Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Robert Layton παρουσιάζει μια έγκυρη εισαγωγή στον πλούτο και την ποικιλία των καλλιτεχνικών μορφών σε μη δυτικές κοινωνίες. Ασχολείται με προβλήματα όπως η αισθητική αποτίμηση μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών, οι ποικίλες χρήσεις της τέχνης, καθώς και με το θεμελιακό ζήτημα του τι αποτελεί τέχνη, σε κοινωνίες που εκτείνονται από τα παραδοσιακά βασίλεια της δυτικής Αφρικής ως τους Αυστραλούς κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες. Οι καλλιτεχνικές μορφές που εξετάζονται περιλαμβάνουν τη ζωγραφική σε φλοιό δέντρων, άμμο και βράχο, τη γλυπτική σε ελεφαντόδοντο, οστά και ξύλο, τη μεταλλοτεχν...

Η γνώση είναι περιορισμένη κατασκευή με ασυνεχή ψηφία, ο κόσμος κυλάει ενιαίος και αδιατάρακτος μέσα στην άπειρη συνέχειά του· η φιλοσοφία δεν μπορεί να έχει άλλη σχέση με τη φύση από μια στιγμιαία και πάντοτε ατελή απόπειρα να συλλάβει λίγες μεμονωμένες όψεις και πτυχές της, όπως το αναβόσβησμα ενός φάρου στο σκοτάδι. Αν οι ισχνές ακτίνες του φωτός πέσουν περιστροφικά και σε ελεγχόμενες χρονικές αποστάσεις μεταξύ τους μπορεί ίσως κάποιος να μαντέψει με όχι πολύ μεγάλη παραμόρφωση τη γενική μορφολογία του τοπίου. Γι' αυτό και μια συστηματική φιλοσοφία δεν είναι νοητή σήμερα...

Εκατό χρόνια πριν, οι προοδευτικοί υπέρμαχοι της εκκοσμίκευσης πίστευαν ότι η νεωτερικότητα και ο εκσυγχρονισμός θα οδηγούσαν στην περιθωριοποίηση της θρησκείας. Η πίστη θα αποσυρόταν βαθμιαία από τη δημόσια σφαίρα και θα γινόταν αποκλειστικά ιδιωτική υπόθεση. Στον κόσμο του 21ου αιώνα η πρόβλεψη αυτή έχει διαψευστεί θεαματικά. Η οργανωμένη θρησκεία παραμένει μια ισχυρή δύναμη στα περισσότερα μέρη του κόσμου, σε ορισμένα μάλιστα η πολιτική σημασία της έχει αυξηθεί. Στην Ινδία, το Ισραήλ και τις αραβικές χώρες, αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες -την παραδειγματική, για πολλού...

Η συλλογή των κειμένων που περιέχονται σε αυτόν τον τόμο έγινε με κριτήριο την ανάδειξη, όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτική, των σημαντικότερων φυσιογνωμιών και των προβληματικών που σημάδεψαν αυτό που θα ονομάζαμε μεταμαρξιστική αισθητική και λογοτεχνική θεωρία στη διάρκεια του εικοστού αιώνα. Ένα δεύτερο κριτήριο επιλογής ήταν ακριβώς ο συγκριτικός χαρακτήρας των περισσοτέρων από τις προσεγγίσεις, ώστε να επιτρέπουν τα μέγιστα περιθώρια περαιτέρω κριτικού αναστοχασμού εκ μέρους του αναγνώστη. Ο τόμος περιλαμβάνει κείμενα για τον Γκέοργκ Λούκατς, τον Λυσιέν Γκολντμάν, το...

Η συλλογή των κειμένων που περιέχονται σε αυτόν τον τόμο έγινε με κριτήριο την ανάδειξη, όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτική, των σημαντικότερων φυσιογνωμιών και των προβληματικών που σημάδεψαν αυτό που θα ονομάζαμε μεταμαρξιστική αισθητική και λογοτεχνική θεωρία στη διάρκεια του εικοστού αιώνα. Ένα δεύτερο κριτήριο επιλογής ήταν ακριβώς ο συγκριτικός χαρακτήρας των περισσοτέρων από τις προσεγγίσεις, ώστε να επιτρέπουν τα μέγιστα περιθώρια περαιτέρω κριτικού αναστοχασμού εκ μέρους του αναγνώστη. Ο τόμος περιλαμβάνει κείμενα για τον Γκέοργκ Λούκατς, τον Λυσιέν Γκολντμάν, το...

Το βιβλίο του καθηγητή van Sommers απαντά σε πλήθος ερωτημάτων, όπως: -Είναι η ζήλεια ένα είδος ανωριμότητας; -Έχει αποτέλεσμα η θεραπεία; -Κατά πόσον οι swingers της Καλιφόρνιας και άλλες εναλλακτικές θρησκευτικές κοινότητες κατάφεραν να αποκλείσουν τη ζήλεια από τη ζωή τους; Τέτοια ερωτήματα που διεγείρουν την περιέργεια βρίσκονται στην καρδιά αυτής της προσιτής και αξιοθαύμαστου εύρους προσπάθειας για την κατανόηση του συναισθήματος της ζήλειας. Βασιζόμενος σε έναν συνδυασμό ψυχολογικής έρευνας και ρηξικέλευθης κοινής λογικής, ο συγγραφέας εξετάζει με τη σειρά βιολο...

Μεταστρουκτουραλιστές και νεοπραγματιστές, Γάλλοι και Αμερικανοί, οι επίγονοι του Wittgenstein, επικαλούνται στα τέλη του αιώνα του Νίτσε για να νομιμοποιήσουν το πολεμικό σχετικιστικό τους εγχείρημα. Μια ερμηνευτική ιστορία επίκαιρη μέχρι σχεδόν χθες, μεστή από σημασίες για την κατανόηση τούτης της σκοτεινής μετάβασης του αιώνα. Ο συγγραφέας των έξι δοκιμίων αυτού του τόμου γράφει: "Η ιστορία αυτή μας ενδιαφέρει σε όποιον βαθμό διαβάζουμε μέσα της τα διακυβεύματα της δικής μας εποχής. Να ερμηνεύσουμε τις ερμηνείες -τι, αλήθεια, θα έμοιαζε πιο ορθόδοξα νιτσεϊκό πρόγραμμα;...

Τα εικοσιτέσσερα άρθρα που απαρτίζουν το πρώτο τμήμα του βιβλίου αντιπροσωπεύουν διαδοχικές και αλλεπάλληλες αναμετρήσεις με γεγονότα και έννοιες που σημάδεψαν (ακόμα σημαδεύουν) την πολιτική μας επικαιρότητα' μέσα από τον αργό και σταδιακό φωτισμό πολλών τέτοιων μεμονωμένων όψεων αρχίζει να αναδύεται μια πολυπρισματική πραγματικότητα, όχι ακόμη αρθρωμένη στη βασική της δομή: γι' αυτό και αυτή η διαδικασία φέρει τον τίτλο "Συγκρότηση", Στο δεύτερο τμήμα, αντίθετα, που γράφτηκε με διαφορετικό τρόπο για τις ανάγκες μιας συστηματικής παρουσίασης, γίνεται μία τελική απόπειρα σύ...

Μέσα από τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις, ο ομιχλώδης όρος "παγκοσμιοποίηση" γίνεται πιο ξεκάθαρος. Εκεί όπου ο λόγος του εκσυγχρονισμού τοποθετούσε τα εθνικά κράτη σε ένα χρονικό συνεχές από τα "καθυστερημένα" ως τα "προηγμένα", η παγκοσμιοποίηση δεν θεωρεί δεδομένο τον ιστορικό χρόνο της δυτικής προόδου. Επισκοπώντας την εκτεταμένη βιβλιογραφία για τις σχέσεις του ισλάμ με τη νεωτερικότητα, η συγγραφέας δείχνει ότι υπάρχει εντυπωσιακή αλληλεπικάλυψη των δύο πεδίων, εκεί που οι ειδήμονες βλέπουν μόνο αντίθεση. Πράγματι, οι δυτικοί ακαδημαϊκοί και οι σχεδιαστές πολιτικ...

Τα άρθρα του τόμου αποτελούν προϊόν των εργασιών μιας ομάδας λειτουργεί συλλογικά με τη μορφή εργαστηρίου και αποσκοπεί στην ανάπτυξη της "Κριτικής διεπιστημονικότητας" με εκδόσεις σε ετήσια βάση. Επιδίωξη της ομάδας είναι να συμβάλει στη διεξαγωγή ενός κριτικού διαλόγου ανάμεσα στους διάφορους κλάδους της γνώσης, που θα έχει ως αποτέλεσμα όχι απλώς την ανταλλαγή ιδεών και μεθόδων αλλά την αναθεώρηση των επιστημών και των μεταξύ τους σχέσεων σε ένα νέο πλαίσιο οργάνωσης και εποπτείας όπου κεντρικός άξονας θα είναι ο άνθρωπος. Η παραπάνω προσπάθεια δεν είναι κάτι το ουτοπ...

[...] Σκοπός αυτής της εισαγωγής δεν είναι να συνοψίσει εκ των προτέρων εκείνα που μπορεί ο αναγνώστης να διαβάσει μέσα στο ίδιο το βιβλίο. Αυτό που θα ήθελα είναι άλλο, και έχει δύο όψεις. Πρώτον, να εντάξω το κείμενο του Μαξ Χορκχάιμερ σε μια ευρύτερη συζήτηση από την οποία φωτίζονται διάφορες πτυχές του, συζήτηση μέσα στον ίδιο τον κύκλο της Φραγκφούρτης αλλά και με έναν εξέχοντα θεωρητικό πρόγονό της τον οποίον ο συγγραφέας υπαινίσσεται, χωρίς να κατονομάζει, στην πρώτη κιόλας παράγραφο του δοκιμίου του: τον Καρλ Μαρξ. Δεύτερον, να διαβάσω αυτό το προφητικό από πολλές α...

Σε πολεμική με τη θεωρία της "Σύγκρουσης των Πολιτισμών", ο Bulliet προτείνει μια νέα ανάγνωση της ιστορίας που γεφυρώνει το χάσμα Ισλάμ-Δύσης, υποστηρίζοντας πως και οι δύο πλευρές μπορούν να κατανοηθούν καλύτερα μέσα στο πλαίσιο ενός ενιαίου ισλαμοχριστιανικού πολιτισμού. Πέρα από τις κοινές κειμενικές ρίζες κι ένα κοινό πολιτισμικό υπόβαθρο, οι δίδυμες κοινωνίες διέγραψαν παράλληλες τροχιές σε γεωγραφικά γειτονικές περιοχές, πέρασαν από ανάλογα στάδια εξέλιξης και αντιμετώπισαν παρόμοια εσωτερικά προβλήματα, στα οποία απάντησαν με όχι ασύμβατους τρόπους. Από το 1500 και...

Οι καταστροφικές ιδιότητες του Έρωτα είναι ιδιαίτερα ορατές στους μύθους των Αρχαίων Ελλήνων, αλλά και στη συμπεριφορά τους απέναντι στις γυναίκες και στους ομοφυλόφιλους. Αμέτρητες είναι οι παραστάσεις που απεικονίζουν τον Έρωτα ως φωτιά, ασθένεια, καταιγίδα και φρενόκρουση, τοποθετώντας τον έτσι ανάμεσα στις πιο καταστροφικές και απρόβλεπτες δυνάμεις της φύσης. Τα συμπεράσματα του βιβλίου διαλύουν την παραμορφωμένη εικόνα που επικρατεί σήμερα σε μερίδα ακαδημαϊκών οι οποίοι συνδέουν την επιφυλακτική στάση των Αρχαίων Ελλήνων απέναντι στον έρωτα με τους σύγχρονους προβλ...

Το κλασικό αυτό έργο είναι μια ιστορία των τρόπων με τους οποίους οι ανθρωπολόγοι έχουν σκεφτεί την "πρωτόγονη κοινωνία". Η μελέτη της ήταν ένα από τα προγράμματα που ανέδειξαν την ανθρωπολογία σε επιστήμη στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Επρόκειτο για μια εξειδικευμένη προσπάθεια στο πλαίσιο ενός ευρύτερου λόγου, που αγκάλιαζε τότε τις μελέτες της "πρωτόγονης" νοοτροπίας και τις θεωρητικές εικασίες αναφορικά με την προέλευση της γλώσσας και της θρησκείας. Όλα αυτά τα ζητήματα συνδέονταν άρρηκτα με το μεγάλο δαρβίνειο ερώτημα περί των απαρχών του ανθρώπου. Ωστόσο, η ιδιάζου...

Το βιβλίο αυτό είναι μια κριτική επισκόπηση του συνόλου της αισθητικής σκέψης, την οποία παρακολουθεί στην ιστορική της εκδίπλωση αφού προηγουμένως σταθμίσει το ανθρωπολογικό εύρος των φαινομένων που εμπίπτουν στην έννοια της. Κριτική επισκόπηση με την έννοια ότι στην άρθρωση των μεγάλων αισθητικών θεωριών πασχίζει να διακρίνει ειδικές κοινωνιοπολιτισμικές δομές που δεν είναι εκ πρώτης όψεως εμφανείς στις διατυπώσεις τους, και ιστορική εκδίπλωση τους με την έννοια ότι τις ακολουθεί κατά τη χρονική τους ανάδυση, επισημαίνοντας τις ρήξεις που τέμνουν αυτή την ακολου...

Ως αντικείμενο έρευνας, η αντικουλτούρα με την οποίαν ασχολείται αυτό το βιβλίο έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που μια καλώς εννοούμενη αίσθηση διανοητικής επιφύλαξης θα μας έπειθε ν' αποφεύγουμε σαν την πανώλη. [...] Ίσως υπάρχουν πολλοί αναγνώστες για τους οποίους τα ζητήματα που εγείρει αυτό το βιβλίο ενδέχεται να φανούν χωρίς νόημα ή πρακτική σημασία. Δεν είναι εύκολο να αμφισβητήσουμε τον απολύτως λογικό, απολύτως καλοπροαίρετο, αλλά πάντως αναγωγικό ανθρωπισμό με τον οποίο η τεχνοκρατία περιβάλλει τον εαυτό της χωρίς να φανεί ότι μιλάμε μια νεκρή και ανυπόληπτη γλ...

Ως αντικείμενο έρευνας, η αντικουλτούρα με την οποίαν ασχολείται αυτό το βιβλίο έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που μια καλώς εννοούμενη αίσθηση διανοητικής επιφύλαξης θα μας έπειθε ν' αποφεύγουμε σαν την πανώλη. [...] Ίσως υπάρχουν πολλοί αναγνώστες για τους οποίους τα ζητήματα που εγείρει αυτό το βιβλίο ενδέχεται να φανούν χωρίς νόημα ή πρακτική σημασία. Δεν είναι εύκολο να αμφισβητήσουμε τον απολύτως λογικό, απολύτως καλοπροαίρετο, αλλά πάντως αναγωγικό ανθρωπισμό με τον οποίο η τεχνοκρατία περιβάλλει τον εαυτό της χωρίς να φανεί ότι μιλάμε μια νεκρή και ανυπόληπτη γλ...

"Θέλω να φωτίσω ένα παρελθόν το οποίο πολύ σπάνια αναγνωρίζεται, ένα παρελθόν στο οποίο η δύναμη των ατόμων και των άοπλων ανθρώπων είναι κολοσσιαία, στο οποίο η κλίμακα των αλλαγών στον κόσμο και στη συλλογική φαντασία κατά τις τελευταίες λίγες δεκαετίες είναι εκπληκτική, στο οποίο τα θαυμαστά πράγματα που έχουν συμβεί μπορούν να μας οπλίσουν ώστε να διεισδύσουμε με θάρρος στο σκοτεινό μέλλον". Αναλύοντας πρόσφατες ιστορικές εξελίξεις -από το Τείχος του Βερολίνου μέχρι τις αποφάσεις των Ανωτάτου Δικαστηρίου για το γάμο των ομοφυλόφιλων- και σύγχρονα κινήματα -από την πα...

Στα πρακτικά του εικοστού έβδομου Συμποσίου ειδικοί ερευνητές από ποικίλους επιστημονικούς χώρους και δημιουργοί, λογοτέχνες και μη, μελετούν επιστημονικά και αισθητικά, ιστορικά και συγχρονικά την αναγκαιότητα, τη σκοπιμότητα, τη λειτουργικότητα, τη λειτουργία, ή μη, της ποίησης σε αναφορά με την οντολογική, ανθρωπολογική και πολιτισμική της φύση. Οι δύο τελευταίες εισηγήσεις της Κυριακής αφιερώνονται στον Διονύσιο Σολωμό και τον Νίκος Εγγονόπουλο, επ' ευκαιρία της επετείου των 150 χρόνων από το θάνατο και των 100 χρόνων από τη γέννησή τους αντίστοιχα. Στον τόμο περιλαμ...

Πόσο βιαστικοί αποδειχθήκαμε στις εύκολες προφητείες μας! Εκεί που είχαμε προδικάσει τον θάνατο της παιδαγωγικής εγκυκλοπαίδειας, έκπληκτοι και αμήχανοι μαζί μπροστά στην επέλαση του Ίντερνετ, έρχεται το 2008 και η "Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια των Παιδιών" για να μας δείξει ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι ακριβώς όπως τα φανταστήκαμε πριν από 10 ή 15 χρόνια. Κι αφού δόθηκαν απαντήσεις στα πιο ζωτικά ερωτήματα (η έντυπη γνώση όχι μόνο δεν πέθανε αλλά αποδεικνύει διαρκώς ότι κατέχει τη δύναμη να επανεφεύρει τρόπους για να συντηρεί αμείωτη τη μοναδική συγκίνηση που προσφέρει η επα...