Τσιγαρίδας Ευθύμιος Ν. 1937- ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ
Tsigarídas E. N.
Ο Ευθύμιος Τσιγαρίδας γεννήθηκε στην Βλάστη Κοζάνης το 1937. Σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και θεολογία στην Θεολογικής Σχολή του ίδιου πανεπιστημίου. Το 1966 εισήλθε στον κλάδο των αρχαιολόγων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού, στην οποία υπηρέτησε έως το 1996, στην αρχή ως Επιμελητής και αργότερα ως Έφορος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Με την ιδιότητα αυτή εργάστηκε στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών, στην Ήπειρο, στην Αιτωλοακαρνανία, στα Επτάνησα, στην Μακεδονία και επί μακρόν στο Άγιον Όρος. Το 1984 αναγορεύτηκε διδάκτωρ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ το 1989 εκλέχτηκε καθηγητής της χριστιανικής αρχαιολογίας και τέχνης στο Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, θέση από την οποία απεχώρησε το 2004 ως ομότιμος καθηγητής. Η επιστημονική του δραστηριότητα είναι πλούσια. Έχει πραγματοποιήσει πολλές δημοσιεύσεις σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά που αναφέρονται κυρίως σε θέματα βυζαντινής και μεταβυζαντινής ζωγραφικής. Το 1987, για το βιβλίο του "Οι τοιχογραφίες της Μονής Λατόμου (Όσιος Δαβίδ) Θεσσαλονίκης και η βυζαντινή ζωγραφική του 12ου αιώνα" τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει λάβει μέρος σε πολλά συνέδρια και συμπόσια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Εικόνες του Βυζαντινού Μουσείου και ναών της Καστοριάς (12ος - 16ος αιώνας)
Τσιγαρίδας Ευθύμιος Ν. 1937- ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ
Η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία (2018)
Θεοφάνης ο Κρης, Κορυφαίος ζωγράφος του 16ου αιώνα
Τσιγαρίδας Ευθύμιος Ν. 1937- ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ
Εκδόσεις Κυριακίδη Μονοπρόσωπη ΙΚΕ (2016)
... θέλησα να πραγματοποιήσω μία παλαιά μου επιθυμία, να συντάξω, δηλαδή, ένα κείμενο για το έργο του Θεοφάνη περιεκτικό και ουσιώδες, το οποίο να συνοδεύσω με εκτεταμένη εικονογράφηση, αντιπροσωπευτική της καλλιτεχνικής δραστηριότητος του Θεοφάνη στα Μετέωρα και στο Άγιον Όρος την περίοδο 1527-1546. Βασικός στόχος είναι να συγκεφαλαιώσω τα αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας, παλαιότερης και πρόσφατης, που οφείλεται πρωτίστως στο έργο του αειμνήστου ακαδημαϊκού Μ. Χατζηδάκη και δευτερευόντως εμού. Ειδικότερα, το βιβλίο αυτό είναι καρπός πολύχρονης ενασχόλησής μου με τη...
Οι θαυματουργές εικόνες στο Περιβόλι της Παναγιάς
Μαντζαρίδης Γεώργιος Ι.
Σύγχρονοι Ορίζοντες (2013)
Η Θεοτόκος αποτελεί την εγγύηση όλων των αγιορειτών σύμφωνα με την υπόσχεσή της στον πρώτο γνωστό οικιστή του Αγίου Όρους, τον όσιο Πέτρο τον Αθωνίτη, όπως αυτή έχει καταγραφεί από τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά: "Υπάρχει κάποιο όρος στην Ευρώπη, πολύ ωραίο και πολύ μεγάλο, στραμμένο προς την Λιβύη, που εισέρχεται αρκετά μέσα στη θάλασσα. Τούτο το διάλεξα από όλη την γη, και αποφάσισα να το δωρήσω στην μοναχική πολιτεία. Έτσι λοιπόν, σαν ένα ιδιαίτερο κατοικητήριο, το αφιέρωσα στον εαυτό μου, και απ' εδώ και στο εξής θα ονομάζεται "Άγιον"... "Πεποιθότες ότι η έκδοσις αυτή...
Εικόνες Ιεράς Μονής Καρακάλλου
Συλλογικό έργο
Ιερά Μονή Καρακάλλου (2011)
Ο τόμος παρουσιάζει για πρώτη φορά τη συλλογή φορητών εικόνων της Ιεράς Μονής Καρακάλλου Αγίου Όρους. Παρουσιάζονται συνολικά 152 εικόνες (14ος μέχρι 19ος αιώνας) μέσα από 241 έγχρωμες φωτογραφίες υψηλής πιστότητας. Τα συνοδευτικά κείμενα, γραμμένα από Πανεπιστημιακούς Καθηγητές της Βυζαντινής Τέχνης, Ιστορικούς και Αρχαιολόγους, σχολιάζουν διεξοδικά τις εικόνες της Μονής, κατατάσσοντάς τες στο ευρύτερο ιστορικό και καλλιτεχνικό πλαίσιο της εποχής τους, μέσα από την προσεκτική μελέτη της εικονογραφίας και τεχνοτροπίας τους. Η Ιερά Μονή Καρακάλλου Αγίου Όρους μέ αφορμή τή...
Μανουήλ Πανσέληνος
Συλλογικό έργο
Αγιορειτική Εστία (2008)
Ο Μανουήλ Πανσέληνος, ο ζωγράφος του Πρωτάτου, κινείται ως τις μέρες μας μεταξύ μύθου και πραγματικότητας. Η εποχή που δραστηριοποιείται (14ος αιώνας), είναι μια εποχή αντινομίας, κατά την οποία, ενώ το κράτος φθίνει πολιτικά και οικονομικά, τα γράμματα και οι τέχνες φθάνουν στο ύψιστο σημείο της ακμής του, αντλώντας συνάμα στοιχεία από την αρχαιοελληνική παράδοση. Το έργο του Πανσέληνου, όπως αυτό σώζεται στο Πρωτάτο, είναι αντιπροσωπευτικό μιας ολόκληρης εποχής, της Παλαιολόγειας και μιας "Σχολής" της Μακεδονικής, κέντρο της οποίας ήταν η Θεσσαλονίκη. Η πνευματική και κ...
Μανουήλ Πανσέληνος
Συλλογικό έργο
Αγιορειτική Εστία (2008)
Ο Μανουήλ Πανσέληνος, ο ζωγράφος του Πρωτάτου, κινείται ως τις μέρες μας μεταξύ μύθου και πραγματικότητας. Η εποχή που δραστηριοποιείται (14ος αιώνας), είναι μια εποχή αντινομίας, κατά την οποία, ενώ το κράτος φθίνει πολιτικά και οικονομικά, τα γράμματα και οι τέχνες φθάνουν στο ύψιστο σημείο της ακμής του, αντλώντας συνάμα στοιχεία από την αρχαιοελληνική παράδοση. Το έργο του Πανσέληνου, όπως αυτό σώζεται στο Πρωτάτο, είναι αντιπροσωπευτικό μιας ολόκληρης εποχής, της Παλαιολόγειας και μιας "Σχολής" της Μακεδονικής, κέντρο της οποίας ήταν η Θεσσαλονίκη. Η πνευματική και κ...
Οι τοιχογραφίες του παρεκκλησίου του Αγίου Ευθυμίου (1302/3) στον ναό του Αγίου Δημητρίου
Τσιγαρίδας Ευθύμιος Ν. 1937- ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ
Πουρναράς Π. Σ. (2008)
[...] Με το πόνημα αυτό επανέρχομαι και αφιερώνω για πρώτη φορά ειδική μονογραφία στις τοιχογραφίες του παρεκκλησίου του Αγίου Ευθυμίου. Στη μονογραφία αυτή, η οποία συνοδεύεται με 195 έγχρωμες φωτογραφίες και 33 σχέδια, παρουσιάζεται το σύνολο των τοιχογραφιών του παρεκκλησίου και γίνεται εκ νέου μελέτη του εικονογραφικού προγράμματος, της εικονογραφίας των παραστάσεων, όπως και αποτίμηση της τέχνης των τοιχογραφιών, τις οποίες συνδέω με τις τοιχογραφίες του ναού του Πρωτάτου στο Άγιο Όρος. Παράλληλα σε ειδικό κεφάλαιο αναφέρομαι στο ιστορικό της έρευνας και στο πρόβλημα γ...
Οι τοιχογραφίες του παρεκκλησίου του Αγίου Ευθυμίου (1302/3) στον ναό του Αγίου Δημητρίου
Τσιγαρίδας Ευθύμιος Ν. 1937- ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ
Πουρναράς Π. Σ. (2008)
[...] Με το πόνημα αυτό επανέρχομαι και αφιερώνω για πρώτη φορά ειδική μονογραφία στις τοιχογραφίες του παρεκκλησίου του Αγίου Ευθυμίου. Στη μονογραφία αυτή, η οποία συνοδεύεται με 195 έγχρωμες φωτογραφίες και 33 σχέδια, παρουσιάζεται το σύνολο των τοιχογραφιών του παρεκκλησίου και γίνεται εκ νέου μελέτη του εικονογραφικού προγράμματος, της εικονογραφίας των παραστάσεων, όπως και αποτίμηση της τέχνης των τοιχογραφιών, τις οποίες συνδέω με τις τοιχογραφίες του ναού του Πρωτάτου στο Άγιο Όρος. Παράλληλα σε ειδικό κεφάλαιο αναφέρομαι στο ιστορικό της έρευνας και στο πρόβλημα γ...
Athos, La Sainte Montagne: Tradition et renouveau dans l'art
Συλλογικό έργο
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών (2007)
Άγιον Όρος: Κειμήλια Πρωτάτου
Συλλογικό έργο
Αγιορειτική Εστία (2006)
Κατάλογος της ομώνυμης έκθεσης, που έλαβε χώρα στο κτίριο Νεδέλκου της Αγιορειτικής Εστίας (Μάιος - Δεκέμβριος 2006), με αυθεντικά κειμήλια από το Πρωτάτο, το διοικητικό και πνευματικό κέντρο της Αγιορείτικης Πολιτείας. Η έκθεση περιλαμβάνει εικόνες, χειρόγραφα, έργα μικροτεχνίας, έγγραφα, αντιπροσωπευτικά του κειμηλιακού πλούτου του Πρωτάτου.
Mount Athos, The Treasury of The Protaton
Συλλογικό έργο
Αγιορειτική Εστία (2006)
Συνοπτική έκδοση σχετικά με την ομώνυμη έκθεση που έλαβε χώρα στο κτίριο Νεδέλκου της Αγιορειτικής Εστίας (Μάιος - Δεκέμβριος 2006) με αυθεντικά κειμήλια από το Πρωτάτο, το πνευματικό και διοικητικό κέντρο της αγιορειτικής πολιτείας.
Βυζαντινές εικόνες και επενδύσεις
Τσιγαρίδας Ευθύμιος Ν. 1937- ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ
Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου (2006)
Με περισσή φροντίδα, περισσότερο από χίλια χρόνια τώρα, φυλάσσονται στην χερσόνησο του Άθω, το γνωστό σε όλους Περιβόλι της Παναγίας, μοναδικά μνημεία του ελληνορθόδοξου πολιτισμού. Το Άγιον Όρος, αποτελώντας την μεγαλύτερη ζωντανή μοναστική πολιτεία στον ορθόδοξο κόσμο, είναι ταυτόχρονα ένας χώρος βίωσης και διάσωσης των όσων μας κληροδότησε η βυζαντινή και νεοελληνική πνευματική δημιουργία. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια έντονη δραστηριοποίηση τόσο των ίδιων των αγιορειτών μοναχών όσο και εξωτερικών φορέων, σε ό,τι αφορά την διατήρηση και προβολή των ανεκτίμητων...
Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά Μετεώρων
Τσιγαρίδας Ευθύμιος Ν. 1937- ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ
Γένεσις (2003)
Λαμπηδών: Αφιέρωμα στη μνήμη της Ντούλας Μουρίκη
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις ΕΜΠ (2003)
Η έκδοση αφιερώνεται στη μνήμη της Ντούλας Μουρίκη, της πρώτης γυναίκας καθηγήτριας και συγκλητικού στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Οι δύο τόμοι περιέχουν μελέτες θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης και της Αρχιτεκτονικής (γραμμένες ελληνικά ή σε μια από τις τέσσερις ευρωπαϊκές γλώσσες) εβδομήντα ενός συγγραφέων, εντός και εκτός Ελλάδας, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση της Οργανωτικής Επιτροπής της Σχολής Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π. τιμώντας με τη συμμετοχή τους την Ντούλα Μορίκη για την ουσιαστική προσφορά της στην παιδεία και την επιστήμη.
Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς
Τσιγαρίδας Ευθύμιος Ν. 1937- ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ
Υπουργείο Πολιτισμού. Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (2002)
Από τους πολυάριθμους ναούς (80 περίπου), που σώζωνται στην πόλη έχει περισυλλεγεί ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον σύνολο φορητών εικόνων, που φυλάσσεται στο Μουσείο