Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Λαός - μια λέξη που υποδηλώνει την εξαφάνιση του υπαρκτού κράτους; Λαϊκός - ένα επίθετο μέσω του οποίου οι κυριαρχούμενοι αποδέχονται τις πιο δυσμενείς συνθήκες για την ίδια τους τη γλώσσα; "Εμείς, ο Λαός" - μια επιτελεστική εκφορά με την οποία συγκροτούνται ως λαός τα σώματα που συνενώνονται στον δρόμο; Όχι ένας λαός, αλλά λαοί που συνυπάρχουν; Συσχετισμός δύναμης, μια ιστορία συσχετισμού δυνάμεων; Και ο λαϊκισμός, ένα σχήμα που κατασκευάζεται με τη μείξη μιας ικανότητας -της γυμνής δύναμης του μεγάλου αριθμού- και μιας ανικανότητας - της αδαημοσύνης που αποδίδεται στον...

Το "Σχεδίασμα για μια αυτοανάλυση" αναπτύσσεται από τη φράση "αυτό δεν είναι μια αυτοβιογραφία". Πιστός στην αρχή του αναστοχασμού, που οδηγούσε σε όλη τη διάρκεια της ζωής του την επιστημονική του έρευνα, ο Μπουρντιέ καθιστά εδώ εν είδει έσχατης πρόκλησης, τον εαυτό τους αντικείμενο της ερευνητικής του μεθόδου και εστιάζει τόσο στις κρίσιμες στιγμές της δικής του επιστημονικής διαδρομής όσο και στο πεδίο μέσα στο οποίο αυτή η διαδρομή διαμορφώθηκε. Το "Σχεδίασμα", που αποτελεί αναπτυγμένη και επανεπεξεργασμένη εκδοχή του τελευταίου κεφαλαίου του "Επιστήμη της επιστήμης και...

Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει την ανθρωπολογική θεωρία που ο Pierre Bourdieu θεώρησε αναγκαίο να συγκροτήσει προκειμένου να θεμελιώσει την επιστημονική του έρευνα. Είτε αντιστρέφει, έτσι ώστε να λύσει ή να διαλύσει τελείως τα ερωτήματα που έθεσαν στον εαυτό τους οι "δομιστές" φιλόσοφοι, όπως είναι λόγου χάριν το πρόβλημα του "υποκειμένου" της πράξης, είτε θέτει σε δοκιμασία τις αναλύσεις των Strawson, Austin, Wittgenstein, Kripke -ή φιλοσόφων, κλασικών, που εσκεμμένα στρατολόγησαν για ιδιοτελή χρήση- ο κοινωνιολόγος Pierre Bourdieu, παρόλο που αρνείται ότι "παριστάνει τον φιλό...

Στους "Πασκαλιανούς διαλογισµούς", ο Πιερ Μπουρντιέ, τοποθετούµενος υπό την αιγίδα του Μπλαιζ Πασκάλ, επιχειρεί µια συστηµατική κριτική της σχολαστικής σκέψης, καθιστώντας ρητές τις προπαραδοχές που απορρέουν από την κατάσταση της σχολής, του ελεύθερου χρόνου, του απελευθερωµένου από τις απαιτήσεις του κόσµου και της καθηµερινής ύπαρξης. Καταδεικνύει πώς αυτή η αποστασιοποιηµένη θέαση του κόσµου, ίδιον της σχολαστικής σκέψης, γίνεται συχνά πηγή λαθών, συστηµατικών, επιστηµολογικών, ηθικών ή αισθητικών, µε σοβαρές συνέπειες στον τρόπο µε τον οποίο κατανοούµε τον κοινωνικό κα...

Στο δεύτερο μισό περίπου του 19ου αιώνα συγκροτείται στη Γαλλία ένα λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό σύμπαν το οποίο διεκδικεί την αυτονομία του από τις όποιες κρατικές γραφειοκρατίες, καθώς και τις αντίστοιχες ακαδημίες τους και τους κανόνες του καλού γούστου που αυτές επιβάλλουν. Δημιουργοί όπως ο Φλομπέρ, ο Μποντλαίρ και ο Μανέ επιτελούν μια συμβολική επανάσταση που θα αλλάξει οριστικά τη μορφή του λογοτεχνικού και του καλλιτεχνικού σύμπαντος. Εστιάζοντας στην "Αισθηματική αγωγή" του Φλομπέρ, ο Pierre Bourdieu περιγράφει τη γένεση και τη δομή του λογοτεχνικού πεδίου στις δι...

ΡΟΖΕ ΣΑΡΤΙΕ: Μου φαίνεται ότι το σχέδιό σου είναι να δώσεις εργαλεία που θα επιτρέπουν την αποδιάρθρωση των µηχανισµών κυριαρχίας, οι οποίοι λειτουργούν σαν διαχωρισµοί φυσικοί, κανονικοί, προγονικοί, πράγµα που, πιστεύω, είναι µάλλον αντίθετο στη στερεότυπη εικόνα που έχει δηµιουργηθεί για το έργο σου, το οποίο αντιµετωπίζεται σαν να αποκαλύπτει περιορισµούς που συντρίβουν τα άτοµα χωρίς να τους παραχωρούν καµία θέση. ΠΙΕΡ ΜΠΟΥΡΝΤΙΕ: Αν ήθελα να απαντήσω µε µια φράση σ’ αυτό που είπες, θα έλεγα: γεννιόµαστε προκαθορισµένοι και έχουµε µια µικρή ευκαιρία να καταλήξουµε ελ...

Η έννοια του πεδίου είναι ένας από τους όρους της κατασκευασμένης σχέσης των δύο τρόπων ύπαρξης του κοινωνικού, δηλαδή της έξεως και του πεδίου, ή αν, θέλουμε, της "ιστορίας που έγινε σώμα και της ιστορίας που έγινε πράγμα". Η σχέση αυτή, υποκαθιστώντας την αφελή σχέση ανθρώπου και κοινωνίας, είναι στην αρχή της θεωρίας της υποκειμενικότητας που προτείνει ο Pierre Bourdieu, η οποία βοήθησε αποφασιστικά την κοινωνική επιστήμη να υπερβεί τις διάφορες αντιθέσεις που διαιρούν πραγματικά το κοινωνιολογικό πεδίο, όπως η αντίθεση μεταξύ μακρο-κοινωνιολογίας ή μεταξύ δομισμού και ο...

Στο παρόν αφιέρωμα συγκεντρώθηκαν κείμενα που με την παράθεση δεδομένων και προσωπικών μαρτυριών-βιωμάτων (ιστοριών ζωής) συνθέτουν, όπως οι ψηφίδες ενός μωσαϊκού, έστω και ατελώς την εικόνα των νέων τάσεων, των "νησίδων εκσυγχρονισμού" που άρχισαν να διαμορφώνονται στην κοινωνικο-επιστημονική ελληνική πραγματικότητα από τα μέσα της δεκαετίας του ΄50 και ιδίως από το 1960 μέχρι το 1967. Σ' αυτήν ακριβώς την περίοδο πρωτοπορίας ορισμένων κοινωνικών επιστημών στην Ελλάδα άρχισε να συσσωρεύεται το πολιτισμικό κεφάλαιο του Κέντρου Κοινωνικών Επιστημών Αθηνών, που αποτελεί βασικ...

Ο Pierre Bourdieu έχει αναδειχθεί σε μια από τις κεντρικές και πιο ανανεωτικές μορφές της σύγχρονης κοινωνιολογικής έρευνας και θεωρίας. Στο βιβλίο, που αποτελεί ταυτόχρονα εγχειρίδιο και πρωτότυπη συμβολή στην επιστημολογία των κοινωνικών επιστημών, οι Bourdieu, Chamboredon και Passeron εστιάζουν σε ένα βασικό πρόβλημα της κοινωνιολογικής έρευνας: στην αναγκαιότητα επιστημολογικής ρήξης με τα προκατασκευασμένα αντικείμενα που η κοινωνική πρακτική παρέχει στον ερευνητή. Η ανάλυσή τους είναι προσιτή όχι μόνο στους πανεπιστημιακούς και στους επιστημολόγους, αλλά και σε φοιτητ...

"Η διάκριση", ένα από τα πιο σημαντικά βιβλία του Pierre Bourdieu και της ιστορίας της κοινωνιολογίας, παρουσιάζει τη γενετική ανθρωπολογία της εξουσίας με έμφαση στη συμβολική διάσταση, που χαρακτηρίζει το έργο του συνολικά. Με αφορμή την ανάλυση του γούστου, θεμελιώδους έκφρασης της κοινωνικής αναγκαιότητας, ως εργαλείου και διακυβεύματος των ταξινομητικών αγώνων μέσω των οποίων οι κοινωνικές ομάδες, προσπαθώντας να διατηρήσουν ή να βελτιώσουν τη θέση τους, επιχειρούν να επιβάλουν το βιοτικό τους ύφος ως το μόνο νόμιμο, ο Pierre Bourdieu επαναφέρει τον homo aestheticus στ...

Στην "Ανδρική κυριαρχία", ο Πιερ Μπουρντιέ χρησιμοποιεί ως εργαλείο την εθνογραφική ανάλυση για να φέρει στο φως τις δομές της ανδρικής κυριαρχίας, η οποία ακριβώς επειδή είναι τόσο βαθιά ριζωμένη στο υποσυνείδητό μας και τόσο σύμφωνη με τις προσδοκίες μας, περνά εντέλει απαρατήρητη και δεν τίθεται ποτέ υπό αμφισβήτηση. Μέσα από τη μελέτη της κοινωνίας των Καβύλων, ο σημαντικός Γάλλος κοινωνιολόγος εξερευνά τις συμβολικές δομές του μεσογειακού ανδροκεντρικού ασυνείδητου και τον τρόπο με τον οποίο αυτό επιβιώνει τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες σήμερα. Η ανδρική κυ...

Το σχολείο δημιουργεί αυταπάτες που τα αποτελέσματά τους δεν είναι διόλου απατηλά: στην ψευδαίσθηση της σχολικής ανεξαρτησίας και ουδετερότητας θεμελιώνεται η κυριότερη συμβολή του στην αναπαραγωγή της καθεστηκυίας τάξης. Γι' αυτό και η προσπάθεια να έρθουν στο φως οι νόμοι σύμφωνα με τους οποίους το σχολείο αναπαράγει δομικά την κατανομή του πολιτισμικού κεφαλαίου, την κοινωνική κληρονομικότητα των προνομίων και των "αναπηριών", δεν σταματάει στην κατανόηση των αντιφάσεων που διατρέχουν σήμερα τα εκπαιδευτικά συστήματα. Προχωρά επίσης σε μια θεωρία της πρακτικής, η οποία ξ...

Η συνήθης αντιδιαστολή "πολιτισμένων" και "πρωτόγονων" βασίζεται στην παραγνώριση της απόστασης που εγκαθιδρύουν οι κοινωνικές επιστήμες ανάμεσα στον παρατηρητή και το παρατηρούμενο. Η ανθρωπολογία μπορεί να ολοκληρωθεί ως επιστήμη μόνο αν εκλάβει επίσης ως αντικείμενό της τις δραστηριότητες και τα εργαλεία της επιστημονικής πρακτικής: πιο συγκεκριμένα , τη σχέση του ερευνητή προς το αντικείμενό του, μια ιδιαίτερη έκφανση των σχέσεων μεταξύ γνώσης και πράξης, ερμηνείας και χρήσης, συμβολικού και πρακτικού ελέγχου. Ο Πιερ Μπουρντιέ δείχνει εδώ ποιες δυνάμεις κρύβονται στο δ...

Μου φάνηκε εξαιρετικά αναγκαίο να υποβάλλω την επιστήμη σε μια ιστορική και κοινωνιολογική ανάλυση, η οποία κατά κανένα τρόπο δεν επιδιώκει να σχετικοποιήσει την επιστημονική γνώση, συνδέοντας και ανάγοντάς την στους ιστορικούς της όρους, στις τοποθετημένες δηλαδή στο χώρο και στο χρόνο συγκυρίες της, αλλά αντίθετα να επιτρέψει σε όσους κάνουν επιστήμη να κατανοήσουν καλύτερα τους κοινωνικούς μηχανισμούς που κατευθύνουν την επιστημονική πρακτική και να γίνουν "κύριοι και κάτοχοι" όχι μόνο της "φύσης", σύμφωνα με την παλιά καρτεσιανή φιλοδοξία, αλλά -πράγμα καθόλου ευκολότερ...