Kleist Heinrich von 1777-1811
Kleist Heinrich von
Ο Heinrich von Kleist (Χάινριχ φον Κλάιστ) γεννήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 1777 στη μικρή πόλη της Φρανκφούρτης-πάνω-στον-Όντερ. Οι γονείς του πέθαναν όταν ο Κλάιστ ήταν ακόμη μικρός και μια θεία του ανέλαβε την ανατροφή του. Το 1788 ο Κλάιστ στάλθηκε σε οικοτροφείο και σε ηλικία 14 ετών κατατάχτηκε στη Φρουρά του Πότσνταμ. Έμεινε στο στρατό μέχρι το 1799. Το 1801 ο Κλάιστ πήγε στο νησί Ντελοζέα στην ελβετική λίμνη Τουν. Εκεί γνώρισε μια σύντομη περίοδο ευτυχίας, αρκετή για να ολοκληρώσει το πρώτο του θεατρικό έργο, "Οικογένεια Γκόνορετς", που στη συνέχεια το έβαλε να διαδραματίζεται στη Γερμανία και του έδωσε τον τίτλο "Οικογένεια Στρόφενσταϊν" (1803). Με τη συγγραφή θεατρικών έργων ασχολήθηκε από το 1803 μέχρι το 1811: "Η οικογένεια Στρόφενσταϊν", 1803, "Η σπασμένη στάμνα", 1806, "Αμφιτρύων", 1807, "Πενθεσίλεια", 1807, "Το Κατερινάκι του Χάιλμπρον", 1807, "Η μάχη του Χέρμαν", 1808, και "Πρίγκιπας Φρειδερίκος του Χόμπουργκ", 1811. Έγραψε διηγήματα και νουβέλες από το 1806 έως το 1811: "Ο σεισμός στη Χιλή", 1807, "Η Μαρκησία του Ο...", 1808, "Μίχαελ Κολχάας", "Η ζητιάνα του Λοκάρνο", 1810, "Ο έκθετος", "Αρραβωνιάσματα στον Άγιο Δομήνικο", "Η Αγία Καικιλία ή η δύναμη της μουσικής" και "Η μονομαχία", 1811. Το 1807 ο Κλάιστ ξεκίνησε ένα μηνιαίο λογοτεχνικό περιοδικό, τον "Φοίβο". Ήταν το όχημα για τη δημοσίευση αποσπασμάτων των έργων του, αλλά μια σειρά από αντιξοότητες ακολούθησε την περίοδο της καλοτυχίας. Παρόλο που ο Γκαίτε συμφώνησε ν' ανεβάσει τη "Σπασμένη στάμνα", απέρριψε την "Πενθεσίλεια". Επιπλέον η "Σπασμένη στάμνα" απέτυχε στη σκηνή της Βαϊμάρης, οι σχέσεις μεταξύ Γκαίτε και Κλάιστ έγιναν τεταμένες και ο "Φοίβος" έκλεισε τον Δεκέμβριο του 1808. Την περίοδο κατάθλιψης ακολούθησε ένας ανανεωμένος ενθουσιασμός. Το 1810 εξέδωσε την πρώτη ημερήσια πρωσική εφημερίδα "Berliner Abendblatter", η οποία όμως έκλεισε τον Μάρτιο του 1811. Στην "Berliner Abendblatter" δημοσιεύθηκαν μερικά από τα διηγήματά του όπως το "Η Αγία Καικιλία ή η δύναμη της μουσικής" και σημαντικά δοκίμια, με κυριότερο το "Σχετικά με το θέατρο των μαριονετών", 1810. Το κλείσιμο της εφημερίδας του έδωσε το τελειωτικό χτύπημα. Στράφηκε πάλι στο θέατρο, αλλά κανείς δεν ήταν πρόθυμος ν' ανεβάσει έργο του. Τότε έτυχε να συναντήσει τη Χενριέτε Φόγκελ, μια παντρεμένη γυναίκα που έπασχε από ανίατο καρκίνο. Προδίδοντας τη σύζυγό του, Μαρί φον Κλάιστ, που αρνήθηκε μια συμφωνία αυτοκτονίας, ο Κλάιστ στράφηκε στη Φόγκελ που με ενθουσιασμό ασπάστηκε την ιδέα ενός διπλού θανάτου. Ετοίμασαν επιμελώς τις τελικές λεπτομέρειες. Ο Κλάιστ έκαψε τα υπολείμματα των έργων του (μαζί και την αυτοβιογραφική νουβέλα του "Η ιστορία της ψυχής μου", που λέγεται ότι είχε καταπλήξει τους ελάχιστους που τη διάβασαν). Στις 21 Νοεμβρίου του 1811, βγήκαν στην εξοχή και ήπιαν τσάι· εκεί ο Κλάιστ πρώτα πυροβόλησε τη Φόγκελ κι έπειτα τον εαυτό του.
Η σπασμένη στάμνα
Kleist Heinrich von 1777-1811
Ηριδανός (2018)
Ο Αδάμ, δικαστής του χωριού, έσπασε τη στάμνα της κυρα-Μάρθας καθώς έφευγε από την κάμαρα της Εύας, πηδώντας από το παράθυρο, επειδή ήρθε ο αρραβωνιαστικός της, ο Ρούπρεχτ, μετά από αυτόν. Τώρα αυτός, ως δικαστής, πρέπει να διερευνήσει την υπόθεση και να καταδικάσει τον ένοχο, και μάλιστα παρουσία του συμβούλου δικαιοσύνης Βάλτερ, ο οποίος έχει έρθει για να επιθεωρήσει τις δικαστικές αρχές. Η πλοκή αυτής της κωμωδίας είναι μια κατοπτρική εικόνα της βιβλικής ιστορίας του προπατορικού αμαρτήματος. Αλλά αυτή τη φορά δεν είναι η Εύα αυτή που εμφανίζεται ως ξελογιάστρα, αλλά το...
Πενθεσίλεια
Kleist Heinrich von 1777-1811
Γράμματα (2016)
Ο Κλάιστ χρειάζεται μια τραγωδία, θέλει τον Φόβο και κυρίως τον Έλεο. Χρειάζεται τα δάκρυά μας για την Πενθεσίλειά του. Φθινόπωρο του 1807, στη Δρέσδη. Στο σπίτι με τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, ο Κλάιστ μένει πλάι πλάι με τον Πφούελ, τον αδελφικό του φίλο. Μια μέρα, ο Κλάιστ ορμάει στο δωμάτιο του Πφούελ αναστατωμένος, κλαίγοντας: "Πάει, πάει, είναι νεκρή". "Ποια;" λέει ο Πφούελ. "Αυτή! Η Πενθεσίλεια!" "Ναι" λέει ο Πφούελ, "αλλά εσύ τη σκότωσες". "Α, βέβαια!" λέει ο Κλάιστ.
Είκοσι χρόνια
Συλλογικό έργο
Νήσος (2012)
Οι εκδόσεις Νήσος, η Εταιρεία Μελέτης των Επιστημών του Ανθρώπου και τα "Τοπικά" κλείνουμε φέτος 20 χρόνια και γιορτάζουμε τα γενέθλιά μας με αυτόν τον επετειακό τόμο. Επιλέξαμε λοιπόν τα ωραιότερα από τα μικρά κείμενα, αληθινά διαμάντια, με τα οποία κλείνουν οι τόμοι των τοπικών: Πάουλ, Κάρολ, Κλάιστ, Φρόιντ, Χάινε, Χέγκελ. Προσθέσαμε ένα "έκτακτο δώρο" στον επετειακό μικρό αυτό τόμο, το κείμενο του Μπένγιαμιν που είχε δημοσιευτεί στον "Πολίτη" (μία από τις μεγάλες απώλειες για τη δημόσια σφαίρα και την κριτική). Γοητευτικά κείμενα, προκλητική σκέψη, καθαρές ιδέες - εργ...
Μίχαελ Κόλχαας
Kleist Heinrich von 1777-1811
Ερατώ (2010)
Η τραγική ιστορία του νομοταγούς και φιλήσυχου εμπόρου αλόγων Μίχαελ Κόλχαας που, επειδή τον αδίκησαν, γίνεται αντάρτης και καταλήγει κάτω από το τσεκούρι του δημίου, είναι το πιο φημισμένο πεζογράφημα του Χάινριχ φον Κλάιστ και ένα από τα κορυφαία δείγματα του λογοτεχνικού είδους της νουβέλας.
Κλασικοί γερμανοί ποιητές
Συλλογικό έργο
Λεξίτυπον (2009)
Η πρώτη μου επαφή με τον Γκαίτε ήταν στα μέσα της δεκαετίας του '50, όντας μαθητής στις τελευταίες τάξεις γυμνασίου που έπεσε στα χέρια μου όλως τυχαία το πολυμεταφρασμένο, ερωτικό μυθιστόρημά του τα "Πάθη του "Βέρθερου" και είναι αλήθεια πως με επηρέασε βαθύτατα. Λίγα χρόνια αργότερα φοιτητής πια στη Γερμανία σε φιλοσοφική σχολή φυσικό ήταν να ενδιαφερθώ περισσότερο για την ποίηση του μεγάλου Γερμανού ποιητή. Διάβασα από το πρωτότυπο φυσικά το πρώτο μέρος του Φάουστ, αλλά και πολλά ποιήματά του, ωστόσο δεν είχα επιχειρήσει να μεταφράσω ποίησή του. Ομολογουμένως πάρα πολύ μ...
Ο πρίγκιπας του Χόμπουργκ
Kleist Heinrich von 1777-1811
Γράμματα (2008)
Ο Κλάιστ γράφει τον "Πρίγκιπά" του το 1809/10. Η ορμή του φαίνεται στις μικρές ασυνέπειες που σπέρνει πίσω του. Το άλογο του πρίγκιπα, μια μαύρο, μια ξανθό (σαν του Αχιλλέα, διαβάζω). Και η σκηνή με την υπνοβασία: πού βρίσκεται ο υπνοβάτης; Στη βελανιδιά των σκηνικών οδηγιών, ή κάτω απ' τα πλατάνια, όπως λέει ο Χοεντσόλερν; Όπου κι αν είναι ο Πρίγκιπας, στον κόσμο του υπάρχουν δάφνες και νυχτοβιολέτες. Και γύρω γύρω η άμμος και οι βάλτοι και οι ρεικότοποι του Βραδεμβούργου. [...] Ο Κλάιστ το στέλνει στην πριγκίπισσα Μαριάννα της Πρωσίας με μια ωραία αφιέρωση, κι αυτή, η...
Η Μαρκησία Ο
Kleist Heinrich von 1777-1811
Το Ποντίκι (2006)
Η Μαρκησία Ο*, χήρα και μητέρα δύο παιδιών, βρίσκεται σε πρωτοφανή θέση: είναι έγκυος χωρίς να γνωρίζει ποιος είναι ο πατέρας του παιδιού, αφού η ίδια δεν θυμάται να έχει παρεκτραπεί ποτέ στο παρελθόν. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ο ρώσος κόμης Φ* εμφανίζεται απρόσμενα στο σπίτι του πατέρα της -όπου μένει- και της ζητά να τον παντρευτεί, παρ' όλο που δεν τον γνωρίζει καθόλου. Άλλωστε η μοναδική επαφή μεταξύ τους ήταν των στρατευμάτων, τα οποία πολιορκούσαν το φρούριο της πόλης που υπερασπιζόταν ο πατέρας της Μαρκησίας.
Αμφιτρύων
Kleist Heinrich von 1777-1811
Νεφέλη (2005)
"...Σας δίνω όρκο, πως εγώ, που έφυγα μονός απ' το στρατόπεδο, βρέθηκα ξαφνικά διπλός στη Θήβα, πως με αντίκρισα εδώ με γουρλωμένα μάτια, πως ο Εγώ που τώρα στέκεται μπροστά σας, πτώμα απ' την κούραση κι από την πείνα, βρήκε τον άλλο Εγώ, που βγήκε απ' το σπίτι φρέσκος-φρέσκος κι ήταν θηρίο ανήμερο· πως και οι δύο αυτοί Εγώ, γεμάτοι ζήλο να εκτελέσουν ο καθένας χωριστά τη διαταγή σας, αμέσως έστησαν καυγά, ώσπου ο Εγώ εγώ αναγκάστηκε να καταφύγει πάλι στο στρατόπεδο, γιατί φέρθηκε ανόητα, σα γάιδαρος." Αναγνωρισμένος σήμερα ως ο πιο "σύγχρονος" και πιο πολυδιάστατος Γερμ...
Ο πρίγκιπας του Χόμπουργκ
Kleist Heinrich von 1777-1811
Εκδόσεις Πατάκη (2005)
Ο "Πρίγκιπας του Χόμπουργκ", που ανεβάστηκε στη σκηνή του "Βασιλικού Θεάτρου", είναι το πιο μεγαλόπνοο έργο του Κλάιστ. Είναι ζήτημα αν υπάρχει στην παγκόσμια λογοτεχνία πατριωτικό έργο τόσο βαθύτατα ανθρώπινο. Η τραγική πάλη ανάμεσα χρέους και στοργής που συντελείται μες στην ψυχή του Εκλέκτορος και η ακόμα τραγικότερη αμφιταλάντευση του ηρωικού πρίγκιπα ανάμεσα του θανάτου που του επιβάλλει ο αλύγιστος στρατιωτικός νόμος και της ζωής που τον καλεί με πρόσχαρην αφιλοκέρδεια στην αγκαλιά της, δημιουργούν στο έργο μιαν ατμόσφαιρα τόσο θερμή, όπου κι αυτή η ομολογουμένως σπάν...
Οι μαριονέτες
Kleist Heinrich von 1777-1811
Άγρα (1996)
Σπάνια είναι τα κείμενα που μιλάνε για το θέατρο. Ακόμη σπανιότερα εκείνα που μας βάζουν μονομιάς μπροστά σε αυτό που στο θέατρο είναι σκανδαλώδες, ανήκουστο, είτε μάλιστα αδύνατο. Το δοκίμιο του Kleist "Περί του θεάτρου των μαριονετών" ("Uber das Marionettentheater") είναι αναμφίβολα ένα από αυτά (τα λίγα) - πλάι, για παράδειγμα, στην "ομιλία για ηθοποιούς" του 'Αμλετ, σε ορισμένες "περιπλανήσεις" ("divagations") του Mallarme, στο "Θέατρο και το είδωλό του" του Artaud, και στην "Παράξενη λέξη τ..." ("L' etrange mot d'...") του Genet. Εν τούτοις, το δοκίμιο αυτό του Kleist...
4 νουβέλες
Kleist Heinrich von 1777-1811
Άγρα (1991)
Στο βιβλίο αυτό βρίσκονται συγκεντρωμένες τέσσερις απ' τις οκτώ νουβέλες του Kleist. Η έκδοση συνοδεύεται από τον φάκελο του Michel Tournier με τον τίτλο "Kleist ή ο θάνατος ενός ποιητή", με επιστολές και μαρτυρίες γύρω απ' την αυτοκτονία του Kleist και της Henriette Vogel το 1811 καθώς και από κείμενα του Thomas Mann, του Eric Rohmer, του Montaigne, του Kant, του Γκαίτε και σημειώσεις για τα διηγήματα.