Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το βιβλίο αυτό δεν είναι μια απλή εργο-βιογραφία του μεγάλου Νίκου Σταυρίδη. Εξετάζει εκτενώς το "μύθο Σταυρίδη" -το χώρο, το χρόνο και τα δρώμενα του ανθρώπου- που διατηρήθηκε αναλλοίωτος στο διάβα της ζωής του, ακόμη και μέχρι το τέλος της, ενώ είχε απωλέσει το κυρίαρχο συστατικό του, το εκ της θεατρικής παράστασης εκπορευόμενο, την άμεση επικοινωνία που είχε με τους θεατές του, το κατέβασμα της θεατρικής του τρέλας, των δαιμονίων του, κάτω στην πλατεία (άνω τελεία) αυτής της επικοινωνίας που ήταν και εξω-κειμενική, έξω από το γραπτό κείμενο του θεατρικού έργου, και αποτέ...

Από τα επικήδεια που διάβασα, περισσότερο μου εντυπώθηκαν τούτα τα λόγια του Μάριου Πλωρίτη: "Όσο οδυνηρή ήταν χτες το βράδυ η είδηση, άλλο τόσο έμοιαζε απίστευτη. Πώς να φανταστείς τον Βασίλη Λογοθετίδη ασάλευτο, σιωπηλό, ανέκφραστο; Αυτόν, που ήταν όλος ένας παλμός ζωής, ένας χείμαρρος κεφιού, μια έκφραση χαράς; Αυτόν που και μόνο η είσοδός του στη σκηνή γαλβάνιζε το κοινό, που με μια κίνηση γκρέμιζε όλα τα τείχη της σοβαροφάνειας, που με μια του μούτα ανέσυρε από μέσα του ατέλειωτα αποθέματα ιλαρότητας;"

Το σύντομο αυτό δοκίμιο είναι περισσότερο το αποτέλεσμα μιας έρευνας πάνω σ' ένα θέμα που με απασχολούσε καιρό τώρα, και λιγότερο η έκφραση προτότυπων θεωρητικών αρχών πάνω στον κινηματογράφο. Από τα τέλη της δεκαετίας του ΄60 και μετά παρατηρείται σε διάφορες χώρες - Αγγλία, Γερμανία, Αμερική, Γαλλία, κ.ά. - ένα ευρύ φάσμα θεωρητικής και πρακτικής δουλειάς, το οποίο με έμφαση επιχειρεί να επανατοποθετήσει τον κινηματογράφο πάνω σε υλιστικές αρχές· σε φιλμικές υλιστικές αρχές στη διαδικασία της παραγωγής. Η υπόθεση αυτή όμως μας φέρνει πίσω στις πηγές. Κι αυτό που θα κάνω ε...

Αυτό που μου φαίνεται πολύ ενδιαφέρον αναφορικά με την ιδέα της αποδόμησης, είναι ο στοχασμός πάνω στους ίδιους τους κώδικες, στα ίδια τα σημεία, με άλλα λόγια, που έχουμε συνηθίσει να διαβάζουμε ότι περιέχουν ένα ορισμένο νόημα. Αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό ότι εννοώ με τον όρο αποδόμηση. Όταν, λοιπόν, αντιμετωπίζεις αυτό το fade out/fade in είσαι υποχρεωμένος να αναρωτηθείς "Τι σημαίνει ακριβώς; Μήπως πρόκειται για ένα flash-back;" Δεν είναι πολλά τα σημεία που έχουμε στη διάθεση μας σε μια ταινία. Και έχουν κωδικοποιηθεί έτσι που να εξαρτώνται από τα συμφραζόμενα. Είν...

... πρώτα χρειάζομαι ένα όνομα, όχι όμως κανονικό, παρατσούκλι να 'ναι, γιατί τους περισσότερους ανθρώπους έτσι τους γνωρίσαμε. "Μπούτουνας", ας πούμε, "Γαμάς" ή "Μαλακάρας", "Κακούγιας" ή "Ντάβιολις", "Γιδοξούρης" ή "Πινεζούλιας"... Ένα παρατσούκλι, λοιπόν, που αμέσως να τραβάει την προσοχή του αναγνώστη, να κολλάει ο νους του σ' αυτό. Έπειτα έρχεται ο τόπος. Αληθινός τόπος, μα με προεκτάσεις φτιαγμένες από τους δρόμους της φαντασίας. Μια κωμόπολη, ας πούμε πάλι, παραθαλάσσια οπωσδήποτε, γιατί η θάλασσα προσθέτει ένα μυστήριο φυσικό. Αλλά και ορίζοντες ανοίγει, κοντινούς...

Μέσω ποιάς διαδικασίας αντιλαμβάνεται βάθος και κίνηση στην οθόνη ο θεατής; Ποιές συνθήκες πρέπει να είναι παρούσες ώστε να επιτυγχάνεται η αληθοφάνεια της κίνησης; Ποιο ρόλο παίζει η φαντασία στον τρόπο που οι θεατές αντιλαμβάνονται την κινηματογραφική ταινία; Ποιο ρόλο παίζουν οι αισθήσεις μας; Με ποιο τρόπο οι διάφορες φιλμικές τεχνικές όπως το fade-out, το close-up, το dissolve καθρεφτίζουν τα ψυχολογικά φαινόμενα της προσοχής, της ανάμνησης και της φαντασίας; Ποια είναι τα ιδιαίτερα γνωρίσματα αυτής της τέχνης; Τι είναι αυτό που ξεχωρίζει τον κινηματογράφο ως μια τέχνη...

Μέσω ποιάς διαδικασίας αντιλαμβάνεται βάθος και κίνηση στην οθόνη ο θεατής; Ποιές συνθήκες πρέπει να είναι παρούσες ώστε να επιτυγχάνεται η αληθοφάνεια της κίνησης; Ποιο ρόλο παίζει η φαντασία στον τρόπο που οι θεατές αντιλαμβάνονται την κινηματογραφική ταινία; Ποιο ρόλο παίζουν οι αισθήσεις μας; Με ποιο τρόπο οι διάφορες φιλμικές τεχνικές όπως το fade-out, το close-up, το dissolve καθρεφτίζουν τα ψυχολογικά φαινόμενα της προσοχής, της ανάμνησης και της φαντασίας; Ποια είναι τα ιδιαίτερα γνωρίσματα αυτής της τέχνης; Τι είναι αυτό που ξεχωρίζει τον κινηματογράφο ως μια τέχνη...

Μια ολική επαναφορά είναι στην ουσία το βιβλίο που έχετε στα χέρια σας. Επαναφορά στο απόλυτο προσκήνιο των πολλών προσωπείων των μεγάλων μας κωμικών, των εκφραστικών δεδομένων που τα συνέθεταν. Είναι ένα βιβλίο που δεν ασχολείται καθόλου με τους βίους αυτών των αγίων και οσίων μας, αλλά προσπαθεί να εντοπίσει -με την απλότητα της αφαίρεσης- την πηγή από την οποία αντλούσαν τη θαυματουργική τους δύναμη. Το σήκωμα του χεριού, επί παραδείγματι, πριν απευθυνθεί δια μέσου του άλλου στα πλήθη των θεατών και εκστομισθεί ο μέγας Λόγος και μαγευτεί ο κόσμος και αληθινά ψυχαγωγηθεί....

[...] Έφθασε πια ο καιρός και χωρίς καθόλου να το καταλάβω κλείνω φέτος τα εβδομήντα ένα χρόνια μου. Κοιτάζοντας πίσω όλα αυτά τα χρόνια που πέρασαν τι άλλο μπορώ να πω, πέρα από το να αναφέρω όλα όσα συνέβησαν; Πολλοί μου έχουν προτείνει να γράψω την αυτοβιογραφία μου, ποτέ μου όμως δε με τράβηξε ιδιαίτερα η ιδέα αυτή. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι πιστεύω πως αυτά που με αφορούν δεν παρουσιάζουν αρκετό ενδιαφέρον, ώστε να καταγραφούν και να τα αφήσω πίσω μου. Επιπλέον, πιστεύω απόλυτα πως αν τελικά αποφασίσω να γράψω κάτι, η κουβέντα μου θα περιστρέφεται συνεχώς...