Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Ας φανταστούμε τον ελεύθερο χρόνο των μορφωμένων πολιτών σε όλο τον κόσμο ως ένα σύνολο, ως κάποιου είδους πλεόνασμα γνώσης. Πόσο μεγάλο είναι άραγε αυτό το πλεόνασμα; Για να το υπολογίσουμε, χρειαζόμαστε μια μονάδα μέτρησης, οπότε ας ξεκινήσουμε με τη Wikipedia. Αν δούμε το σύνολο του χρόνου που οι άνθρωποι αφιερώνουν σε αυτήν ως ένα είδος μονάδας - κάθε συμμετοχή σε κάθε λήμμα, κάθε συζήτηση πάνω σε αυτά τα λήμματα, για όλες τις γλώσσες στις οποίες εμφανίζεται η Wikipedia- θα διαπιστώσουμε ότι αυτό το πλεόνασμα αντιπροσωπεύει περίπου εκατό εκατομμύρια ώρες ανθρώπινης σκέ...

"Αν υπάρχει μια αρχή που διέπει την επιχειρηματολογία του βιβλίου, αυτή είναι ότι έχει μεγαλύτερη χρησιμότητα για μας να συνδέουμε ιδέες παρά να τις περιχαρακώνουμε. Η αλήθεια είναι ότι εάν κάποιος παρατηρήσει την καινοτομία στη φύση και τον πολιτισμό, θα δει ότι τα περιβάλλοντα που υψώνουν τοίχους γύρω από τις καλές ιδέες μακροπρόθεσμα τείνουν να είναι λιγότερο καινοτόμα από τα ανοιχτά περιβάλλοντα. Οι καλές ιδέες μπορεί να μην θέλουν να είναι ελεύθερες, αλλά θέλουν πολύ να συνδέονται, να συνδυάζονται, να συγχωνεύονται. Θέλουν να ανακαλύπτουν εκ νέου τον εαυτό τους, υπερβα...

Με φόντο -και συχνά στο προσκήνιο- την ταραγμένη, όπως πάντα, ιστορία της πατρίδας μας, στο κατώφλι εδώ του 21ου αιώνα, εκτυλίσσεται στις σελίδες αυτού του βιβλίου μια τραγική φαρσοκωμωδία. Ο Αγγλοσάξονες θα την κατέτασσαν στην κατηγορία του Campus Novel, καθώς συμμετέχουν και δρουν, με τις πολιτικές διασυνδέσεις τους, λιγότερο ή περισσότερο προβεβλημένα μέλη της λεγομένης «πανεπιστημιακής κοινότητας». Κοινότητα συνηθίζεται πράγματι να λέγεται ο κλειστός αυτός κύκλος, κι έτσι ονομάζεται και σ’ αυτήν τη μυθιστορία, παρά το γεγονός ότι οι ανελέητες φαγωμάρες των διαπρεπών μελ...

Κομψότατος και σεβαστικός χαιρετισμός -με τα λόγια του ίδιου του ακαδημαϊκού: "αφιέρωσα τη ζωή μου σ’ αυτούς τους Μικρούς επειδή πάντα τους αγάπησα με βαθύ σεβασμό"- στη νέα γενιά. Μερικοί θα τον βρουν υπεραισιόδοξο. Και όμως, έχοντας πάντα κατά νου τι γίνεται στην υπόλοιπη όλο και πιο δικτυωμένη οικουμένη, ας δούμε επιτέλους τι συμβαίνει και στα δικά μας τα λημέρια. Χώρια τους όλο και πιο ευρηματικούς ιστότοπους, σφύζουν αυτήν τη στιγμή το κέντρο αλλά και οι περιφέρειες από νεανικά hubs, συνεργατικούς/συνδημιουργικούς χώρους. Σφυρηλατούνται όχι μόνον νέες μορφές γνώσης, επ...

Η βασανιστικότερη ίσως απορία, όπως τη διατύπωσε ο διαπρεπής μαθηματικός και εξελικτικός βιολόγος Μάρτιν Νόβακ: "Στη δίχως τέλος και με κάθε τρόπο αναζήτηση τροφής, στέγης και ζευγαρώματος, πώς είναι δυνατόν ένα οποιοδήποτε άτομο να βάζει στην άκρη τις δικές του ανάγκες προκειμένου να βοηθήσει κάποιον άλλον;" Και όμως, η λύση της απορίας είναι τελικά μάλλον απλή. Με τη βοήθεια που μπορείς να προσφέρεις στους άλλους, εξασφαλίζεις και για τον εαυτό σου, με μεγαλύτερη άνεση, στέγη, τροφή και ταίρι. Η προσπάθεια στις σκόρπιες μέσα σελίδες είναι να στηριχθεί το "ανηθικολογικό" α...

Ο εις χείρας του μελετητή παρών τόμος περιλαμβάνει τις εισηγήσεις των συγγραφέων στο επιστημονικό συνέδριο "Δημοκρατία και ΜΜΕ", το οποίο έλαβε χώρα στη Θεσσαλονίκη τη 14η, 15η και 16η Μαΐου 2010. Την ευθύνη της διοργάνωσης του συνεδρίου είχαν το Εργαστήριο Πολιτικής Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών, το Εργαστήριο Κοινωνικών και Πολιτικών Θεσμών του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου και το Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου.

Το Πρώτο Πανελλήνιο Συμπόσιο Επικούρειας Φιλοσοφίας πραγματοποιήθηκε κατά το διήμερο 12-13 Φεβρουαρίου 2011 στο θέατρο του Πολιτιστικού Κέντρου Γέρακα, στο Δήμο Παλλήνης Αττικής. Συμμετείχαν κάπου διακόσιοι φίλοι της διδασκαλίας του Κήπου από όλη την Ελλάδα, ενώ αρκετοί από αυτούς πήραν το λόγο και ανέπτυξαν θέματα σχετικά με την καταγωγή και την ανάπτυξη της επικούρειας φιλοσοφίας, καθώς και τη σημασία της για τον σύγχρονο άνθρωπο. Διοργανωτές ήταν οι φίλοι της επικούρειας φιλοσοφίας "Κήπος των Αθηνών", οι φίλοι επικούρειας φιλοσοφίας "Κήπος Θεσσαλονίκης" και το περιοδι...

Αυτό το βιβλίο είναι το πρώτο που χρησιμοποιεί τις ανακαλύψεις της νέας γενιάς ιστορικών της γεύσης σε όλο τον κόσμο, για να περιγράψει την θρασύτατα ρομαντική γοητεία του θέματος του: τα μαγειρικά επιτεύγματα διαφορετικών πολιτισμών, παλαιών και σύγχρονων, και τις απολαύσεις του φαγητού. Το αποτέλεσμα είναι μια πραγματική ιστορία της γεύσης.: οι πιο ευγενικές, καλαίσθητες και γοητευτικές αντιλήψεις περί φαγητού - υλικά, ετοιμασία, παρουσίαση - από την προϊστορική εποχή μέχρι σήμερα. Γιατί οι Ευρωπαίοι, οι οποίοι από τη Ρωμαϊκή εποχή χρησιμοποιούσαν πλήθος μπαχαρικών στ...

Στο κορυφαίο ίσως αυτό σύγγραμμά του, ο Αυστριακός-Bρετανός οικονομολόγος και πολιτειολόγος Φρίντριχ A. Χάγιεκ -βραβείο Νόμπελ Oικονομίας 1974- συστηματοποιεί τα επιχειρήματά του υπέρ της κοινωνικής οργάνωσης που στηρίζεται στην ατομική πρωτοβουλία και την οικονομία της αγοράς. Αξιοποιεί συγγενείς ιδέες από τα πεδία της οικονομικής, κοινωνικής και νομικής θεωρίας, αλλά και της ηθικής φιλοσοφίας και της εξελικτικής ανθρωπολογίας, για να προβάλει το θεμελιώδη χαρακτήρα της αξίας της ελευθερίας. Το έργο είναι πυκνό, καθώς σχεδόν κάθε πρότασή του, διατυπωμένη με ανατομική α...

Η συμπλήρωση των 75 χρόνων από την ίδρυση του Ελληνικού Ιδρύματος υπήρξε η αφορμή για να ανατρέξουμε στην ιστορία του και να αρχίσουμε να την καταγράφουμε χρησιμοποιώντας σαν πρώτη ύλη τις ζωντανές αφηγήσεις των ανθρώπων που είχαν ζήσει και είχαν "γράψει" ο καθένας την ιστορία, χρησιμοποιώντας την προσωπική του πένα. [...] Ελευθερία Φίλη

Τα μικρά κείμενα που ακολουθούν πρωτοδημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Symbol ως ύλη της τακτικής εβδομαδιαίας στήλης "Τροφές". Ξαναδουλεύτηκαν ασφαλώς γι' αυτή την έκδοση με γνώμονα το ότι οι αναγνώστες ενός βιβλίου έχουν άλλη διάθεση και άλλες ίσως απαιτήσεις από τους "φυλλομετρητές" ενός περιοδικού εντύπου. Το "κουσκούς" ιδίως που σχετιζόταν με τις οδηγίες της διεύθυνσης σύνταξης του περιοδικού, καθώς και τα περισσότερα από τα κλεισίματα του ματιού προς τους φίλους και πελάτες της στήλης απαλείφθηκαν ολοσχερώς. Ένα πράγμα βέβαια που δε γινόταν να μη διατηρήσω ήταν ο ημερολογι...

Η παραδοσιακή πολιτική θεωρία υποστηρίζει ότι τα άτομα πρόθυμα υποκύπτουν στον πειρασμό να παραβούν τις δεσμεύσεις τους όταν η εξωτερική ρυθμιστική αρχή δεν επιτηρεί με τη δέουσα αυστηρότητα τις μεταξύ τους συμφωνίες. Η απειλή του τιμωρού Λεβιάθαν είναι το τίμημα ανελευθερίας που καλούμαστε να πληρώσουμε προκειμένου να ζούμε σε έναν κόσμο όπου οι συμφωνίες τηρούνται. Η Αμερικανίδα πολιτειολόγος Έλινορ Όστρομ, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα, αμφισβητεί με επιχειρήματα και γλαφυρότητα τη στυφή απαισιοδοξία του Χομπς και των επιγόνων του. Είναι εφικτή η εθελούσια αυτ...

Μια συνταγή για το πώς να γίνουμε όλοι πλούσιοι. Ο εξελικτικός τυφλοσούρτης του Δαρβίνου. Χωρίς βιασύνες όμως. Αργά και υπομονετικά. Όχι στα πεταχτά και με τις αρπαχτές που αφειδώς υπόσχονται διάφορες άλλες οδηγίες εγγυημένου δήθεν πλουτισμού. Δύο οι στέρεες εγγυήσεις, αντιθέτως, της εξελικτικής πρότασης: η διαφάνεια των επιλογών και, κυρίως, ο απεριόριστος σχεδόν χρόνος που έχει η φύση μπροστά της για να διορθώσει τα λάθη της. Οι μεγαλόπνευστες ιδέες περιττεύουν. Δεν υπάρχει επίσης, ούτε και μας χρειάζεται, επιτελικό σχέδιο. Ο κομψός σχεδιασμός γίνεται καθ' οδόν και στηρίζ...

Μια συνταγή για το πώς να γίνουμε όλοι πλούσιοι. Ο εξελικτικός τυφλοσούρτης του Δαρβίνου. Χωρίς βιασύνες όμως. Αργά και υπομονετικά. Όχι στα πεταχτά και με τις αρπαχτές που αφειδώς υπόσχονται διάφορες άλλες οδηγίες εγγυημένου δήθεν πλουτισμού. Δύο οι στέρεες εγγυήσεις, αντιθέτως, της εξελικτικής πρότασης: η διαφάνεια των επιλογών και, κυρίως, ο απεριόριστος σχεδόν χρόνος που έχει η φύση μπροστά της για να διορθώσει τα λάθη της. Οι μεγαλόπνευστες ιδέες περιττεύουν. Δεν υπάρχει επίσης, ούτε και μας χρειάζεται, επιτελικό σχέδιο. Ο κομψός σχεδιασμός γίνεται καθ' οδόν και στηρίζ...

Τι το κοινό μπορεί να έχουν η πλουμιστή ουρά του παγονιού, ο "ανέμελος" χορός της αντιλόπης εμπρός στον απειλητικό διώκτη της, τα βάρη που κουβαλά το άλογο της ιπποδρομιακής κούρσας, το πιόνι που λείπει από το στράτευμα που παρατάσσει ο grand-maitre του σκακιού; Εύκολα αναγνωρίζουμε σε όλες αυτές τις περιπτώσεις χαρακτηριστικά ή συμπεριφορές που εκ πρώτης όψεως ζημιώνουν το άτομο. Η άνεση ωστόσο και η προθυμία με τις οποίες το άτομο αναδέχεται τη μειονεξία τού δίνουν τη δυνατότητα να δηλώσει εμφατικά την υπεροχή του. Η λογική των σημάτων διαχωρίζεται εδώ σαφώς από τη λογική...

«Σχίστε τις καρδιές σας και βάλτε μέσα το καθήκον», ζητούσαν οι μεγάλοι δάσκαλοι του Διαφωτισμού. Δικαιολογημένα ίσως από μια άποψη. Έχοντας αναλάβει το δύσκολο και ασφαλώς εποικοδομητικό έργο της εκλαΐκευσης των ηθικών αρχών, κάποιο δραστικό εγκόσμιο όργανο έπρεπε να βάλουν στη θέση των υπό αμφισβήτηση θείων εντολών και παρακαταθηκών. Η αυταπάρνηση, με λογικά ή ακόμα και με ωφελιμιστικά κριτήρια –«για το καλό της ομάδας», από την προκοπή της οποίας εξαρτούνταν και η προκοπή του ατόμου– απέκτησε έτσι εμβληματική αξία για τους νεωτερικούς αστούς. Ύστερα από ένα σύντομο και μ...

Συχνά στις κλασικές ελληνικές τραγωδίες η συντριβή του ήρωα προκαλείται από τη δύναμη και την υπεροχή του. Εκείνο στο οποίο είναι ικανότατος τον οδηγεί με τρόπο αμείλικτο στην καταστροφή. Ο προβληματισμός για την παρόμοια «τραγική μοίρα» της εποχής μας διατρέχει το, συγκρατημένα αισιόδοξο κατά τα άλλα, δοκίμιο του Άγγλου πολιτειολόγου Τζεφ Μάλγκαν, ιδρυτικού στελέχους του δραστήριου ομίλου πολιτικού και κοινωνικού διαλόγου Demos. Διαπρέψαμε όντως στη διεκδίκηση όλο και περισσότερων ελευθεριών. Η ελευθερία ως αξία, αλλά και ως καθημερινό βίωμα πλέον, είναι το στοιχείο που αν...

Στα τέλη της δεκαετίας του '80, κι ενόσω στ' αυτιά των απανταχού γιάπηδων αντηχούσε ακόμα το διάγγελμα του Gordon Gekko "Η απληστία είναι σωστή!" ("Greed is right!"), από την ταινία Wall Street του Oliver Stone, ο οικονομολόγος Pόμπερτ Φρανκ, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Cornell, αναλαμβάνει να αποδείξει με ένα μαθηματικής ακρίβειας μοντέλο ότι η ενάρετη/συνεργάσιμη συμπεριφορά αμείβει/δικαιώνεται. Το θεώρημά του είναι ευπρόσδεκτα απλό: Είναι/γίνεται κανείς "έντιμος", προκειμένου να πείσει τους άλλους να "παίξουν" μαζί του. Από το παιχνίδι αυτό, που περιλαμβάνει τόσο το όφελο...

Ο ανταγωνισμός είναι για τη μοιρασιά της πίτας, η οποία όμως φουσκώνει με τη συνεργασία! Οι δύο συγγραφείς, καθηγητής του Harvard Business School ο πρώτος και του Yale School of Management ο δεύτερος, ορίζουν ευρηματικά από την αρχή το επιχειρηματικό παιχνίδι. Και τους χρειάζεται βέβαια γι' αυτό ένας ευφάνταστος νεολογισμός: συν-ανταγωνισμός. Σε αντίθεση, μας διαβεβαιώνουν, με το σκάκι ή την πόκα, όπου κερδίζεις εξοντώνοντας τον αντίπαλό σου, στις επιχειρήσεις καλό είναι να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε -όσοι από μας δεν το έχουν ήδη κάνει- ότι η ενίσχυση, μακροπρόθεσμα, της θέσ...

Το κλασικό πλέον δοκίμιο του Αμερικανού πολιτειολόγου, στο οποίο μια ιδιοφυής εφαρμογή της θεωρίας των παιγνίων, και ειδικότερα του γνωστού Διλήμματος του Φυλακισμένου, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι υπό κατάλληλες συνθήκες η συνεργασία μεταξύ αμετανόητων εγωιστών μπορεί να προκύψει αβίαστα και να προκόψει «από μόνη της», χωρίς δηλαδή την παρέμβαση μιας ισχυρής και επίφοβης κεντρικής αρχής. «Άρπα την, κύριες Χομπς!», όπως θα έλεγε κι ο συγγραφέας του Οι ρίζες της αρετής. Για να υποστηρίξει τη θέση του, ο Άξελροντ μελετά και αναλύει αρχειακό υλικό του Πρώτου παγκοσμίου πολέμου –...