Μιχαηλίδης Ιάκωβος Δ.
Michailídis Iákovos D.
Ο Ιάκωβος Μιχαηλίδης υπηρετεί ως Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας. Την ακαδημαϊκή χρονιά 2012-2013 υπηρέτησε ως Επισκέπτης Καθηγητής στο Πανεπιστήμιου της Κύπρου. Tην ακαδημαϊκή χρονιά 2019-2020 έλαβε υποτροφία από το Ίδρυμα Fulbright και υπήρξε Επισκέπτης Ερευνητής στο George Washington University. Την ίδια χρονιά υπήρξε Ακαδημαϊκός Επισκέπτης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Έχει εργασθεί ως Εμπειρογνώμονας για τα Δυτικά Βαλκάνια στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι προϊστάμενος του Ερευνητικού Κέντρου της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών και μέλος πολλών ελληνικών και ευρωπαϊκών επιστημονικών δικτύων και οργανώσεων, όπως το ευρωπαϊκό θεματικό δίκτυο ιστορίας Clioh/Cliohnet. Ήταν ιστορικός σύμβουλος (μαζί με τον καθηγητή Θάνο Βερέμη) της τηλεοπτικής σειράς του ΣΚΑΙ «1821», του ιστορικού ντοκιμαντέρ "Twice a Stranger" που προβλήθηκε από την τηλεόραση της ΝΕΤ και του ιστορικού ντοκιμαντέρ "Η δεκαετής εξόρμηση της Ελλάδας 1912-1923" το οποίο προβλήθηκε από το Cosmote History. Έχει, επίσης, επιμεληθεί τα ιστορικά αφιερώματα του ραδιοφώνου του ΣΚΑΙ 100,3 με θέμα τους Βαλκανικούς Πολέμους, την Μικρασιατική Εκστρατεία, τον Ελευθέριο Βενιζέλο, την Κατοχή και τον Εμφύλιο Πόλεμο.
Μακεδονικό Βαλκανικοί 1904-1913
Συλλογικό έργο
Ελευθεροτυπία (2008)
Τα κείμενα του συλλογικού αυτού έργου συγκροτήθηκαν από τα περιεχόμενα τευχών του περιοδικού "Ε- Ιστορικά" της "Ελευθεροτυπίας". Το Μακεδονικό, που απασχόλησε στρατιωτικά την Ελλάδα τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα και επανήλθε με δραματικό τρόπο την τελευταία δεκαετία του και μέχρι σήμερα, ευτυχώς πολιτικοδιπλωματικά, έχει βαθιές ρίζες στο χρόνο. Το σλαβικό φύλο που εποίκισε το μακεδονικό χώρο στα χρόνια της βυζαντινής αμπώτιδος, ανέδειξε καλούς μάστορες και σπουδαίους θεολόγους με επίκεντρο την Οχρίδα αλλά δεν ανέπτυξε εθνική συνείδηση. Τους αιώνες που οι Βούλγα...
Το Μακεδονικό στα ξένα αρχεία
Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών
Μίλητος (2008)
Οι Εκδόσεις Μίλητος κυκλοφόρησαν τη συλλογική επιστημονική μελέτη της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών "Το Μακεδονικό στα ξένα Αρχεία: Απόρρητα έγγραφα Γιουγκοσλαβίας και Βουλγαρίας 1950-1967". Η έκδοση έρχεται πάνω στην κατάλληλη στιγμή των διαπραγματεύσεων με τα Σκόπια, προσφέροντας ένα πολύτιμο όπλο στην ελληνική διπλωματία και έναν ασφαλή οδηγό στον δημόσιο διάλογο μεταξύ Ελλήνων. Για πρώτη φορά διεθνώς δημοσιεύει σημαντικά στοιχεία που αφορούν το πολύπλοκο ζήτημα και φωτίζουν άγνωστες πτυχές του από την "άλλη πλευρά του λόφου", γιατί αποκαλύπτουν την οπτική και την προοπ...
Α' Παγκόσμιος Πόλεμος
Συλλογικό έργο
Ελευθεροτυπία (2008)
Τα κείμενα του συλλογικού αυτού έργου συγκροτήθηκαν από τα περιεχόμενα τευχών του περιοδικού "Ε- Ιστορικά" της "Ελευθεροτυπίας". Περιέχονται τα κείμενα: - "Η πορεία προς το αναπόφευκτο" - "Οι αντιφάσεις στη διεθνή οικονομία" - "Από την "Μπελ Επόκ" στη Φλάνδρα" - "Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις ως το 1917" - "Η ελληνική οικονομία και οι σύμμαχοι" - "Τρόποι σκέψης και έκφρασης" - "Ο πόλεμος στα χαρακώματα" - "Το κρίσιμο σημείο του πολέμου" - "Πόλεμος και επανάσταση" - "Η διεθνής οικονομία μετά τον πόλεμο" - "Λογοτεχνία και πόλεμος" - "Η συνθήκη των Βερσαλλιών" -...
Μακεδονικές ταυτότητες στο χρόνο
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Πατάκη (2008)
Δεκαοκτώ επιστήμονες επιχειρούν να παρουσιάσουν το σύνθετο και πολύμορφο φαινόμενο της ταυτότητας στον ευρύτερο μακεδονικό χώρο από την κλασική αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. Στις ανθρώπινες ομάδες που εξετάζονται συγκαταλέγονται οι αρχαίοι Μακεδόνες, οι "Ρωμαίοι", "Γραικοί" και Σλάβοι του Μεσαίωνα, οι ελληνόφωνοι, σλαβόφωνοι και βλαχόφωνοι χριστιανοί των νεότερων χρόνων, οι Έλληνες και Σλάβοι Μακεδόνες της σύγχρονης εποχής. Με τη συνδρομή των εργαλείων που παρέχουν οι επιστήμες του ανθρώπου, ιδίως η ιστορία, η αρχαιολογία, η επιγραφική, η κοινωνική ανθρωπολογία, η φιλολογ...
Οι εκλογές του 1946: σταθμός στην πολιτική ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Πατάκη (2008)
Το Ίδρυμα Κωνσταντίνος Κ. Μητσοτάκης, διανύοντας τον πέμπτο χρόνο λειτουργίας του, ανέλαβε την πρωτοβουλία διοργάνωσης επιστημονικής διημερίδας με θέμα "Οι εκλογές του 1946: Σταθμός στην πολιτική ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας", η οποία διεξήχθη στις 9 και 10 Νοεμβρίου 2006 στην Αθήνα. Η Επιστημονική Επιτροπή της εκδήλωσης αποτελείτο από τους Κωνσταντίνο Σβολόπουλο, Ηλία Νικολακόπουλο και Γρηγόριο Ψαλλίδα. Ανακοινώσεις, παρουσίασαν είκοσι καθηγητές και ερευνητές της νεότερης και σύγχρονης ιστορίας και των πολιτικών επιστημών προερχόμενοι από τα Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσα...
Η "σύντομη" δεκαετία του '60
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2008)
Η δεκαετία του 1960 συνιστά τη "σύντομη" δεκαετία της μεταπολεμικής εποχής - μια εύστοχη υπενθύμιση της σχετικότητας του ιστορικού χρόνου, που αναδεικνύει όχι μόνο τη βίαιη ανακοπή των κοινωνικών, πολιτικών και πολιτιστικών εξελίξεων από τη δικτατορική επιβολή του 1967, αλλά και την έκταση και πυκνότητα αυτών των ίδιων των εξελίξεων σε πολλούς τομείς. Βασισμένα στις εισηγήσεις που έγιναν στο Ζ΄ Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, τα κείμενα αυτού του τόμου προσφέρουν μια μοναδική, σφαιρική εικόνα για τη δεκαετία του '60 στην Ελλ...
Τα πρόσωπα του Ιανού
Μιχαηλίδης Ιάκωβος Δ.
Εκδόσεις Πατάκη (2007)
Η παρούσα μελέτη ασχολείται με τους παράγοντες που επηρέασαν τις ελληνογιουγκοσλαβικές σχέσεις το χρονικό διάστημα από τις αρχές του 1947, όταν το Ελληνικό Ζήτημα διεθνοποιήθηκε στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, έως τον Αύγουστο του 1949, όταν στους ορεινούς όγκους του Γράμμου και του Βιτσίου τερματίστηκε οριστικά ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος. Το υλικό της προέρχεται από ανέκδοτο, κυρίως, αρχειακό υλικό, από τις εφημερίδες τηςεποχής καθώς και από την πλούσια βιβλιογραφία. Η μελέτη παρακολουθεί τις διακυμάνσεις των διμερών διπλωματικών σχέσεων, αποτιμά τις επιδράσεις που είχαν...
Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος
Συλλογικό έργο
Ελληνικά Γράμματα (2007)
Εξήντα χρόνια μετά την έκρηξη του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, η σχετική επιστημονική έρευνα έχει πια εντατικοποιηθεί και συστηματικοποιηθεί. Η χρονική απόσταση από τα δραματικά γεγονότα, η διάθεση νέου αρχειακού υλικού στους ερευνητές, καθώς και η συνδρομή συγγενών επιστημονικών κλάδων στο συγκεκριμένο ζήτημα υπήρξαν οι βασικές αιτίες της παραπάνω εξέλιξης. Στην παρούσα μελέτη, ειδικοί επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό αναλύουν τις βασικότερες συνιστώσες που οδήγησαν στην εμφύλια σύρραξη, καταγράφουν τις ενδοελληνικές, βαλκανικές και διεθνείς διαστάσεις της και απ...
Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος
Συλλογικό έργο
Ελληνικά Γράμματα (2007)
Εξήντα χρόνια μετά την έκρηξη του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, η σχετική επιστημονική έρευνα έχει πια εντατικοποιηθεί και συστηματικοποιηθεί. Η χρονική απόσταση από τα δραματικά γεγονότα, η διάθεση νέου αρχειακού υλικού στους ερευνητές, καθώς και η συνδρομή συγγενών επιστημονικών κλάδων στο συγκεκριμένο ζήτημα υπήρξαν οι βασικές αιτίες της παραπάνω εξέλιξης. Στην παρούσα μελέτη, ειδικοί επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό αναλύουν τις βασικότερες συνιστώσες που οδήγησαν στην εμφύλια σύρραξη, καταγράφουν τις ενδοελληνικές, βαλκανικές και διεθνείς διαστάσεις της και απ...
Μακεδονισμός
Συλλογικό έργο
Έφεσος (2007)
[...] Το Κράτος των Σκοπίων είναι μικρό αλλά μπορεί να αποδειχθεί καταστροφικό όταν χρησιμοποιηθεί από ισχυρούς τρίτους. Τέλος, για το Κράτος και τον σλαβικό πληθυσμό των Σκοπίων, ο «μακεδονισμός» έχει αναχθεί πλέον σε υπαρξιακό ζήτημα το οποίο, για να τροφοδοτηθεί και να επιβιώνει, προϋποθέτει οπωσδήποτε έναν εξίσου κατασκευασμένο «εχθρό»: την Ελλάδα. Ταυτόχρονα, όμως, τούτο το Κράτος και ο σλαβικός πληθυσμός του έχει πλήρη συνείδηση -και καθημερινή απόδειξη- ότι αυτός ακριβώς ο «εχθρός του», η Ελλάδα, αποφασιστικότερα, αποτελεσματικότερα και πειστικότερα από κάθε άλλη γε...
Η αποδόμηση του εθνικού κράτους και της ιστορίας του
Συλλογικό έργο
Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών (2007)
Περιέχονται τα κείμενα των εισηγήσεων: - Ιωάννης Κολιόπουλος, "Η ιστορία και οι χρήσεις της". - Μιλτιάδης Παπανικολάου, "Η εικονογράφηση των θρύλων και η ιστορία τους". - Βασίλης Κ. Γούναρης, "Παρατηρήσεις για τη διδασκαλία της νεότερης ιστορίας στην ελληνική εκπαίδευση". - Σπυρίδων Σφέτας, "Κριτική προσέγγιση του εναλλακτικού εκπαιδευτικού υλικού για τη διδασκαλία της νεότερης ιστορίας της νοτιοανατολικής Ευρώπης". - Βλάσης Βλασίδης, "Τα σχολικά εγχειρίδια ιστορίας της FYROM". - Στράτος Δορδανάς, "Διδάσκοντας της ιστορία στα γερμανικά και στα γαλλικά σχολεία: το εγχε...
Εχθρός εντός των τειχών
Συλλογικό έργο
Ελληνικά Γράμματα (2006)
Ποιος ήταν ο πραγματικός ρόλος που διαδραμάτισαν οι δωσίλογοι κατά τη διάρκεια της κατοχής και ποιες οι σχέσεις τους με τον υπόλοιπο ελληνικό πληθυσμό; Είναι ο δωσιλογισμός ένα μονοδιάστατο φαινόμενο; Ή μήπως πρέπει να ερευνηθεί στις διάφορες εκφάνσεις του, όπως αυτές εκδηλώθηκαν σε διαφορετικές περιοχές της χώρας αλλά και στο πλαίσιο των ομάδων που κινήθηκαν στη βάση εθνοτικών, πολιτικών και ιδεολογικών κριτηρίων; Πώς εντάχτηκαν οι δωσίλογοι στη μεταπολεμική ελληνική κοινωνία και ποια ήταν τα κριτήρια με τα οποία η μια πλευρά κατηγορούσε την αντίπαλη για δωσιλογισμό και πρ...
Φυλετικές διακρίσεις στην Ευρωπαϊκή ιστορία
Επίκεντρο (2006)
Το βιβλίο αυτό, έχει ως στόχο του να θέσει στο ιστορικό τους πλαίσιο φαινόμενα προκατάληψης, διακρίσεων, βίας και αδικίας προς τους "διαφορετικούς", χωρίς να μειώσει τη σχετικότητά τους ή να τα απομονώσει, αλλά περισσότερο να προειδοποιήσει τον αναγνώστη για τις πολλές μορφές που έχουν προσλάβει οι διακρίσεις καθώς και για τις περιπτώσεις, στις οποίες οι διάφορες κοινωνίες έχουν βρει τρόπους για να τις αντιμετωπίσουν. Τα κείμενα του βιβλίου θέτουν τον αναγνώστη μπροστά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρώπινη κοινωνία για την πραγματοποίηση του ονείρου μιας ειρηνικής...
Πρόσφυγες στα Βαλκάνια
Aarbakke Vemund
Εκδόσεις Πατάκη (2004)
Οι πρόσφυγες είναι κεντρικό θέμα της βαλκανικής ιστορίας και εξίσου σημαντικό, αν όχι το πλέον επίκαιρο, ζήτημα των σύγχρονων διεθνών σχέσεων στην περιοχή μας. Για πολλούς λόγους, από τα χρόνια που κατέρρευσε η Οθωμανική Αυτοκρατορία, η προσφυγιά συνεχίζει να θεωρείται και να ευνοείται ως το τελικό, ριζικό και πιο ανθρώπινο από τα απάνθρωπα μέσα που χρησιμοποιήθηκα και χρησιμοποιούνται ακόμη για να δημιουργήσουν, μέσα από την εθνική ομοιογένεια, βιώσιμα σύνορα στα Βαλκάνια και αλλού. Αν, όμως, θέλουμε να συνεισφέρουμε στην ανακαίνιση του ιστορικού προβληματισμού για το προσ...
Τα πρόσωπα του Ιανού
Μιχαηλίδης Ιάκωβος Δ.
Εκδόσεις Πατάκη (2004)
Η παρούσα μελέτη ασχολείται με τους παράγοντες που επηρέασαν τις ελληνογιουγκοσλαβικές σχέσεις το χρονικό διάστημα από το φθινόπωρο του 1944, όταν οι δύο χώρες απελευθερώθηκαν από τους κατακτητές τους, έως τα τέλη του 1946, όταν οι διμερείς τους σχέσεις εισήλθαν σε μια σκληρή περίοδο έντασης και οξύτητας. Διερευνά επίσης τις επιπτώσεις των συνεχόμενων μεταβολών στις σχέσεις Αθήνας-Βελιγραδίου κατά τον ελληνικό Εμφύλιο Πόλεμο. Το υλικό της προέρχεται από ανέκδοτο, κυρίως, αρχειακό υλικό καθώς και από τις εφημερίδες της εποχής. Η μελέτη χωρίζεται σε δύο μέρη, ένα για κάθε κρά...
Αναμνήσεις
Μόδης Γεώργιος
Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας (2004)
Οι Αναμνήσεις του Γ. Μόδη παρέμεναν κλεισμένες στη βιβλιοθήκη του δωματίου του, στο πατρικό μου σπίτι, κοντά 30 χρόνια. Κι όσο τα χειρόγραφα περίμεναν υπομονετικά τη μέρα που θα έβγαιναν στο φως, τόσο η αίσθηση του χρέους μέσα μου μεγάλωνε. Χρέος σε αυτόν που γνώρισα ως παππού και θείο, αναπόσπαστο μέλος της πατρικής μου οικογένειας. Έναν γλυκό, δραστήριο πάντα, αιώνιο έφηβο, που όσο δεν ήθελε να τον κερδίζω στο τάβλι -αυτόν τον δάσκαλό μου–- άλλο τόσο δε δέχονταν να τον αποκαλούμε παππού και ήταν πάντα για μας "ο θείος"... Ένας ζωηρός μαχητής υπήρξε σε όλη του τη ζωή, είτ...
Μετακινήσεις Σλαβόφωνων πληθυσμών 1912-1930
Μιχαηλίδης Ιάκωβος Δ.
Κριτική (2003)
Το βιβλίο ασχολείται με τις ευρύτατες δημογραφικές μεταβολές, που επηρέασαν τη σλαβόφωνη κοινότητα της Ελλάδας την περίοδο από τους Βαλκανικούς Πολέμους έως το 1930. Βασισμένο σε ανέκδοτο, κυρίως, αρχειακό υλικό, καταγράφει τα διαδοχικά προσφυγικά ρεύματα, αναλύει τις αιτίες και τις συνέπειές τους σκιαγραφώντας παράλληλα το πλαίσιο μέσα στο οποίο αυτά πραγματοποιήθηκαν. Ασκεί κριτική στις επίσημες και ανεπίσημες στατιστικές που διενεργήθηκαν από τις ενδιαφερόμενες βαλκανικές χώρες, την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και τη Σερβία (Γιουγκοσλαβία), επιχειρώντας να αποδείξει πως τα απο...
Ο εμφύλιος πόλεμος
Συλλογικό έργο
Θεμέλιο (2002)
Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος, "ένα δόκανο από το οποίο κανένας δεν μπορούσε να ξεφύγει", είχε αναμφίβολα καταλυτικές συνέπειες στην πολιτική ζωή του τόπου και άφησε έντονα τα ίχνη του στη συλλογική μνήμη. Δημιούργησε πρωτοφανή σχίσματα, θεσμοποίησε την πολιτική πόλωση και προκάλεσε ισχυρές ιδεολογικές αγκυλώσεις, που λειτουργούσαν επί πολλές δεκαετίες ανασταλτικά για την επιστημονική έρευνα και κυρίως για την ανάπτυξη της κοινωνικής συνείδησης, που αυτή συνεπάγεται. Σήμερα όμως, η τραυματική αυτή περίοδος έχει μετατεθεί οριστικά από το πεδίο της πολιτικής στο πεδίο της ιστο...