Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Αν χωρίζαμε, εκδοτικά, την παρουσία του Άλκη Θρύλου σε δύο περιόδους, θα είχαμε την περίοδο 1915 έως 1928, και την περίοδο 1961 έως 1971 (χρονιά του θανάτου του), περίοδο κατά την οποία, μετά από πολύχρονους δισταγμούς, θα φροντίσει ο ίδιος τη συγκέντρωση και την ταξινόμηση των κειμένων του, και που θα εκδοθούν μέσα στο διάστημα αυτό σε πολλούς τόμους. [...] Για τη δεύτερη, εκδοτικά, περίοδο του Άλκη Θρύλου, δεν χρειάζεται να γίνει ξεχωριστός λόγος, αφού σ' αυτήν αναφέρεται το σύνολο των κριτικών που συγκεντρώνονται στον παρόντα τόμο. [...] Δεν αποκλείεται να ζημιώθ...

Όταν κάποτε ρώτησαν τον σπουδαίο φιλάνθρωπο γιατρό και λάτρη της μουσικής Άλμπερ Σβάιτσερ ποιο ήταν στη ζωή του το μουσικό άκουσμα που τον είχε συγκινήσει περισσότερο από όλα τα άλλα, αυτός απάντησε: "Το κλάμα ενός μικρού παιδιού σ' ένα πρόχειρο νοσοκομειακό σταθμό, κάπου στην Αφρική. Από αυτό κατάλαβα ότι το παιδί είχε περάσει τη φοβερή κρίση από μια επικίνδυνη αρρώστια και προχωρούσε στην ανάρρωση του. 'Ενιωσα βαθιά αγαλλίαση στο άκουσμα αυτό, σαν να έφτανε θεία μουσική απ' τον ουρανό, γιατί είχα κάνει ό,τι μπορούσα γι' αυτό το παιδί" Τούτα τα λόγια του υπέροχου ανθρωπι...

Τα διηγήματα της συλλογής Να θυμάσαι τη Βίλνα (Κρατικό Βραβείο Διηγήματος 1972), γραμμένα με απλότητα και διεισδυτικότητα, αναδεικνύουν, μέσα από την καθημερινότητα των ηρώων τους, τα βασανιστικά ερωτήματα που μας απασχολούν όλους: πώς με αντιλαμβάνεται ο διπλανός μου και πώς εγώ αυτόν, μπορεί να με αγαπήσει, πόσο αξίζω άραγε και πώς μου αντιγυρίζει την αξία μου; Διαχρονικά θέματα, και ενωτικό νήμα της συλλογής ο αγώνας των ηρώων, ανδρών και γυναικών, για την επιβίωση, τη δικαίωση, τον έρωτα.

Μετά την ανατύπωση δύο παλαιών αφιερωμάτων περιοδικών στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη ("Νέα Ζωή" Αλεξάντρειας, 1908 και "Χαραυγή" Μυτιλήνης 1911), το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο ολοκληρώνει με τούτο τον τόμο τη συνεισφορά του στην επέτειο των εβδομήντα χρόνων από το θάνατο του συγγραφέα της "Φόνισσας". Αν τα δύο πιο πάνω αφιερώματα καλύπτουν ανάγκες του αναγνωστικού κοινού και των μελετητών σε παλαιά και δυσεύρετα κείμενα, ο τόμος τούτος αποτελεί μια σύγχρονη θεώρηση του Παπαδιαμάντη. [...] (από τον πρόλογο του Μάνου Χαριτάτου στην πρώτη έκδοση, Δεκέμβριος 1981)

"Δεν υπάρχουν όρια! Μονάχος μου θα το αποδείξω αυτό..." λέει ο ήρωας του μυθιστορήματος, πληγωμένος ακριβώς από αυτή τη συνείδηση των Ορίων που περιορίζουν ασφυκτικά τον άνθρωπο και τον ταπεινώνουν σε όλη του τη ζωή. Αυτό είναι το γενικότερο πρόβλημα που ανακινεί, εκφράζει και θέτει η Γαλάτεια Σαράντη. Η ύπαρξη των ορίων και ο αγώνας του ανθρώπου να καταλύσει τα αμέτρητα φράγματα που έχουν θέσει η ζωή και οι άνθρωποι μέσα μας και γύρω μας. Το τρομερό δίλημμα της επιλογής ανάμεσα στο συμβιβασμό, στην υποταγή και στην ανταρσία...

Η Γαλάτεια Σαράντη με τα "Νερά του Ευρίπου" φωτίζει ακόμα πιο βαθιά τις διακυμάνσεις της ψυχής των ηρώων της. Μέσα από την καθημερινή προσπάθεια μιας σημερινής αστικής οικογένειας, για ύπαρξη και επιβεβαίωση, προβάλλεται έντονα η εκ των ένδον επιταγή μιας αυτογνωσίας, που έχει τις ρίζες της στη γνωριμία του πλησίον, και στην αποδοχή της αδιάκοπης παρουσίας του χρόνου -μνήμες, ελπίδες, όνειρα- ενώ παράλληλα άγνωστες και ακατανόητες και απλησίαστες δυνάμεις δημιουργούν τη μοίρα των ανθρώπων, κυλώντας και παίζοντας σαν τα νερά του Ευρίπου.

Εκείνο που αναμφισβήτητα χαρακτηρίζει τις "Πασχαλιές" είναι η αγάπη. Η αγάπη στην πιο πλατιά της έννοια. Αγάπη στον άνθρωπο, στη ζωή, στη φύση. Με απλότητα και πειστικότητα φωτίζονται και ζωντανεύουν οι ήρωες του βιβλίου -μέλη μιας οικογένειας στην επαρχία στα χρόνια της Κατοχής- καθώς αγωνίζονται να κρατήσουν την ανθρωπιά και τις αξίες τους.

Ενενήντα χρόνια μετά το θάνατο του Παύλου Μελά, ο τόπος μας δείχνει να στερείται του ζωοποιού ήθους που λειτουργούσε ως αυτονόητος άξονας αναφοράς. Μέχρι, πρότινος (μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες) το ήθος και η πράξη του Παληκαριού αναγνωρίζονταν και σε άλλους χαρισματικούς του λαού μας. Σήμερα ίσως μοιάζει ρομαντικό να περιμένει κανείς τέτοιες δοξαστικές αποκοτιές. Γι' αυτό, πέραν του χρέους να μνημονεύσομε έναν μεγάλο άνδρα της νεώτερης ιστορίας μας, είναι ανάγκη να θυμηθούμε με τι ψωμί τράφηκε ο κόσμος αυτού του τόπου, να ξανασυλλαβίσουμε την αλφαβήτα της κοινής μας συνε...