Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Οι φωτογραφίες που επιλέχθηκαν για να διακοσμήσουν το φετινό ημερολόγιο της εφημερίδας "Τα Νέα" σταχυολογήθηκαν μέσα από τις συλλογές του Φωτογραφικού Αρχείου του Μουσείου Μπενάκη. Με ματιά ειλικρινή, στραμμένη διακριτικά και με τρυφερότητα, οι δημιουργοί των εικόνων αυτών αποτυπώνουν τις μικρές, ευτυχισμένες καθημερινές στιγμές των παιδιών. [...]

...σε ασπρόμαυρο φόντο "Το Κουντρί", μια ασήμαντη μεγάλη πέτρα στην έξοδο ενός χωριού, λίγο μακριά απ' την Άρτα, την Κυψέλη (Χόσεψη), εκεί γύρω στη δεκαετία του '30, μπορεί σήμερα και να μην υπάρχει. Αυτή η πέτρα έμεινε "καρφί στην καρδιά" ενός εντεκάχρονου, τη στιγμή του μισεμού του για την αναζήτηση καλύτερης τύχης, αφήνοντας πάνω της την μάνα αποκαμωμένη δίνοντάς του το τελευταίο χάδι με τα στερνά τρυφερά λόγια και συμβουλές της. Έμελλε... να μην την ξαναδεί! Ο πρόωρος χαμός της αγαλματώθηκε ως αιώνιο σύμβολο πόνου και μόχθου, μέσα στην ψυχή και το νου του εντεκ...

Ο Κώστας Μπαλάφας επισκεπτόταν το Όρος από το 1969 έως το 2001 με στόχο να συγκροτήσει τη δική του φωτογραφική κατάθεση για τον τόπο και τους ανθρώπους του. Εδώ ο "μύθος της Ρωμιοσύνης", που διαπερνά γενικότερα το έργο του, παραμένει ζωντανός. Στη ματιά του δημιουργού τα επιβλητικά μοναστηριακά αρχιτεκτονήματα ζωντανεύουν το μεγαλείο του Βυζαντίου, ενώ η ζωή των μοναχών με την ιδιαίτερη οργάνωση της, στο πέρασμα των χρόνων, ανακαλεί στη μνήμη του την προσφορά τους στους αγώνες του έθνους, τότε που διαφύλαξαν τις αξίες του Ελληνισμού.

Ο Κώστας Μπαλάφας συγκαταλέγεται ανάμεσα στους κορυφαίους Έλληνες εκπροσώπους του ρεύματος της ανθρωπιστικής φωτογραφίας, που άνθισε διεθνώς μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το έργο του είναι αφιερωμένο στον απλό άνθρωπο του μόχθου και στους αγώνες που δίνει κάτω από αντίξοες συνθήκες τόσο για την επιβίωσή του, όσο και για την ελευθερία του. Με ιδιαίτερη ευαισθησία κατέγραψε τα ήθη και έθιμα σε κάθε γωνιά της χώρας του, ενώ η Ήπειρος και οι κάτοικοί της κατέχουν εξέχουσα θέση στη φωτογραφική του δημιουργία. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στην 6η Ταξιαρχία του Ελλ...

Ο σπουδαίος φωτογράφος γνώρισε τα Μετέωρα κατά τη δεκαετία του '50. Για τα επόμενα σαράντα χρόνια επέστρεφε γοητευμένος από τη μυστηριακή και υποβλητική ατμόσφαιρα του φυσικού και ανθρώπινου τοπίου της μοναστικής πολιτείας. Σκηνές της καθημερινής μοναστικής ζωής, προσωπογραφίες μοναχών, κομμάτια του καλλιτεχνικού θησαυρού καταγράφονται με τη ματιά και την απαράμιλλη τεχνική του μεγάλου φωτογράφου. Οι διακόσιες φωτογραφίες που συγκεντρώνονται στον τόμο απεικονίζουν όχι απλώς ένα αριστοτεχνικό δείγμα της χριστιανικής ορθόδοξης λατρευτικής αγωγής αλλά και μια συγκλονιστική ανθ...

Η παρούσα έκδοση πραγματοποιήθηκε με αφορμή τη δωρεά του φωτογραφικού αρχείου του Κώστα Μπαλάφα προς το Μουσείο Μπενάκη. Πρόκειται για μία αναδρομική παρουσίαση του έργου του μεγάλου αυτού Έλληνα φωτογράφου και περιλαμβάνει 190 περίπου θέματα που ο ίδιος επέλεξε, ένα απάνθισμα από την πολύχρονη φωτογραφική πορεία του στη χώρα που αγάπησε. Την έκδοση συνοδεύει προλογικό σημείωμα του συγγραφέα Αντώνη Σουρούνη, εισαγωγή της επιμελήτριας του Φωτογραφικού Αρχείου του Μουσείου Μπενάκη Φανής Κωνσταντίνου καθώς και εκτενές κείμενο του Κώστα Μπαλάφα σχετικό με τη ζωή και το έργο...

Η παρούσα έκδοση πραγματοποιήθηκε με αφορμή τη δωρεά του φωτογραφικού αρχείου του Κώστα Μπαλάφα προς το Μουσείο Μπενάκη. Πρόκειται για μία αναδρομική παρουσίαση του έργου του μεγάλου αυτού Έλληνα φωτογράφου και περιλαμβάνει 190 περίπου θέματα που ο ίδιος επέλεξε, ένα απάνθισμα από την πολύχρονη φωτογραφική πορεία του στη χώρα που αγάπησε. Την έκδοση συνοδεύει προλογικό σημείωμα του συγγραφέα Αντώνη Σουρούνη, εισαγωγή της επιμελήτριας του Φωτογραφικού Αρχείου του Μουσείου Μπενάκη Φανής Κωνσταντίνου καθώς και εκτενές κείμενο του Κώστα Μπαλάφα σχετικό με τη ζωή και το έργο...

Ο Κώστας Μπαλάφας, σημαντικός εκπρόσωπος της ελληνικής ουμανιστικής φωτογραφίας, επισκέφθηκε το Άγιο Όρος από το 1969 έως το 2001, με στόχο να συγκροτήσει τη δική του φωτογραφική κατάθεση για τον τόπο και τους ανθρώπους του. Στη ματιά του δημιουργού τα επιβλητικά μοναστηριακά αρχιτεκτονήματα, ζωντανεύουν το μεγαλείο του Βυζαντίου, ενώ η ζωή των μοναχών με την ιδιαίτερη οργάνωσή της, ίδια στο πέρασμα των χρόνων, ανακαλεί στη μνήμη του την προσφορά τους στους αγώνες του Έθνους. Εδώ, ο "μύθος της Ρωμιοσύνης" παραμένει ζωντανός και η παράδοση διατηρείται αναλλοίωτη. Κατά την ο...

[..] Ο λόγος είναι για τον Κώστα Μπαλάφα, τον υμνωδό του έπους της Ηπείρου και των ανθρώπων της. Τον μετρητή της λύπης και της χαράς ενός καθημερινού αγώνα με σπάνια τα χαμόγελα των ανακουφίσεων και συνηθέστερες τις διαψεύσεις των ευχών. Τον μελωδό της πίκρας μιας μεταπολεμικής κοινωνίας που μάχεται με αξιοπρέπεια, συχνά χωρίς ελπίδα, όπως θα έλεγε και ο Ηρακλής Παπαϊωάννου. Γιατί, χωρίς να ξέρει κανείς το πότε ακριβώς τραβήχτηκαν οι φωτογραφίες αυτές, διακρίνει εντούτοις τον Πόλεμο, την Αντίσταση και τον Εμφύλιο Σπαραγμό στη συστατική τους οντότητα, το ήθος και τις αξίες ε...

Όταν οι εικόνες μιλούν, οι άνθρωποι σιωπούν. Ο δημιουργός φωτογράφος, Κώστας Μπαλάφας μας προσφέρει ανεπανάληπτες εικόνες ζωής Αμίντζιου, όπως αποκαλείται από τους κατοίκους του το Μέτσοβο. Ανάλογα με την θέση που τοποθετείται ο ίδιος και η μηχανή του, ανάλογα με το παίξιμο του φωτός και τη διάθεσή του, προβάλλουν μορφές και εικόνες μιας ολάκερης ζωής. Φόντο, το ίδιο το Μέτσοβο και πάντα μέσα στο πλαίσιο που οριοθετούν οι βαθιές ιστορικές ρίζες και οι αιώνιες αξίες τούτης της βλαχόφωνης ελληνικής πατρίδας. Εμπειρίες αναπόλησης αλλά και συλλογισμού για μας τους παλαιότερο...

Διαβάζοντας τις "Διαλέξεις για τη φωτογραφία" καταλήγει κανείς στο συμπέρασμα ότι η φωτογραφική τέχνη έχει πολύ μεγάλες διαστάσεις - βάθους - ύψους - πλάτους. Είναι οι διαστάσεις που οριοθετούν τα σύνορα της ίδιας της φωτογραφίας ανάμεσα στις υπόλοιπες τέχνες και ταυτόχρονα είναι η ανάλυση αυτών των ορίων που εντοπίζει ο συγγραφέας στο βιβλίο του. Η βαθιά του σκέψη τεκμηριώνει την θεωρητική, την πρακτική και την ιστορική διάσταση της φωτογραφίας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι με τον ίδιο τρόπο ο ζωγράφος επιδιώκει με την ζωγραφική του να φτάσει στο αποτέλεσμα της αρμονίας τω...

Καθώς ο εικοστός αιώνας έχει, ήδη, συμπληρώσει τον κύκλο του, μοιραία στο πέρασμά του συμπαρασύρει πανάρχαιους κοινωνικούς θεσμούς και καθιερωμένες συνήθειες του λαού μας, που με την ηθική και ποιοτική αξία τους σφράγισαν αιώνες. Για τους ανθρώπους του Ελλαδικού χώρου, που διαφοροποιείται και χάνεται, μερικές από τις παραδόσεις με πανάρχαιες ρίζες και άφθαρτη γνησιότητα σιγά-σιγά αφανίζονται μαζί μ' αυτούς που τις βίωσαν και τους καταξίωσαν. [...] Έχουμε λοιπόν χρέος να καταγράψουμε φωτογραφικά, με τον αμείλικτο ρεαλισμό του φακού, ζωντανές μαρτυρίες αυτής της εποχής για τι...

Η νησιώτικη Ελλάδα είναι το ένα από τα δυο σκέλη στα οποία η χώρα στηρίζει την ύπαρξή της, με τη συμβολή της στην εθνική οικονομία, από τη ναυτιλία, τον τουρισμό και την αγροτική παραγωγή. Κάθε νησιώτικη ενότητα έχει τα δικά της χαρακτηριστικά, τόσο σε εδαφολογική διαμόρφωση, όσο και σαν κοινωνία ανθρώπων με επιχειρηματική δραστηριότητα. Οι άνθρωποι εδώ διατηρούν ατόφιες τις δικές τους πολιτισμικές καταβολές, όπως τις κληρονόμησαν από τους προγόνους αλλά και τις επιδράσεις που δέχτηκαν από ξένες εθνότητες που συναντήθηκαν και έζησαν για χρόνια μαζί. Γενικά, παρουσιάζουν έ...

Η νησιώτικη Ελλάδα είναι το ένα από τα δυο σκέλη στα οποία η χώρα στηρίζει την ύπαρξή της, με τη συμβολή της στην εθνική οικονομία, από τη ναυτιλία, τον τουρισμό και την αγροτική παραγωγή. Κάθε νησιώτικη ενότητα έχει τα δικά της χαρακτηριστικά, τόσο σε εδαφολογική διαμόρφωση, όσο και σαν κοινωνία ανθρώπων με επιχειρηματική δραστηριότητα. Οι άνθρωποι εδώ διατηρούν ατόφιες τις δικές τους πολιτισμικές καταβολές, όπως τις κληρονόμησαν από τους προγόνους αλλά και τις επιδράσεις που δέχτηκαν από ξένες εθνότητες που συναντήθηκαν και έζησαν για χρόνια μαζί. Γενικά, παρουσιάζουν έ...

[...] Το φωτογραφικό υλικό του βιβλίου ανάγεται στην περίοδο από τα μέσα της δεκαετίας του 1860 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950. Οι παλαιότερες φωτογραφίες, που αποτελούν τη χρονική αφετηρία της συλλογής μας, είναι δύο και φέρουν ημερομηνία 1864. Εικονίζουν αντίστοιχα μέλη των οικογενειών Στέα από το Μονοδένδρι και Τζιμοπούλου από τους Κήπους και ανήκουν στο οικογενειακό αρχείο του Κ. Κατσουλίδη. Η επιλογή του υλικού έγινε μεταξύ περίπου 2.800 φωτογραφιών που τις είχαν στα οικογενειακά τους αρχεία και τις προσέφεραν ευγενικά για χρήση στο Ριζάρειο Ίδρυμα εκλεκτοί...

Ο Κώστας Μπαλάφας είναι ένας γνήσια λαϊκός καλλιτέχνης, αφενός γιατί ο λαός είναι ο βασικός πρωταγωνιστής των φωτογραφιών του, αφετέρου γιατί σ' αυτόν κυρίως απευθύνεται αυτό το έργο. Εκτός από ανεξάντλητη πρώτη ύλη δηλαδή, οι άνθρωποι του λαού αποτελούν και τον τελικό αποδέκτη του έργου του. Η θεματική του έργου του, με ελάχιστες ίσως μικρές παρενθέσεις, είναι αξιοσημείωτα συνεχής και συνεπής, και υπήρξε κατά βάση η καταγραφή μιας μεταπολεμικής ελληνικής κοινωνίας σε κάθε της έκφανση. Η Ελλάδα όμως μέσα από τις φωτογραφίες του Κώστα Μπαλάφα δεν είναι γραφική, καρτ-ποσταλι...

Ο Κώστας Μπαλάφας ανήκει στους σημαντικότερους Έλληνες φωτογράφους του 20ου αιώνα. Γεννήθηκε το 1920 στην Κυψέλη Άρτας, από αγροτική οικογένεια. Φωτογράφησε την Εθνική αντίσταση ενώ μεταπολεμικά εργάστηκε στο φωτογραφικό τμήμα της ΔΕΗ. Οι σκληρές συνθήκες του πολέμου και ο αγώνας του λαού της Ηπείρου για επιβίωση και προκοπή επηρέασαν καταλυτικά τον ψυχισμό του, το φωτογραφικό ύφος και τη θεματογραφία του. Συγχρόνως εξελίχθηκε σε οξυδερκή καταγραφέα της ελληνικής παράδοσης και λαϊκής τέχνης. Ο "Αχελώος" κατέχει ιδιαίτερη θέση στο έργο του ως μοναδική καταγραφή τεχνικού έ...

[...] Οι μάνες του Κώστα Μπαλάφα είναι συχνά γυναίκες χωρίς πρόσωπα, χωρίς ατομική ταυτότητα. Προβάλλουν μέσα από τις φωτογραφίες σαν μορφές-αγάλματα, που με το βλέμμα στυλωμένο φαίνονται να αιωρούνται στο χρόνο και τη σιωπή, μέσα σε βαριές μνήμες, οδυνηρές απουσίες. Ηρωίδες ενός εντοπισμένου, κλειστού κοινωνικού χώρου, δεν βρίσκουν συνήθως τη λύτρωση, δεν γνωρίζουν τελικά την κάθαρση. Μοιάζουν να γεννήθηκαν φορώντας μαύρα. (Ηρακλής Παπαϊωάνου)

Τιμώντας τον Κώστα Μπαλάφα, τον μεγάλο δάσκαλο της ελληνικής φωτογραφίας, η Φωτογραφική Ακαδημία προχώρησε στην έκδοση μίας σειράς διαλέξεων που δόθηκαν στις εγκαταστάσεις της με αντικείμενο τον κινηματογράφο. Ομάδα μαθητών της σχολής είχε αναλάβει την ηχογράφηση και μαγνητοσκόπηση αυτών των πολύτιμων συναντήσεων, στις οποίες ο Κώστας Μπαλάφας αναφέρεται διεξοδικά στις αντιλήψεις του για τον κινηματογράφο. Η γλώσσα που χρησιμοποιείται είναι απλή και κατανοητή στον καθένα, κάνοντας έτσι το βιβλίο κατάλληλο όχι μόνο γα τους σπουδαστές κινηματογραφικών σχολών ή τους φανατι...