Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο συλλογικός τόμος "Τόποι: Αντίδωρα στον Παντελή Μπασάκο" περιλαμβάνει είκοσι τρεις πρωτότυπες συμβολές φίλων, συναδέλφων και μαθητών του τιμώμενου στα πεδία της φιλοσοφίας και της θεωρίας του επιχειρήματος, που ο ίδιος υπηρέτησε με τρόπο συστηματικό και γνήσιο, ως πανεπιστημιακός δάσκαλος και ερευνητής, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο καθώς και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Τα κείμενα οργανώνονται σε τέσσερις ενότητες: "Κρίση και επιχείρημα", "Λόγος και δημοκρατία", "Ρητορική και διαλεκτική στους αρχαίους", "Ρητορική και διαλεκτική στους νεότερους".

Πως εξελίσσεται το Αμερικανικό Σύνταγμα στο πέρασμα του χρόνου και σε τι οφείλεται η πίστη των Αμερικανών πολιτών σε ένα κείμενο ηλικίας δύο και πλέον αιώνων; Σε αυτά τα θεμελιώδη ερωτήματα, μεταξύ άλλων, επιχειρεί να απαντήσει το βιβλίο του Jack M. Balkin. Κατά την αιρετική άποψη του καθηγητή του Yale, οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές στο ζήτημα της συνταγματικής ερμηνείας, η θεωρία του αυθεντικού νοήματος και η θεωρία του ζωντανού Συντάγματος, δεν είναι παρά οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος και συνεπώς η αντιπαράθεση μεταξύ τους είναι στείρα. Για να κατανοηθεί αντιθέτως η...

Αν φανταζόμασταν τη σύγχρονη ευρωπαϊκή συνταγματική σκέψη χωρίς την επιρροή του Konrad Hesse, το αποτέλεσμα θα ήταν τελείως διαφορετικό σε σχέση με παραδοχές που θεωρούμε σήμερα δεδομένες, Η κανονιστική δύναμη του Συντάγματος και οι προϋποθέσεις της πραγμάτωσής της, η ανάγκη πρακτικής εναρμόνισης μεταξύ περισσοτέρων συνταγματικά κατοχυρωμένων αγαθών, η ιδιαίτερη θέση των πολιτικών κομμάτων στο σύγχρονο συνταγματικό κράτος, η σημασία και τα όρια της συνταγματικής μεταβολής, τα λειτουργικά όρια της συνταγματικής δικαιοσύνης αποτελούν ορισμένες μόνο από τις θεματικές, στις οπο...

Τι είναι η Τρίτη Τάξη; - ΤΟ ΠΑΝ Τι ήταν μέχρι σήμερα; - ΤΙΠΟΤΑ Τι απαιτεί; - ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΚΑΤΙ Αφετηριακό σημείο της ανάλυσης του Σεγιές είναι η έννοια του "έθνους των πολιτών". Η επαναστατική στιγμή είναι μια στιγμή όπου τα έθνος καταφάσκει τον εαυτό του, παίρνει πίσω τα δικαιώματα που του έχουν στερήσει και αποκτά Σύνταγμα. Η διαδικασία επανεπιβεβαίωσης της ύπαρξης του έθνους είναι μια ενέργεια διαχωρισμού και απώθησης ταυτόχρονα. Το έθνος καταφάσκει τον εαυτό του μόνο όταν διακρίνεται από ό, τι είναι ξένο προς αυτό. Πρέπει να απομακρύνει τους παράγοντες που οδήγησαν στ...

"Ο Jeffrey Rosen συνδυάζει τα σαγηνευτικά χαρίσματα ενός κορυφαίου αφηγητή, την οξυμένη αντίληψη ενός κορυφαίου δημοσιογράφου και τη διεισδυτική ενόραση ενός επιστήμονα, βαθύ γνώστη των νομικών και πολιτικών πτυχών του θέματος του. Σπανίως θα χαρακτήριζα ένα βιβλίο ως "αναγκαίο εγχειρίδιο" για τους δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ ή για κάθε Πρόεδρο και Γερουσιαστή που αντιμετωπίζει το δυσχερές καθήκον του διορισμού και της επιβεβαίωσης του διορισμού των μελών του δικαστηρίου αυτού, καθώς και για κάθε πολίτη που ενδιαφέρεται για το τι διακυβεύεται. Είναι ακριβώς το...

Η έκδοση περιλαμβάνει τις ομιλίες που εκφωνήθηκαν κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου "Ελληνο-Βρετανικές σχέσεις: πτυχές της πρόσφατης ιστορίας τους / British-Greek relations: Aspects of Their Recent History", το οποίο διοργανώθηκε από το Ίδρυμα της Βουλής σε συνεργασία με τη Βρετανική Πρεσβεία στην Ελλάδα στις 2 και 3 Νοεμβρίου 2012.

Κάθε άνθρωπος μετρά εξίσου με τον άλλο. Κάθε πολίτης έχει μία ψήφο. Κάθε ψήφος είναι ισοδύναμη με την άλλη. Τελικώς, οι πολιτικές αποφάσεις λαμβάνονται μέσα από την άθροιση των ψήφων. Επειδή οι απόψεις που υποστηρίζουν οι άνθρωποι διαφέρουν μεταξύ τους, ισχύει η αρχή της πλειοψηφίας. Αυτός είναι ο πυρήνας της λαϊκής κυριαρχίας και βασίζεται στην ισοτιμία των πολιτών και την ανόθευτη και αμερόληπτη, πολυκομματική και ελεύθερη εκλογική διαδικασία. Η αμεροληψία της ψήφου και της ψηφοφορίας αποτελεί συστατικό στοιχείο ενός δημοκρατικού ορθολογισμού. Η αμεροληψία συνεισφέρει...

Κάθε άνθρωπος μετρά εξίσου με τον άλλο. Κάθε πολίτης έχει μία ψήφο. Κάθε ψήφος είναι ισοδύναμη με την άλλη. Τελικώς, οι πολιτικές αποφάσεις λαμβάνονται μέσα από την άθροιση των ψήφων. Επειδή οι απόψεις που υποστηρίζουν οι άνθρωποι διαφέρουν μεταξύ τους, ισχύει η αρχή της πλειοψηφίας. Αυτός είναι ο πυρήνας της λαϊκής κυριαρχίας και βασίζεται στην ισοτιμία των πολιτών και την ανόθευτη και αμερόληπτη, πολυκομματική και ελεύθερη εκλογική διαδικασία. Η αμεροληψία της ψήφου και της ψηφοφορίας αποτελεί συστατικό στοιχείο ενός δημοκρατικού ορθολογισμού. Η αμεροληψία συνεισφέρε...

Πώς εξηγείται η παρούσα κρίση; Φταίνε οι εθνικές μας παθογένειες, η ιστορία της χώρας και ο ανεπαρκής εκσυγχρονισμός της; Ή μήπως είναι προϊόν μιας ευρύτερης κρίσης που περνάει η ευρωπαϊκή νεωτερικότητα; Σκοπός του βιβλίου δεν είναι να δώσει απόλυτες απαντήσεις, αλλά να προκαλέσει μια συζήτηση πάνω σε τέσσερις κεντρικές διαστάσεις της κρίσης, παρουσιάζοντας αντικρουόμενες απόψεις σχετικά με την οικονομία, τη νομική και πολιτική κουλτούρα, το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας και τη θέση της θρησκείας στη σύγχρονη κοινωνία. Στην αγοραία αντιπαράθεση συνθημάτων και ανέξοδων χαρακτ...

Από την κριτική ανάλυση του δικαίου ο Tushnet έχει κρατήσει ιδίως τη σημασία του "πλαισίου" (context) του δικαίου, δηλαδή του ευρύτερου πολιτικού, κοινωνικο-οικονομικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος στο οποίο εντάσσεται το δίκαιο. Αυτό όμως που περισσότερο από οτιδήποτε άλλο τον χαρακτηρίζει είναι η προέχουσα σημασία που αποδίδει στο πολιτικό πλαίσιο, δηλαδή στη λειτουργία του πολιτικού και ιδίως του κομματικού συστήματος για την κατανόηση του συνταγματικού δικαίου. Ο Tushnet εμφανίζεται με τρία διαφορετικά επιστημονικά πρόσωπα, που καθένα τους αποδίδει μια πτυχή της ευ...

Πώς εξηγείται η παρούσα κρίση; Φταίνε οι εθνικές μας παθογένειες, η ιστορία της χώρας και ο ανεπαρκής εκσυγχρονισμός της; Ή μήπως είναι προϊόν μιας ευρύτερης κρίσης που περνάει η ευρωπαϊκή νεωτερικότητα; Σκοπός του βιβλίου δεν είναι να δώσει απόλυτες απαντήσεις, αλλά να προκαλέσει μια συζήτηση πάνω σε τέσσερις κεντρικές διαστάσεις της κρίσης, παρουσιάζοντας αντικρουόμενες απόψεις σχετικά με την οικονομία, τη νομική και πολιτική κουλτούρα, το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας και τη θέση της θρησκείας στη σύγχρονη κοινωνία. Στην αγοραία αντιπαράθεση συνθημάτων και ανέξοδων χα...

Η συνεργασία των φιλοσόφων με τους φορείς της πολιτικής εξουσίας ή και η απευθείας εμπλοκή τους με την πολιτική έχει τις απαρχές της στην αρχαία Ελλάδα -με πρώτον διδάξαντα, σύμφωνα με την παράδοση, τον Θαλή τον Μιλήσιο- και συνεχίζεται, με κάποιες ευεξήγητες προσαρμογές και διαφοροποιήσεις, έως τις μέρες μας. Οι φιλόσοφοι αισθάνονται συχνά ότι κατέχουν μια ειδικού τύπου γνώση, η οποία είναι απαραίτητη για την ορθή άσκηση της πολιτικής εξουσίας, ενώ ενίοτε και οι κρατούντες βιώνουν την ανάγκη μιας θεωρητικής θεμελίωσης της πολιτικής που με δημοκρατικό ή όχι τρόπο ασκούν. Η...

"Συνταγματικός πατριωτισμός": Η έκφραση ηχεί ως οξύμωρο σχήμα. Τα Συντάγματα χρησιμεύουν, εξ ορισμού, για να περιορίζουν την πολιτική εξουσία και για να καθιστούν την εξουσία απρόσωπη· ο πατριωτισμός νοείται ως μία δύναμη η οποία κινητοποιεί άνδρες και γυναίκες για την επίτευξη πολιτικών στόχων, υποβάλλοντάς τους σε προσωπικές θυσίες. Ως "συνταγματικός πατριωτισμός" -όπως γίνεται αντιληπτός από τους θεωρητικούς που εισήγαγαν αρχικά την έννοια και όπως νοείται στο παρόν δοκίμιο- ορίζεται η έννοια σύμφωνα με την οποία η πολιτική δέσμευση πρέπει να επικεντρώνεται στους κανό...

Το αίτημα για αναβάθμιση του ρόλου του Κοινοβουλίου επανέρχεται σταθερά στον δημόσιο διάλογο τα τελευταία είκοσι χρόνια. Θα μπορούσε όμως, άραγε, να αντιμετωπισθεί ουσιωδώς το ευρύτερο φαινόμενο της υποβάθμισης του Κοινοβουλίου και των μεταλλαγών του κοινοβουλευτισμού με θεσμικές μόνο παρεμβάσεις, δηλαδή με τροποποίηση των διατάξεων που διέπουν την οργάνωση και λειτουργία της Βουλής; Θα μπορούσε δηλαδή να ανατραπεί, με οποιεσδήποτε θεσμικές παρεμβάσεις, η δευτερεύουσα συμμετοχή της Βουλής στη λήψη των κρίσιμων πολιτικών αποφάσεων, ενόψει μάλιστα του ότι το πολιτικό σύστημα...

Η δημοκρατία και το κρατικό φαινόμενο αποτελούν εκδήλωση της αυτονομίας μιας πολιτικής κοινότητας. Αν δώσει κάποιος βάση σε μια διαδεδομένη τα τελευταία χρόνια εντύπωση, η δημοκρατία και το κρατικό φαινόμενο είναι -ανεξάρτητα από πάγιες, αλλά επιφανειακές παρατηρήσεις- εκτεθειμένα σε έναν άνεμο που πνέει εναντίον τους. Αυτός ο αντίθετος άνεμος δεν έρχεται ως μια θύελλα, παρά μάλλον σιγά σιγά, αθόρυβα και σταθερά, και απειλεί να καταστήσει πορώδη και βήμα βήμα να κουφώσει το θεμέλιο, τις ρίζες της δημοκρατίας και του κράτους. Αυτός ο αντίθετος άνεμος δεν μπορεί να πάρει ένα...

Οι δικαστές πρέπει να ακολουθούν τις γενικές, παγιωμένες αντιλήψεις σχετικά με το χαρακτήρα της εξουσίας που τους έχει αναθέσει το Σύνταγμα. Η ηθική ανάγνωση τους ξητά να βρουν την καλύτερη εννοιολογική σημασία των συνταγματικών ηθικών αρχών -την καλύτερη κατανόηση του τι πραγματικά απαιτεί το ίσο ηθικό status ανδρών και γυναικών, για παράδειγμα-, που να συμφωνεί σε αδρές γραμμές με την αμερικανική ιστορική εμπειρία. Δεν τους ζητά ν' ακολουθήσουν τα κελεύσματα των συνειδήσεών τους ή τις παραδόσεις της κοινωνικής τους τάξης ή ομάδας, αν αυτές δεν μπορούν να θεωρηθούν εμπεδωμ...

Οι δικαστές πρέπει να ακολουθούν τις γενικές, παγιωμένες αντιλήψεις σχετικά με το χαρακτήρα της εξουσίας που τους έχει αναθέσει το Σύνταγμα. Η ηθική ανάγνωση τους ξητά να βρουν την καλύτερη εννοιολογική σημασία των συνταγματικών ηθικών αρχών -την καλύτερη κατανόηση του τι πραγματικά απαιτεί το ίσο ηθικό status ανδρών και γυναικών, για παράδειγμα-, που να συμφωνεί σε αδρές γραμμές με την αμερικανική ιστορική εμπειρία. Δεν τους ζητά ν' ακολουθήσουν τα κελεύσματα των συνειδήσεών τους ή τις παραδόσεις της κοινωνικής τους τάξης ή ομάδας, αν αυτές δεν μπορούν να θεωρηθούν εμπεδωμ...

"Η μελέτη για τα τρία είδη της νομικής σκέψης αποτελεί στην σμιτιανή εργογραφία πράγματι την ισχυρότερη ένδειξη όχι μιας καμπής, αλλά ενός διλήμματος και ενός αδιεξόδου για τον συγγραφέα της. Ο Schmitt αναζητά στη σκέψη της συγκεκριμένης τάξης, που πρωτοκαθιερώνει εδώ, μια σύνθεση εγελειανού τύπου, που υπερβαίνει τον θετικισμό ως άθροισμα των αρνητικών στοιχείων της δεοντοκρατίας και της αποφασιοκρατίας, αναζητά δηλαδή μια θετικότητα με νομικοπολιτική ισχύ χωρίς τυχαίες ανάλογα με τη στιγμή αποφάσεις." (από την Εισαγωγή του Χ. Παπαχαραλάμπους)