Βασιλείου Σπύρος 1903-1985
Vasileíou Spýros
Ο Σπύρος Βασιλείου (Γαλαξείδι 1903 - Αθήνα 1985) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ζωγράφους του εικοστού αιώνα. Γεννήθηκε στο Γαλαξίδι το 1903 και ήλθε στην Αθήνα στις αρχές της δεκαετίας του 1920 για να φοιτήσει στην Σχολή Καλών Τεχνών με υποτροφία. Απογοητευμένος από τον άνυδρο τρόπο διδασκαλίας της εποχής, που έδινε έμφαση στην θεωρητική κατάρτιση, ο Βασιλείου και μια ομάδα συμφοιτητών του επαναστάτησαν και απαίτησαν μεταρρυθμίσεις. Η στάση τους ανάγκασε τη Σχολή να αλλάξει διευθυντή και μεθόδους διδασκαλίας, εισήγαγε το εργαστήριο και υιοθέτησε την διδασκαλία μοντέρνων μεθόδων και σχολών ζωγραφικής όπως ο ιμπρεσιονισμός. Ο Βασιλείου αποφοίτησε το 1923. Η καταξίωση του ήταν άμεση και στα επόμενα 60 χρόνια έγινε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες. Εκτός από τους καμβάδες του, παρήγαγε θρησκευτικές εικόνες, ξυλόγλυπτα, εικονογραφήσεις, αφίσες, σκηνικά για το θέατρο, κλπ. Οι εικόνες και τα σχέδια του έχουν αφομοιωθεί πλήρως στην σύγχρονη Ελληνική πολιτιστική κληρονομιά. Ο Βασιλείου πίστευε ότι η σύγχρονη Ελληνική τέχνη πρέπει να ενσωματώσει τις επιρροές των διεθνών ρευμάτων χωρίς όμως να χάνει τον Ελληνικό χαρακτήρα της, όπως έχει διαμορφωθεί μέσα από χιλιετίες παράδοσης. Οι ιμπρεσιονιστικοί και μοντερνιστικοί πίνακες του δεν απέχουν ποτέ πολύ από την Βυζαντινή παράδοση εικονογραφίας, όπως την προσάρμοσε ο ίδιος στην σύγχρονη πραγματικότητα. Το χρονολόγιο της ζωής του, με μια ματιά: 1903. Γεννιέται στο Γαλαξείδι. 1921. Μπαίνει στη Σχολή Καλών Τεχνών. 1929. Κάνει την πρώτη του έκθεση στην αίθουσα τέχνης Στρατηγοπούλου. 1930. Του απονέμεται το Μπενάκειο Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για την αγιογράφηση του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη. 1934. Συμμετέχει στην Μπιενάλε της Βενετίας. 1941. Παντρεύεται την Κική Κωνσταντακοπούλου. 1945. Πρώτη σκηνογραφία για το Εθνικό Θέατρο 1949. Εικονογραφεί το αναγνωστικό της Ε΄ Δημοτικού. 1950. Ιδρύει με τη Ραλλού Μάνου το Ελληνικό Χορόδραμα 1960. Κερδίζει το βραβείο Γκουγκενχάιμ. 1961. Σκηνογραφεί την κινηματογραφικήυποψήφια για Όσκαρ "Ηλέκτρα" του Μιχάλη Κακογιάννη. 1969. Εκδίδει το αυτοβιογραφικό "Φώτα και σκιές". 1975. Μεγάλη αναδρομική στην Εθνική Πινακοθήκη. 1982. Σκηνογραφεί το 146ο και τελευταίο έργο του. 1985. Πεθαίνει στο σπίτι του, κάτω από την Ακρόπολη. Σήμερα, η οικογένεια του έχει μετατρέψει το ατελιέ και το σπίτι του, κάτω από την Ακρόπολη, σε γκαλερί του έργου του και σε μουσείο.
20 Χρόνια Πανελλήνια Πολιτιστική Κίνηση
Πινακοθήκη της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Κίνησης (1997)
Το εικαστικό αφιέρωμα για τα 20 χρόνια της Π.Π.Κ., εκφράζει την διαρκή παρουσία της στα εικαστικά πράγματα του τόπου μας και σηματοδοτεί τη συμμετοχή της στο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι του μέλλοντος. Τιμούμε εκείνους που συμπαραστάθηκαν στις προσπάθειες της Π.Π.Κ. για την υποστήριξη της καλλιτεχνικής δημιουργίας στη χώρα μας και την ενεργητική συμμετοχή τους στην ανάπτυξη του πολιτισμού μας. Κι ακόμα απλώνουμε τη ματιά μας στο μέλλον, με την ελπίδα να διατηρήσουμε το συλλογικό όραμα ζωντανό και στέρεο άμυνας, απέναντι στις αρνητικές επιδράσεις της τυποποίησης και της εξατομί...
Αιολική γη
Βενέζης Ηλίας 1904 -1973
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2006)
Η "Αιολική γη" γράφεται μέσα στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής, σε μια περίοδο δηλαδή ανάπηρης ελευθερίας, ανυπέρβλητων δυσκολιών και ευτελισμού της ανθρώπινης ζωής. Η έως τότε δεκαπενταετής συγγραφική πορεία του Βενέζη είχε επιβεβαιώσει την εικόνα ενός δημιουργού με απολύτως προσωπικό ύφος και με βασική θεματογραφία την τραγικότερη εθνική περιπέτεια του εικοστού αιώνα, τη Μικρασιατική Καταστροφή, την οποία ο Βενέζης εβίωσε με οδυνηρό τρόπο ως αιχμάλωτος στα εργατικά τάγματα της Ανατολής, απ' όπου ελάχιστοι είχαν την τύχη να επιζήσουν. Αν "Το νούμερο 31328" αφηγείται τη φοβερή...
Αιολική γη
Βενέζης Ηλίας 1904 -1973
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1997)
Και μόνο την "Αιολική Γη" αν είχε γράψει ο Βενέζης, πάλι θα ήταν ένας από τους μεγάλους μυθιστοριογράφους όλων των εποχών... Η λεπτότητα και η απλότητα αυτού του έργου είναι απαράμιλλες. Σχεδόν μπορεί κανείς να πει πως σ' αυτό το βιβλίο καθορίζεται το τι είναι ένα έργο τέχνης. (Καθηγ. Cedric Whitman, Harvard University, 1957) Η ατμόσφαιρα της "Αιολικής Γης" δεν είναι ούτε αισθηματική ούτε θρηνητική, παρ' όλη την τραγωδία που πρόκειται να ξεσπάσει αργότερα. Ανάμεσα στους εργατικούς και αγαθούς χωρικούς κινούνται οι απίθανες μορφές των κυνηγών,των ληστών και των κοντραμ...
Αντιστοιχίες: Λουλούδια από την ελληνική τέχνη
Συλλογικό έργο
Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (2007)
[...] Τα έργα της εκθέσεως, εκτός από τη Συλλογή Έργων Τέχνης της Τραπέζης, προέρχονται από την Εθνική Πινακοθήκη, από ιδιωτικές συλλογές, καθώς και από τους ίδιους τους καλλιτέχνες και παρουσιάζονται στον Πολιτιστικό χώρο της Alpha Bank και στο παράρτημα Ναυπλίου της Εθνικής Πινακοθήκης. Ευχαριστούμε ιδιαιτέρως τη διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης κυρία Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα για τη συνεργασία και τη γενναιοδωρία της, καθώς και τους συνεργάτες της στην Αθήνα και το Ναύπλιο, που συντέλεσαν στην πραγματοποίηση της εκθέσεως. Ευελπιστούμε να συνεχίσουμε και στο μέλλον μία...
Γαλαξιδιώτικα καράβια
Συλλογικό έργο
Μέλισσα (1988)
[...] Τα κείμενα που δημοσιεύουμε είναι πρωτότυπα και γράφτηκαν αποκλειστικά γι' αυτή την έκδοση. Κρίναμε όμως σκόπιμο να παραθέσουμε και κείμενα του Γαλαξιδιώτη ζωγράφου Σπύρου Βασιλείου, καθώς και αποσπάσματα ξένων περιηγητών που δίνουν με σαφήνεια και γλαφυρότητα σημαντικά στοιχεία για τη ζωή και τη δράση των Γαλαξιδιωτών τον περασμένο αιώνα. Για να δώσουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα του γαλαξιδιώτικου ναυτικού, δημοσιεύουμε ακόμα στο δεύτερο μέρος του βιβλίου ειδικά κατατοπιστικά κείμενα και πλούσιο εικονογραφικό υλικό σχετικά με τα ναυτικά όργανα, ναυτιλιακά εργαλεία, εξ...
Ελληνική ζωγραφική
Συλλογικό έργο
Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (2007)
[...] Η παρουσίαση μιας μόνιμης συλλογής που παρακολουθεί την ιστορία της νεότερης ελληνικής τέχνης από τα μεταβυζαντινά χρόνια έως σήμερα, με έμφαση στη συμβολή των καλλιτεχνών της Επτανησιακής Σχολής, εκπληρώνει την ιδρυτική φιλοδοξία του παραρτήματος της Εθνικής Πινακοθήκης στην Κέρκυρα: να προικίσει το νησί με τη μεγάλη πνευματική παράδοση μ' ένα μουσείο νεότερης ελληνικής τέχνης που θα χρησιμεύσει κυρίως ως παιδαγωγικό όργανο για τα σχολεία και το πανεπιστήμιο. Μια μόνιμη συλλογή δίνει την ευκαιρία και το χρόνο στους δασκάλους, στους καθηγητές και στους μουσειοπαιδαγωγ...
Ελληνική ζωγραφική του 20ού αιώνα από τη συλλογή του Κώστα Ιωαννίδη
Μεντζαφού - Πολύζου Όλγα
Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων (2006)
"Με ελάχιστες ελλείψεις -που ως γνωστόν παρατηρούνται ακόμη και στις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης- η συλλογή Κ. Ιωαννίδη αποτελεί ένα χαρακτηριστικό πανόραμα της ελληνικής ζωγραφικής του 20ου αιώνα. Κεντρικός στόχος δεν είναι να δείξει τους πειραματισμούς της εκφραστικής γλώσσας αλλά το σημαινόμενο κάθε έργου, το εσωτερικό νόημά τους που τα ενώνει όλα μαζί σε μιαν αλυσίδα, έτσι ώστε το ένα με το άλλο να αφηγούνται μια ιστορία. Ιστορία όχι πομπώδη και ρητορική αλλά ταπεινή και καθημερινή, σαν να εκπέμπεται από ένα βλέμμα που κοιτάζει τον κόσμο μέσα απ' τη συγκίνηση τ...
Η Αθήνα του Σπύρου Βασιλείου
Δήμος Αθηναίων Πολιτισμικός Οργανισμός (1998)
Το Πνευματικό Κέντρο και η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων έχουν την τιμή και τη χαρά να παρουσιάσουν την έκθεση "Η Αθήνα του Σπύρου Βασιλείου" με έργα εμπνευσμένα από την πόλη, όπου έζησε και δημιούργησε για περισσότερα από 50 χρόνια ο ζωγράφος-χαράκτης και σκηνογράφος Σπύρος Βασιλείου, ο σημαντικός καλλιτέχνης και αγαπητός ταυτόχρονα άνθρωπος. Τα έργα αυτής της αξιόλογης εκθέσεως μέσα από τις αίθουσες της Πινακοθήκης μας αποτελούν το εικαστικό χρονικό της Αθήνας, με τις ραγδαίες αλλαγές στο κτιριακό περιβάλλον αλλά και στον τρόπο ζωής των ανθρώπων της. Παράλληλα όμως φιλο...
Η νεοελληνική τοπιογραφία από τον 18ο έως τον 21ο αιώνα
Καμπουρίδης Χάρης
Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη (2009)
Η νεοελληνική τοπιογραφία από τον 18ο έως τον 21ο αιώνα- όραμα, εμπειρία και ανάπλαση του χώρου" είναι η πολυπρόσωπη και πολυφωνική θεματική έκθεση που οργανώνει το Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. και Μ. Θεοχαράκη με στόχο την παρουσίαση της ιστορικής εξέλιξης της τοπιογραφικής ζωγραφικής στην Ελλάδα. Η έκθεση έχει ως χρονική αφετηρία μία εποχή όπου ο τόπος, ιδωμένος ως εθνικός και πολιτιστικός χώρος, εκφράζει μια ακόμη φαντασίωση: είτε των Ευρωπαίων που τον αντιμετωπίζουν σαν μία σκηνή στην οποία προβάλλουν την ρομαντική και αργότερα οριενταλιστική οπτική τους...
Θάλασσα: Εικόνες της Ελλάδας
Ανώνυμος
Μέλισσα (2008)
Κυρίαρχο στοιχείο του ελληνικού τοπίου είναι η θάλασσα. Οι εκτεταμένες ακτογραμμές της χώρας έχουν ανάπτυγμα δεκαπέντε χιλιάδων χιλιομέτρων. Στο περίγραμμά τους περιέχονται αναρίθμητοι όρμοι, κόλποι, ακρωτήρια, χερσόνησοι και ισθμοί. Η ανοιχτή επιφάνεια της θάλασσας έξω από τις ακτές χωρίζονται σε τέσσερα κύρια και πέντε μικρότερα πελάγη, που με τη σειρά τους υποδιαιρούνται σε δώδεκα θάλασσες. Σαν κάποιος να τα σκόρπισε με τυχαία ζάρια, υπάρχουν περισσότερα από 1500 μικρά και μεγάλα νησιά που επιπλέουν στο υδάτινο στοιχείο, άλλοτε σε πυκνές και άλλοτε σε αραιές διατάξεις, σ...
Θησαυροί της Εθνικής Πινακοθήκης
Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (2006)
Η Εθνική Πινακοθήκη γιόρτασε το 2000 την εκατοστή επέτειο των γενεθλίων της. Μέσα σ' αυτό τον αιώνα ιστορίας το σημαντικότερο μουσείο νεοελληνικής τέχνης κατάφερε να συγκεντρώσει περισσότερα από 15.000 έργα που καλύπτουν κάθε μορφή τέχνης. Την πλούσια αυτή συγκομιδή την οφείλουμε στην φιλοπατρία των Ελλήνων της δωρητών και στην οξυδερκή πολιτική αγορών των εκάστοτε διευθυντών. Σε μια χώρα που κατακλύζεται από αρχαιολογικά μουσεία αρχαίας και βυζαντινής τέχνης με αμύθητους θησαυρούς, ένα μουσείο που εκπροσωπεί τη νεότερη ελληνική δημιουργία αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Οι ιστο...
Κότινος στον Άγγελο Σικελιανό
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1995)
Στον χρόνο που μας έρχεται συμπληρώνονται κιόλας 30 χρόνια από τότε που ο Άγγελος Σικελιανός σφάλισε τα μεγάλα του μάτια κι έφυγε ανηφορίζοντας στα ουράνια, απ' όπου στα 1884 είχε κατέβει στη γη. Για τέτοιους αντρειωμένους του πνεύματος η μνήμη της θανής δεν φέρνει δάκρυα αλλά θάμβος στην ψυχή και στο νου έξαρση και φωτισμό. Με τέτοια αισθήματα και καθώς ο κηλιδωμένος αυτός αιώνας γέρνει προς τη δύση του, στεκόμαστε σ' ένα καταράχι κι αντικρύζουμε πάλι τον Σικελιανό, φορτισμένοι με την πείρα πικρών ημερών και την θανάσιμη αγωνία μιας εποχής που σύντριψε πολλές βεβαιότητε...
Με το πινέλο, το καλέμι και τη γραφίδα
Βασιλείου Σπύρος 1903-1985
Εκδόσεις Καστανιώτη (2002)
Θα ήθελα να σας πω δυο λόγια για τους καημούς και τις λαχτάρες του Έλληνα τεχνίτη. Όλοι το ξέρετε πως τον βαραίνει βαριά κληρονομιά αιώνων. Εκείνο που δεν ξέρουνε πολλοί είναι πως τη δουλειά του την διατρέχει πάντα ένας αδιόρατος δραματικός παλμός από το πάλεμά του ανάμεσα σε δυο αντίθετες δυνάμεις. Γεννημένος στο σταυρικό γεωγραφικό σημείο που ανταμώνουν δυο κόσμοι τόσο αλλιώτικοι, στο σύνορο Ανατολής και Δύσης, που η κάθε μια έχει συλλάβει το δράμα του κόσμου με τον δικό της διαφορετικό τρόπο -επίπεδο και με δυο διαστάσεις η μία, τρισδιάστατο, με όγκο και βάθος, η άλλη-,...