Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Δεν θα μιλήσω για ψυχανάλυση, επειδή εδώ γίνεται αρκετός λόγος. Πρέπει να δικαιολογηθώ που ώθησα τον ασθενή μου να γράψει την αυτοβιογραφία του· οι μελετητές της ψυχανάλυσης θα σουφρώσουν τη μύτη τους μ' αυτή την καινοτομία. Ήταν όμως γέρος και ήλπισα ότι με αυτές τις αναμνήσεις το παρελθόν του θα αναβίωνε, ότι η αυτοβιογραφία θα ήταν ένα καλό πρελούδιο στην ψυχανάλυση. Ακόμα και σήμερα η ιδέα μου φαίνεται καλή, γιατί μου έδωσε ανέλπιστα αποτελέσματα, που θα ήταν ακόμα περισσότερα αν ο ασθενής δεν παρατούσε τη θεραπεία πάνω στο καλύτερο, κλέβοντάς μου τον καρπό της μακρόχρο...

Ο "Άργος" ανήκει στην ομάδα των πειραματικών και φανταστικών διηγημάτων του Italo Svevo και είναι από εκείνα τα έργα που δεν πρόλαβε ή που δεν κατάφερε να ολοκληρώσει. Όπως δήλωσε η γυναίκα του Livia Veneziani στο βιβλίο της "Η ζωή του συζύγου μου και άλλα ανέκδοτα κείμενα", με αυτό το αφήγημα ο Svevo μαρτυρά την μεγάλη του αγάπη για τα σκυλιά. Το ίδιο κάνει με τα σπουργίτια που τους αφιέρωσε μικρά παραμύθια. Το αφήγημα είναι μοναδικό στο είδος του, γιατί ίσως για πρώτη φορά, έχουμε σε πρώτο πρόσωπο τις σκέψεις ενός ζώου.

Το μυθιστόρημα "Μια ζωή" γράφτηκε την περίοδο του νατουραλισμού και θα μπορούσε να θεωρηθεί νατουραλιστικό έργο. Είναι ωστόσο πιο ακριβές να πούμε πως πρόκειται για ένα μυθιστόρημα α λα Φλωμπέρ, ένα από τα λίγα -το μόνο ίσως- της ιταλικής λογοτεχνίας: η εσωτερική τραγωδία αυτού του υπαλληλίσκου, του γεμάτου φιλοδοξίες και όνειρα, σχετίζεται άμεσα με την "Μαντάμ Μποβαρύ" και την "Αισθηματική αγωγή". Είναι ένας Τριεστίνος "Μεσσιέ Μποβαρύ", τον οποίο έπλασε αριστοτεχνικά ο Ίταλο Σβέβο στο πρώτο του αυτό βιβλίο. Benjamin Cremieux

Το "Corto viaggio sentimentale" ("Σύντομο αισθηματικό ταξίδι"), το μεγαλύτερο σε έκταση αφήγημα του Ίταλο Σβέβο, είναι γραμμένο πιθανότατα γύρω στα 1925 κι αποτελεί ίσως μια σύνοψη των βασικών στοιχείων που συνθέτουν το έργο του Σβέβο. Ο γηραιός ήρωάς του, ο κύριος Άγιος, δυσαρεστημένος από τις οικογενειακές και κοινωνικές του σχέσεις, προσπαθεί να βιώσει την ελευθερία του, την «πραγματική» για αυτόν ζωή, μέσα από το ταξίδι. Δεν πρόκειται όμως αποκλειστικά για ένα αληθινό ταξίδι, αλλά κυρίως για μια εσωτερική αναζήτηση στον κόσμο της φαντασίας και του ονείρου, για ένα μ...

Ο κύριος Άγιος αποχαιρετά τη γυναίκα του στο σταθμό του Μιλάνου, ξεκινώντας για ένα σύντομο ταξίδι ως το πατρικό του, στην Τεργέστη. Νιώθει αμφίθυμος: από τη μια η αίσθηση της ελευθερίας τον αναζωογονεί... πόσο μάλλον που έχει και τριάντα χιλιάδες στην τσέπη του σακακιού του, έστω και για να ξεπληρώσει κάποιο χρέος- και από την άλλη νιώθει κάπως αμήχανα, καθώς είναι η πρώτη φορά εδώ και χρόνια που ξεβολεύεται μακριά από τη γυναίκα του... Άλλωστε έχει πια για τα καλά τα χρονάκια του. Έτσι μες στον μικρόκοσμο του βαγονιού, ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες λίγο-πολύ μικρότερ...

Το μυθιστόρημα "Η συνείδηση του Ζήνωνα", το διασημότερο έργο του Ίταλο Σβέβο, θεωρείται ένα από τα πρώτα και σημαντικότερα δείγματα του πειραματικού μοντερνισμού στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Αντικατοπτρίζοντας το βαθύ ενδιαφέρον και τη γνώση του συγγραφέα για την ψυχανάλυση, το βιβλίο εξερευνά επίμονα, διεισδυτικά αλλά και με χιούμορ τον ψυχικό λαβύρινθο του ήρωά του Ζήνωνα Κοζίνι. Ο "νευρασθενικός" Ζήνων, που θεωρείται το alter ego του συγγραφέα, γράφει την αυτοβιογραφία του για τον ψυχαναλυτή του, ο οποίος και την παρουσιάζει γράφοντας τον πρόλογο μετά τη διακοπή της θεραπε...

Η "Τέλεια φάρσα" αποτελεί μια νουβέλα που ουσιαστικά στηρίζεται σε ένα μόνο πρόσωπο. Ο αναγνώστης παρακολουθεί τη συμπεριφορά, τις αντιδράσεις και τα όνειρα του Μάριο να ξεδιπλώνονται μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, και πότε ταυτίζεται μαζί του, επιθυμώντας τη δικαίωση του πρωταγωνιστή, και πότε συντάσσεται με το αντίπαλο στρατόπεδο, επικρίνοντάς τον για την έπαρση και την απάνθρωπη συμπεριφορά απέναντι στον υποτελή αδερφό του.

Διαβάζοντας τον Σβέβο σε γοητεύει η απλότητα του ύφους, η ειρωνεία, και μαζί το πάθος μιας ιδιοσυγκρασίας, μιας διάνοιας που δεν έχει ανάγκη ούτε επιθυμεί να μεταμφιέζεται σε συγγραφέα. Μου φάνηκε γνώστης της ζωής, όχι της λογοτεχνίας, μελετητής, πάνω απ' όλα, του ίδιου του εαυτού του. Η πρωτοτυπία της παρατήρησης, που εκφράζεται με συνηθισμένα λόγια της καθημερινής ομιλίας, με λεξιλόγιο μάλλον περιορισμένο, δίχως εξεζητημένη διατύπωση ή στόμφο, η οξύτητα της ματιάς, που πηγάζει από την προσοχή, την προσήλωση στα καθημερινά ασήμαντα, που περνούν απαρατήρητα, η ιδιότυπη ειλι...

Ένας φόνος, και η ψυχολογική διεργασία που οδηγεί σταδιακά τον δράστη στην ομολογία του εγκλήματός του -Τα γηρατειά, η ασθένεια και η λειτουργία του ονείρου ως αποκαλυπτικού μηχανισμού- Η προσπάθεια να παραταθεί η ζωή χάρη σε ένα φάρμακο που τελικά προκαλεί την επιθυμία για ήρεμο θάνατο. Αυτά είναι τα θέματα των διηγημάτων του Ίταλο Σβέβο: "Ο φόνος της οδού Μπελπότζο", "Δυνατό κρασί" και "Το ιδιοσκεύασμα του δόκτορος Μένγκι". Τρία διηγήματα που προαναγγέλλουν τα τρία του μυθιστορήματα-σταθμούς της σύγχρονης λογοτεχνίας.

... Ο Σβέβο τελικά, καταλήγει σε μια σαφή συνειδητοποίηση της ανθρώπινης αλλοτρίωσης μες στη σύγχρονη κοινωνία και έχει ένα πλεονέκτημα σε σχέση με τον Πιραντέλλο: έφτασε σε αυτή τη συνειδητοποίηση μέσα από μια εσωτερική αναζήτηση, χωρίς τη βοήθεια εκείνων των διανοουμενίστικων στοιχείων που συχνά θολώνουν και σταματούν την πιραντελλική αφήγηση. Αυτό το πλεονέκτημα ίσως να οφείλεται στο γεγονός ότι ο Σβέβο γεννήθηκε, διαμορφώθηκε και έζησε στην Τεργέστη, δηλ. σε μια πόλη με μια κουλτούρα αυτόνομη, που ήταν σε θέση να παίρνει από την ιταλική κουλτούρα τα λιγότερο φορμαλιστικ...

"Το γέρασμα" δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά πριν είκοσι εννέα χρόνια στις επιφυλλίδες του δοξασμένου μας Indipendent. Έπειτα, μέσα στον ίδιο χρόνο (1898), τυπώθηκε από την Domenico Oliva, σε μια έκδοση που είναι τώρα πια εντελώς εξαντλημένη. Το μυθιστόρημα αυτό δεν απόσπασε ποτέ μια λέξη επαινετική ή αποδοκιμαστική από την κριτική μας. Ίσως να συντέλεσε στην αποτυχία του και το κάπως ταπεινό ένδυμα με το οποίο παρουσιάστηκε. Αλλιώς θα ήταν δύσκολο να εξηγηθεί τέτοια σιωπή αφού μάλιστα το μυθιστόρημα "Μια ζωή", πού είχα δημοσιεύσει έξι χρόνια νωρίτερα και που έπασχε οπωσδήποτε...