Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η "Φιλοσοφία του Ανθρώπου", του Ευτύχη Ι. Μπιτσάκη σήμερα έχει για τον κάθε ανήσυχο σκεπτόμενο άνθρωπο, περισσότερην ίσως σημασία και απ' ό,τι πριν δέκα περίπου χρόνια, οπότε και πρώτοκυκλοφόρησε, σε συνοπτική μορφή. Κι απ' αυτήν ωστόσο την πλευρά παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον, γιατί γράφτηκε και είδε το φως της δημοσιότητας σε μιαν εποχή που ο αριστερός λόγος γύρω από το πρόβλημα του ανθρώπου απουσίαζε στην Ελλάδα, ή έστω περιοριζόταν στις ηθικολογικές φλυαρίες ενός στείρου δογματισμού, ενώ το αντικείμενο τούτο βρισκόταν από καιρό στο επίκεντρο του προβληματισμού ολόκλη...

Το πρόβλημα του ανθρώπου αποκρυσταλλώνεται στον M. Buber ως πρόβλημα του άλλου, του "πλησίον". Τι σημαίνει η ύπαρξη του άλλου για μένα; Είναι δυνατή η ουσιαστική πρόσβαση σ' αυτήν; Ή μήπως είμαστε όλοι καταδικασμένοι να κινούμαστε "γύρω" της, χωρίς την ελπίδα μιας πραγματικής επικοινωνίας; Ο Buber δέχεται τη δυνατότητα μιας άμεσης επικοινωνίας, βλέποντας ως γνώρισμα της ανθρώπινης υπόστασης τον διάλογο. Η διαλογικότητα του ανθρώπου, ως συνάρτηση και ουσιαστική σχέση του εγώ και συ που πραγματώνεται στο χώρο του "μεταξύ", αποτελεί μάλιστα για τον κορυφαίο εκπρόσωπο της διαλο...

Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Στέλιος Βιρβιδάκης, "Η παρουσία του Σωκράτη στη νεότερη και τη σύγχρονη φιλοσοφία" - Μυρτώ Δραγώνα - Μονάχου, "Ο Σωκράτης ως πολίτης" - Βασίλης Καρασμάνης. "Αυτογνωσία στον Σωκράτη" - Παύλος Καλλιγάς, "Ο ωφελισμός στον Σωκράτη" - Κατερίνα Ιεροδιακόνου, "Ο Σωκράτης ως παράδειγμα φιλοσοφικού βίου" - Michael Frede, "Ο Σωκράτης και οι χριστιανοί"

"Ερχόμαστε τώρα στη φιλοσοφία του νέου κόσμου, και την ξεκινάμε με τον Καρτέσιο. Με αυτόν εισερχόμαστε πράγματι σε μια αυτόνομη φιλοσοφία η οποία γνωρίζει ότι πηγάζει με τρόπο αυτόνομο από τον Λόγο... Εδώ μπορούμε να πούμε ότι είμαστε στο σπίτι μας, και μπορούμε, όπως ο ναύτης μετά από μακρινό ταξίδι σε ταραγμένη θάλασσα, να αναφωνήσουμε: "Στεριά!"... Σε αυτή τη νέα περίοδο η αρχή είναι η σκέψη, η σκέψη που ξεκινάει από τον εαυτό της... Η γενική αρχή είναι τώρα η διαφύλαξη της εσωτερικότητας ως τέτοιας, η υποβάθμιση της νεκρής εξωτερικότητας της αυθεντίας..." (Χέγκελ, "Π...

Το παρόν βιβλίο, που βασίζεται στη σειρά διαλέξεων Woodbridge του 1983, αποτελεί μια εξαιρετική σύνοψη των πιο πρόσφατων τοποθετήσεων του Βρετανού φιλοσόφου στον χώρο της γνωσιολογίας, της ονοτολογίας, της φιλοσοφίας της γλώσσας αλλά και της ηθικής. Η σημαντικότερη όμως συμβολή του στις σύγχρονες συζητήσεις ίσως συνίσταται στη διαμόρφωση μιας νέας ανίτληψης του φιλοσοφείν. Ο Στρώσον φαίνεται να εγκαταλείπει τις μάλλον θεμελιοκρατικές τάσεις της καντιανής εμπνεύσεως περιγραφικής μεταφυσικής που είχε αναπτύξει έργα του της δεκαετίας του '60 και του '70. Παραδέχεται πλέον ότι...

Στην "Προέλευση της γεωμετρίας" ο Χούσερλ, με μέθοδο κυρίως απορητική, διατυπώνει θέσεις που εξακολουθούν να έχουν ιδιαίτερη σημασία για τη σύγχρονη φιλοσοφική σκέψη. Προπάντων επιτυγχάνει να διανοίξει σε όλο της το πλάτος τη σχέση ανάμεσα στη γλώσσα, την επιστήμη και την ιστορία: η γλώσσα φωτίζεται ως εγγυητής της ιδεατότητας του νοήματος και φορέας της ιστορικότητας. Αυτή η θεματοποίηση της γλώσσας δεν θα ήταν ωστόσο έγκυρη, εάν δεν παρέπεμπε στον πρακτικό κόσμο της καθημερινότητας και, ταυτοχρόνως, δεν προβαλλόταν στην τελεολογία του Λόγου. Με στόχο να δοθούν κάποιες π...

Στην τρίτη "Εννεάδα" του ο Πλωτίνος (204-270 μ.Χ.) ασχολείται με ορισμένα από τα κεντρικότερα ζητήματα της φιλοσοφίας του, και κυρίως με θέματα που σχετίζονται με το πώς οι ανώτερες υποστάσεις της οντολογίας του εκφράζονται και επενεργούν στον χώρο του αισθητού κόσμου. Εξετάζει κοσμικές δυνάμεις όπως είναι η πρόνοια και ειμαρμένη, μέσω των οποίων ρυθμίζεται η φυσική αιτιότητα, ή ο κοσμικός έρωτας, ο οποίος μεταστρέφει και κατευθύνει τις ψυχές προς την πληρότητα του νοητού. Ερευνά επίσης τον ρόλο της απαθούς ύλης, καθώς και της αιωνιότητας και του χρόνου κατά τη συγκρότηση κ...

Στην τρίτη "Εννεάδα" του ο Πλωτίνος (204-270 μ.Χ.) ασχολείται με ορισμένα από τα κεντρικότερα ζητήματα της φιλοσοφίας του, και κυρίως με θέματα που σχετίζονται με το πώς οι ανώτερες υποστάσεις της οντολογίας του εκφράζονται και επενεργούν στον χώρο του αισθητού κόσμου. Εξετάζει κοσμικές δυνάμεις όπως είναι η πρόνοια και ειμαρμένη, μέσω των οποίων ρυθμίζεται η φυσική αιτιότητα, ή ο κοσμικός έρωτας, ο οποίος μεταστρέφει και κατευθύνει τις ψυχές προς την πληρότητα του νοητού. Ερευνά επίσης τον ρόλο της απαθούς ύλης, καθώς και της αιωνιότητας και του χρόνου κατά τη συγκρότηση κ...

Η "Χριστιανοσύνη ή άλλως Ευρώπη" είναι ένα πολιτικό δοκίμιο του Νοβάλις γραμμένο στα 1799 υπό την άμεση επίδραση των "Λόγων" του Σλαϊερμάχερ για τη θρησκεία. Εκ πρώτης όψεως εμφανίζεται ως ένας ύμνος στη μεσαιωνική χριστιανοσύνη και έχει από πολλούς θεωρηθεί δείγμα μιας αντιδραστικής τάσης, που χαρακτηρίζει όχι μόνο τον Νοβάλις αλλά και τον γερμανικό ρομαντισμό γενικότερα. Ωστόσο το επιχείρημα του Νοβάλις δεν στρέφεται ενάντια στην αλλαγή και την εξέλιξη: "προϊούσες, διαρκώς διευρυνόμενες εξελικτικές διεργασίες αποτελούν το υλικό της ιστορίας", πιστεύει ο ευαίσθητος ποιητής...

Οι φιλόσοφοι πάντα χρησιμοποιούσαν παραδείγματα στα κείμενά τους και στη διδασκαλία τους· και συνεχίζουν ακόμη να τα χρησιμοποιούν. Σε μερικές φιλοσοφικές παραδόσεις η χρήση παραδειγμάτων είναι πιο συχνή από ό,τι σε άλλες, αλλά αποδεικνύεται δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να εντοπίσει κανείς φιλοσόφους που δεν καταφεύγουν σε παραδείγματα για την αρτιότερη παρουσίαση των απόψεών τους. Παρόλο, όμως, που τα παραδείγματα φαίνεται να είναι απαραίτητα στη φιλοσοφία, τα ερωτήματα σχετικά με τη σημασία της χρήσης τους δεν έχουν συζητηθεί αρκετά από τους ίδιους τους φιλοσόφους. Για παράδε...