Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Varvéris Giánnis
Ο Γιάννης Βαρβέρης (1955-2011) γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά. Εξέδωσε έντεκα ποιητικές συλλογές, με πρώτη την "Εν φαντασία και λόγω" (Κούρος, Αθήνα, 1975), ενώ η τελευταία, δωδέκατη συλλογή του εκδόθηκε λίγο μετά το θάνατό του ("Βαθέος γήρατος", 2011). Επίσης μετέφρασε και εξέδωσε έργα των Αριστοφάνη, Μενάνδρου, Μολιέρου, Μαριβώ, Ουίτμαν, Σαντράρ, Πρεβέρ, Μρόζεκ, Κάριγκτον, Φέρρε, Μπρασένς καθώς και μια ανθολογία για το θάνατο. Από το 1976 έγραφε κριτική θεάτρου (περιοδικά "Τομές" και "Η Λέξη", εφημερίδα "Η Καθημερινή"). Αυτά και άλλα θεωρητικά του κείμενα για το θέατρο εκδόθηκαν σε έξι τόμους ("Η κρίση του θεάτρου" -πέντε τόμοι, "Πλατεία θεάτρου"). Το 1996 του απονεμήθηκε το Κρατικό βραβείο Κριτικής - Δοκιμίου. Ποιήματά του μεταφράστηκαν και περιλήφθηκαν σε ανθολογίες στα αγγλικά, στα γαλλικά, στα γερμανικά, στα ιταλικά, στα ισπανικά και στα ρουμανικά. Μεταφράσεις του αττικής και νέας κωμωδίας παρουσιάστηκαν στην Επίδαυρο και σε άλλα θέατρα. Το 2001 του απονεμήθηκε το Βραβείο Καβάφη για τη συγκεντρωτική έκδοση "Ποιήματα 1975-1996". Το 2002 του απονεμήθηκε το Βραβείο Ποίησης του περιοδικού "Διαβάζω" για την ποιητική συλλογή "Στα ξένα". Το 2010 τιμήθηκε με το Βραβείο του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του ποιητικού του έργου. Ήταν μέλος της Εταιρίας Συγγραφέων. Έφυγε από τη ζωή στην Αθήνα, ξαφνικά, στις 25 Μαΐου 2011. Εργογραφία Ποίηση - "Εν φαντασία και λόγω", Αθήνα, Κούρος, 1975, Αθήνα, Ύψιλον, 1984 - "Το ράμφος", Θεσσαλονίκη, Τραμ, 1978, Αθήνα, Ύψιλον, 1984, - "Αναπήρων Πολέμου", Αθήνα, Ύψιλον, 1982, - "Ο θάνατος το στρώνει", Αθήνα, Ύψιλον 1986, - "Πιάνο βυθού", Αθήνα, Ύψιλον 1991, - "Ο κύριος Φογκ", Αθήνα, Ύψιλον, 1993, - "Άκυρο θαύμα", Αθήνα, Ύψιλον, 1996, - "Ποιήματα 1975-1996", (συγκεντρωτική έκδοση), Αθήνα, Κέδρος, 2000, - "Στα ξένα", Αθήνα, Κέδρος, 2001, - "Πεταμένα λεφτά", Αθήνα, Κέδρος, 2005, - "Ο άνθρωπος μόνος", Αθήνα, Κέδρος, 2009 - "Βαθέος γήρατος", Αθήνα, Κέδρος, 2011 Κριτική Θεάτρου - "Κρίση του θεάτρου" (1976-1984), Αθήνα, Καστανιώτης, 1985 - "Κρίση του θεάτρου" Β΄ (1984-1989), Αθήνα, Εστία, 1991 - "Πλατεία θεάτρου", δοκίμια, Σοκόλης, 1994. - "Κρίση του θεάτρου Γ΄" (1989-1994), Σόκολης, 1995. - "Κρίση του θεάτρου Δ΄" (1994-2003), Αλεξάνδρεια, 2003. - "Κρίση του θεάτρου Ε΄" (2003-2010), Αλεξάνδρεια, 2010. Δοκίμια - "Σωσίβια λέμβος", λογοτεχνικά δοκίμια, Αθήνα, Καστανιώτης, 1999 Ανθολογία - "Ελληνική ποιητική ανθολογία θανάτου του εικοστού αιώνα" (με τον Κ.Γ. Παπαγεωργίου), Αθήνα, Καστανιώτης, 1996. Μελέτη - "Κρίτων Αθανασούλης: μια παρουσίαση", Αθήνα, Γαβριηλίδης, 2001. Μεταφράσεις - Λ. Φερρέ: "Μια πρώτη παρουσίαση", Αθήνα, Κούρος, 1976 - Ζ. Πρεβέρ: Θέαμα και ιστορίες", ποιήματα, Αθήνα, Νεφέλη, 1982 - Λ. Κάριγκτον, "Η αρχάρια και άλλα διηγήματα", Αθήνα, Ύψιλον 1982. - Ζ. Μπρασένς, "Ο γορίλας και άλλα ποιήματα", Αθήνα, Ύψιλον, 1983 - Σλ. Μρόζεκ, "Δεύτερη υπηρεσία", θέατρο, Αθήνα, Δωδώνη, 1985 - Μ. Σαντράρ, "Πάσχα στη Νέα Υόρκη", ποιήματα, Αθήνα, Υάκινθος - Ρόπτρον, 1987, Αθήνα, Ύψιλον, 1999 - Μολιέρου, "Ζωρζ Νταντέν", θέατρο, 1991 - Ο. Ουίτμαν, "Στη γαλάζια όχθη της Οντάριο", ποίημα, Αθήνα, Ρόπτρον, 1992, Αθήνα, Ύψιλον, 1999. - Μαριβώ, "Η ψευτροϋπηρέτρια", Θέατρο, Αθήνα, Δωδώνη, 1998 - Μενάνδρου, "Σαμία", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1997 - Αριστοφάνους, "Όρνιθες", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1998 - Μενάνδρου, "Επιτρέποντες", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1998 - Αριστοφάνους, "Λυσιστράτη", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1998 - Αριστοφάνους, "Ειρήνη", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 2000 - Μενάνδρου, "Δύσκολος", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 2001 - Αριστοφάνους, "Πλούτος", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 2001.
Ο άνθρωπος μόνος
Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Κέδρος (2009)
Μέσα από έναν αθεϊσμό φιλοσοφικό, ο Βαρβέρης συνομιλεί για άλλη μια φορά με το θάνατο, καταφάσκοντας ρητά στη ζωή. Η διαύγεια της ματιάς του υποστηρίζει μια διαρκή, ειρωνική ανατροπή, που δεν στερείται σπαρακτικότητας ενώ παράλληλα σηματοδοτεί μια κορύφωση στην ως σήμερα ποιητική του πορεία, εγκαινιάζοντας με τον καλύτερο τρόπο μια νέα φάση στην ωριμότητά του.
Ο συνταγματάρχης πουλί
Boytchev Hristo
Ηριδανός (2009)
Ο συνταγματάρχης πουλί του σύγχρονου Βούλγαρου Χρίστο Μπόιτσεφ είναι μία ιμπεριαλιστική κωμωδία με δραματικό πυρήνα. Μια ομάδα ψυχοπαθών και ο γιατρός τους συναποφασίζουν να αποτελέσουν ιδιόρρυθμη στρατιωτική μονάδα που θα ταξιδέψει και θα καταλήξει να επαιτεί έξω από το κτίριο του συμβουλίου της Ευρώπης. Τα σχετικά πρόσφατα γεγονότα της Σερβίας συνιστούν πρόσφορο έδαφος για την απελπισμένη μεταμόρφωση αυτών των δυστυχισμένων ανθρώπων.
Ο φιλάργυρος
Molière Jean Baptiste de 1622-1673
Ύψιλον (2009)
Ο Ζαν-Μπατίστ Ποκλέν, ο επιλεγόμενος Μολιέρος (1622-1673), υπήρξε ο κορυφαίος Γάλλος κωμωδιογράφος και τα περισσότερα, από το σύνολο των τριάντα τριών, έργα του επιβιώνουν θριαμβευτικά μέχρι σήμερα στις διεθνείς σκηνές. Επηρεασμένος από τους Ρωμαίους Πλούτο και Τερέντιο, όπως και από την κομέντια ντελλ' άρτε, μετέτρεψε τους ανθρώπινους τύπους σε χαρακτήρες, μεγεθύνονταάς τους με σατιρικό κέφι αλλά και χρωματίζοντας τους με αρκετή πικρία. Ο "Φιλάργυρος", ο "Ταρτούφος", ο "Κατά φαντασίαν ασθενής" και ο "Αρχοντοχωριάτης" είναι από τα γνωστότερα αριστουργήματά του. Ανάμεσα σε...
"Χαμηλές φωνές" στη λογοτεχνία
Συλλογικό έργο
Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (2009)
Περιλαμβάνονται τα κείμενα: - Μ. Μανιαδάκη: "Γ. Γ. Αλισανδράτος: μια μαθητική μαρτυρία" - Γ. Παπακώστας: "Ρώμος Φιλύρας: από τον αφηγηματικό λόγο στην αυτοβιογραφία" - Σ. Ιλίνσκαγια: "Λ. Μαβίλης - Κ. Π. Καβάφης: σημεία σύγκλισης" - Ε. Γαραντούδης: "'Εσύ ξεκίνησες αποφασισμένος από την αρχή να γίνεις μεγάλος'. Αντιδικίες των μεταπολεμικών και μεταπολιτευτικών ποιητών με τους μείζονες ποιητές της γενιάς του '30" - Έ. Σταυροπούλου: "Η χαμηλή φωνή του Γιάννη Μπεράτη στον "Μαύρο φάκελο"" - Ε. Κοτζιά: "Τα "Πέτρινα λιοντάρια" της Ιουλίας Ιατρίδη" - Α. Καστρινάκη: "Παίζοντα...
Τα ποιήματα του 2008
Συλλογικό έργο
Κοινωνία των (δε)κάτων (2009)
Όπως έχει επισημανθεί και στους δύο προηγούμενους τόμους, "Τα ποιήματα του 2006" και "Τα ποιήματα του 2007", πρόθεση των συντελεστών του καθιερωμένου, πλέον, ετήσιου εγχειρήματος, των ανθολόγων και του επιμελητή, είναι να προκύψει ένα "σώμα" όσο γίνεται πιο αντιπροσωπευτικό του σημερινού ποιητικού μας γίγνεσθαι. Στο οποίο συμμετέχουν και συμβάλλουν όχι μόνο γνωστοί και καταξιωμένοι ποιητές, αλλά και νέοι, λιγότερο γνωστοί ή και, προσώρας, άγνωστοι, που με τα δημοσιευμένα δείγματα της δουλειάς τους οι ανθολόγοι διέγνωσαν ποιότητα, νέα αντίληψη των πραγμάτων και ευαισθησία....
Επέτειος
Συλλογικό έργο
Μικρή Άρκτος (2010)
Το βιβλίο αυτό, που αποτελείται από κείμενα που γράφτηκαν τα δύο τελευταία χρόνια, θέλει να τιμήσει, όπως δηλώνει και ο τίτλος του, τα ογδοντάχρονα του Δ. Ν. Μαρωνίτη, που συμπληρώθηκαν το 2009. Τα κείμενα των είκοσι δύο συγγραφέων αναφέρονται κυρίως στην κριτική εργασία του Μαρωνίτη πάνω σε θέματα της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας. Το πρώτο μέρος του βιβλίου αποτελείται από κείμενα αδημοσίευτα, που γράφτηκαν, με αφορμή την πρόσφατη έκδοση ή επανέκδοση μιας σειράς βιβλίων του Μαρωνίτη, και εκφωνήθηκαν, σχεδόν όλα, σε εκδηλώσεις προς τιμήν του Δ. Ν. Μαρωνίτη ή παρουσίαση...
Τα ποιήματα του 2009
Συλλογικό έργο
Κοινωνία των (δε)κάτων (2010)
Περιλαμβάνονται 105 γνωστοί και καταξιωμένοι αλλά και νέοι, λιγότερο γνωστοί ή και παντελώς άγνωστοι ποιητές, των οποίων τα ποιήματα οι δύο επιμελήτριες έκριναν άξια της προσοχής μας. Για να φτάσουν εκεί που έφτασαν οι δύο ποιήτριες-επιμελήτριες διάβασαν περισσότερα από 200 βιβλία με πάνω από 5.000 ποιήματα. Ο υπεύθυνος της σειράς Ντίνος Σιώτης σημειώνει στον πρόλογό του: "Η ποίηση, σε χαλεπούς καιρούς σαν τους σημερινούς, εξακολουθεί να σηματοδοτεί την άποψη ότι είναι εκεί για να μας θυμίζει ότι είμαστε άνθρωποι, ότι οι ποιητές, θέλω να πιστεύω, αντιστέκονται στις ατιμίες...
Η κρίση του θεάτρου
Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Αλεξάνδρεια (2010)
Ο ποιητής Γιάννης Βαρβέρης συγκεντρώνει στον πέμπτο αυτό τόμο θεατρικής κριτικής, Η κρίση του θεάτρου, Ε΄, κείμενά του των ετών 2003-2010. Θεατρικός κριτικός από το 1976 (περ. Η Λέξη, εφ. Η Καθημερινή) αντιμετωπίζει το θεατρικό γεγονός στην ολότητά του, τόσο ως προς την αρχαία και νέα ελληνική παράδοση, όσο και ως προς το ξένο δραματολόγιο. Λόγος αντικειμενικότητας και διεισδυτικότητας εκφράζεται μέσα από μια γλώσσα πλούσια, ευθύβολη και συνάμα ποιητική.
Το 1821 στην ελληνική ποίηση
Συλλογικό έργο
Κέδρος (2011)
Εκατόν ενενήντα χρόνια από την κήρυξη της ελληνικής επανάστασης οι εκδόσεις "Κέδρος" εκδίδουν την ανθολογία του ποιητή Ηλία Γκρή "Το 1821 στην ελληνική ποίηση". Πρόκειται για ένα απάνθισμα όπου πρωταγωνιστούν θρυλικά πρόσωπα και τόποι, σύμβολα της Επανάστασης του 1821. Τα 140 ποιήματα που ανθολογούνται γράφτηκαν σε διάστημα 190 ετών από 109 Έλληνες ποιητές, με προεξάρχοντες τους Διονύσιο Σολωμό και Ανδρέα Κάλβο. Σχεδόν όλοι οι μείζονες και καταξιωμένοι Έλληνες ποιητές ανθολογούνται σε αυτή τη συλλογή. Πολλοί ακόμη, είτε αναφέρονται στο επίμετρο ονομαστικά είτε παρ...
Ο Βέγγος δεν είναι κιτς -ο Χάρρυ Κλυν, δυστυχώς είναι... Η λογοτεχνία ως σινεμά (και το σινεμά ως λογοτεχνία...)
Συλλογικό έργο
Αιγαίον (2011)
Μία συζήτηση του ποιητή Σωτήρη Κακίση με τον σκηνοθέτη και συγγραφέα Χρήστο Βακαλόπουλο για τους κωμικούς και το κιτς. Όταν ένας τόσο σημαντικός Έλληνας σκηνοθέτης, ο Γιώργος Πανουσόπουλος, αποφασίζει να συνομιλήσει μ’ έναν σπουδαίο ποιητή, τον Γιάννη Βαρβέρη, για βιβλία και όχι μόνο, πολλές φράσεις συγκινητικές και όχι μόνο καταγράφει το μαγνητόφωνο του Σωτήρη Κακίση. Πολλές εικόνες σαν του σινεμά, σαν του κινηματογράφου, από τις λέξεις τους ζωντανεύουν, αλλά και νοήματα συχνά σαν με καρδιά, όλο ψυχή ξαφνικά παρουσιάζονται. Μιλάνε για τον Σολωμό ως τον Καββαδία, για τον...
Βαθέος γήρατος
Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Κέδρος (2011)
Την ενδέκατη ποιητική συλλογή του ο Γιάννης Βαρβέρης δεν πρόλαβε να τη δει να φιγουράρει στις προθήκες των βιβλιοπωλείων, έφυγε ξαφνικά από κοντά μας στις 26 Μαΐου, ενώ αυτή βρισκόταν ήδη στο βιβλιοδετείο. Ευτυχώς όμως πρόλαβε να τη δει τυπωμένη, έτσι όπως αυτός επιθυμούσε. Για τον Γιάννη Βαρβέρη δεν ήταν ακόμη μία συλλογή ποιημάτων, αλλά ποιήματα που έγραψε την τελευταία τριετία αποκλειστικά για Εκείνη, την αγαπημένη υπέργηρη μητέρα του. "Βαθέος γήρατος" λοιπόν η ενδέκατη κατάθεσή του, γι' αυτή που του χάρισε τη ζωή και τη γλώσσα, "το παρελθόν της και το μέλλον της". Η...
Τα ποιήματα του 2011
Συλλογικό έργο
Κοινωνία των (δε)κάτων (2012)
Το 2011 ήταν μια ακόμα χρονιά πλούσιας ποιητικής παραγωγής. Τα βιβλία των πρωτοεμφανιζόμενων ποιητών (οι περισσότεροι από αυτούς νεότατοι) αποτέλεσαν και πάλι τον κύριο όγκο των εκδόσεων, πράγμα που σημαίνει πως η υπερπαραγωγή δεν είναι καθόλου συμπτωματική και ίσως να σηματοδοτεί καθοριστικές εξελίξεις στη σχέση του κοινωνικού υποκειμένου με την αίσθηση ελευθερίας που προϋποθέτει η άσκηση της ποίησης. Θα πρέπει ωστόσο να επισημάνουμε πως είναι εμφανής η έλλειψη προϋποθέσεων σε μεγάλο μέρος εκείνων που δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους στην ποίηση. Συχνά, άνθρωποι όχι μόνο εξαιρ...
Η κρίση του θεάτρου
Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Αλεξάνδρεια (2013)
Αυτός είναι ο έκτος και τελευταίος τόμος κειμένων θεατρικής κριτικής, που εκδίδεται μετά την απουσία του συγγραφέα. Όλα τα κείμενα έχουν δημοσιευθεί στην εφημερίδα "Η Καθημερινή" από το τέλος του 2010 έως το καλοκαίρι του 2011. Ας σημειωθεί εδώ ότι οι τρεις τελευταίες κριτικές δημοσιεύθηκαν μετά το θάνατο του συγγραφέα, ύστερα από συνεννόησή μας με τον κύριο Νίκο Ξυδάκη, τον οποίο και ευχαριστούμε. (από τον πρόλογο της Αλίκης και του Νίκου Βαρβέρη)
Ζώα στα σύννεφα
Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Κέδρος (2013)
Η ποιητική συλλογή του Γιάννη Βαρβέρη "Ζώα στα σύννεφα" βρέθηκε στα κατάλοιπά του έτοιμη προς έκδοση. "Ποιήματα που αντανακλούν μέσα από υπερβατικά, αλληγορικά, τρυφερά, σκοτεινά, ειρωνικά ζώα και αντίστοιχους ζωομορφισμούς την πολύπαθη ομορφιά του βίου και την προσήλωση του ποιητικού υποκειμένου στην παρατεταμένη διάρκεια του αυθεντικού ρίγους." Νίκος Δαββέτας, "Η εφημερίδα των συντακτών", 7/4/2013
Ανθολογία της ελληνικής ποίησης (20ός αιώνας)
Συλλογικό έργο
Κότινος (2013)
Με τον τόμο αυτό ολοκληρώνεται το ποιητικό πανόραμα ενός ολόκληρου αιώνα. Διακρίνει κανείς σ’ αυτόν την εξέλιξη και την κατάληξη των επιτευγμάτων των προηγούμενων ποιητικών γενιών, διακρίνει όμως και το καινούργιο στοιχείο, τόσο στη μορφή όσο και στο περιεχόμενο, που καλλιεργείται, ωριμάζει και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για νέα επιτεύγματα, κάτι που ήδη έχει επισημανθεί από όσους παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τα ποιητικά δρώμενα της πρώτης δεκαετίας του αιώνα που διανύουμε. Ξεχωρίζει φωνές ποιητών της γενιάς του ’70 (του Μαρκόπουλου, του Βαρβέρη, του Κοντού, του Λιοντάκη,...
Ποιήματα
Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Κέδρος (2013)
Στον τόμο περιλαμβάνονται οι συλλογές: - Εν φαντασία και λόγω - Το ράμφος - Αναπήρων πολέμου - Ο θάνατος το στρώνει - Πιάνο βυθού - Ο κύριος Φογκ - Άκυρο θαύμα
Ποιήματα
Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Κέδρος (2013)
Στον τόμο περιλαμβάνονται οι συλλογές: - Στα ξένα - Πεταμένα λεφτά - Ο άνθρωπος μόνος - Βαθέος γήρατος - Ζώα στα σύννεφα