Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Με τις αιρετικές, σκεπτικιστικές και γνωστικιστικές σκέψεις περί αξιών που εκφράζει εδώ, ο συγγραφέας στρέφεται ενάντια στο δογματισμό των αξιών, όπως αυτός εκφράζεται μέσα από το επίσημο πιστεύω της εποχής μας. Η στάση του αυτή εντάσσεται στην παράδοση του αρχαίου Σκεπτικισμού και της μοντέρνας κριτικής θεωρίας, που δεν αφορά μόνο την αποδόμηση των αξιών, αλλά και την εξασφάλιση του «κανονιστικού περιεχομένου της νεωτερικότητας». Τελικά, οι σκέψεις του συγγραφέα για τις αξίες εκφράζουν τον εκκοσμικευμένο «γνωστικισμό» της σύγχρονης διανόησης, που παρατηρεί ανήμπορη την πορ...

"Η μοναδολογία" γράφτηκε από τον Leibniz το 1714, κοντά στο τέλος της ζωής του, με στόχο τη συμπύκνωση και εκλαΐκευση της φιλοσοφίας του. Σε ενενήντα αριθμημένες παραγράφους ο Leibniz εκθέτει το σύστημά του περιεκτικά και περιληπτικά. Στις παραγράφους αυτές δεν εμπλέκονται τεχνικές λεπτομέρειες του συστήματος. Παρά ταύτα, η εικόνα που προσφέρεται είναι κατά μεγάλο ποσοστό ολοκληρωμένη. Η δομή της "Μοναδολογίας" είναι λιτή και αυστηρή. Στις 36 πρώτες παραγράφους ορίζεται η φύση των μονάδων, αναλύεται το επίπεδο του φαίνεσθαι και στοιχειοθετείται το κατά Leibniz είδος της σχέ...

Η συγγραφέας πραγματεύεται το πρόβλημα της μεταφοράς, ενός γλωσσικού φαινομένου που το συναντούμε στο σύνολο της γλωσσικής πρακτικής: από τη λογοτεχνία, που θεωρείται ο κατεξοχήν τόπος της μεταφοράς, η συζήτηση μετατοπίζεται τόσο σε μεταφορές κοινής χρήσης, όπως το να αποκαλούμε κάποιον «γάτα», «τούβλο», «μαϊντανό», όσο και σε φιλοσοφικές αλλά και σε επιστημονικές μεταφορές. Οι φιλοσοφικές ιδέες και τα επιστημονικά μοντέλα αντλούν το νόημά τους από το μηχανισμό νοηματοδότησης, τον οποίο κινητοποιεί η μεταφορά. Η στρατηγική αντιμετώπισης των προβλημάτων που εγείρονται από...

Η οικονομική ολοκλήρωση της Ευρώπης δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μέσον που πρέπει να οδηγήσει στην πολιτική ολοκλήρωσή της. Είναι αλήθεια, ότι στους πολίτες της Ευρώπης δημιουργείται αυτή η εσφαλμένη εντύπωση του πανοικoνομισμoύ στα μάτια τους ό,τι γίνεται μέχρι σήμερα αφορά στη δημιουργία του οικονομικού-νομισματικού πλαισίου της Ευρώπης. Αλλά αυτό απατά και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα η Ευρώπη των βιoμηχάνων και των τραπεζιτών δεν μπορεί να αποτελέσει το στόχο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η Ευρώπη των πολιτών και των πατρίδων πρέπει να αποτελέσει τον αυθεντικό πολ...

Το βιβλίο αυτό εγκαινιάζει μια νέα σειρά των εκδόσεων του ΜΙΕΤ με τον τίτλο "minima". Η σειρά "minima" περιλαμβάνει σύντομα δοκίμια από το ευρύ θεματικό πεδίο των Επιστημών του Ανθρώπου. Φιλοδοξία της είναι να επαληθεύσει την ιδέα που ενέπνευσε τον σχεδιασμό της: το μικρό μέγεθος ενός κειμένου όχι μόνον δεν αποκλείει, αλλά μπορεί κάλλιστα να συμβαδίζει με την ξεχωριστή αξία του, το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του, τη σημασία του για τους μελετητές και για το ευρύτερο αναγνωστικό κοινό. Τα δύο μικρά δοκίμια που έχουν περιληφθεί σε αυτόν τον τόμο κατέχουν, παρά τη μικρή τους έκτα...

Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται ένα και μόνο πρόβλημα: Πώς μπορεί να συνδυαστεί η υπoκειμενική θεώρηση ενός ατόμου μέσα στον κόσμο με την αντικειμενική θεώρηση αυτού του ίδιου του κόσμου, που περιλαμβάνει και το άτομο και τη θεώρησή του. Αυτό είναι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει κάθε άνθρωπος που έχει τη διάθεση και την ικανότητα να υπερβαίνει τη δική του προοπτική και να κατανοεί τον κόσμο ως σύνολο. Η δυσκολία να συμβιβάσουμε τις δύo θεωρήσεις εμφανίζεται τόσο στη συμπεριφορά όσο και στη σκέψη μας. Αποτελεί το πιο θεμελιώδες ζήτημα που καθορίζει την ηθική, τη γνώση, την ελευ...

Οι μελέτες που θα διαβάσει ο αναγνώστης είναι καρπός ενός σεμιναρίου που έλαβε χώρα στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο το φθινόπωρο του 1971 υπό την αιγίδα του Τμήματος Συγκριτικής Λογοτεχνίας. Καθεμιά από αυτές τις μελέτες αναπτύσσει μια καθορισμένη άποψη και συνιστά μια ολοκληρωμένη ενότητα. Συνάμα η καθεμιά τους αποτελεί μέρος ενός μοναδικού δρομολογίου που αρχίζει με την κλασική ρητορική, διατρέχει τη σημειωτική και τη σημασιολογία, για να φτάσει τελικά στην ερμηνευτική. Η πρόοδος από τον γνωστικό κλάδο στον άλλο ακολουθεί τη μετάβαση από τη μια αντίστοιχη γλωσσική οντότητ...

Αυτό το βιβλίο επιτυγχάνει ένα διπλό στόχο: αφ' ενός να αναλύσει με σαφήνεια κεντρικές έννοιες της αριστοτελικής ηθικής και, αφ' ετέρου, να ερευνήσει τη δυνατότητα μιας σύγχρονης ερμηνείας των αριστοτελικών θέσεων. Και πράγματι, η αριστοτελική θεωρία μπορεί να προσφέρει ασφαλείς λύσεις σε επίκαιρα ηθικά αιτήματα. Ως μεγαλύτερη συνεισφορά της θα αποδειχθεί, πάντως, η δυνατότητά της να αναδείξει μια απoκλειστική και προνομιoύχο διαπρoσωπική σχέση, τη φιλία, ως μέσον για να ανακαλύψουμε τον "άλλον" με σάρκα και οστά. Από τη στιγμή που η φιλία εδραιώνεται ως παραδειγματική ηθικ...

Η πραγματεία "Επιστολή για τον Ανθρωπισμό" είναι ένα από τα γνωστότερα και σημαντικότερα κείμενα του γερμανού φιλοσόφου Martin Heidegger. Με αφετηρία το ερώτημα για την ουσία του ανθρώπου και σε αντιπαράθεση με την παραδοσιακή, μεταφυσική αντίληψη ο Heidegger αναπτύσσει, με τρόπο βατό και κατανοητό, τις θεμελιώδεις αρχές της σκέψης του. Η παρούσα δίγλωσση έκδοση του κειμένου Επιστολή για τον Ανθρωπισμό είναι εμπλουτισμένη με μία εκτενή εισαγωγή του μεταφραστή στο έργο του Heidegger, το χρονικό της γραφής του κειμένου, σύντομα ερμηνευτικά σχόλια και πλούσια βιβλιογραφική ενη...

Η φιλοσοφία που έχει μπει σε βιβλία έχει πάψει να επερωτά τους ανθρώπους. Ό,τι ασυνήθιστο και σχεδόν αβάσταχτο διαθέτει έχει κρυφτεί στην ευπρεπή ζωή των μεγάλων συστημάτων. Για να ξαναβρούμε ακέραιη τη λειτουργία του φιλοσόφου, πρέπει να θυμηθούμε ότι ακόμα και οι φιλόσοφοι-συγγραφείς που διαβάζουμε και που είμαστε δεν έπαψαν ποτέ να αναγνωρίζουν ως ταγό τους έναν άνθρωπο που δεν έγραφε, δεν δίδασκε, τουλάχιστον σε κρατικές έδρες, απευθυνόταν σε όποιους συναντούσε στον δρόμο και αντιμετώπισε δυσκολίες με την κοινή γνώμη και τις αρχές, πρέπει να θυμηθούμε τον Σωκράτη.

Πώς είδε την Ελλάδα ένας ξένος μεγάλος φιλόσοφος; Ποιες σκέψεις του προκάλεσαν οι αρχαιότητες αλλά και οι ίδιοι οι τόποι, ο Ψηλορείτης, η πεδιάδα της Νεμέας, η κοιλάδα του Πλειστού, ο βράχος του Σουνίου, το Αρχιπέλαγος; Πώς κατορθώνει να συνδυάσει τα αρχαιολογικά ευρήματα και τα αγάλματα μεταξύ τους και με το τοπίο, κι όλα αυτά με τον Όμηρο, τον Πίνδαρο, τον Αισχύλο, τον Ηράκλειτο, τον Πλάτωνα, τον Χαίλντερλιν; Αυτά μας αφηγείται εδώ ο Χάιντεγγερ, περνώντας από την περιγραφή στη φιλοσοφική ανάλυση, από τον θαυμασμό στο στοχασμό, σ' ένα βιβλίο που ίσως να μην κατατάσσεται στ...

Ποια είναι η φύση του συμβολισμού στις τέχνες; Πώς παράγεται το νόημα στη μουσική και την αφηρημένη ζωγραφική; Γιατί μπορούμε να πλαστογραφήσουμε έναν Ρέμπραντ, όχι όμως και έναν Μπετόβεν; Σε τι διαφέρει μια παρτιτούρα του Μπαχ από μία του Κέιτζ; Ποιος είναι ο ρόλος των συναισθημάτων στην κατανόηση του έργου τέχνης; Οι απαντήσεις του Γκούντμαν σε αυτά και άλλα ερωτήματα σχετικά με τις τέχνες άνοιξαν νέους δρόμους στη φιλοσοφία της τέχνης και κατέστησαν τις Γλώσσες της τέχνης το σημαντικότερο κείμενο του 20ού αιώνα στο χώρο της αισθητικής, τον πρώτο μεγάλο σταθμό στη διατύπω...

Η "Αλληλογραφία", που εκδόθηκε για πρώτη φορά στα 1828-29 με την επιμέλεια του ίδιου του Γκαίτε, είναι αναμφισβήτητα η πλέον φημισμένη στα γερμανικά γράμματα, δείγμα μιας μεγάλης φιλίας αλλά και της χρυσής εποχής της γερμανόφωνης λογοτεχνίας. Η αξία της έγκειται τόσο στον πλούτο και την ποικιλία των ζητημάτων (αισθητικά, φιλοσοφικά, πολιτικά, κοινωνικά) όσο και στον τρόπο με τον οποίον οι δύο μεγαλύτεροι, ίσως, ποιητές των γερμανικών γραμμάτων πραγματεύονται τα συγκεκριμένα ζητήματα. Η "Αλληλογραφία", που μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά, συνοδεύεται από ένα εισαγω...

Ο Αμερικανός φιλόσοφος Donald Davidson ήταν ένας από τους προεξάρχοντες φιλοσόφους του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Οι εργασίες του στη φιλοσοφία της πράξης, στη φιλοσοφία του νου και στη φιλοσοφία της γλώσσας αποτέλεσαν ορόσημο για την αναλυτική φιλοσοφία. Με ενιαία και συνεκτική φιλοσοφική θεώρηση ο Davidson διαφωτίζει ζητήματα όπως η δυνατότητα γνώσης του εξωτερικού κόσμου και του άλλου νου, ο σκεπτικισμός, ο σχετικισμός, η έννοια του τεκμηρίου και της εμπειρίας και οι συνθήκες συγκρότησης της γλώσσας και της νόησης. Ίσως να μην αποτελεί υπερβολή η σύγκριση από τον Ric...

Πώς να αποφύγουμε την υπερβολή ή την κοινοτοπία όταν μιλούμε για αγάπη; Ένας τρόπος να ανοίξουμε έναν δρόμο ανάμεσα σ' αυτά τα δύο άκρα συνίσταται στο να προσανατολίσουμε τις αναλύσεις μας στη διαλεκτική μεταξύ αγάπης και δικαιοσύνης. Υπό τον όρο "διαλεκτική" ο Πωλ Ρικέρ εννοεί εδώ αφενός την αναγνώριση της πρωταρχικής ασυμμετρίας ανάμεσα στις δύο έννοιες και αφετέρου την αναζήτηση πρακτικών διαμεσολαβήσεων. Μια τέτοια διαλεκτική διαμεσολάβηση επιτελείται, κατά τον Γάλλο διανοητή, στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο και πιο συγκεκριμένα στο κεφ. Στ', εκεί όπου το καινοτόμο αίτημα:...

Η κατάρρευση των πύργων είναι το μείζον συμβολικό συμβάν. Φανταστείτε το ενδεχόμενο να μην είχαν καταρρεύσει ή να είχε καταρρεύσει μόνον ο ένας: το αποτέλεσμα δεν θα ήταν καθόλου το ίδιο. Η λαμπρή απόδειξη της ευθραυστότητας της παγκόσμιας δύναμης δεν θα ήταν η ίδια. Οι πύργοι, οι οποίοι ήταν έμβλημα αυτής της δύναμης, την ενσαρκώνουν ακόμη στο δραματικό τους τέλος που μοιάζει με αυτοκτονία. Βλέποντάς τους να καταρρέουν, σαν εκ των έσω, είχαμε την εντύπωση πως αυτοκτονούσαν απαντώντας στην αυτοκτονία των αεροπλάνων-καμικάζι.

Ο Hans-Georg Gadamer (1900-2002) αποτελεί χωρίς αμφιβολία έναν από τους σημαντικότερους στοχαστές του προηγούμενου αιώνα. To έργο του "Αλήθεια και μέθοδος" θεωρείται σήμερα ένα από τα ιδρυτικά κείμενα της "φιλοσοφικής ερμηνευτικής", δηλαδή μιας φιλοσοφικής κατεύθυνσης που εξακολουθεί να παίζει στη σύγχρονη φιλοσοφική συζήτηση καίριο και αναντικατάστατο ρόλο. Πρωταρχικό μέλημα του Γερμανού στοχαστή είναι να δείξει ότι κάθε γνήσια κατανοητική προσοικείωση του κόσμου, άλλων ανθρώπων, άλλων πολιτισμών καθώς και του εαυτού μας επιβάλλεται να αναλυθεί ως αποτέλεσμα μιας διαδικ...

Από όλες τις προσαγορεύσεις που μπορούμε εμείς οι άνθρωποι να εκφράσουμε, η γλώσσα είναι η υψηλότερη και μακράν όλων η πρώτη. Η γλώσσα είναι αυτή που κατ' αρχάς και τελικά μας στέλνει νεύματα για την ουσία ενός πράγματος. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει σε καμμία περίπτωση ότι η γλώσσα -με κάθε σημασία της λέξης, που την έχουμε συλλάβει τυχαία- μας παρέχει και τη διαφανή ουσία του πράγματος άπαξ διά παντός, όπως συμβαίνει με ένα έτοιμο προς χρήση αντικείμενο. Αλλά η αντίστοιχη κατάσταση, στην οποία ο άνθρωπος ακούει πραγματικά την προσαγόρευση της γλώσσας, είναι εκείνο το λέγειν...