Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Η φωτογραφία συνδέεται με τη μορφή της σχέσης που είχα διαρκώς με το αντικείμενό μου, που δεν ξέχασα ποτέ ότι ήταν άνθρωποι· τους ανθρώπους αυτούς κοίταζα με ένα βλέμμα που, αν δεν φοβόμουν μην ακουστεί γελοίο, θα το περιέγραφα ως στοργικό και, συχνά, συγκινημένο. [...] Ήμουν πολύ συγκινημένος, πολύ ευαίσθητος απέναντι στον πόνο όλων αυτών των ανθρώπων και συγχρόνως ένιωθα την αποστασιοποίηση του παρατηρητή, η οποία εκδηλωνόταν με το γεγονός ότι τραβούσα φωτογραφίες". Pierre Bourdieu Οι φωτογραφίες που τράβηξε ο Pierre Bourdieu κατά τη διάρκεια των εθνολογικών και...

"Η φωτογραφία συνδέεται με τη μορφή της σχέσης που είχα διαρκώς με το αντικείμενό μου, που δεν ξέχασα ποτέ ότι ήταν άνθρωποι· τους ανθρώπους αυτούς κοίταζα με ένα βλέμμα που, αν δεν φοβόμουν μην ακουστεί γελοίο, θα το περιέγραφα ως στοργικό και, συχνά, συγκινημένο. [...] Ήμουν πολύ συγκινημένος, πολύ ευαίσθητος απέναντι στον πόνο όλων αυτών των ανθρώπων και συγχρόνως ένιωθα την αποστασιοποίηση του παρατηρητή, η οποία εκδηλωνόταν με το γεγονός ότι τραβούσα φωτογραφίες". Pierre Bourdieu Οι φωτογραφίες που τράβηξε ο Pierre Bourdieu κατά τη διάρκεια των εθνολογικών και...

Αναλύοντας µια σειρά από µηχανισµούς και κοινούς τόπους της νεοφιλελεύθερης πολιτικής, οι οποίοι έχουν ως χαρακτηριστικό το ότι αποκρύπτουν πως οι "οικονοµικές" πραγµατικότητες είναι κατ’ ουσία κοινωνικά διακυβεύµατα, ο Pierre Bourdieu καταδεικνύει µε ποιον τρόπο η κυριαρχία των σχηµάτων της νεοφιλελεύθερης σκέψης, εξαγνισµένη στην κολυµβήθρα του "πολιτισµικού οικουµενισµού" και του «οικονοµιστικού καπιταλισµού», κατέληξε να αναδιαµορφώσει τις κοινωνικές σχέσεις και τις πολιτισµικές πρακτικές των περισσότερων κοινωνιών στη βάση του υποδείγµατος της απόσυρσης του Κράτους, τη...

ΡΟΖΕ ΣΑΡΤΙΕ: Μου φαίνεται ότι το σχέδιό σου είναι να δώσεις εργαλεία που θα επιτρέπουν την αποδιάρθρωση των µηχανισµών κυριαρχίας, οι οποίοι λειτουργούν σαν διαχωρισµοί φυσικοί, κανονικοί, προγονικοί, πράγµα που, πιστεύω, είναι µάλλον αντίθετο στη στερεότυπη εικόνα που έχει δηµιουργηθεί για το έργο σου, το οποίο αντιµετωπίζεται σαν να αποκαλύπτει περιορισµούς που συντρίβουν τα άτοµα χωρίς να τους παραχωρούν καµία θέση. ΠΙΕΡ ΜΠΟΥΡΝΤΙΕ: Αν ήθελα να απαντήσω µε µια φράση σ’ αυτό που είπες, θα έλεγα: γεννιόµαστε προκαθορισµένοι και έχουµε µια µικρή ευκαιρία να καταλήξουµε ελ...

Στους "Πασκαλιανούς διαλογισµούς", ο Πιερ Μπουρντιέ, τοποθετούµενος υπό την αιγίδα του Μπλαιζ Πασκάλ, επιχειρεί µια συστηµατική κριτική της σχολαστικής σκέψης, καθιστώντας ρητές τις προπαραδοχές που απορρέουν από την κατάσταση της σχολής, του ελεύθερου χρόνου, του απελευθερωµένου από τις απαιτήσεις του κόσµου και της καθηµερινής ύπαρξης. Καταδεικνύει πώς αυτή η αποστασιοποιηµένη θέαση του κόσµου, ίδιον της σχολαστικής σκέψης, γίνεται συχνά πηγή λαθών, συστηµατικών, επιστηµολογικών, ηθικών ή αισθητικών, µε σοβαρές συνέπειες στον τρόπο µε τον οποίο κατανοούµε τον κοινωνικό κα...

Λαός - μια λέξη που υποδηλώνει την εξαφάνιση του υπαρκτού κράτους; Λαϊκός - ένα επίθετο μέσω του οποίου οι κυριαρχούμενοι αποδέχονται τις πιο δυσμενείς συνθήκες για την ίδια τους τη γλώσσα; "Εμείς, ο Λαός" - μια επιτελεστική εκφορά με την οποία συγκροτούνται ως λαός τα σώματα που συνενώνονται στον δρόμο; Όχι ένας λαός, αλλά λαοί που συνυπάρχουν; Συσχετισμός δύναμης, μια ιστορία συσχετισμού δυνάμεων; Και ο λαϊκισμός, ένα σχήμα που κατασκευάζεται με τη μείξη μιας ικανότητας -της γυμνής δύναμης του μεγάλου αριθμού- και μιας ανικανότητας - της αδαημοσύνης που αποδίδεται στον...

Το σχολείο δημιουργεί αυταπάτες που τα αποτελέσματά τους δεν είναι διόλου απατηλά: στην ψευδαίσθηση της σχολικής ανεξαρτησίας και ουδετερότητας θεμελιώνεται η κυριότερη συμβολή του στην αναπαραγωγή της καθεστηκυίας τάξης. Γι' αυτό και η προσπάθεια να έρθουν στο φως οι νόμοι σύμφωνα με τους οποίους το σχολείο αναπαράγει δομικά την κατανομή του πολιτισμικού κεφαλαίου, την κοινωνική κληρονομικότητα των προνομίων και των "αναπηριών", δεν σταματάει στην κατανόηση των αντιφάσεων που διατρέχουν σήμερα τα εκπαιδευτικά συστήματα. Προχωρά επίσης σε μια θεωρία της πρακτικής, η οποία ξ...

Ο Pierre Bourdieu έχει αναδειχθεί σε μια από τις κεντρικές και πιο ανανεωτικές μορφές της σύγχρονης κοινωνιολογικής έρευνας και θεωρίας. Στο βιβλίο, που αποτελεί ταυτόχρονα εγχειρίδιο και πρωτότυπη συμβολή στην επιστημολογία των κοινωνικών επιστημών, οι Bourdieu, Chamboredon και Passeron εστιάζουν σε ένα βασικό πρόβλημα της κοινωνιολογικής έρευνας: στην αναγκαιότητα επιστημολογικής ρήξης με τα προκατασκευασμένα αντικείμενα που η κοινωνική πρακτική παρέχει στον ερευνητή. Η ανάλυσή τους είναι προσιτή όχι μόνο στους πανεπιστημιακούς και στους επιστημολόγους, αλλά και σε φοιτητ...

Το "Σχεδίασμα για μια αυτοανάλυση" αναπτύσσεται από τη φράση "αυτό δεν είναι μια αυτοβιογραφία". Πιστός στην αρχή του αναστοχασμού, που οδηγούσε σε όλη τη διάρκεια της ζωής του την επιστημονική του έρευνα, ο Μπουρντιέ καθιστά εδώ εν είδει έσχατης πρόκλησης, τον εαυτό τους αντικείμενο της ερευνητικής του μεθόδου και εστιάζει τόσο στις κρίσιμες στιγμές της δικής του επιστημονικής διαδρομής όσο και στο πεδίο μέσα στο οποίο αυτή η διαδρομή διαμορφώθηκε. Το "Σχεδίασμα", που αποτελεί αναπτυγμένη και επανεπεξεργασμένη εκδοχή του τελευταίου κεφαλαίου του "Επιστήμη της επιστήμης και...

Στην "Ανδρική κυριαρχία", ο Πιερ Μπουρντιέ χρησιμοποιεί ως εργαλείο την εθνογραφική ανάλυση για να φέρει στο φως τις δομές της ανδρικής κυριαρχίας, η οποία ακριβώς επειδή είναι τόσο βαθιά ριζωμένη στο υποσυνείδητό μας και τόσο σύμφωνη με τις προσδοκίες μας, περνά εντέλει απαρατήρητη και δεν τίθεται ποτέ υπό αμφισβήτηση. Μέσα από τη μελέτη της κοινωνίας των Καβύλων, ο σημαντικός Γάλλος κοινωνιολόγος εξερευνά τις συμβολικές δομές του μεσογειακού ανδροκεντρικού ασυνείδητου και τον τρόπο με τον οποίο αυτό επιβιώνει τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες σήμερα. Η ανδρική κυ...

Μου φάνηκε εξαιρετικά αναγκαίο να υποβάλλω την επιστήμη σε μια ιστορική και κοινωνιολογική ανάλυση, η οποία κατά κανένα τρόπο δεν επιδιώκει να σχετικοποιήσει την επιστημονική γνώση, συνδέοντας και ανάγοντάς την στους ιστορικούς της όρους, στις τοποθετημένες δηλαδή στο χώρο και στο χρόνο συγκυρίες της, αλλά αντίθετα να επιτρέψει σε όσους κάνουν επιστήμη να κατανοήσουν καλύτερα τους κοινωνικούς μηχανισμούς που κατευθύνουν την επιστημονική πρακτική και να γίνουν "κύριοι και κάτοχοι" όχι μόνο της "φύσης", σύμφωνα με την παλιά καρτεσιανή φιλοδοξία, αλλά -πράγμα καθόλου ευκολότερ...

Η συνήθης αντιδιαστολή "πολιτισμένων" και "πρωτόγονων" βασίζεται στην παραγνώριση της απόστασης που εγκαθιδρύουν οι κοινωνικές επιστήμες ανάμεσα στον παρατηρητή και το παρατηρούμενο. Η ανθρωπολογία μπορεί να ολοκληρωθεί ως επιστήμη μόνο αν εκλάβει επίσης ως αντικείμενό της τις δραστηριότητες και τα εργαλεία της επιστημονικής πρακτικής: πιο συγκεκριμένα , τη σχέση του ερευνητή προς το αντικείμενό του, μια ιδιαίτερη έκφανση των σχέσεων μεταξύ γνώσης και πράξης, ερμηνείας και χρήσης, συμβολικού και πρακτικού ελέγχου. Ο Πιερ Μπουρντιέ δείχνει εδώ ποιες δυνάμεις κρύβονται στο δ...

Ποια είναι η ιδιαίτερη συμβολή του 20ου αιώνα στη θεώρηση της έννοιας της τέχνης; Σ' αυτό το ερώτημα αποπειράται να απαντήσει η προκείμενη ανθολογία, παραθέτοντας ένα ευρύ φάσμα προσεγγίσεων από πέντε διαφορετικές θεωρητικές, λογοτεχνικές και φιλοσοφικές παραδόσεις, την αγγλική, την αμερικανική, την αυστριακή, τη γαλλική και τη γερμανική. Κείμενα δύο σημαντικών θεωρητικών της τέχνης των αρχών του 20ου αιώνα, του Αλόις Ριγκλ και του Άμπυ Βάρμπουργκ, δημοσιεύονται για πρώτη φορά στα ελληνικά, θέτοντας το ζήτημα της σχέσης της τέχνης με τα ιδεολογικά και τα κοινωνικά της συ...

Στο δεύτερο μισό περίπου του 19ου αιώνα συγκροτείται στη Γαλλία ένα λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό σύμπαν το οποίο διεκδικεί την αυτονομία του από τις όποιες κρατικές γραφειοκρατίες, καθώς και τις αντίστοιχες ακαδημίες τους και τους κανόνες του καλού γούστου που αυτές επιβάλλουν. Δημιουργοί όπως ο Φλομπέρ, ο Μποντλαίρ και ο Μανέ επιτελούν μια συμβολική επανάσταση που θα αλλάξει οριστικά τη μορφή του λογοτεχνικού και του καλλιτεχνικού σύμπαντος. Εστιάζοντας στην "Αισθηματική αγωγή" του Φλομπέρ, ο Pierre Bourdieu περιγράφει τη γένεση και τη δομή του λογοτεχνικού πεδίου στις δι...

Όταν αναρωτιόμαστε ποιες είναι οι κοινωνικές χρήσεις της επιστήμης, σπάνια εξετάζουμε τη χρήση που θα μπορούσαν να κάνουν οι ίδιοι οι ερευνητές για να αναπτύξουν μια κοινωνιολογία της επιστημονικής παραγωγής. Δεν θα μπορούσαν άραγε να κάνουν μία "κλινική" χρήση που θα επέτρεπε στην έρευνα να εκπληρώσει πιο αποτελεσματικά τις αποστολές που της εμπιστεύεται η κοινωνία; Τα "επιστημονικά πεδία" είναι, σύμφωνα με τον Pierre Bourdieu, ο τόπος της αναγκαίας αντιπαράθεσης μεταξύ δύο μορφών εξουσίας που αντιστοιχούν σε δύο είδη "επιστημονικού κεφαλαίου": ενός κεφαλαίου, που μπορεί...

Τι ζητάει σήμερα η κοινωνία μας από την εκπαίδευση; Πόσο δημοκρατικό είναι το σχολείο; Τι σημαίνουν οι αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση; Υπάρχει ενιαία ευρωπαϊκή προοπτική για το πανεπιστήμιο; Κρίσιμα κοινωνικά και πολιτικά ερωτήματα στα οποία απαντά ένας μεγάλος και στρατευμένος σύγχρονος στοχαστής. Ο τόμος περιλαμβάνει τις βασικές παρεμβάσεις του Πιερ Μπουρντιέ αναφορικά με το εκπαιδευτικό σύστημα. Προσφέρεται, λοιπόν, στο ελληνικό κοινό ένα χρήσιμο υλικό το οποίο συμβάλλει πρακτικά στη γονιμοποίηση μιας επιστημονικά θεμελιωμένης συζήτησης σχετικά με τα θέμτα της εκπα...

Στο παρόν αφιέρωμα συγκεντρώθηκαν κείμενα που με την παράθεση δεδομένων και προσωπικών μαρτυριών-βιωμάτων (ιστοριών ζωής) συνθέτουν, όπως οι ψηφίδες ενός μωσαϊκού, έστω και ατελώς την εικόνα των νέων τάσεων, των "νησίδων εκσυγχρονισμού" που άρχισαν να διαμορφώνονται στην κοινωνικο-επιστημονική ελληνική πραγματικότητα από τα μέσα της δεκαετίας του ΄50 και ιδίως από το 1960 μέχρι το 1967. Σ' αυτήν ακριβώς την περίοδο πρωτοπορίας ορισμένων κοινωνικών επιστημών στην Ελλάδα άρχισε να συσσωρεύεται το πολιτισμικό κεφάλαιο του Κέντρου Κοινωνικών Επιστημών Αθηνών, που αποτελεί βασικ...

"Η διάκριση", ένα από τα πιο σημαντικά βιβλία του Pierre Bourdieu και της ιστορίας της κοινωνιολογίας, παρουσιάζει τη γενετική ανθρωπολογία της εξουσίας με έμφαση στη συμβολική διάσταση, που χαρακτηρίζει το έργο του συνολικά. Με αφορμή την ανάλυση του γούστου, θεμελιώδους έκφρασης της κοινωνικής αναγκαιότητας, ως εργαλείου και διακυβεύματος των ταξινομητικών αγώνων μέσω των οποίων οι κοινωνικές ομάδες, προσπαθώντας να διατηρήσουν ή να βελτιώσουν τη θέση τους, επιχειρούν να επιβάλουν το βιοτικό τους ύφος ως το μόνο νόμιμο, ο Pierre Bourdieu επαναφέρει τον homo aestheticus στ...

Η συστηματική ανάλυση της νέας παγκόσμιας οικονομικής τάξης, των μηχανισμών που τη διέπουν και των πολιτικών που την κατευθύνουν, μας καλεί σε ένα ριζικά νέο τρόπο θεώρησης της πολιτικής δράσης. Μόνο το ευρωπαϊκό κοινωνικό κίνημα, η δημιουργία του οποίου προβάλλει ως ζωτικό αίτημα, θα μπορέσει πράγματι να αντιταχθεί αποτελεσματικά στις οικονομικές δυνάμεις που κυριαρχούν σήμερα στον κόσμο.