Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τα μουσεία, τα θέατρα, οι χορευτικές σκηνές εξακολουθούν να επιλέγουν με κοινωνικά κριτήρια το κοινό τους, και αυτό συμβαίνει επειδή οι σιωπηρές συνθήκες πρόσβασης στα έργα της επίσημης κουλτούρας -δηλαδή η πρόωρη επαφή με αυτά (συνδεδεμένη με την υψηλή κοινωνική καταγωγή), καθώς και η σχολική εκπαίδευση- παραμένουν ακόμη άνισα κατανεμημένες μεταξύ των κοινωνικών ομάδων. Επιβεβαιώνοντας ότι οι πολιτιστικές πρακτικές είναι προϊόν κοινωνικών καθορισμών και όχι "προσωπικών κλίσεων", όπως υποστηρίζει η ιδεολογία του "χαρίσματος", η παρούσα εργασία δείχνει ότι η μη εξέταση των κ...

Στον παρόντα συλλογικό τόμο περιλαμβάνονται κείμενα του Καθηγητή Κοινωνιολογίας Ν. Παναγιωτόπουλου, με τα οποία έχει εισαγάγει στο ελληνικό κοινωνιολογικό πεδίο το έργο του P. Bourdieu, του πιο πολυμεταφρασμένου κοινωνικού επιστήμονα σ’ όλο τον κόσμο. Προτρέποντάς μας να διαχειριστούμε το έργο του μεγάλου Γάλλου κοινωνιολόγου στην προοπτική μιας ενεργού χρήσης μέσα στην ίδια την επιστημονική πρακτική, τα κείμενα αυτά αποσκοπούν, παράλληλα, να διαχύσουν τις αρχές ενός νέου τρόπου παραγωγής της κοινωνιολογίας, μιας κοινωνιολογίας δημόσιας, θεωρητικά θεμελιωμένης και εμπειρ...

Ο καλλιτέχνης Γιώργος Δρίβας εκπροσωπεί την Ελλάδα στην 57η Διεθνή Έκθεση Τέχνης - La Biennale di Venezia (13 Μαΐου - 26 Νοεμβρίου, 2017) με την βιντεοεγκατάσταση με τίτλο "Εργαστήριο διλημμάτων" σε επιμέλεια του Ορέστη Ανδρεαδάκη [http://laboratoryofdilemmas.gr/]. Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) είναι Επίτροπος της εθνικής συμμετοχής. Το έργο επελέγη ανάμεσα από 30 προτάσεις, από μια καλλιτεχνική επιτροπή που ορίστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Το "Εργαστήριο διλημμάτων" είναι μια αφηγηματική εγκατάσταση βασισμένη στην τραγωδία του Αισχύλου "Ι...

Αναλύοντας µια σειρά από µηχανισµούς και κοινούς τόπους της νεοφιλελεύθερης πολιτικής, οι οποίοι έχουν ως χαρακτηριστικό το ότι αποκρύπτουν πως οι "οικονοµικές" πραγµατικότητες είναι κατ’ ουσία κοινωνικά διακυβεύµατα, ο Pierre Bourdieu καταδεικνύει µε ποιον τρόπο η κυριαρχία των σχηµάτων της νεοφιλελεύθερης σκέψης, εξαγνισµένη στην κολυµβήθρα του "πολιτισµικού οικουµενισµού" και του «οικονοµιστικού καπιταλισµού», κατέληξε να αναδιαµορφώσει τις κοινωνικές σχέσεις και τις πολιτισµικές πρακτικές των περισσότερων κοινωνιών στη βάση του υποδείγµατος της απόσυρσης του Κράτους, τη...

Δύο καθηγητές κοινωνιολογίας, ο Νίκος Παναγιωτόπουλος και ο Franz Schultheis, και η γλύπτρια Βένια Δημητρακοπούλου επιχειρούν, στην κοινή έκδοση με τον τίτλο "MIRRORS: Πολυφωνικές αφηγήσεις για έναν κοινωνικό κόσμο σε κρίση", να καταστήσουν γνωστό και αναγνωρίσιμο ένα από τα σημαντικά διακυβεύματα της εποχής μας: πως είναι καιρός οι τέχνες και οι κοινωνικές επιστήμες να ενώσουν τα συμβολικά τους όπλα για να δημιουργήσουν μια νέα μορφή παρέμβασης των διανοουμένων στον δημόσιο χώρο, ικανή να υπερασπιστεί έναν κοινωνικό κόσμο που κλυδωνίζεται και αποδομείται από τις νέες διεθν...

Η κλασική αυτή μελέτη του Ντυρκέμ ξεκινάει από μια διατύπωση που υπόκειται στο σύνολο των έργων του: τα έθιμα, οι ιδέες, οι τρόποι έκφρασης των αισθημάτων δεν είναι προϊόν της συνειδητής μας δράσης, είναι εν μέρει αποτέλεσμα των πρακτικών και των αναπαραστάσεων προηγούμενων γενεών. Σ' αυτές τις συνθήκες, ακόμη και ο πιο ικανός παιδαγωγός δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι επεξεργάζεται μια εντελώς νέα εκπαιδευτική θεωρία. "Δεν βρίσκεται μπροστά σε μια tabula rasa, πάνω στην οποία μπορεί να οικοδομήσει ό,τι θέλει". Του απομένει λοιπόν να γνωρίσει τα προηγούμενα εκπαιδευτικά συστήμ...

Το σχολείο δημιουργεί αυταπάτες που τα αποτελέσματά τους δεν είναι διόλου απατηλά: στην ψευδαίσθηση της σχολικής ανεξαρτησίας και ουδετερότητας θεμελιώνεται η κυριότερη συμβολή του στην αναπαραγωγή της καθεστηκυίας τάξης. Γι' αυτό και η προσπάθεια να έρθουν στο φως οι νόμοι σύμφωνα με τους οποίους το σχολείο αναπαράγει δομικά την κατανομή του πολιτισμικού κεφαλαίου, την κοινωνική κληρονομικότητα των προνομίων και των "αναπηριών", δεν σταματάει στην κατανόηση των αντιφάσεων που διατρέχουν σήμερα τα εκπαιδευτικά συστήματα. Προχωρά επίσης σε μια θεωρία της πρακτικής, η οποία ξ...

- Γνωρίζουμε τι είναι η ανεργία όταν μιλάμε γι' αυτήν; - Κατανοούμε ακριβώς τι εννοούμε όταν λέμε πως: "κάποιος είναι άνεργος"; - Τι βιώνουν οι άνεργοι; - Πόσο απέχει η ζωή των ανέργων από την εικόνα που διαμορφώνουν γι' αυτούς εκείνοι που καθορίζουν τις εθνικές πολιτικές για την αντιμετώπιση της ανεργίας; - Πόσο απέχει η ζωή τους απ' αυτή που περιγράφουν όσοι την αναλύουν, ασκώντας, κυρίως, κριτική στην "ορθολογικότητα" των πολιτικών αυτών; - Ποια πολιτική για την αντιμετώπιση της ανεργίας θα ήταν αποτελεσματική; Αν τα ερωτήματα αυτά ήταν κρίσιμα λίγα χρόνια...

- Γνωρίζουμε τι είναι η ανεργία όταν μιλάμε γι' αυτήν; - Κατανοούμε ακριβώς τι εννοούμε όταν λέμε πως: "κάποιος είναι άνεργος"; - Τι βιώνουν οι άνεργοι; - Πόσο απέχει η ζωή των ανέργων από την εικόνα που διαμορφώνουν γι' αυτούς εκείνοι που καθορίζουν τις εθνικές πολιτικές για την αντιμετώπιση της ανεργίας; - Πόσο απέχει η ζωή τους απ' αυτή που περιγράφουν όσοι την αναλύουν, ασκώντας, κυρίως, κριτική στην "ορθολογικότητα" των πολιτικών αυτών; - Ποια πολιτική για την αντιμετώπιση της ανεργίας θα ήταν αποτελεσματική; Αν τα ερωτήματα αυτά ήταν κρίσιμα λίγα χρόνια...

Όταν λέμε ότι ένα παιδί μοιάζει στον πατέρα του, ενώ ένα άλλο μοιάζει στη μητέρα του, εκφέρουμε άραγε μια κρίση αντικειμενική ή υποκειμενική; Το βιβλίο αυτό εξετάζει την κοινωνική γένεση των κρίσεων σχετικά με την οικογενειακή ομοιότητα. Στην ελληνική Κάρπαθο θεωρείται πάντα ότι η πρωτότοκη κόρη μοιάζει στον πατέρα της και ο πρωτότοκος γιος στη μητέρα του. Όμως στα νησιά Τρόμπριαντ της Μελανησίας όλα τα παιδιά μοιάζουν στον πατέρα και κανένα στη μητέρα. Στους Κατσίν της Βιρμανίας αντίθετα θεωρείται πως όλα τα παιδιά μοιάζουν στη μητέρα τους. Στο νησί Ντζέρμπα της Τυνησία...

Η συγγραφή ενός βιβλίου για την Τουρκία αποτελεί ένα στοίχημα "αυξημένης εγρήγορσης" σε μια προσπάθεια να αποφευχθούν οι κατεστημένες, εθνικιστικές και άλλες, "βεβαιότητες" που μέχρι σήμερα καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό το περιεχόμενο μιας μελέτης για την χώρα. Η παρούσα μελέτη διεκδικεί τον επαναπροσδιορισμό των όρων συζήτησης για την Τουρκία τόσο στην ελληνική, όσο στην τουρκική και διεθνή βιβλιογραφία. Δεν πρόκειται για μια ακόμα συγκριτική μελέτη στην οποία το παρόν που ορίζεται από το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΚΔΑ) αναμετριέται με το κεμαλικό παρελθόν. Για...

Το κείμενο αυτό (ένα εντυπωσιακό δείγμα "αυτοεθνογραφίας", στο μέτρο που εμπνέεται σιωπηρά από την τραγική ιστορία της μανιοκαταθλιπτικής πρώτης συζύγου του συγγραφέα) κατέχει, σύμφωνα με τους μελετητές, κομβική θέση στο έργο του Έρβινγκ Γκόφμαν. Ανιχνεύει το φαινόμενο της ψυχικής ασθένειας ως εισβολή του χάους στην κοινωνική τάξη της καθημερινότητας, από τη στιγμή που ένα άτομο, ο ψυχικά ασθενής, αρνείται "να μείνει στη θέση του": προβαίνει δηλαδή σε παραβάσεις και παρεκκλίσεις από τα κοινωνικά κανονιστικά πρότυπα, οι οποίες, εφόσον η νεότερη τάση είναι να μην απομονώνοντα...

Περιλαμβάνονται οι εισηγήσεις: - Θεόδωρος Θάνος, "Εισαγωγή: Μεθοδολογικά, θεωρητικά και εμπειρικά θέματα στη μελέτη των εκπαιδευτικών ανισοτήτων στην Ελλάδα" - Νίκος Παναγιωτόπουλος, "Εκπαιδευτικές ανισότητες: Ένα επιστημονικό και κοινωνικό διακύβευμα" - Θεόδωρος Μυλωνάς, "Η κοινωνική γένεση της σχολικής αποτυχίας" - Θεόδωρος Θάνος, "Η κοινωνικοποίηση ως ερμηνευτικό πλαίσιο των εκπαιδευτικών ανισοτήτων σύμφωνα με τον Ι. Πυργιωτάκη" - Γιάννης Καμαριανός, "Εκπαιδευτικές πρακτικές και ανισότητα. Το πολυσήμαντο έργο του Καθηγητή Ι. Πυργιωτάκη ως αφετηρία αναζήτησης νέων...

Ο Pierre Bourdieu έχει αναδειχθεί σε μια από τις κεντρικές και πιο ανανεωτικές μορφές της σύγχρονης κοινωνιολογικής έρευνας και θεωρίας. Στο βιβλίο, που αποτελεί ταυτόχρονα εγχειρίδιο και πρωτότυπη συμβολή στην επιστημολογία των κοινωνικών επιστημών, οι Bourdieu, Chamboredon και Passeron εστιάζουν σε ένα βασικό πρόβλημα της κοινωνιολογικής έρευνας: στην αναγκαιότητα επιστημολογικής ρήξης με τα προκατασκευασμένα αντικείμενα που η κοινωνική πρακτική παρέχει στον ερευνητή. Η ανάλυσή τους είναι προσιτή όχι μόνο στους πανεπιστημιακούς και στους επιστημολόγους, αλλά και σε φοιτητ...

Περιλαμβάνονται οι εισηγήσεις: - Θεόδωρος Θάνος, "Ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά της σχολικής παραβατικότητας. Παράγοντες εκδήλωσης, αντιμετώπιση και μεθοδολογικές επιστημάνσεις: Εισαγωγή." - Νίκος Παναγιωτόπουλος, "Για μια κοπερνίκεια κοινωνιολογία της παραβατικότητας και της εγκληματικότητας" - Γιάννης Πανούσης, "(Ενδο)σχολική βία: Χωρίς όρια και χωρίς ορίζοντα;" - Νέστωρ Κουράκης, "Μορφές σχολικής βίας και δυνατότητες αντιμετώπισής της" - Όλγα Θεμελή, "Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά: Αιτιώδης σχέση ή αυθαίρετη σύνδεση;" - Νίκος Παναγιωτόπου...

Η τραγωδία συναντά την ψυχανάλυση στο επίπεδο των ψυχικών μετασχηματισμών. Μιμείται το γίγνεσθαι του ψυχικού έργου με πράξεις που θέτουν τα μνημονικά ίχνη επί σκηνής. Η ανάγνωση μιας τραγικής πλοκής είναι και αναγνώρηση των ψυχικών κινήσεων, που πλέκουν μια ιστορία έρευνας και ποίησης νοήματος.

Λογοκρισία υπάρχει. Νησίδες παραδοσιακών μορφών καταστολής της ελευθερίας της τέχνης, της έκφρασης ή του τύπου από δημόσιες αρχές επιβιώνουν ακόμη και σήμερα. Ωστόσο, αυτό που περισσότερο από ποτέ χαρακτηρίζει τη σύγχρονη συγκυρία είναι οι λιγότερο ορατές, αλλά ενίοτε πιο δραστικές, εκδοχές αυτοπεριορισμού του ανθρώπινου λόγου, στο όνομα ετερόκλητων σκοπιμοτήτων. Τα κείμενα του βιβλίου ασχολούνται και με τις δύο αυτές εκδοχές, προτάσσοντας έναν διεπιστημονικό συνδυασμό του βιωματικού με τον αναλυτικό λόγο και τεκμηριώνοντας την επικαιρότητα και τη σημασία της προβληματικής...

Πολλές από τις μορφές κρίσης που αναδύονται σε διάφορους κοινωνικούς χώρους τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας (κρίση της γλώσσας, α-πολιτικοποίηση, κρίση της οικογένειας, κρίση εθνικής ταυτότητας, κρίση του σχολείου κτλ.) δεν είναι συχνά τίποτα περισσότερο παρά συλλογικές οδύνες θέσης. Οι οδύνες αυτές, οι οποίες αποτελούν παραγνωρισμένες εκφάνσεις μιας αίσθησης προσβολής που βιώνουν σήμερα μια σειρά άνθρωποι που είτε κατέχουν κυριαρχούμενες, δευτεραγωνιστικές, άσημες και αφανείς θέσεις στην εσωτερική ιεραρχία μιας ομάδας, είτε εκτιμούν πως κατέχουν μια αναντίστοιχη με τις πρ...

Πολλές από τις μορφές κρίσης που αναδύονται σε διάφορους κοινωνικούς χώρους τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας (κρίση της γλώσσας, α-πολιτικοποίηση, κρίση της οικογένειας, κρίση εθνικής ταυτότητας, κρίση του σχολείου κτλ.) δεν είναι συχνά τίποτα περισσότερο παρά συλλογικές οδύνες θέσης. Οι οδύνες αυτές, οι οποίες αποτελούν παραγνωρισμένες εκφάνσεις μιας αίσθησης προσβολής που βιώνουν σήμερα μια σειρά άνθρωποι που είτε κατέχουν κυριαρχούμενες, δευτεραγωνιστικές, άσημες και αφανείς θέσεις στην εσωτερική ιεραρχία μιας ομάδας, είτε εκτιμούν πως κατέχουν μια αναντίστοιχη με τις πρ...