Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η έκδοση περιλαμβάνει τις εισηγήσεις του αφιερώματος που διοργανώθηκε από το Ίδρυμα της Βουλής στις 18 Ιανουαρίου 2018. Οι Μάχη Παΐζη-Αποστολοπούλου, Τόνια Κιουσοπούλου, Βενετία Αποστολίδου και Βαγγέλης Καραμανωλάκης, επιχειρούν να περιγράψουν την πνευματική διαδρομή του Νίκου Βέη και να αποτιμήσουν την ακαδημαϊκή του προσφορά, ως κορυφαίου βυζαντινολόγου και νεοελληνιστή, ο οποίος υπήρξε από τους βασικούς συντελεστές της συγκρότησης του πεδίου της νεοελληνικής φιλολογίας τον 20ό αιώνα, αναδεικνύοντας πηγές και συγγράφοντας πολυάριθμες μελέτες που τεκμηριώνουν τη συνέχεια τ...

Στην περίπτωση της ελληνική ιστοριογραφίας, με αφετηρία τη μεγάλη σύνθεση του Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου για την ενιαία και συνεχή ελληνική εθνική ιστορία και την τριμερή διάκρισή της (αρχαιότητα-Βυζάντιο-νεότεροι χρόνοι), τέθηκαν μια σειρά από ζητήματα, όπως η γένεση του ελληνικού έθνους και η ιστορική διαδρομή του, η ελληνική ταυτότητα στη χρονική εξέλιξη και η συνυφασμένη με αυτήν εννοιολόγηση των όρων που αποτελούν τον πυρήνα του παρόντος τόμου. Τα τελευταία χρόνια και πάλι στην Ελλάδα παρατηρείται ζωηρός αναστοχασμός σε ζητήματα ταυτοτήτων, ειδικότερα στη σύνδεσή του...

Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, από κοινού και σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Ιστορίας του Δικαίου, παρουσιάζει σήμερα στο ευρύ κοινό τον ανά χείρας τόμο με τα πρακτικά της ημερίδας που έφερε τον τίτλο "H των πλειόνων ψήφος κρατείτω: Η τύχη της αρχής της πλειονοψηφίας από τη μετακλασική περίοδο ως τους νεότερους χρόνους". Η ημερίδα αυτή, την οποία συνδιοργάνωσαν οι δύο φορείς στις 4 Απριλίου 2014, είχε θέμα την ιστορία της αρχής της πλειονοψηφίας και ομιλητές επίλεκτα μέλη της κοινότητας των Ελλήνων ιστορικών. Η αρχή της...

Η σχέση θρησκείας και πολιτικής έχει έρθει έντονα και αιματηρά στην επικαιρότητα τα τελευταία χρόνια, λόγω της ανάδυσης και της δράσης των ισλαμιστικών κινημάτων. Το πολιτικό Ισλάμ, σε όλες τις εκδοχές του, αποτελεί ασφαλώς την κυριότερη μορφή πολιτικοποίησης της θρησκείας σήμερα, όχι όμως και τη μόνη. Το ζήτημα της σχέσης θρησκείας και πολιτικής δεν είναι βεβαίως σημερινό. Η θρησκεία και η πολιτική διατηρούν ανέκαθεν στενές και ποικιλόμορφες σχέσεις, που απαιτούν χωριστή εξέταση ανά θρησκεία και ανά ιστορική εποχή. Ενώ όμως η σχέση αυτή είναι παμπάλαια, η κριτική συζήτη...

Ο Ίταλο Καλβίνο στις "Αόρατες πόλεις" παρατηρεί ότι "αυτό που χαίρεσαι σε μια πόλη δεν είναι τα εφτά ή εβδομήντα εφτά της θαύματα, αλλά η απάντηση που δίνει σε ένα σου ερώτημα... Ή το ερώτημα που σου βάζει αναγκάζοντάς σε να απαντήσεις". Οι υστεροβυζαντινές επαρχιακές πόλεις που εντοπίζονται στον ελλαδικό χώρο και αποτελούν το θέμα αυτού του βιβλίου, αν και είναι ως έναν βαθμό "αόρατες" τόσο στα κείμενα όσο και στη βιβλιογραφία, θέτουν όχι μόνον ένα αλλά πολλά ερωτήματα, κρίσιμα για την κατανόηση της βυζαντινής κοινωνίας κατά την εποχή των Παλαιολόγων. Την κυρίαρχη ομάδα...

Ο τόμος αυτός είναι αφιερωμένος στη μνήμη της Στέλλας Παπαδάκη-Oekland, καθηγήτριας της Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Η Στέλλα Παπαδάκη-Όκλαντ υπήρξε από τα παλαιότερα μέλη του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και συνέβαλε με την ξεχωριστή παρουσία της στη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας του. Ήταν επίσης δραστήριο μέλος της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών. Το βιβλίο εκδίδεται με πρωτοβουλία των συναδέλφων της. Συμμετέχουν με συμβολές τους δάσκαλοι, συνεργάτες, μαθητές και φίλοι. Περιέχει μελέτες αρχαιολογίας και ιστορίας, με...

Το 1453, με την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, καταλύθηκε το βυζαντινό κράτος· από αυτή την άποψη, η Άλωση δεν είναι μόνον ένα στρατιωτικό, αλλά και ένα μείζον πολιτικό γεγονός. Δεδομένου ότι η Άλωση σφράγισε την ήττα πολιτικών επιλογών και πολιτικών ιδεών που καλλιεργήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη την τελευταία εκατονταετία της βυζαντινής ύπαρξης της και αποτυπώθηκαν στον τρόπο με τον οποίο άσκησαν την εξουσία τους οι τελευταίοι Παλαιολόγοι, μια σημαντική παράμετρος για να κατανοηθεί το γεγονός αυτό είναι ο χαρακτήρας του βυζαντινού κράτους, όπως διαμορφώθηκε από τον συνδυασμό...

Πότε τελειώνει η βυζαντινή εποχή στις περιοχές που βρίσκονταν στη δικαιοδοσία του βυζαντινού αυτοκράτορα, και πότε αρχίζει η νεώτερη; Ή αλλιώς, τί τελειώνει το 1453, πώς και τί αρχίζει αμέσως μετά; Στο βάθος αυτών των ερωτημάτων λανθάνει πάντοτε το απλούστερο αλλά όχι λιγότερο ιστορικό ερώτημα αν και κατά πόσον ο κόσμος έγινε διαφορετικός μετά την Άλωση. Είναι βέβαιο ότι το 1453 αποτελεί μια τομή: καταλύεται το βυζαντινό κράτος, κι ένα άλλο, το οθωμανικό, εγκαθίσταται με κέντρο την Κωνσταντινούπολη. Εκείνο όμως που είναι ενδιαφέρον να εξετασθεί είναι αν η ίδια αυτή τομή ισχ...

Όλοι μας μεγαλώσαμε με την Πηνελόπη Δέλτα του "Μάγκα" και του "Τρελαντώνη", του "Βουλγαροκτόνου" και των "Μυστικών του Βάλτου". Πολλές από τις προσλαμβάνουσες παραστάσεις μας για τα ιστορικά γεγονότα του περασμένου αιώνα έχουν αφετηρία τα βιβλία της Π.Σ. Δέλτα. Η δημοσίευση του αρχείου της, που ξεκίνησε πριν από τριάντα περίπου χρόνια, μας έχει δώσει πλήθος στοιχεία για τη ζωή της, τη συγγραφική της δραστηριότητα, τα κοινωνικά και πολιτικά της πιστεύω. Σήμερα, εξήντα πέντε χρόνια μετά την αυτοκτονία της την ώρα που ο γερμανικός στρατός κατοχής έμπαινε στην Αθήνα, οι περισσ...

Το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, ένα από τα σημαντικότερα, διεθνώς, μουσεία, αφιερωμένο στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή τέχνη και τον πολιτισμό, υλοποιεί την εποχή αυτή τη βασικότερη οφειλή του: την επανέκθεση των μόνιμων συλλογών του. Η μακρά προετοιμασία της επανέκθεσης έστρεψε την έρευνα της μουσειολογικής μελέτης προς τις ιστορικές και ιδεολογικές απαρχές της συγκρότησης των συλλογών του Μουσείου, προβάλλοντας παράλληλα το ερώτημα που αποτελεί και την καρδιά του ζητήματος: Πώς βλέπουμε σήμερα το Βυζαντινό Μουσείο; αλλά και τι προσδοκά κανείς από το Βυζαντινό Μουσεί...

Αντικείμενο του συνεδρίου μας υπήρξε ο αναστοχασμός επί των διαδρομών της ιστοριογραφίας της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας. Η σπουδή της ιστορίας και η καλλιέργεια του ιστορικού λόγου υπήρξαν θεμελιώδη και προσδιοριστικά στοιχεία της πνευματικής ζωής που αναπτύχθηκε στο ελληνικό κράτος από τη χαραυγή της ανεξαρτησίας του. Οι πραγματικές ιδεολογικές και κοινωνικές ανάγκες στις οποίες ανταποκρίθηκε η ιστοριογραφία ως διανοητικός παράγοντας της συγκρότησης του ελληνικού εθνικού κράτους πρόσθεσαν στην ακαδημαϊκή της υπόσταση και σοβαρές κοινωνικές λειτουργίες οι οποίες βρίσκον...

Με τον παρόντα σύμμεικτο τόμο η Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού θέλησε να τιμήσει τη μνήμη της ιστορικού Δέσποινας Θεμελή - Κατηφόρη. Όχι μόνον υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας, αλλά με ποικίλους τρόπους βοήθησε πολλούς από μας στο ερευνητικό μας ξεκίνημα και στη μετέπειτα πορεία μας. Όλοι μας θα είχαμε να καταθέσουμε τη σχετική προσωπική μας μαρτυρία. Επιλέχθηκε να παρουσιασθεί μία από αυτές, μετά το βιογραφικό σημείωμα και την εργογραφία της τιμωμένης. Το αμέσως επόμενο κείμενο ανιχνεύει το πνευματικό περιβάλλον της Λευκάδας, μέσα στο οποίο διαμορφώθηκε η Κατηφόρη. Έπ...

Η εργασία αυτή εκδίδεται στα πλαίσια του προγράμματος της Εταρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού που στόχευε στην αποδελτίωση των πρώτων εφημερίδων του νεοελληνικού κράτους. Εδώ, είναι ανάγκη να σημειωθούν μόνον οι κυριότερες αρχές του κανονισμού που τηρήθηκε κατά την αποδελτίωση της εφημερίδας "Εποχή", για να διευκολυνθεί ο χρήστης αυτού του τεύχους. Ακριβώς για την πληρέστερη κατανόηση της αποδελτιούμενης εφημερίδας προηγείται σύντομη εισαγωγή, που είναι εκ των πραγμάτων περιγραφική, αφού δεν φιλοδοξεί να θέσει και να λύσει γενικότερα προβλήματα σχετικά με τον Τύπο και την πολ...