Γρηγόρης Γεράσιμος
Grigóris Gerásimos
Γεράσιμος Γρηγόρης (1907-1985). Ο Γεράσιμος Γρηγόρης γεννήθηκε στο Σπανοχώρι Σφακιωτών της Λευκάδας, γιος του Δημητρίου Γρηγόρη και μεγάλωσε σε αγροτικό περιβάλλον. Στην πόλη της Λευκάδας τέλειωσε το Γυμνάσιο και στη συνέχεια σπούδασε φιλολογία στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ παράλληλα πήρε μαθήματα ζωγραφικής και χαρακτικής. Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου υπηρέτησε στο αλβανικό μέτωπο και πήρε μέρος στην εθνική αντίσταση, ενταγμένος στο ΕΑΜ από το 1943 και ως το 1946. Παντρεύτηκε την Αικατερίνη Πολίτου με την οποία απέκτησε δυο γιους. Ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη δημοσιογραφία και υπήρξε μέλος της Ενώσεως Συντακτών Περιοδικού Τύπου, της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών (αντιπρόεδρος το 1979) και της Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών. Τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο πεζογραφίας (1959 για τη συλλογή διηγημάτων Η Πολιτεία ξέσκεπη) και το πρώτο κρατικό βραβείο διηγήματος (1964 για τη συλλογή διηγημάτων Πέρα από την όχθη), καθώς επίσης με βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για τη μελέτη του Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1977). Ασχολήθηκε επίσης με μεταφράσεις αρχαίου δράματος, με τη λαογραφία, τη σκιτσογραφία, τη φιλολογική μελέτη. Έργα του μεταφράστηκαν στα γερμανικά, τα ρουμανικά, τα σουηδικά, τα ουγγρικά, τα ρωσικά και τα βουλγαρικά. Πέθανε στην Αθήνα. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε στη διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων στην Αθήνα με δημοσιεύσεις ποιημάτων σε περιοδικά και το 1929 δημοσίευσε το διήγημα Το άλογό μου στο περιοδικό Ελληνικά Γράμματα. Το 1939 εξέδωσε τη συλλογή διηγημάτων Πορεία μέσα στη νύχτα. Το έργο του Γεράσιμου Γρηγόρη χρονικά μόνο μπορεί να τοποθετηθεί στην ελληνική λογοτεχνία του μεσοπολέμου. Ο Γρηγόρης βρέθηκε στον αντίποδα της ανανέωσης τόσο της ποίησης, όσο και της πεζογραφίας από τη λεγόμενη γενιά του τριάντα και συνέχισε την παράδοση των αρχών του εικοστού αιώνα, αλλά και της ελληνικής διηγηματογραφίας της γενιάς του 1880. Η πεζογραφία του κινείται στα πλαίσια του κοινωνικού ρεαλισμού συγγραφέων όπως οι Κώστας Παρορίτης, Κωνσταντίνος Θεοτόκης, Δημοσθένης Βουτυράς κ.α., χωρίς ωστόσο έμφαση στην κοινωνική καταγγελία και την κοινωνιολογική οπτική. Η γραφή του αναφέρεται συχνά σε προσωπικά βιώματα και καλύπτει τις θεματολογικές περιοχές της αστικής και αγροτικής ζωής (με έμφαση στην περιγραφή της φύσης ως αρχετυπικής δύναμης) και της ιστορικής περιόδου του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και της κατοχής. Επισημαίνονται επίσης οι απόπειρές του στο χώρο της υποβλητικής ατμόσφαιρας, του ονείρου και της επιστημονικής φαντασίας. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Γεράσιμου Γρηγόρη βλ. Δόξας Τάκης, «Γρηγόρης Δ.Γεράσιμος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 6. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Κοκκίνης Σπύρος, «Μνήμη Γεράσιμου Γρηγόρη», Περίπλους 28-29 (Ζάκυνθος), 1-6/1991, σ.13-14, Χατζηβασιλείου Βαγγέλης, «Γεράσιμος Γρηγόρης», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939) Γ΄, σ.196-214. Αθήνα, Σοκόλης, 1992 και χ.σ., «Γρηγόρης Γεράσιμος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 3. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Ανθολογία ελληνικού διηγήματος του 20ού αιώνα
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2009)
Μια ανθολογία ελληνικού διηγήματος του εικοστού αιώνα είναι, εκ των πραγμάτων, ένα εγχείρημα συνολικού χαρακτήρα. Οφείλει να αποτυπώνει μέσα από κατασταλαγμένες μορφές τόσο τις περιπέτειες της γραφής όσο και της γλώσσας αλλά και της χώρας που ανέδειξε τους επιλεγμένους διηγηματογράφους. Όσο απαραίτητοι είναι σε μια ανθολογία οι δημιουργοί-αγκωνάρια, οι δημιουργοί που σ’ αυτούς αναφερόμαστε αυθόρμητα, σχεδόν χωρίς σκέψη, άλλο τόσο ενδυναμώνουν την ανθολογία αυτή οι δημιουργοί ήσσονος σημασίας. Οι συγγραφείς δηλαδή που αποτυπώνουν «στιγμές» και «εικόνες» ταπεινές και φαινομεν...
Αριστοστέλης Βαλαωρίτης
Γρηγόρης Γεράσιμος
Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών (2008)
Η επανέκδοση του λευκώματος "Αριστοστέλης Βαλαωρίτης: Ο αρματολός της λύρας:1824-1879", αποτελεί έκφραση τιμής στην μνήμη του Γεράσιμου Γρηγόρη (1907-1985), συγγραφέα και δημιιουργού του έργου αυτού. Το λεύκωμα αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα εκδοτικά επιτεύγματα της Εταιρείας από την ίδρυσή της. Μαζί με το λεύκωμα (1971, 1981) για τον άλλο μεγάλο μας ποιητή, Άγγελο Σικελιανό, συνοψίζουν την πολιτιστική παράδοση του νησιού μας. Το λεύκωμα, το οποίο εκδόθηκε το 1975, προγραμματίστηκε επί προεδρίας Βασιλείου Ε. Φραγκούλη (1971-1974), που πρόλαβε να γράψει και τον πρόλογ...
Δημοσθένης Α. Κουνιάκης (1890-1976)
Συλλογικό έργο
Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών (2006)
Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Γιώργος Βότσης, "Τριάντα χρόνια χωρίς τον "Δάσκαλο Δημοσθένη Κουνιάκη"" - Απόστολος Λάζαρης, "Μνήμη Δημοσθένη Κουνιάκη" - Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης, "Δημοσθένης Κουνιάκης (1890-1976)" - Νίκος Κ. Κατηφόρης, "Δημοσθένης Κουνιάκης (Βιογραφικό σκαρίφημα)" - Γεράσιμος Γρηγόρης, "Στον καιρό του Γιάννη Ψυχάρη κάποιοι μαθητές και φοιτητές" - Δημοσθένης Α. Κουνιάκης (μτφρ.), "Θουκυδίδης: Επιτάφιος του Περικλή"
Φύλλα δάφνης
Γρηγόρης Γεράσιμος
Το Ροδακιό (1992)
Περιέχονται τα διηγήματα: ΓΕΝΙΚΑ - "Η γιαγιά, η στέρνα και το λαφοκέρατο" - "Η μάνα" - "Δέσπω Κούμα" - "Ο φίλος μου ο βρουκόλακας" - "Η Παναγιά στα τζάμια" ΠΑΙΔΙΚΑ - "Οι δύο φίλοι" - "Παρά λίγο κλέφτης" - "Ανάσταση με τη γιαγιά" - "Το σκιάχτρο" ΠΟΛΕΜΙΚΑ - "Το αντίσκηνο και το καντηλάκι" - "Για τον εφοδιασμό" - "Ώρες της ημέρας" - "Ανατομία του κανονιού" - "Ένα 24ωρο στο μέτωπο" ΟΝΕΙΡΙΚΑ - "Θέατρο καταδύσεως" - "Ρωξάνη" - "Βλάσφημον είδωλον"
Σικελιανός. Η συνάντηση των Δελφών
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1982)
Το Έθνος οφείλει να τιμά εκείνους που ερμηνεύουν με έργα αθάνατα την ψυχή του, και που γνωρίζουν να μεταστοιχειώνουν την Ιστορία του σε πνεύμα. Τέτοιο έργο επιτέλεσε στον εγκόσμιο βίο του ο κορυφαίος ποιητής του ελληνισμού Άγγελος Σικελιανός, συναιρώντας στο ποιητικό του έργο και στην πράξη του την τρισχιλιόχρονη ελληνική παράδοση σ' ένα άνθισμα λόγου ιεροφάντη και σε μια δραστηριότητα που έκαμνε ορατό από τον λαό το πνεύμα της Ελλάδας το αθάνατο. Το 1981 κηρύχθηκε από την πολιτεία ως "Έτος Αγγέλου Σικελιανού" και με πρωτοβουλία της τριμελούς Οργανωτικής Επιτροπής του...
Πέρα από την όχθη
Γρηγόρης Γεράσιμος
Ζαχαρόπουλος Σ. Ι. (1981)
Ο Γεράσιμος Γρηγόρης παρουσιάζει ως λογοτέχνης σπάνια συνέπεια· έμεινε αποκλειστικά διηγηματογράφος. Εξάλλου πρέπει να υπογραμμιστεί η ολιγογραφία του: από το 1939 (που τύπωσε την πρώτη του συλλογή "Πορεία μέσα στη νύχτα") ως τώρα έχει κυκλοφορήσει μόνο τέσσερες συλλογές. Το "Πέρα από την όχθη", το τρίτο κατά σειρά βιβλίο (1964), έχει τιμηθεί με το πρώτο κρατικό βραβείο διηγήματος (δεύτερο κρατικό βραβείο έχει πάρει ήδη ή δεύτερη συλλογή του. "Ή πολιτεία ξέσκεπη" το 1959). Τη συλλογή αποτελούν εννέα διηγήματα. Από αυτά τα περισσότερα αναφέρονται στην περίοδο της Κατοχής...
