Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πώς συνδέεται η αρνητική ουτοπία του Όργουελ με τον μονοδιάστατο άνθρωπο της κριτικής θεωρίας του Μαρκούζε; Ο Όργουελ έγραψε το 1984 έχοντας μπροστά του μια συγκεκριμένη παραμορφωτική κομμουνιστική οργάνωση του κράτους, όπως αυτή εκφράσθηκε μέσα από τις "ενοράσεις" της σταλινικής τρομοκρατίας, και επιπλέον αντιμετωπίζοντας τον μέγιστο φόβο της ενδεχόμενης εξάπλωσής της στον Δυτικό κόσμο. Ο Αμερικανός φιλόσοφος Douglas Kellner φαίνεται να πιστεύει ότι μια διαφορετική και εκ του σύνεγγυς ανάγνωση του "1984" μπορεί να αποκαλύψει χαρακτηριστικά που αφορούν μια ευρύτατη περιοχή...

Αν υπάρχει κάτι ιδιαίτερο στη σχέση μεταξύ της Χάνα Άρεντ και του Μάρτιν Χάιντεγκερ, κάτι το σκανδαλώδες, είναι ακριβώς η σύζευξη, συμπλοκή και σύγκρουση δύο διαφορετικών χρονικών πεδίων: του δημόσιου χρόνου των δύο στοχαστών και του ερωτικού χρόνου των δύο εραστών. Μια σχέση που καθορίζεται από την απόφαση του Χάιντεγκερ να υποστηρίξει το ναζιστικό κόμμα. Μια απόφαση που τους χωρίζει και συνάμα τους ενώνει σε διαφορετικές όχθες της ίδιας τραγωδίας. Το κείμενο που παρουσιάζουμε εδώ γράφτηκε το 1969 για τα ογδοηκοστά γενέθλια του Γερμανού φιλόσοφου. Η Χάνα Άρεντ εκθέτει τ...

Ατένιζα κατάπληκτος το σκάφος για κάμποση ώρα, περιμένοντας κάποιος να φανεί στο κατάστρωμα. Δεν εμφανίστηκε κανείς. Ένας εργάτης κάθισε δίπλα μου, στον τοίχο του λιμανιού. Τίνος είναι αυτό το σκάφος; ρώτησα. Είναι η πρώτη φορά που το βλέπω. Αράζει στο λιμάνι κάθε δύο ή τρία χρόνια, μου απάντησε. Ανήκει στον κυνηγό Γκράχους.

Στην έκδοση αυτή αντιγράφω εννιά από τα Cantos του Έζρα Πάουντ, μάλιστα ούτε εννιά ακριβώς αφού το ένα (το XVI) είναι απόσπασμα και όχι ολόκληρο το ποίημα. Δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να κάνω κάτι περισσότερο από το να κοινοποιήσω τον τρόπο με τον οποίο εγώ διαβάζω τον ποιητή, και την αγωνία που μέσ' απ' αυτόν εισπράττω. Αντιγράφω, δεν μεταφράζω, και εξάλλου δέν θα μ' ενδιέφερε η μετάφραση τουλάχιστον στην περίπτωση του Πάουντ. Στο τέλος παρατίθεται ένας στοιχειώδης σχολιασμός που ίσως διευκρινίζει ορισμένα κρίσιμα κατά τη γνώμη μου σημεία της ποιητικής ανάπτυξης, είτε πραγμ...

Τα κείμενα που παρουσιάζονται στην παρούσα έκδοση προέρχονται από τον 5ο τόμο του "Theory Culture & Society", που είναι αφιερωμένος στον μεταμοντερνισμό. Το κείμενο του Ντάγκλας Κέλλνερ ("Ο μεταμοντερνισμός ως κοινωνική θεωρία"), γραμμένο στον απόηχο της μεγάλης διαμάχης για τον μεταμοντερνισμό, αποτελεί μια χρήσιμη εισαγωγή στο θέμα. Ο συγγραφέας προχωρεί σε μια μακρά επισκόπηση τον φαινομένου ξεκινώντας από τις γαλλικές εκφάνσεις του (Μπωντριγιάρ, Λυοτάρ) και καταλήγοντας, αφενός, σε μια κριτική της κριτικής που ασκεί ο Χάμπερμας στον μεταμοντερνισμό από τη σκοπιά της...

Στο ανά χείρας κείμενό του για την μοντέρνα τέχνη και τη φιλοσοφία της, ο Hulme ρητά ομολογεί ότι ακολουθεί τις αρχές του Wilhelm Worringer σχετικά με την αναπαράσταση στις αρχαιοελληνικές, αναγεννησιακές και αρχαϊκές μορφές τέχνης, ενώ η Μπερξονική του προοπτική φαίνεται καθαρά στον χαρακτηρισμό των δύο πρώτων μορφών τέχνης ως ζωικών, χρησιμοποιώντας εμφανώς την αντίστοιχη Μπερξονική ορολογία ζωική ορμή (elan vital), πανζωικότητα (panvitalismus) κ.λπ. Ως προς την αδιάσπαστη ενότητα της τέχνης και της φιλοσοφικής κοσμοθεώρησης κάθε εποχής, ο Hulme είναι κατηγορηματικός. Η τ...

Στον παρόντα τόμο καταχωρούνται, χωριστά για την κάθε Ημερίδα, τα προγράμματα και οι εισηγήσεις των ομιλητών κατά αλφαβητική σειρά των ονομάτων. Το Διοικητικό Συμβούλιο του Πολιτιστικού Σωματείου "Γιώργος Σαραντάρης" θα ήθελε και από εδώ να ευχαριστήσει θερμά όλους τους φορείς που συνεργάστηκαν, τους συντελεστές επιστήμονες και καλλιτέχνες για τη γενναιοδωρία τους, αλλά και όσους υποστήριξαν με κάθε μέσον και συνέβαλαν στην πραγματοποίηση και επιτυχία αυτών των εκδηλώσεων.

Σήμερα όταν ένα περιοδικό θέτει στους αναγνώστες του ένα ερώτημα, έχει σκοπό να συλλέξει απόψεις επί ενός θέματος για το οποίο ο καθένας έχει ήδη μια γνώμη· δεν υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μάθει κανείς κάτι καινούργιο. Κατά τον δέκατο όγδοο αιώνα, οι εκδότες προτιμούσαν να θέτουν στο κοινό ερωτήματα σχετικά με προβλήματα τα οποία δεν είχαν ακόμη επιλυθεί. Δεν ξέρω κατά πόσο αυτή η πρακτική ήταν περισσότερο αποτελεσματική· αναμφισβήτητα όμως παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Με κάποια ευκαιρία, στο πλαίσιο αυτής της συνήθειας, τον Νοέμβριο του 1784 ένα γερμανικό περιοδι...

Πώς μπορούμε να προτάξουμε μια ανατρεπτική θεωρία κοινωνικής δράσης με θεμέλιο την ουτοπική επιθυμία, τη ριζωμένη μέσα στην ανθρώπινη ψυχή; Ποια σημασία και ποια χρήση μπορεί να έχει ο ουτοπικός προσανατολισμός, ο οποίος γεννά το μέλλον από τον εαυτό του, και του οποίου το παρελθόν είναι αποκλειστικά το μέλλον; Η ανατρεπτικότητα της ουτοπικής παρόρμησης βρίσκεται ακριβώς στην ανεικονικότητά της, η οποία φανερώνεται ως μια δύναμη πίστης, ως μια δυναμική προφητική, που συνεργάζεται με δυνάμεις οι οποίες λανθάνουν στα βάθη της πραγματικότητας. Η ουτοπία δεν είναι εικόνες φα...

Το 1917 συμβολίζει μια κορύφωση της νεωτερικότητας, και ειδικότερα του μοντερνισμού, αλλά ταυτόχρονα κι ένα ευδιάκριτο όριό τους. Συνοψίζει μια μακρά επαναστατική διαδικασία, από το 1905 έως περίπου το 1930, τόσο στο πεδίο της πολιτικής όσο και σε αυτό της τέχνης, διαδικασία που δεν είχε "αίσια έκβαση", σύμφωνα τουλάχιστον με την κινούσα αντίληψή της, αλλά κατέληξε, από τη μια, στην ακύρωση/διάψευση του πρωτοφανούς πειράματος λυσιτελούς κοινωνικού μετασχηματισμού, και, από την άλλη, στην ακύρωση/διάψευση των επαναστατικών προταγμάτων των καλλιτεχνικών κινημάτων. [...]...

"Δεν ζούμε για τον εαυτό μας, ζούμε για να δουλεύουμε και να αγωνιζόμαστε". Γράφοντας τις "Αναμνήσεις ενός επαναστάτη", ο Βικτόρ Σερζ αποδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο την παραπάνω ρήση. Οι "Αναμνήσεις" του δεν είναι απλώς η λεπτομερής αφήγηση της ζωής του, αλλά, πολύ περισσότερο, η κριτική παρουσίαση των μεγάλων ιστορικών και κοινωνικών γεγονότων, με τα οποία βρέθηκαν αντιμέτωποι οι άνθρωποι της εποχής του. Το Παρίσι των αρχών του περασμένου αιώνα, ο Πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος, οι μεγάλες επαναστάσεις στη Ρωσία και την Ισπανία, οι απαρχές του Δευτέρου Παγκοσμίου συνθέτουν τ...

[...] Δεκαεπτά χρόνια μετά την τελική έκδοση των δοκιμών μου στη σπαραγμένη γλώσσα και στις σιωπές του Διονυσίου Σολωμού, πιστεύω ότι η ευεργεσία της ανάγνωσης δεν εγκατέλειψε το κινδυνώδες έργο του δημιουργικού αναθεωρητισμού (για να δανειστώ την ορολογία του Harold Bloom) που υποκίνησε τις δοκιμές μου αυτές, και έτσι ελπίζω να συνεχίσει να αναζωογονεί τα ερμηνευτικά εγχειρήματα και να αναδεικνύει την ανάγκη της αναμόχλευσης των παθών τα οποία συγκροτούν τα έργα και τις ημέρες των ποιήσεων του Σολωμού. Αλλά επιπλέον, καινούργια ίχνη μπορεί να συμβάλλουν προς την κατεύθυνσ...

Κατά τη διάρκεια του χειμώνα 1945-1946 έδωσα μια σειρά διαλέξεων σχετικά με την πνευματική κατάσταση της Γερμανίας. Τα μαθήματά μου που αφιέρωσα στο πρόβλημα της ευθύνης έχουν συγκεντρωθεί εδώ. Το εισαγωγικό μάθημά μου, που έγινε στην αρχή του εξαμήνου, ίσως επιτρέψει τη διαυγέστερη κατανόηση του πνεύματος μέσα στο οποίο χειρίστηκα το πρόβλημα αυτό. Γι' αυτόν το λόγο το τοποθέτησα στην αρχή, αφήνοντας αναλλοίωτη την προφορική του μορφή. Εκδίδοντας αυτές τις σκέψεις, θα ήθελα, ως Γερμανός, να ωθήσω τους συμπατριώτες μου να αναζητήσουν τη σαφήνεια και την ομοφωνία και ως άν...

Η γλώσσα μιλάει. Τούτο δεν σημαίνει πως είναι όργανο έκφρασης. Τότε η υποκειμενικότητα θα ήταν ο απόλυτος κυρίαρχος της γλώσσας: το λέγειν του Εγώ θα ήταν νόμος του Είναι και όχι αντίστροφα. Κυριαρχία του υποκειμένου στη γλώσσα συνεπάγεται μια απόλυτη εξουσία: η γυμνή υποκειμενικότητα να απονέμει α-νόητες προσταγές και να εκπληρώνει την ουσία της γλώσσας ως έκφρασης και μοιραία να καθιδρύει το "αλάθητο" κάθε εξουσίας: θρησκευτικής, πολιτικής, επιστημονικής κλπ...