Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Σύμφωνα με τον Hegel, η σκέψη του Spinoza δεν είναι ακόμη αρκετά διαλεκτική. Και αν ήταν πάρα πολύ διαλεκτική; Ή, έστω, αν ήταν διαλεκτική με έναν τρόπο που δεν μπορούσε να αποδεχτεί ο Hegel; Η απάρνηση αυτής της διαλεκτικής -ας πούμε, για να μην χρονοτριβούμε, μιας διαλεκτικής χωρίς τελεολογία- στην οποία προβαίνει ο Hegel μέσω του Spinoza, είναι ο τρόπος με τον οποίο συναντά ένα αξεπέραστο εμπόδιο κατά την ανάπτυξη της δικής του σκέψης: πρόκειται για το εμπόδιο ενός λόγου για τον οποίο πρέπει να πούμε όχι ότι δεν είναι ακόμη εγελιανός, αλλά ότι δεν είναι ήδη πλέον. Ο Heg...

Ο Κανγκιλέμ και ο Φουκώ ήταν εκπρόσωποι μιας μεγάλης εποχής της σύγχρονης σκέψης, από την οποία εξακολουθούμε ακόμη και σήμερα να εξαρτιόμαστε, παρά τις μόδες και τους εφήμερους ενθουσιασμούς. Εύχομαι να συνέβαλα, έστω και λίγο, να διατηρηθεί ένα ενδιαφέρον για τα δύο αυτά εγχειρήματα που διασταυρώνονται και για τα οποία είμαι πεπεισμένος ότι παραμένουν απαραίτητα τόσο για τη θεωρητική κατανόηση του παρόντος μας όσο και για τον έμπρακτο μετασχηματισμό του, σε μια στιγμή όπου, περισσότερο από ποτέ, έχουμε ανάγκη ισχυρές έννοιες για να προσανατολιστούμε στον κόσμο και στη σκέ...

(...) Στην πραγματικότητα [ο Barthes], επειδή δεν ήθελε να αποδώσει στην καθημερινή χειρονομία ένα οριστικό νόημα, την επεξεργαζόταν μέσω ερμηνειών, σαν να επρόκειτο για μία μεταφορά. Εργαζόταν με βάση την καθημερινή σημασιοδότηση, προσπαθώντας να μην την ακινητοποιήσει, και γι' αυτό την πραγματευόταν με λεπτότητα, όπως θα έκανε κάποιος που, από σεβασμό προς όλες τις μορφές της ζωής, θα χάιδευε μια περιπλανώμενη γάτα με την χάρη και την αγάπη (και τον σεβασμό) που θα έδειχνε αν χάιδευε μια γάτα Αγκύρας. "Τα πάντα εμποτίζονται από νόημα", έλεγε, "σας αποκαλύπτω αρκετό, αλλά...

Μαζί με τη μικρή μελέτη για τον Μοντεσκιέ, το δοκίμιο του Αλτουσσέρ για τον Ρουσσώ αποτελεί μια υποδειγματική ανάγνωση φιλοσοφικού έργου. Είναι υποδειγματική για τον τρόπο συστηματικής και εμμενούς κριτικής του Κοινωνικού συμβολαίου. Είναι όμως υποδειγματική και για τον τρόπο με τον οποίο αξιοποιεί τον φιλοσοφικό λόγο από τη σκοπιά μιας κοινωνικής θεωρίας ταγμένης υπέρ της κοινωνικής χειραφέτησης. Έτσι, τα ερωτήματα με τα οποία ξεκίνησε η νεωτερικότητα και οι αξιώσεις του Διαφωτισμού γίνονται εργαλεία κριτικής της αστικής σκέψης. Ο Ρουσσώ του Αλτουσσέρ δεν είναι μόνο έν...

Ιδού λοιπόν τα δύο άκρα της αλυσίδας: η οικονομία καθορίζει, αλλά σε τελική ανάλυση, μακροπρόθεσμα, λέει πρόθυμα ο Ένγκελς, την πορεία της Ιστορίας. Ωστόσο, αυτή η πορεία "ανοίγει τον δρόμο της" μέσα από τον κόσμο των πολλαπλών μορφών του εποικοδομήματος, των τοπικών παραδόσεων και των διεθνών περιστάσεων. Αυτός ο επικαθορισμός γίνεται αναπόφευκτος, και διανοητός, αφ’ ης στιγμής αναγνωρίζεται η πραγματική ύπαρξη, κατά μεγάλο μέρος ειδική και αυτόνομη, και συνεπώς μη αναγώγιμη σε ένα καθαρό φαινόμενο, των μορφών του εποικοδομήματος και της εθνικής και διεθνούς συγκυρίας. Πρέ...

Ίσως σήμερα να ντρεπόμαστε για τις φυλακές μας. Όσο για τον 19ο αιώνα, ήταν περήφανος για τα φρούρια που έχτιζε στις παρυφές και ενίοτε στο κέντρο των πόλεων. Γοητευόταν απ' αυτή τη νέα ηπιότητα που αντικαθιστούσε τα ικριώματα. Επαιρόταν ότι δεν τιμωρεί πια τα σώματα και ότι γνωρίζει εφεξής να αναμορφώνει τις ψυχές. Αυτοί οι τοίχοι, αυτά τα μέτρα ασφαλείας, αυτά τα κελιά αντιπροσώπευαν ένα συνολικό εγχείρημα κοινωνικής ορθοπεδικής. Αν κλέψει κάποιος, μπαίνει φυλακή. Αν βιάσει, μπαίνει φυλακή. Αν σκοτώσει, μπαίνει φυλακή. Από πού προέκυψε αυτή η παράξενη πρακτική κι αυτό...

Συλλογή κειμένων και συνεντεύξεων του Φουκώ, ανέκδοτων στα ελληνικά, που ξεκινούν με ένα από τα σημαντικότερα κείμενα του γάλλου φιλοσόφου (για τον Ζωρζ Μπατάιγ) και ολοκληρώνονται με ένα εξίσου διάσημο κείμενο για τις ετεροτοπίες. Ανάμεσα στο πρώτο και το τελευταίο κείμενο, μια σειρά παρεμβάσεις φωτίζουν τη διαδρομή του Φουκώ, από τις "Λέξεις και τα πράγματα" (κι ακόμη νωρίτερα, από τις πρώτες μελέτες για την ψυχολογία και τη λογοτεχνία) μέχρι την "Ιστορία της σεξουαλικότητας", από την προβληματική της αρχαιολογίας των επιστημών του ανθρώπου μέχρι την προβληματική της αισθ...

Διαφωτιστικός όσο και διασκεδαστικός, ο Λιου Νταλίν εξερευνά τέσσερις χιλιάδες χρόνια ιστορίας της σεξουαλικότητας στην Κίνα, από τους αρχαΐους χρόνους έως την Πολιτιστική Επανάσταση του Μάο. Ο συγγραφέας φιλοδοξεί έτσι να συμβάλει στην απελευθέρωση και ομαλοποίηση της σεξουαλικότητας στην Κίνα, έπειτα από τις σκοτεινές δεκαετίες του μαοΐκού πουριτανισμού. Ποια είναι η σχέση της θεωρίας του Γιν και του Γιανγκ με τον ερωτισμό στην Κίνα; Σε τι συνίσταται η "τέχνη της κρεβατοκάμαρας"; Πού έχει τις ρίζες του το έθιμο του δεσίματος των γυναικείων ποδιών, γνωστό ως "χρυσός λωτ...

"Η νεαρή Παλαιστίνια που με την αυτοσχέδια βόμβα της ανατινάσσεται σε μια ντισκοτέκ του Ισραήλ σκοτώνει λιγότερους "αθώους αμάχους" απ’ όσους θα σκότωνε αν είχε υπό τον έλεγχό της μια μπουλντόζα, ένα άρμα, ή ένα αεροπλάνο οπλισμένο με πυραύλους ή επίσης αν ήταν σκυμμένη πάνω από τον χάρτη ενός επιτελείου σε κάποιο αρχηγείο. Η δική της τεχνολογία είναι το σώμα της. Δεν διαθέτει παρά μόνο τη ζωή της για να υπερασπιστεί τη γη που θέλουν να της κλέψουν. Δικαίως ο λαός τη θεωρεί ηρωίδα. Το όνομά της θα αναγράφεται στο μνημείο που θα εγερθεί στο κέντρο της Αλ Κουντς, πρωτεύουσας...

Ο γνωστός ποιητής και δραματουργός, Πωλ Κλωντέλ, θα βρεθεί ως πρέσβης της Γαλλίας στην Ουάσιγκτον από το 1927 έως το 1933. Ενημερώνοντας από εκεί τον υπουργό του των Εξωτερικών, Αριστίντ Μπριάν, θα αναρωτηθεί για τις προϋποθέσεις και τα αίτια της αμερικανικής ευημερίας, προαναγγέλοντας, σαν άλλος Κέυνς, τις συνθήκες μιας κρίσης που δεν θα αργήσει να έρθει. Πρόκειται για το γνωστό σε όλους μας Κραχ του 1929, που, μέσα από τις επιστολές του Κλωντέλ, διατηρεί μια σοκαριστική επικαιρότητα. Ποια διδάγματα μπορούμε να αντλήσουμε σήμερα από την κρίση του 1929; Κάποιες απορίες μ...

Ένα φάντασμα πλανάται μέσα στο μετανεωτερικό λυκόφως της ιστορίας: η απόσυρση του πολιτικού. Αναμφίβολα, το σκοτεινό άστρο της διαχείρισης μεσουρανεί στο στερέωμα των παγκοσμιοποιημένων αγορών, ενώ η κοινωνική πραγματικότητα μεταγγίζεται στους καθοδικούς σωλήνες ως τηλεοπτικό σόου. Απορρίπτοντας αυτήν τη φασματογραφική διάγνωση, ο Alain Badiou προτείνει την αποδέσμευση της πολιτικής από την υπερβατική εγγύηση της Ιστορίας και την κοινωνιολογική ουσιοποίηση των τάξεων. Με μια ριζοσπαστική θεωρητική χειρονομία, αποσπά την τοπική της πολιτικής από την προ-κατειλημμένη πραγμ...

Η "Φιλοσοφία" είναι ιδανικό βιβλίο για όποιον θέλει να ανακαλύψει και να κατανοήσει τη φιλοσοφία ή να εμπλουτίσει τις φιλοσοφικές του γνώσεις. Αποτελείται από είκοσι οκτώ κεφάλαια που μπορούν να διαβαστούν με οποιαδήποτε σειρά, ανάλογα με τις προτιμήσεις, τις ανάγκες ή τις επιλογές του κάθε αναγνώστη. Παρουσιάζει τη σκέψη των μεγαλύτερων φιλοσόφων, από τους κλασικούς μέχρι τους σύγχρονους: Πλάτων, Αριστοτέλης, Ντεκάρτ, Σπινόζα, Καντ, Χέγκελ, Βιτγκενστάιν, Χάιντεγγερ, αλλά και Άρεντ, Ρωλς, Ρόρτυ, Σαρτρ, Λεβινάς, Φουκώ, Λακάν, Ντερριντά. Αναφέρεται επίσης στα ζητήμ...

Ως μορφή εξουσίας, η καθυπόταξη είναι παράδοξη. Η κυριαρχία που μας ασκεί μια εξωτερική εξουσία αποτελεί μια οικεία και βασανιστική μορφή της. Είναι όμως εντελώς διαφορετικό να διαπιστώνουμε ότι η ίδια η διαμόρφωση που έχουμε ως υποκείμενα εξαρτάται από αυτήν ακριβώς την εξουσία. Η "Ψυχική ζωή της εξουσίας" παρουσιάζει μια πρωτότυπη θεωρία για τις περίπλοκες σχέσεις του υποκειμένου με την εξουσία, ανατρέχοντας σε κείμενα των Χέγκελ, Νίτσε, Φρόυντ, Φουκώ και Αλτουσέρ. Με βάση μια ανάγνωση του Χέγκελ και του Νίτσε, της "δυστυχισμένης συνείδησης" και της "κακής συνείδησης", δ...

..."αποδομώ" τη φιλοσοφία σημαίνει ότι στοχάζομαι τη δομημένη γενεαλογία των εννοιών της με τον πλέον πιστό και τον πλέον εσωτερικό τρόπο, και ότι ταυτόχρονα διακρίνω... καθετί που απέκρυψε ή απαγόρευσε αυτή η ιστορία, καθώς γινόταν ιστορία μέσω αυτής της... ιδιοτελούς καταστολής. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή, μέσω αυτής της πιστής αλλά και βίαιης κυκλοφορίας ανάμεσα στο μέσα και το έξω της φιλοσοφίας... παράγεται μια κειμενική εργασία που παρέχει μεγάλη απόλαυση. Γραφή ιδιοτελής που μας παραδίδει επίσης προς ανάγωση τα φιλοσοφήματα... ενός πράγματος που δεν μπόρεσε να παρουσια...

Η τρίτομη "Ιστορία της Σεξουαλικότητας" ("Η βούληση για γνώση", "Η χρήση των ηδονών", "Η επιμέλεια εαυτού") προεκτείνει τις έρευνες των βιβλίων "Η αρχαιολογία της γνώσης" και "Επιτήρηση και τιμωρία". Ο πρώτος τόμος επικεντρώνεται στον αστερισμό των φαινομένων που συνήθως περιγράφονται με τους όρους "σεξουαλικότητα" και "σεξ". Δεν επιχειρεί να καταδείξει μια υποτιθέμενη "καταστολή" της σεξουαλικότητας προκειμένου να συμβάλει στην "απελευθέρωσή" της, αλλά να αναλύσει με ποιον τρόπο διαμορφώθηκε μια βούληση για διεξοδική γνώση του σεξ, η οποία πήρε τη μορφή μιας "επιστήμης της...

Η τρίτομη "Ιστορία της σεξουαλικότητας" (Η βούληση για γνώση, Η χρήση των ηδονών, Η επιμέλεια εαυτού) προεκτείνει τις έρευνες των βιβλίων "Η αρχαιολογία της γνώσης" και "Επιτήρηση και τιμωρία". Στον δεύτερο τόμο ο Φουκώ συνεχίζει την ιστορική του έρευνα για τις ρίζες της δυτικής σεξουαλικότητας. Όμως, όπως εξηγεί στην Εισαγωγή, χρειάστηκε να τροποποιήσει το αρχικό του σχέδιο, προκειμένου να στραφεί στις αρχαίες (ελληνικές και ρωμαϊκές) πηγές και να μελετήσει από ποια πεδία της εμπειρίας και με ποιες μορφές προβληματοποιήθηκε η σεξουαλική συμπεριφορά. Έτσι, η "Χρήση των ηδο...

"Όσο πίσω κι αν γυρίζω αναπολώντας τους έρωτές μου, δυσκολεύομαι να μιλήσω γι' αυτούς. Τούτη η έξαψη βρίσκεται πέραν του ερωτισμού, ως υπέρμετρη ευτυχία αλλά και καθαρή οδύνη: αμφότερες μετατρέπουν τις λέξεις σε πάθος. Η ερωτική γλώσσα είναι αδύνατη, ανεπαρκής, έντονα υπαινικτική τη στιγμή που θα τη θέλαμε άμεση, στο μέτρο του δυνατού. Είναι σμήνος μεταφορών, είναι λογοτεχνία. Λόγω του ενικού χαρακτήρα της, την αποδέχομαι μόνο σε πρώτο πρόσωπο. Ωστόσο, αυτό που θα ήθελα να συζητήσουμε εδώ είναι ένα είδος φιλοσοφίας του έρωτα. Καθότι, τι άλλο είναι η ψυχανάλυση, αν όχι μια α...

Στον τόμο αυτό ο Τζέιμς Μάρτιν έχει συλλέξει κείμενα του Νίκου Πουλαντζά τα οποία αναφέρονται σε θέματα μαρξισμού, φιλοσοφίας του δικαίου και θεωρίας του κράτους. Το έργο του Νίκου Πουλαντζά έχει επηρεάσει καταλυτικά τις αναλύσεις του καπιταλιστικού κράτους και των κοινωνικών τάξεων, ενώ οι θέσεις του σχετικά με τα χαρακτηριστικά των σύγχρονων κοινωνιών και του δημοκρατικού δρόμου για το σοσιαλισμό αποτελούν σταθερή αναφορά της μαρξιστικής συζήτησης. Τα κείμενα που παρουσιάζονται στον τόμο συγκεντρώνονται για πρώτη φορά, ενώ τα περισσότερα δεν έχουν μέχρι τώρα δημοσιευτεί...

Ο εκφυλισμός της κοινωνιολογίας σε ένα σύνολο αμοιβαία εχθρικών και φαινομενικά ασύμβατων θεωρητικών θέσεων έχει καταστήσει εξαιρετικά δύσκολη κάθε εισαγωγική προσέγγιση, είτε απευθύνεται σε σπουδαστές της κοινωνιολογίας είτε σε σπουδαστές που ασχολούνται δευτερευόντως με αυτήν. Το βιβλίο "Κοινωνικές σχέσεις και ανθρώπινες ιδιότητες" επιχειρεί να ξεπεράσει τις εσωτερικές διαιρέσεις και να προτείνει μια προσέγγιση που δεν απαιτεί την προσχώρηση σε οποιαδήποτε από τις διακριτές θεωρητικές κατευθύνσεις. Το βιβλίο εστιάζεται στον τρόπο που οι κοινωνικές σχέσεις οργανώνου...

Υπάρχει άραγε στον Μαρξ θεωρία της πολιτικής και του κράτους; Ποιες είναι οι πολιτικές συνεπαγωγές που ενυπάρχουν στη μαρξική "κριτική της πολιτικής οικονομίας"; Ποια η σημασία του "θεωρητικού βραχυκυκλώματος" που επιφέρει ο Μαρξ στις έννοιες της οικονομίας και της πολιτικής; Μπορεί μια πολιτική των μαζών να είναι συμμετρική προς την αστική πολιτική ή τείνει πάντοτε σε μια νέα πρακτική της πολιτικής; Η συλλογή κειμένων "Κράτος, μάζες, πολιτική" περιλαμβάνει έξι από τις σημαντικότερες μελέτες του Ετιέν Μπαλιμπάρ σχετικά με ορισμένες θεμελιώδεις μαρξιστικές έννοιες όπως η...