Bourdieu Pierre 1930-2002
Bourdieu Pierre
Pierre Bourdieu (1930-2002): Σπούδασε φιλοσοφία στην Ecole Normale Superieure στο Παρίσι. Το 1964 γίνεται Διευθυντής Ερευνών στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales, όπου το 1968 ιδρύει το Centre de Sociologie Europeenne. Την ίδια χρονιά γίνεται διευθυντής της σειράς Le Sens Commun των εκδόσεων Minuit, ενώ το 1975 ιδρύει και διευθύνει το περιοδικό Actes de la recherche en sciences sociales. Από το 1981 κατείχε την έδρα της Kοινωνιολογίας στο College de France. Το 1989 ιδρύει και διευθύνει την ευρωπαϊκή επιθεώρηση βιβλίου "Liber", το 1997 τη σειρά "Liber" στις εκδόσεις Seuil και το 1996 τον εκδοτικό οίκο Raisons d’Agir. Τα σαράντα και πλέον χρόνια διεθνούς επιστημονικής παρουσίας παρήγαγαν ένα τεράστιο επιστημονικό έργο εμπειρικής και θεωρητικής έρευνας το οποίο, μεταφραζόμενο στις περισσότερες χώρες του κόσμου, ενέπνευσε ένα σημαντικό αριθμό ερευνών σε όλους τους επιστημονικούς κλάδους. Ο πιο πολυμεταφρασμένος επιστήμονας του τέλους του εικοστού αιώνα, στοχαστής με παγκόσμια αναγνώριση και έργο που σημαδεύει τη συζήτηση των ιδεών στον αιώνα μας, ο Bourdieu είναι ταυτόχρονα και ο μαχητικός διανοούμενος που στρατεύεται στις πιο σημαντικές υποθέσεις του καιρού μας. Τα βιβλία του, όπως -μεταξύ πολλών άλλων- "Les heritiers" (Minuit 1964), "L’ amour de l’art" (Minuit 1966), "Le metier de sociologue" (Mouton-Bordas 1968), "La reproduction" (σε συνεργασία με τον J.-C. Passeron, Minuit 1970), "La distinction" (Minuit 1979), "Le sens pratique" (Minuit 1980), "Ce que parler veut dire" (Fayard 1982), "Homo academicus" (Minuit 1984), "L’ontologie politique de Martin Heidegger" (Minuit 1988), "La noblesse d’Etat" (Minuit 1989), "Les regles de l’art" (Seuil 1992), "La misere du monde" (Seuil 1993), "Raisons pratiques" (Seuil 1994), "Meditations pascaliennes" (Seuil 1997), "La domination masculine" (Seuil 1998), "Les structures sociales de l’economie" (Seuil 2000), αποτελούν θεμελιώδη έργα και σημεία αναφοράς στην ιστορία της κοινωνιολογικής σκέψης. Στα ελληνικά έχουν εκδοθεί τα παρακάτω έργα του: "Μικρόκοσμοι: τρεις μελέτες πεδίου" (Δελφίνι 1992), "Οι κληρονόμοι: οι φοιτητές και η κουλτούρα τους" (σε συνεργασία με τον J.-C. Passeron, Καρδαμίτσα 1993), "Κείμενα κοινωνιολογίας" (1η έκδ. Δελφίνι 1994, 2η έκδ. Στάχυ 1999), "Η ανδρική κυριαρχία" (1η έκδ. Δελφίνι 1996, 2η έκδ. Στάχυ 1999, 3η έκδ., σε νέα μτφρ., Πατάκη 2007), "Για την τηλεόραση" (Πατάκη 1998), "Αντεπίθεση πυρών I" (Πατάκη 1998), "Για ένα Πανεπιστήμιο σε κατάσταση κινδύνου" (σε συνεργασία με τους C. Charle, B. Lacroix κ.ά., Πατάκη 1999), "Γλώσσα και συμβολική εξουσία" (Καρδαμίτσα 1999), "Νόστιμον ήμαρ" (Καρδαμίτσα 1999), "Πρακτικοί λόγοι" (Πλέθρον 2000), "Για ένα ευρωπαϊκό κοινωνικό κίνημα. Αντεπίθεση πυρών ΙΙ" (Πατάκη 2001), "Μάθημα πάνω στο μάθημα: κοινωνιολογία και αυτο-κοινωνιοανάλυση" (Καρδαμίτσα 2001), "Η διάκριση" (Πατάκη 2002), "Για την εκπαίδευση του μέλλοντος" (Νήσος 2004, "Για την επιστήμη και τις κοινωνικές χρήσεις της" (Πολύτροπον 2005), "Οι κανόνες της τέχνης" (Πατάκη 2006), "Η αίσθηση της πρακτικής" (Αλεξάνδρεια 2006), "Επιστήμη της επιστήμης και αναστοχασμός" (Πατάκη 2007), "Σχεδίασμα για μια αυτοανάλυση" (Πατάκη 2007).
Μικρόκοσμοι
Bourdieu Pierre 1930-2002
Δελφίνι (1992)
Η έννοια του πεδίου είναι ένας από τους όρους της κατασκευασμένης σχέσης των δύο τρόπων ύπαρξης του κοινωνικού, δηλαδή της έξεως και του πεδίου, ή αν, θέλουμε, της "ιστορίας που έγινε σώμα και της ιστορίας που έγινε πράγμα". Η σχέση αυτή, υποκαθιστώντας την αφελή σχέση ανθρώπου και κοινωνίας, είναι στην αρχή της θεωρίας της υποκειμενικότητας που προτείνει ο Pierre Bourdieu, η οποία βοήθησε αποφασιστικά την κοινωνική επιστήμη να υπερβεί τις διάφορες αντιθέσεις που διαιρούν πραγματικά το κοινωνιολογικό πεδίο, όπως η αντίθεση μεταξύ μακρο-κοινωνιολογίας ή μεταξύ δομισμού και ο...
Αντεπίθεση πυρών
Bourdieu Pierre 1930-2002
Εκδόσεις Πατάκη (1998)
Αποφάσισα να συγκεντρώσω προς έκδοση τα, κατά μεγάλο μέρος αδημοσίευτα μέχρι τώρα, κείμενα που ακολουθούν, επειδή έχω την αίσθηση ότι οι κίνδυνοι ενάντια στους οποίους εξαπολύθηκε η αντεπίθεση πυρών, την επενέργεια της οποίας η έκδοση αυτή θα ήθελε να παρατείνει, δεν είναι ούτε μεμονωμένοι ούτε περιστασιακοί, καθώς και ότι οι συγκεκριμένοι λόγοι, ακόμη και αν εκτίθενται περισσότερο, σε σύγκριση με τα μεθοδικώς ελεγχόμενα και επεξεργασμένα γραπτά, στο ενδεχόμενο ασυμφωνιών, λόγω της ποικιλότητας των εκάστοτε συγκυριών, θα μπορέσουν ωστόσο να παράσχουν χρήσιμα όπλα σε όλους ό...
Γλώσσα και συμβολική εξουσία
Bourdieu Pierre 1930-2002
Καρδαμίτσα (1999)
Στον παρόντα τόμο συγκεντρώνονται εξαιρετικά πρωτότυπα κείμενα του Πιερ Μπουρντιέ για τη γλώσσα και τις σχέσεις μεταξύ γλώσσας, εξουσίας και πολιτικής. Οι παραδοσιακές προσεγγίσεις για τη γλώσσα, όπου συμπεριλαμβάνονται οι γλωσσολογικές θεωρίες του Σωσύρ και του Τσόμσκυ καθώς και η θεωρία των ομιλιακών ενεργημάτων που εκπονήθηκε από τον Ώστιν και άλλους, δέχονται τη ρωμαλέα κριτική του Μπουρντιέ. Η γλώσσα, μέσο επικοινωνίας, θα πρέπει επίσης να εξετάζεται και ως μέσο συμβολικής εξουσίας - όπου η "συμβολική εξουσία" νοείται από τον Μπουρντιέ όχι τόσο ως ένας ειδικός τύπους ε...
Επείγουσες διαγνώσεις και θεραπείες για ένα πανεπιστήμιο σε κατάσταση κινδύνου
Bourdieu Pierre 1930-2002
Εκδόσεις Πατάκη (1999)
Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει, με ακρίβεια και συχνά με οξύτητα, μια κλινική διάγνωση των βασικότερων νοσημάτων που ταλανίζουν σήμερα τα πανεπιστήμια: απουσία ενεργούς συμμετοχής της πανεπιστημιακής κοινότητας στη ζωή των πανεπιστημίων· ανεπαρκής διαχείριση (στο κέντρο και κυρίως στην περιφέρεια)· αποθάρρυνση του εκπαιδευτικού σώματος, που διασπάται ολοένα και περισσότερο· σχολικός και κοινωνικός δυϊσμός, ο οποίος, από κοινού με την αυξανόμενη ετερογένεια των φοιτητών, φέρει την ευθύνη για τις αποτυχίες στα πρώτα έτη σπουδών· δυσάρμοστη παιδαγωγική· γεωγραφικός κατακερματισμός...
Πρακτικοί λόγοι
Bourdieu Pierre 1930-2002
Πλέθρον (2000)
Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει την ανθρωπολογική θεωρία που ο Pierre Bourdieu θεώρησε αναγκαίο να συγκροτήσει προκειμένου να θεμελιώσει την επιστημονική του έρευνα. Είτε αντιστρέφει, έτσι ώστε να λύσει ή να διαλύσει τελείως τα ερωτήματα που έθεσαν στον εαυτό τους οι "δομιστές" φιλόσοφοι, όπως είναι λόγου χάριν το πρόβλημα του "υποκειμένου" της πράξης, είτε θέτει σε δοκιμασία τις αναλύσεις των Strawson, Austin, Wittgenstein, Kripke -ή φιλοσόφων, κλασικών, που εσκεμμένα στρατολόγησαν για ιδιοτελή χρήση- ο κοινωνιολόγος Pierre Bourdieu, παρόλο που αρνείται ότι "παριστάνει τον φιλό...
Για ένα ευρωπαϊκό κοινωνικό κίνημα
Bourdieu Pierre 1930-2002
Εκδόσεις Πατάκη (2001)
Η συστηματική ανάλυση της νέας παγκόσμιας οικονομικής τάξης, των μηχανισμών που τη διέπουν και των πολιτικών που την κατευθύνουν, μας καλεί σε ένα ριζικά νέο τρόπο θεώρησης της πολιτικής δράσης. Μόνο το ευρωπαϊκό κοινωνικό κίνημα, η δημιουργία του οποίου προβάλλει ως ζωτικό αίτημα, θα μπορέσει πράγματι να αντιταχθεί αποτελεσματικά στις οικονομικές δυνάμεις που κυριαρχούν σήμερα στον κόσμο.
Η διάκριση
Bourdieu Pierre 1930-2002
Εκδόσεις Πατάκη (2002)
"Η διάκριση", ένα από τα πιο σημαντικά βιβλία του Pierre Bourdieu και της ιστορίας της κοινωνιολογίας, παρουσιάζει τη γενετική ανθρωπολογία της εξουσίας με έμφαση στη συμβολική διάσταση, που χαρακτηρίζει το έργο του συνολικά. Με αφορμή την ανάλυση του γούστου, θεμελιώδους έκφρασης της κοινωνικής αναγκαιότητας, ως εργαλείου και διακυβεύματος των ταξινομητικών αγώνων μέσω των οποίων οι κοινωνικές ομάδες, προσπαθώντας να διατηρήσουν ή να βελτιώσουν τη θέση τους, επιχειρούν να επιβάλουν το βιοτικό τους ύφος ως το μόνο νόμιμο, ο Pierre Bourdieu επαναφέρει τον homo aestheticus στ...
Κοινωνικές επιστήμες και πρωτοπορία στην Ελλάδα 1950-1967
Συλλογικό έργο
Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2003)
Στο παρόν αφιέρωμα συγκεντρώθηκαν κείμενα που με την παράθεση δεδομένων και προσωπικών μαρτυριών-βιωμάτων (ιστοριών ζωής) συνθέτουν, όπως οι ψηφίδες ενός μωσαϊκού, έστω και ατελώς την εικόνα των νέων τάσεων, των "νησίδων εκσυγχρονισμού" που άρχισαν να διαμορφώνονται στην κοινωνικο-επιστημονική ελληνική πραγματικότητα από τα μέσα της δεκαετίας του ΄50 και ιδίως από το 1960 μέχρι το 1967. Σ' αυτήν ακριβώς την περίοδο πρωτοπορίας ορισμένων κοινωνικών επιστημών στην Ελλάδα άρχισε να συσσωρεύεται το πολιτισμικό κεφάλαιο του Κέντρου Κοινωνικών Επιστημών Αθηνών, που αποτελεί βασικ...
Για την εκπαίδευση του μέλλοντος
Bourdieu Pierre 1930-2002
Νήσος (2004)
Τι ζητάει σήμερα η κοινωνία μας από την εκπαίδευση; Πόσο δημοκρατικό είναι το σχολείο; Τι σημαίνουν οι αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση; Υπάρχει ενιαία ευρωπαϊκή προοπτική για το πανεπιστήμιο; Κρίσιμα κοινωνικά και πολιτικά ερωτήματα στα οποία απαντά ένας μεγάλος και στρατευμένος σύγχρονος στοχαστής. Ο τόμος περιλαμβάνει τις βασικές παρεμβάσεις του Πιερ Μπουρντιέ αναφορικά με το εκπαιδευτικό σύστημα. Προσφέρεται, λοιπόν, στο ελληνικό κοινό ένα χρήσιμο υλικό το οποίο συμβάλλει πρακτικά στη γονιμοποίηση μιας επιστημονικά θεμελιωμένης συζήτησης σχετικά με τα θέμτα της εκπα...
Για την επιστήμη και τις κοινωνικές χρήσεις της
Bourdieu Pierre 1930-2002
Πολύτροπον (2005)
Όταν αναρωτιόμαστε ποιες είναι οι κοινωνικές χρήσεις της επιστήμης, σπάνια εξετάζουμε τη χρήση που θα μπορούσαν να κάνουν οι ίδιοι οι ερευνητές για να αναπτύξουν μια κοινωνιολογία της επιστημονικής παραγωγής. Δεν θα μπορούσαν άραγε να κάνουν μία "κλινική" χρήση που θα επέτρεπε στην έρευνα να εκπληρώσει πιο αποτελεσματικά τις αποστολές που της εμπιστεύεται η κοινωνία; Τα "επιστημονικά πεδία" είναι, σύμφωνα με τον Pierre Bourdieu, ο τόπος της αναγκαίας αντιπαράθεσης μεταξύ δύο μορφών εξουσίας που αντιστοιχούν σε δύο είδη "επιστημονικού κεφαλαίου": ενός κεφαλαίου, που μπορεί...
Οι κανόνες της τέχνης
Bourdieu Pierre 1930-2002
Εκδόσεις Πατάκη (2006)
Στο δεύτερο μισό περίπου του 19ου αιώνα συγκροτείται στη Γαλλία ένα λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό σύμπαν το οποίο διεκδικεί την αυτονομία του από τις όποιες κρατικές γραφειοκρατίες, καθώς και τις αντίστοιχες ακαδημίες τους και τους κανόνες του καλού γούστου που αυτές επιβάλλουν. Δημιουργοί όπως ο Φλομπέρ, ο Μποντλαίρ και ο Μανέ επιτελούν μια συμβολική επανάσταση που θα αλλάξει οριστικά τη μορφή του λογοτεχνικού και του καλλιτεχνικού σύμπαντος. Εστιάζοντας στην "Αισθηματική αγωγή" του Φλομπέρ, ο Pierre Bourdieu περιγράφει τη γένεση και τη δομή του λογοτεχνικού πεδίου στις δι...
Η αίσθηση της πρακτικής
Bourdieu Pierre 1930-2002
Αλεξάνδρεια (2006)
Η συνήθης αντιδιαστολή "πολιτισμένων" και "πρωτόγονων" βασίζεται στην παραγνώριση της απόστασης που εγκαθιδρύουν οι κοινωνικές επιστήμες ανάμεσα στον παρατηρητή και το παρατηρούμενο. Η ανθρωπολογία μπορεί να ολοκληρωθεί ως επιστήμη μόνο αν εκλάβει επίσης ως αντικείμενό της τις δραστηριότητες και τα εργαλεία της επιστημονικής πρακτικής: πιο συγκεκριμένα , τη σχέση του ερευνητή προς το αντικείμενό του, μια ιδιαίτερη έκφανση των σχέσεων μεταξύ γνώσης και πράξης, ερμηνείας και χρήσης, συμβολικού και πρακτικού ελέγχου. Ο Πιερ Μπουρντιέ δείχνει εδώ ποιες δυνάμεις κρύβονται στο δ...
Έννοιες της τέχνης τον 20ό αιώνα
Συλλογικό έργο
Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (2006)
Ποια είναι η ιδιαίτερη συμβολή του 20ου αιώνα στη θεώρηση της έννοιας της τέχνης; Σ' αυτό το ερώτημα αποπειράται να απαντήσει η προκείμενη ανθολογία, παραθέτοντας ένα ευρύ φάσμα προσεγγίσεων από πέντε διαφορετικές θεωρητικές, λογοτεχνικές και φιλοσοφικές παραδόσεις, την αγγλική, την αμερικανική, την αυστριακή, τη γαλλική και τη γερμανική. Κείμενα δύο σημαντικών θεωρητικών της τέχνης των αρχών του 20ου αιώνα, του Αλόις Ριγκλ και του Άμπυ Βάρμπουργκ, δημοσιεύονται για πρώτη φορά στα ελληνικά, θέτοντας το ζήτημα της σχέσης της τέχνης με τα ιδεολογικά και τα κοινωνικά της συ...