Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η κίνηση στις "Χοηφόρες" είναι διαφορετική. Εξαρτάται από τις εναλλασσόμενες αντιθέσεις της διάθεσης, στις οποίες ο χορός παίζει τον πρωταρχικό ρόλο. Όταν η Ηλέκτρα είναι απελπισμένη, ο χορός υπαγορεύει μια ευχή για εκδίκηση. Όταν ο Ορέστης ύστερα από χρόνων απουσία αγκαλιάζει την αδελφή του, ο χορός υπενθιμίζει την πατρική κληρονομιά του. Όταν ο Ορέστης και η Ηλέκτρα μοιρολογούν δίπλα στον τάφο του πατέρα τους, ο χορός ξεφωνίζει ζητώντας αίμα. Όταν αυτοί στρέφονται προς μια ανελέητη εκδίκηση, ο χορός θρηνεί για την κατάρα του Ατρέα... Και στην τελευταία σκηνή απ' όλες, ότα...

Εδώ ο Αισχύλος συνδυάζει σε ένα σκηνικό σύμπλεγμα και τους δύο παράγοντες της τραγικής περιπέτειας του οίκου των Ατρειδών: τον ανθρώπινο και το θεϊκό. Ο συνδυασμός επιτυγχάνεται με την οπτική αντιπαράθεση των αντίστοιχων συνόλων: απέναντι στις δαιμονικές διώκτριες στέκει ο θνητός Ορέστης. Στο δικαστήριο των θνητών ενόρκων προεδρεύει η θεά Αθηνά. Σ' αυτούς τους αντιθετικούς συνδυασμούς αναπαράγονται και το αρχικό αδιέξοδο και η τελική άρση του. Ο Ορέστης τρίτος κρίκος στην αλυσίδα μιας ανανεούμενης καταστροφής, ανάγει τον προβληματισμό του στη σφαίρα των θεών, από όπου τον ε...

Για τις Δαναΐδες η λέξη "κράτος" δε δηλώνει πια τη νόμιμη κηδεμονική εξουσία, που θα μπορούσαν ίσως να διεκδικήσουν τα ξαδέρφια τους θέλοντας να τις παντρευτούν, αλλά την ωμή βία, τη στυγνή δύναμη του αρσενικού, την αντρίκεια κυριαρχία που υποφέρει αναγκαστικά η γυναίκα. Στο "κράτος" του άντρα, οι Δαναΐδες θέλουν ν' αντιτάξουν το "κράτος" των γυναικών. Αν, από τη μια μεριά, οι γιοι του Αιγύπτου έχουν άδικο, θέλοντας να επιβάλουν στις Δαναΐδες το γάμο και να τις καταφέρουν με τη βία και όχι με την πειθώ, από την άλλη μεριά φταίνε εξίσου και οι Δαναΐδες: με το μίσος που έχουν...

...Η τραγική δράσις του "Φιλοκτήτου" και η κατ' Αριστοτέλη "των πραγμάτων σύστασις" εις το δράμα τούτο συνάπτεται με τρία επιμέρους προβλήματα του αττικού βίου του 5ου αιώνος π.Χ. Τα τρία αυτά προβλήματα είναι: πρώτον το ηθικοκοινωνικόν, όπερ εις το προκείμενον δράμα έχει κέντρον την πρώτην τραγικήν μορφήν του έργου, τον "Φιλοκτήτην" , δεύτερον το ηθικοπολιτικόν, το συγκεντρούμενον περί το πρόσωπον του Οδυσσέως, και τρίτον το παιδαγωγικόν, του οποίου φορεύς είναι η δευτέρα τραγική μορφή του έργου, ο έφηβος Νεοπτόλεμος. Έκαστον δηλαδή από τα τρία πρόσωπα της τραγωδίας σχετίζ...

Οι "Τραχίνιες" είναι διπλό δράμα: της Δηιάνειρας και του Ηρακλή. Τα δύο δράματα δεν διαπλέκονται. Το πρώτο έχει τελειώσει όταν αρχίζει το δεύτερο. Οι ήρωες δε συναντιούνται μεταξύ τους, το κοινό δεν τους βλέπει ταυτόχρονα - άλλωστε ο ίδιος ηθοποιός έπαιζε και τους δύο ρόλους εναλλάξ. Μια τέτοια σύνθεση φαίνεται να παραβαίνει την ενότητα της δράσης. Όμως όχι. Τα γεγονότα δένονται με μια έξοχη λογική. Η ενότητα είναι η θεία θέληση, που τα έχει συνδέσει από πριν. Η δράση προχωρεί κανονικά και κάθε επεισόδιο φανερώνει όλο και καλύτερα την αδυναμία των ανθρώπων μπροστά στις μυστ...

Η δομή του "Αίαντα" είναι σαφής και ευσύνοπτη. Η σύντομη αλλά δραματική προλογική σκηνή βοηθεί αποφασιστικά να φωτιστεί η καταστροφή και να παρουσιαστεί η μορφή του Αίαντα, καθώς και του Οδυσσέα. Από διπλή σκοπιά, και του ανθρώπου και του Θεού, δηλώνεται η αστάθεια της ανθρώπινης ύπαρξης. Το πρώτο και κύριο μέρος διαγράφει την πορεία του Αίαντα από την ασφυκτική απόγνωση ως την πτώση πάνω στο ξίφος του. Η επιβράδυνση με την παραπλανητική ρήση διακόπτει αυτή τη γραμμή, προκαλώντας καινούργια κλιμάκωση με την ένταση που φέρνει η προφητεία του Κάλχαντα. Ένα δεύτερο μέρος, συντ...

"Έρως δυνάστης" θα μπορούσε να επιγράφεται η τραγωδία τούτη του Ευριπίδη, μια από τις πιο ωραίες του. Η Φαίδρα, Κρητικοπούλα με αίμα που σπιθίζει ανυπόμονο, ξεκινημένη από μιαν επικράτεια μυθική, στοιχειωμένη από το χνώτο του Μινώταυρου, κυριεύεται από σφοδρό ερωτικό πάθος για τον προγονό της. Είναι νέος και είναι νέα, κοντύτερα σ' αυτόν παρά στον άντρα της. Η Φαίδρα όμως ξέρει καλά τις υποχρεώσεις που της επιβάλλει η θέση της ως μητριάς και βασίλισσας. Το πάθος της είναι περισσότερο το ερωτικό μαράζι παρά η ερωτική θύελλα. Έρωτας ενδοστροφικός, βασανισμένος, ο πόθος της Φα...

Ο σκοπός των "Ηρακλείδων" είναι προφανώς να εξάρει ο ποιητής την ευσέβεια των Αθηναίων, το αίσθημά τους για την τιμή και για το δίκαιο, μέσα από το γενναιόψυχο στήριγμα που προσφέρουν στους ικέτες, παρά τον κίνδυνο μιας ξένης εισβολής. Η εξύμνηση αυτών των υφηλών αρετών και της νίκης που αποτελεί την ανταμοιβή γι' αυτούς, αυτό είναι που πρέπει να περάσει σε πρώτο πλάνο, και όχι το αίσθημα ευσπλαχνίας και λύπης που προκαλεί ο θάνατος της Μακαρίας. Για να τονίσει την ενθαρρυντική εντύπωση που θέλει να δώσει, ο ποιητής περιόρισε σε ένα απλό επεισόδιο την ηρωική παρέμβαση της κ...

Νομίζουμε ότι με τον "Ρήσο" έχουμε ένα παράδειγμα της παραγωγής του 4ου αι., που έφτασε σ' εμάς με το όνομα του Ευριπίδη. Τα ουσιαστικά χαρακτηριστικά του έργου οδηγούν στη μετακλασική εποχή. Η ιστορία του πώς ο Οδυσσέας κι ο Διομήδης σκοτώνουν πρώτα τον Τρωαδίτη αντικατάσκοπο Δόλωνα και ύστερα τον βασιλιά των Θρακών Ρήσο, που λίγο πριν είχε εμφανιστεί με μεγάλα λόγια, για να υποστηρίξει τους Τρώες, πλάσθηκε με φανερή προσπάθεια να πετύχει δραματικό αποτέλεσμα. Albin Lesky, "Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας", Μετ. Αγ. Τσοπανάκη, Θεσσαλονίκη, 1972

...Το έργο υπογραμμίζει τον ορθολογισμό του Ευριπίδη εις βάρος του πατριωτισμού του αλλά και της ικανότητάς του ως θεατρικού συγγραφέα. Δεν πραγματεύεται κάποιον καλά οργανωμένο μύθο αποδεκτό ως μακροχρόνια λαϊκή πίστη, τον οποίο θα ήθελε ίσως να αμφισβητήσει. Παρουσίασε μια ελάχιστα γνωστή ιστορία, χωρίς βαθιές ρίζες στην αρχαιότητα -μερικοί μάλιστα λένε ότι την έπλασε ο ίδιος- για να ικανοποιήσει την περηφάνια των Αθηναίων και να κάνει πιο στενούς τους δεσμούς που ένωναν τις Ιωνικές πόλεις με την Αθήνα. Α. S. Owen, "Euripides Ion", XXXIII Oxford, 1963

Στον "Κύκλωπα" (σατυρικό δράμα) του Ευριπίδη ο χορός των σατύρων συνοδεύει ένα ολόκληρο κοπάδι πρόβατα, το οποίο, έπειτα από μερικές αστείες απόπειρες απόδρασης του μπροστάρη, οδηγείται από υπηρέτες στο σκηνικό οικοδόμημα, δηλαδή στη σπηλιά τον Κύκλωπα. Το πιο εύλογο είναι να υποθέσουμε ότι δεν έχουμε πραγματικά πρόβατα, παρά μεταμφιεσμένους νεαρούς Αθηναίους, επομένως "παραχορηγήματα", άδικη εισφορά του χορηγού για να ολοκληρωθεί η σύνθεση της θεατρικής ομάδας. Horst-Dieter Blume, "Εισαγωγή στο Αρχαίο Θέατρο", Μετ. Μαρία Ιατρού - "Μ.Ι.Ε.Τ."

Η Ιφιγένεια θυσιάζεται απ' τον Αγαμέμνονα, αρπάζεται όμως την τελευταία στιγμή απ' την Άρτεμη και μεταφέρεται στους Ταύρους. Εκεί εκτελεί επίσημα το έργο του θύτη. Αυτό ακριβώς το οφίκιό της γίνεται αιτία να ξαναενωθούν τα πρόσωπα του δράματος, όταν φτάνει κάποτε στους Ταύρους ο Ορέστης, που είχε σφάξει τη μάνα του. Επακολουθεί, όμως, η αναγνώριση και το κακό σταματάει ως εδώ. Εντούτοις, στο τέλος του δράματος, με το στόμα της Αθηνάς, αναγγέλλεται και πάλι ο χωρισμός των δύο αδελφών. Η Ιφιγένεια δε θα γυρίσει στην οικογένειά της, θα παραμείνει για πάντα ιέρεια στη Βραυρώνα....