Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η επανέκδοση του κλασικού κειμένου του Τόνι Κλιφ (1963), που κρατάτε στα χέρια σας, γίνεται την άνοιξη του 2011 και αυτό δεν είναι μια τυχαία επιλογή. Το 2011 είναι η χρονιά της επιστροφής της επανάστασης στις αραβικές χώρες. Καθεστώτα του λεγόμενου "Τρίτου Κόσμου" που παρέμεναν ακλόνητα για δεκαετίες ανατράπηκαν σε λίγες βδομάδες. Οι κοινωνικές δυνάμεις που ξεδιπλώθηκαν στη διάρκεια της επαναστατικής διαδικασίας αποδείχθηκαν πολύ ισχυρότερες από τους στρατούς, τις αστυνομίες και τους παρακρατικούς μηχανισμούς. Πώς, όμως, από τους "Ελεύθερους Αξιωματικούς" του Νάσερ στην...

Η νίκη του Λαϊκού Μετώπου στις γαλλικές εκλογές του 1936, στα μέσα μιας δεκαετίας που σημαδεύτηκε από την άνοδο του φασισμού, ήταν το σύνθημα για μια φανταστική εργατική έκρηξη. Τον Ιούνη του '36, εκατομμύρια εργάτες και εργάτριες απεργούσαν και έκαναν καταλήψεις στα εργοστάσια, τα ορυχεία, τα γραφεία, τα μαγαζιά. Η Γαλλία φλεγόταν κι ο Τρότσκι έγραφε: "Η γαλλική επανάσταση έχει αρχίσει"! Όμως, το κίνημα των καταλήψεων δεν έφτασε στην τελική νίκη. Η ίδια η κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου και οι ηγεσίες του Σοσιαλιστικού και του Κομμουνιστικού Κόμματος έβαλαν φρένο στην πορεία...

Η δεκαετία του '30 ήταν η δεκαετία της προηγούμενης μεγάλης κρίσης του καπιταλισμού, της ανεργίας, της φτώχειας. Το ξέσπασμα της ισπανικής επανάστασης τον Ιούλη του 1936, φούντωσε τις ελπίδες μιας ολόκληρης γενιάς σοσιαλιστών. Μετά την επιβολή των φασιστικών καθεστώτων στην Ιταλία, τη Γερμανία, την Αυστρία και την Πορτογαλία, η αντίφαση των εργατών της Ισπανίας ήταν η ζωντανή απόδειξη ότι ο φασισμός μπορεί να τσακιστεί. Στην Ισπανία για πρώτη φορά μετά από χρόνια φαινόταν μια εναλλακτική διέξοδος. Η σοσιαλιστική επανάσταση. Οι εργάτες πήραν στα χέρια τους συλλογικά τον έλε...

Στις 16 Φλεβάρη του 1936, η εκλογική νίκη του Λαϊκού Μετώπου έφερε την αριστερά στην κυβέρνηση της Ισπανίας. Όταν τον Ιούλη, ο στρατός με επικεφαλής το στρατηγό Φράνκο οργάνωσε πραξικόπημα για να ανατρέψει τη Δημοκρατική κυβέρνηση, εκατοντάδες χιλιάδες εργάτες κι αγρότες οργανώθηκαν σε επιτροπές και πολιτοφυλακές και οπλίστηκαν για να σταματήσουν τους φασίστες. Ήταν μια πραγματική κοινωνική επανάσταση. Από πολλές πλευρές, το επίπεδο της μαζικής πρωτοβουλίας, του εργατικού και λαϊκού ελέγχου και του κοινωνικού πειραματισμού στην Ισπανία του 1936 ξεπέρασε ακόμα και αυτό της...

Ο Τρότσκι ήταν ο πρώτος που προσπάθησε να κάνει μια μαρξιστική ανάλυση της σταλινικής Ρωσίας. Ο Τόνυ Κλίφ βασισμένος στις αρχές της ανάλυσης του Τρότσκι, αλλά και στην εμπειρία από τις εξελίξεις που ακολούθησαν μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, κατέληξε το 1947 στη θεωρία του γραφειοκρατικού καπιταλισμού. Στο βιβλίου του αυτό που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1983 από τις εκδόσεις Παρουσία, αναλύει σε βάθος όλες τις πτυχές της Ρωσίας του Στάλιν και καταδεικνύει την ύπαρξη μιας εκμεταλλευτικής άρχουσας τάξης -της γραφειοκρατίας- που τα κίνητρα της δεν είναι δια...

Τρεις δεκαετίες σχεδόν έχουν περάσει από το τέλος της ΕΣΣΔ και των καθεστώτων του λεγόμενου "υπαρκτού σοσιαλισμού" στην ανατολική Ευρώπη. Πλέον οι αναλύσεις και η συζήτηση δεν αφορούν το ίδιο το γεγονός, δηλαδή ότι αυτά τα καθεστώτα κατέρρευσαν. Έχει μετατοπιστεί στην αναζήτηση των αιτιών αυτής της κατάρρευσης, στο "γιατί", στο "τι πήγε στραβά"... Η αξία του βιβλίου του Τόνι Κλιφ (δημοσιεύτηκε πρώτη φορά το 1955) είναι ότι μπορεί να δώσει απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα γιατί αναλύει τη Ρωσία του Στάλιν και των επιγόνων του σαν ένα τμήμα του παγκόσμιου συστήματος, μια μο...

Η Ρωσική Επανάσταση του 1917 ήταν ένα από τα πιο αποφασιστικά και θυελλώδη γεγονότα στην παγκόσμια ιστορία. Κεντρικό ρόλο σ' αυτή την επανάσταση έπαιξε το ρωσικό μποσελβίκικο κόμμα. Σ' αυτό το βιβλίο, ο Τόνι Κλιφ εξετάζει το χτίσιμο του κόμματος των μπολσεβίκων και ιδιαίτερα τη δουλειά ενός από τους κυριότερους αρχιτέκτονές του, του Λένιν. Παρουσιάζει τις μάχες που έδωσε ο Λένιν για να μετατρέψει τις μαρξιστικές ιδέες για τη σοσιαλιστική επανάσταση σε πρακτική καθημερινή δράση και την ακόμα δυσκολότερη μάχη που έδωσε για να μετατρέψει τις απομονωμένες ομάδες μελέτης σε μια...

Το βιβλίο του Τόνι Κλίφ είναι ο δέυτερος τόμος της πολιτικής βιογραφίας του Λένιν. Αρχίζει με την κατάρρευση της Δεύτερης Διεθνούς στην Ευρώπη με το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Τελείωνει με την πρώτη νικηφόρα εργατική επανάσταση. Δείχνει πόσο κρίσιμη ήταν η σχέση των Μπολσεβίκων με την εραγατική τάξη για την τελική έκβαση της επανάστασης. Δείχνει τον Λένιν ν' απευθύνεται στη μαχητική διάθεση των εργατών και να δίνει συγκρούσεις και πολεμικές μέσα στο ίδιο το κόμμα των μπολσεβίκων. Να ενώνει σε μια δύναμη την μαζική επαναστατική συνείδηση, την οργανωμένη δράση τ...

Την επόμενη μέρα της Οκτωβριανής Επανάστασης του 1917, ο Λένιν διακήρυξε: "Τώρα μπορούμε να προχωρήσουμε για να κτίσουμε την σοσιαλιστική κοινωνία". Η ανθρωπότητα βρισκόταν σ' ένα σημείο καμπής της παγκόσμιας ιστορίας. Αλλά, ούτε ο Λένιν, ούτε το κόμμα των Μπολσεβίκων έτρεφαν αυταπάτες για τον δύσκολο δρόμο που είχαν μπροστά τους. Μόλις τέσσερις μήνες αργότερα, ο Λένιν δήλωνε στο συνέδριο των Σοβιέτ: "Η τελική νίκη του σοσιαλισμού είναι, βέβαια, αδύνατη σε μια χώρα... Αποτελεί αναμφισβήτητη αλήθεια, ότι χωρίς μια επανάσταση στη Γερμανία είμαστε καταδικασμένοι". Το βιβλίο...

"Στη Ρόζα Λούξεμπουργκ η σοσιαλιστική ιδέα ήταν ένα πραγματικά δημιουργικό πάθος που έκαιγε ασίγαστα. Το μεγάλο καθήκον και η ακατανίκητη φιλοδοξία αυτής της εκπληκτικής γυναίκας ήταν να προετοιμάσει το δρόμο για την κοινωνική επανάσταση, να ανοίξει το μονοπάτι της ιστορίας για το σοσιαλισμό, με μια θέληση, αποφασιστικότητα, ανιδιοτέλεια και αφοσίωση που οι λέξεις είναι πολύ αδύναμες να περιγράψουν... Έδωσε τον εαυτό της ολοκληρωτικά στην υπόθεση του σοσιαλισμού, όχι μόνο με τον τραγικό της θάνατο, αλλά με ολόκληρη τη ζωή της... Ήταν το κοφτερό ξίφος και η ζωντανή φλόγα της...

Ο Λέον Τρότσκι διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στο επαναστατικό κίνημα που διαμόρφωσε τον κόσμο του 20ου αιώνα. Ήταν ο πρόεδρος του Σοβιέτ της Πετρούπολης -του πρώτου εργατικού συμβουλίου- κατά τη διάρκεια της Ρώσικης Επανάστασης του 1905. Ήταν ο συγγραφέας της θεωρίας της Διαρκούς Επανάστασης. Ο πρώτος που είδε ότι η επαναστατική αλλαγή δεν μπορούσε να περιοριστεί στα "αστικά" καλούπια, αλλά έπρεπε να προχωρήσει προς την εργατική επανάσταση και τον σοσιαλισμό. Ήταν ο οργανωτής της εξέγερσης του Οκτώβρη 1917, όταν οι εργάτες πήραν για πρώτη φορά την εξουσία. Ήταν ο δη...

Τα έξι χρόνια που ακολούθησαν την Οκτωβριανή Επανάσταση είχαν τεράστια πολιτική σημασία όχι μόνο για την Ρωσία, αλλά για την πορεία όλης της ανθρωπότητας μέσα στον 20ο αιώνα. Στα τέλη του 1917 η εργατική τάξη ήταν στην εξουσία μιας από της μεγαλύτερες χώρες στον κόσμο για πρώτη φορά στην ιστορία. Όμως, το 1923 βρέθηκε αποδεκατισμένη ως αποτέλεσμα του εμφύλιου πολέμου και της οικονομικής καταστροφής. Ο ίδιος ο Λένιν προειδοποιούσε για τον κίνδυνο από την αυξανόμενη δύναμη που αποκτούσε η γραφειοκρατία. Ο Λέον Τρότσκι έδρασε στο κέντρο αυτών των γεγονότων. Αυτός ήταν που έ...

Η περίοδος από το 1923 μέχρι το 1927 σφραγίστηκε από μια μεγάλη σύγκρουση ανάμεσα στον Τρότσκι και τον Στάλιν με κέντρο το μέλλον της Ρώσικης Επανάστασης και της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Η περίοδος τέλειωσε με την εξορία του Τρότσκι και την εδραίωση της γραφειοκρατίας. Το 1927 ο Τρότσκι αποκαλούσε πια τον αντίπαλό του "νεκροθάφτη της επανάστασης". Πώς μπόρεσε ο Στάλιν, ένα άτομο που σπάνια αναφέρεται ως παρουσία στα μεγάλα γεγονότα του 1917, να θριαμβεύσει επί του Τρότσκι, του ηγέτη της επανάστασης και του Κόκκινου Στρατού, του μεγάλου ρήτορα και θεωρητικού; Η απάντησ...

"Το έργο στο οποίο έχω αφιερωθεί σήμερα... είναι το πιο σημαντικό έργο της ζωής μου - πιο σημαντικό από το 1917, πιο σημαντικό από τον Εμφύλιο Πόλεμο ή από οποιοδήποτε άλλο." Αυτές τις γραμμές ο Λέον Τρότσκι τις έγραψε το 1935. Οι υποστηρικτές του ήταν πολύ λίγοι, αλλά τα καθήκοντα που είχε μπροστά του ήταν τεράστια. Στο διάστημα που μεσολάβησε ανάμεσα στην τελειωτική εξορία του το 1929 και τη δολοφονία του το 1940, ο Τρότσκι έγραψε ιδιοφυείς αναλύσεις για το φασισμό, για την έκρηξη του εργατικού κινήματος στη Γαλλία, την επανάσταση στην Ισπανία και την επικράτηση του...