας γλώσσας, φως μέγα αντικρύζουμε να υψώνεται στην αγιασμένη πόλη της Θεσσαλονίκης, καθώς θεωρούμε την σεμνότατη μορφή της κορυφαίας μας ποιήτριας Ζωής Καρέλλη να ανέρχεται προς την περιωπή της αθανασίας. Την αθανασ...