Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Φρόιντ περιέγραφε τον εαυτό του ως επιστήμονα, αλλά είναι καλύτερα να τον βλέπουμε ως έναν μεταξύ των σημαντικότερων μυθοποιητικών στοχαστών. Όταν αντιληφθούμε ότι ο Φρόιντ ήταν ένας μυθοποιός, ο οποίος προώθησε όχι απλώς μια ψυχολογία αλλά μια καινούργια και περιεκτική θέαση της κουλτούρας, τότε είμαστε ικανότεροι να δούμε τη συγγένειά του με τον Νίτσε και τους επιγόνους του.

Ο Καρλ Μαρξ σπάνια έγραφε για τη χειραφετημένη κοινωνία του μέλλοντος. Ενδιαφερόταν κυρίως για τις ουτοπίες, αλλά απεχθανόταν τις πολύ κανονιστικές, πολύ πιεστικές, πολύ σύντομες δογματικές εκδοχές. Το αντικείμενό του ήταν, όπως το υπενθυμίζει πολύ ορθά ο Μιγκουέλ Αμπενσούρ, η μεταλλαγή της ουτοπίας σε έναν κριτικά κομμουνισμό. Σε τι ακριβώς συνίσταται αυτό; Στο III Βιβλίο του Κεφαλαίου -στο ανολοκλήρωτο χειρόγραφο, που δημοσιεύθηκε μετά τον θάνατό του από τον Φρειδερίκο Ένγκελς το 1894-, βρίσκουμε ένα σημαντικό χωρίο, το οποίο έχει συχνότατα αναφερθεί, αλλά σπανίως αναλυθε...

Η αμφιθυμία του Φρόιντ σχετικά με τον μυστικισμό και τα αποκρυφιστικά φαινόμενα είναι εμφατικά δηλωμένη από τον ίδιο, και για τον λόγο αυτόν πιθανώς διανοίγεται ένας σημαίνων χώρος αντιφάσεων μέσα στην ψυχαναλυτική θεωρία και τα προτάγματά της. Στην προσπάθειά του, αίφνης, να προσεγγίσει αποκρυφιστικά φαινόμενα, όπως η τηλεπάθεια και η μεταβίβαση της σκέψης, ο Φρόιντ παραδέχεται ότι τα φαινόμενα αυτά "είναι ένα είδος άλλου κόσμου, πέρα από τον δικό μας γνωστό κόσμο που έφτιαξε για μας η επιστήμη και τον κυβερνούν αδυσώπητοι νόμοι" και ότι "μολονότι ισχυριζόμαστε ότι [τα απο...

"Δεν ζούμε για τον εαυτό μας, ζούμε για να δουλεύουμε και να αγωνιζόμαστε". Γράφοντας τις "Αναμνήσεις ενός επαναστάτη", ο Βικτόρ Σερζ αποδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο την παραπάνω ρήση. Οι "Αναμνήσεις" του δεν είναι απλώς η λεπτομερής αφήγηση της ζωής του, αλλά, πολύ περισσότερο, η κριτική παρουσίαση των μεγάλων ιστορικών και κοινωνικών γεγονότων, με τα οποία βρέθηκαν αντιμέτωποι οι άνθρωποι της εποχής του. Το Παρίσι των αρχών του περασμένου αιώνα, ο Πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος, οι μεγάλες επαναστάσεις στη Ρωσία και την Ισπανία, οι απαρχές του Δευτέρου Παγκοσμίου συνθέτουν τ...

Η τελευταία εκτεταμένη -και ημιτελής- εργασία του Elias συνεξετάζει τρία κύρια θέματα. Σε πρώτο επίπεδο ερευνά τα σύμβολα σε σχέση με τη γλώσσα, τη γνώση και τη σκέψη, αντλώντας από την πολιτισμική ανθρωπολογία και τη σημειολογία. Κατά δεύτερον, τονίζει ότι τα σύμβολα είναι επίσης απτά ηχητικά ίχνη, υπογραμμίζοντας τον επικοινωνιακό χαρακτήρα του συμβόλου ως συνδετικού κρίκου ανάμεσα στην κουλτούρα και τη φύση, στον άνθρωπο και την εμπειρία του και εντέλει ανάμεσα στον άνθρωπο και το γλωσσικό περιβάλλον του. Σε ένα τρίτο επίπεδο, το βιβλίο θέτει θεωρητικά ζητήματα για την ο...

Κατά μία έννοια, οι "Αναμνήσεις" του Σερζ μας δίνουν δύο εκδοχές της επαναφύπτισής του ως συγγραφέα. Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή, η απόφασή του να γράψει μπορεί να θεωρηθεί ως ένα είδος pis aller ή υποκατάστατου της πολιτικής δράσης (σιωπηρά την εξισώνει με τη "συμμετοχή στο έργο της εκβιομηχάνισης"). Η δεύτερη εκδοχή έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας κλασικής προσηλυτιστικής εμπειρίας: θάνατος, αναγέννηση και εσωτερική παρόρμηση να προσφέρει μαρτυρία. Πολλές γενιές κριτικών των βιβλίων του, που προσέγγισαν επιπόλαια τη βιογραφία του Σερζ, δέχθηκαν την πρώτη εκδοχή και κατά σ...

Οι "Θέσεις για τη φιλοσοφία της ιστορίας" (1940) του Walter Benjamin είναι ένα από τα πιο σημαντικά κείμενα του 20ού αιώνα, και ίσως η πιο σημαντική απόδειξη της κριτικής σκέψης από την εποχή των "Θέσεων για τον Φόυερμπαχ" του Marx. Κείμενο υπαινικτικό, συβιλλικό, του οποίου ο ερμητισμός είναι διάσπαρτος από εικόνες και αλληγορίες, παραδοξολογίες και ενοράσεις. Ο Michael Lowy δεν επιδιώκει τόσο να ασκήσει κριτική στις "Θέσεις", όσο προσπαθεί να τις κατανοήσει. Η προτεινόμενη ανάγνωση δεν έχει στόχο να θεωρηθεί η πιο σωστή ή η πιο επιστημονική. Απλώς, εκεί που άλλες βλέπουν...

O Roger-Pol Droit επιχειρεί με επιτυχία μια σημειολογία της καθημερινότητάς μας, εισάγοντας σ' αυτήν όρους και έννοιες του σύγχρονου φιλοσοφικού στοχασμού. Σκοπός του είναι να δείξει ότι οι όροι αυτοί και οι έννοιες αυτές όχι μόνο δεν είναι αποκομμένοι από την καθημερινή μας ζωή και πρακτική, αλλά αντίθετα αναδύονται μέσα από την καθημερινότητά μας, από τις εμπειρίες μας, από τον τρόπο με τον οποίο ζούμε και αντιδρούμε. Έτσι, ο Droit εμπλέκει φιλοσοφία και ζωή και αποκαλύπτει το βάθος των καθημερινών μας δραστηριοτήτων, δείχνοντας ταυτόχρονα ότι ζωή και φιλοσοφία δεν εί...

Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο ενός ντετέκτιβ, η Lydia Flem εισχωρεί βαθιά στον ιδιωτικό χώρο της δημιουργίας του Φρόιντ. Η συγγραφέας δείχνει με ποιον τρόπο οι ιδέες του Φρόιντ οικοδομούνται μέσα από το πάθος του για την αρχαιολογία, πώς η κλινική του εμπειρία επηρεάζεται καθοριστικά από τα διαβάσματά του, και πώς η επεξεργασία της θεωρίας του απορρέει από την αυτοανάλυσή του. Μέσα στο εργαστήρι του δημιουργού Φρόιντ όλα αναμειγνύονται και αποκτούν νόημα: το σωματικό με το αφηρημένο, το καθημερινό με το εξιδανικευμένο, το παιχνίδι με τη σοβαρότητα. Ο Φρόιντ υπήρξε ένας σεναριογ...

Ο κύριος Σουσανί είναι ένας κρίκος στην αλυσίδα των βιβλικών προσώπων που τα καλύπτει ο θρύλος και τα επιβάλλει στο πνεύμα του φιλοσόφου η εξαιρετικη παρουσία τους. Το πρόβλημα δεν είναι η ύπαρξη του φιλοσόφου clochard, του περιπλανώμενου, του ανθρώπου που υπήρξε όπως υπήρξε και των δρόμων του -των οποιωνδήποτε δρόμων του- που διασταυρώθηκαν με τους δρόμους τόσων πολλών, ανάμεσα στους οποίους ο Λεβινάς, ο Wiesel ή ο Manitou. Σ' αυτή την ύπαρξη και σ' αυτό τον άνθρωπο οι "μαρτυρίες" ανταποκρίνονται. Σ' αυτό, ωστόσο, για το οποίο οι "μαρτυρίες" είναι παντελώς άχρηστες είναι η...