Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Οι προμηθεϊκές τεχνολογικές εφαρμογές που σημάδεψαν το πέρασμα από τον δέκατο ένατο στον εικοστό αιώνα έδωσαν στην πειραματική επιστήμη μια πρωτόγνωρη αυτοπεποίθηση, η οποία την έκανε να πιστέψει πως έχει αποκλειστικό προνόμιο στη σημασιοδότηση του πραγματικού· η φιλοσοφία παραγκωνίστηκε ως παρωχημένη και κατά κάποιον τρόπο μη επαρκώς ελέγξιμη τοποθέτηση στα ίδια εκείνα παλαιά ζητήματα που τώρα περιήλθαν στη νέα δικαιοδοσία. Όμως οι παράπλευρες καταστροφικές συνέπειες της ίδιας αυτής τεχνοεπιστήμης, που ήταν μία από τις τραγικότερες εκπλήξεις του εικοστού αιώνα, ξαναθέτουν...

Το "Φιλοσοφικό Λεξικό του Καίμπριτζ" θεωρείται το πλέον έγκυρο λεξικό φιλοσοφίας στον κόσμο. Γραμμένο από μια διεθνή ομάδα τετρακοσίων σαράντα συγγραφέων-επιστημόνων, προσφέρει στον αναγνώστη την πλουσιότερη, πληρέστερη και πιο επικαιροποιημένη μελέτη των σημαντικότερων ιδεών και θεωριών που ανέπτυξαν μείζονες φιλόσοφοι στην ιστορία του ανθρώπινου πνεύματος, καθώς και των φιλοσοφικών ρευμάτων που έχουν αναδυθεί από την εποχή της αρχαιότητας έως τις μέρες μας. Το "Φιλοσοφικό Λεξικό του Καίμπριτζ" καλύπτει όλο το φάσμα της Φιλοσοφίας, από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία έω...

Το έργο αυτό, αναμφίβολα το κορυφαίο θεωρητικό επίτευγμα του Georges Bataille (όπου, εκτός των άλλων, συνυφαίνονται όλες οι γνωστές θέσεις του για το ιερό, για τον ερωτισμό και για την εσωτερική εμπειρία), υπήρξε από πολλές απόψεις έργο, προδρoμικό για τη σύγχρονη σκέψη: ερμηνεύοντας με λαμπρό τρόπο τις ανθρωπολογικές παρατηρήσεις του Marcel Mauss για το δώρο και τις πρωτόγονες μορφές ανταλλαγής, συνδέοντας αυτά τα δεδομένα με τη θυσία ως κεντρική έκφραση τoυ ιερού σε ποικίλους πολιτισμούς και συνεκτιμώντας τις μεταβαλλόμενες σχέσεις οικονομίας, θρησκείας και πολιτισμικών α...

Ποια είναι η λεγόμενη Σχολή της Φρανφούρτης; Τι κοινό έχουν μεταξύ τους προσωπικότητες τόσο μοναδικές και έργα τόσο ετερόκλητα, που εκτείνονται από τη φιλοσοφία, την κοινωνιολογία, την ψυχολογία και την πολιτική επιστήμη ώς τη μουσικολογία και τη λογοτεχνική κριτική; Τι σχέση έχει η έννοια της μονοδιάστατης κοινωνίας του Μαρκούζε με το μοντέλο του κρατικού καπιταλισμού του Πόλλοκ; Ή η κριτική του Αντόρνο στη μουσική του Στραβίνσκυ με την επίθεση του Χορκχάιμερ στη φιλοσοφική ανθρωπολογία του Σέλερ; Ή οι θέσεις του Φρομ για τον σαδομαζοχιστικό χαρακτήρα με τις κρίσεις του Λό...

Στα πλαίσια μιας σοβούσας οικουμενικής και πολυεπίπεδης κρίσης, βαριά ερωτηματικά σκιάζουν τον ορίζοντα του εικοστού πρώτου αιώνα. Πώς συνδέεται άραγε η σημερινή χρηματοπιστωτική κρίση που έκοψε την ανάσα του δυτικού κόσμου με την παγκόσμια κρίση τροφίμων που ξέσπασε τον προηγούμενο χρόνο, με την αργή εξόντωση της Αφρικής ή με τη χρεωκοπία της Αργεντινής πριν λίγα χρόνια; Πώς σχετίζονται τέτοιες οικονομικές διαστάσεις της κρίσης με την τεράστια, και γεωμετρικά αυξανόμενη, βιοκλιματική καταστροφή; Σε ποια σχέση βρίσκονται τα παραπάνω με την κατάρρευση της μεταπολεμικά διατυμ...

Ο εξωαστικός κόσμος που κωδικοποιούμε στις λέξεις "ύπαιθρος", "εξοχή" ή απλώς "φύση" είναι για τον σημερινό κάτοικο της ελληνικής πόλης μια χαμένη πατρίδα. Ίσως να μην είναι υπερβολή να πούμε ότι και σε αυτήν την περίπτωση την απώλεια ακολούθησε μια Μεγάλη Ιδέα ανακατάληψης του χαμένου εδάφους. Η ύπαιθρος εμφανίζεται πλέον στον ψυχικό μας ορίζοντα ως μια επικράτεια υπό αέναη διεκδίκηση. Ως έκφραση της συνθήκης αυτής μπορεί να θεωρηθεί η ευρωστία της σύγχρονης παραθεριστικής ουτοπίας, η παροξυσμική έξοδος από τις πόλεις σε τριήμερα αργιών και η ακαταμάχητη έλξη του "εξοχ...

Το βιβλίο αυτό καταπιάνεται ερμηνευτικά με διάφορα προβλήματα που γεννούν οι πολλές επιμέρους πραγματεύσεις της Σχολής της Φραγκφούρτης, με τρόπο που αναδεικνύει τη βαθύτερη ενότητα του θεωρητικού της εγχειρήματος. Ταυτόχρονα, πέρα από την απαραίτητη ιστορική ανασύσταση, επιχειρείται να δοκιμαστούν ορισμένες από τις θεωρητικές της στρατηγικές στην αναμέτρηση με προβλήματα που αφορούν το δικό μας παρόν, τα οποία δεν αντιμετώπισαν ως τέτοια οι ίδιοι οι θεμελιωτές της: σαν να λέμε, μια απόπειρα δημιουργικής οικειοποίησης αυτής της σκέψης και ζωντανής προέκτασής της σε μια πραγ...

Πόσο βιαστικοί αποδειχθήκαμε στις εύκολες προφητείες μας! Εκεί που είχαμε προδικάσει τον θάνατο της παιδαγωγικής εγκυκλοπαίδειας, έκπληκτοι και αμήχανοι μαζί μπροστά στην επέλαση του Ίντερνετ, έρχεται το 2008 και η "Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια των Παιδιών" για να μας δείξει ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι ακριβώς όπως τα φανταστήκαμε πριν από 10 ή 15 χρόνια. Κι αφού δόθηκαν απαντήσεις στα πιο ζωτικά ερωτήματα (η έντυπη γνώση όχι μόνο δεν πέθανε αλλά αποδεικνύει διαρκώς ότι κατέχει τη δύναμη να επανεφεύρει τρόπους για να συντηρεί αμείωτη τη μοναδική συγκίνηση που προσφέρει η επα...

Στα πρακτικά του εικοστού έβδομου Συμποσίου ειδικοί ερευνητές από ποικίλους επιστημονικούς χώρους και δημιουργοί, λογοτέχνες και μη, μελετούν επιστημονικά και αισθητικά, ιστορικά και συγχρονικά την αναγκαιότητα, τη σκοπιμότητα, τη λειτουργικότητα, τη λειτουργία, ή μη, της ποίησης σε αναφορά με την οντολογική, ανθρωπολογική και πολιτισμική της φύση. Οι δύο τελευταίες εισηγήσεις της Κυριακής αφιερώνονται στον Διονύσιο Σολωμό και τον Νίκος Εγγονόπουλο, επ' ευκαιρία της επετείου των 150 χρόνων από το θάνατο και των 100 χρόνων από τη γέννησή τους αντίστοιχα. Στον τόμο περιλαμ...

"Θέλω να φωτίσω ένα παρελθόν το οποίο πολύ σπάνια αναγνωρίζεται, ένα παρελθόν στο οποίο η δύναμη των ατόμων και των άοπλων ανθρώπων είναι κολοσσιαία, στο οποίο η κλίμακα των αλλαγών στον κόσμο και στη συλλογική φαντασία κατά τις τελευταίες λίγες δεκαετίες είναι εκπληκτική, στο οποίο τα θαυμαστά πράγματα που έχουν συμβεί μπορούν να μας οπλίσουν ώστε να διεισδύσουμε με θάρρος στο σκοτεινό μέλλον". Αναλύοντας πρόσφατες ιστορικές εξελίξεις -από το Τείχος του Βερολίνου μέχρι τις αποφάσεις των Ανωτάτου Δικαστηρίου για το γάμο των ομοφυλόφιλων- και σύγχρονα κινήματα -από την πα...

Ως αντικείμενο έρευνας, η αντικουλτούρα με την οποίαν ασχολείται αυτό το βιβλίο έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που μια καλώς εννοούμενη αίσθηση διανοητικής επιφύλαξης θα μας έπειθε ν' αποφεύγουμε σαν την πανώλη. [...] Ίσως υπάρχουν πολλοί αναγνώστες για τους οποίους τα ζητήματα που εγείρει αυτό το βιβλίο ενδέχεται να φανούν χωρίς νόημα ή πρακτική σημασία. Δεν είναι εύκολο να αμφισβητήσουμε τον απολύτως λογικό, απολύτως καλοπροαίρετο, αλλά πάντως αναγωγικό ανθρωπισμό με τον οποίο η τεχνοκρατία περιβάλλει τον εαυτό της χωρίς να φανεί ότι μιλάμε μια νεκρή και ανυπόληπτη γλ...

Ως αντικείμενο έρευνας, η αντικουλτούρα με την οποίαν ασχολείται αυτό το βιβλίο έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που μια καλώς εννοούμενη αίσθηση διανοητικής επιφύλαξης θα μας έπειθε ν' αποφεύγουμε σαν την πανώλη. [...] Ίσως υπάρχουν πολλοί αναγνώστες για τους οποίους τα ζητήματα που εγείρει αυτό το βιβλίο ενδέχεται να φανούν χωρίς νόημα ή πρακτική σημασία. Δεν είναι εύκολο να αμφισβητήσουμε τον απολύτως λογικό, απολύτως καλοπροαίρετο, αλλά πάντως αναγωγικό ανθρωπισμό με τον οποίο η τεχνοκρατία περιβάλλει τον εαυτό της χωρίς να φανεί ότι μιλάμε μια νεκρή και ανυπόληπτη γλ...

Το βιβλίο αυτό είναι μια κριτική επισκόπηση του συνόλου της αισθητικής σκέψης, την οποία παρακολουθεί στην ιστορική της εκδίπλωση αφού προηγουμένως σταθμίσει το ανθρωπολογικό εύρος των φαινομένων που εμπίπτουν στην έννοια της. Κριτική επισκόπηση με την έννοια ότι στην άρθρωση των μεγάλων αισθητικών θεωριών πασχίζει να διακρίνει ειδικές κοινωνιοπολιτισμικές δομές που δεν είναι εκ πρώτης όψεως εμφανείς στις διατυπώσεις τους, και ιστορική εκδίπλωση τους με την έννοια ότι τις ακολουθεί κατά τη χρονική τους ανάδυση, επισημαίνοντας τις ρήξεις που τέμνουν αυτή την ακολου...

Οι καταστροφικές ιδιότητες του Έρωτα είναι ιδιαίτερα ορατές στους μύθους των Αρχαίων Ελλήνων, αλλά και στη συμπεριφορά τους απέναντι στις γυναίκες και στους ομοφυλόφιλους. Αμέτρητες είναι οι παραστάσεις που απεικονίζουν τον Έρωτα ως φωτιά, ασθένεια, καταιγίδα και φρενόκρουση, τοποθετώντας τον έτσι ανάμεσα στις πιο καταστροφικές και απρόβλεπτες δυνάμεις της φύσης. Τα συμπεράσματα του βιβλίου διαλύουν την παραμορφωμένη εικόνα που επικρατεί σήμερα σε μερίδα ακαδημαϊκών οι οποίοι συνδέουν την επιφυλακτική στάση των Αρχαίων Ελλήνων απέναντι στον έρωτα με τους σύγχρονους προβλ...

Το κλασικό αυτό έργο είναι μια ιστορία των τρόπων με τους οποίους οι ανθρωπολόγοι έχουν σκεφτεί την "πρωτόγονη κοινωνία". Η μελέτη της ήταν ένα από τα προγράμματα που ανέδειξαν την ανθρωπολογία σε επιστήμη στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Επρόκειτο για μια εξειδικευμένη προσπάθεια στο πλαίσιο ενός ευρύτερου λόγου, που αγκάλιαζε τότε τις μελέτες της "πρωτόγονης" νοοτροπίας και τις θεωρητικές εικασίες αναφορικά με την προέλευση της γλώσσας και της θρησκείας. Όλα αυτά τα ζητήματα συνδέονταν άρρηκτα με το μεγάλο δαρβίνειο ερώτημα περί των απαρχών του ανθρώπου. Ωστόσο, η ιδιάζου...

Σε πολεμική με τη θεωρία της "Σύγκρουσης των Πολιτισμών", ο Bulliet προτείνει μια νέα ανάγνωση της ιστορίας που γεφυρώνει το χάσμα Ισλάμ-Δύσης, υποστηρίζοντας πως και οι δύο πλευρές μπορούν να κατανοηθούν καλύτερα μέσα στο πλαίσιο ενός ενιαίου ισλαμοχριστιανικού πολιτισμού. Πέρα από τις κοινές κειμενικές ρίζες κι ένα κοινό πολιτισμικό υπόβαθρο, οι δίδυμες κοινωνίες διέγραψαν παράλληλες τροχιές σε γεωγραφικά γειτονικές περιοχές, πέρασαν από ανάλογα στάδια εξέλιξης και αντιμετώπισαν παρόμοια εσωτερικά προβλήματα, στα οποία απάντησαν με όχι ασύμβατους τρόπους. Από το 1500 και...

[...] Σκοπός αυτής της εισαγωγής δεν είναι να συνοψίσει εκ των προτέρων εκείνα που μπορεί ο αναγνώστης να διαβάσει μέσα στο ίδιο το βιβλίο. Αυτό που θα ήθελα είναι άλλο, και έχει δύο όψεις. Πρώτον, να εντάξω το κείμενο του Μαξ Χορκχάιμερ σε μια ευρύτερη συζήτηση από την οποία φωτίζονται διάφορες πτυχές του, συζήτηση μέσα στον ίδιο τον κύκλο της Φραγκφούρτης αλλά και με έναν εξέχοντα θεωρητικό πρόγονό της τον οποίον ο συγγραφέας υπαινίσσεται, χωρίς να κατονομάζει, στην πρώτη κιόλας παράγραφο του δοκιμίου του: τον Καρλ Μαρξ. Δεύτερον, να διαβάσω αυτό το προφητικό από πολλές α...

Τα άρθρα του τόμου αποτελούν προϊόν των εργασιών μιας ομάδας λειτουργεί συλλογικά με τη μορφή εργαστηρίου και αποσκοπεί στην ανάπτυξη της "Κριτικής διεπιστημονικότητας" με εκδόσεις σε ετήσια βάση. Επιδίωξη της ομάδας είναι να συμβάλει στη διεξαγωγή ενός κριτικού διαλόγου ανάμεσα στους διάφορους κλάδους της γνώσης, που θα έχει ως αποτέλεσμα όχι απλώς την ανταλλαγή ιδεών και μεθόδων αλλά την αναθεώρηση των επιστημών και των μεταξύ τους σχέσεων σε ένα νέο πλαίσιο οργάνωσης και εποπτείας όπου κεντρικός άξονας θα είναι ο άνθρωπος. Η παραπάνω προσπάθεια δεν είναι κάτι το ουτοπ...

Μέσα από τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις, ο ομιχλώδης όρος "παγκοσμιοποίηση" γίνεται πιο ξεκάθαρος. Εκεί όπου ο λόγος του εκσυγχρονισμού τοποθετούσε τα εθνικά κράτη σε ένα χρονικό συνεχές από τα "καθυστερημένα" ως τα "προηγμένα", η παγκοσμιοποίηση δεν θεωρεί δεδομένο τον ιστορικό χρόνο της δυτικής προόδου. Επισκοπώντας την εκτεταμένη βιβλιογραφία για τις σχέσεις του ισλάμ με τη νεωτερικότητα, η συγγραφέας δείχνει ότι υπάρχει εντυπωσιακή αλληλεπικάλυψη των δύο πεδίων, εκεί που οι ειδήμονες βλέπουν μόνο αντίθεση. Πράγματι, οι δυτικοί ακαδημαϊκοί και οι σχεδιαστές πολιτικ...