Μονιούδη - Γαβαλά Δώρα
Η Δώρα Μονιούδη-Γαβαλά είναι Καθηγήτρια Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας (τ. Τμήμα Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών) και Πρόεδρος του Τμήματος (2014-2018). Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (1972-1977). Είναι διδάκτωρ της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (2004). Έχει ασχοληθεί με ειδικές αρχιτεκτονικές μελέτες της ιστορικής κληρονομιάς και με αρχιτεκτονικές και πολεοδομικές μελέτες. Εκπόνησε σημαντικό αριθμό μελετών Δημοσίου και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Έχει πολυετή δραστηριότητα που σχετίζεται με την έρευνα της ιστορίας της αρχιτεκτονικής οικισμών του ελλαδικού χώρου. Έχει συμμετοχές σε διεθνή συνέδρια και είναι μέλος πολλών επιστημονικών εταιριών. To 2006 εξελέγη Επίκουρη Καθηγήτρια Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής. Τιμήθηκε με Έπαινο της Τάξεως των Γραμμάτων και Καλών Τεχνών της Ακαδημίας Αθηνών (1996). Στο συγγραφικό της έργο, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται τα βιβλία: - "Η πόλη της Χίου: Κοινωνία, πολεοδομία, αρχιτεκτονική", Χορηγοί Δήμος Χίου-Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χίου, Αθήνα 1994, (Έπαινος Ακαδημίας Αθηνών 1996). - "Το πνευματικό κέντρο της Χίου: Πολεοδομική και αρχιτεκτονική επισκόπηση", Βιβλιοθήκη Κοραή Χίου, Αθήνα 1996. - "Σαντορίνη: Κοινωνία και χώρος, 15ος-20ός αιώνας", Ίδρυμα Λουκά και Ευαγγέλου Μπελλώνια, Αθήνα 1997. - "Το κάστρο της Χίου: Οι οχυρώσεις και η περιτειχισμένη πόλη από το μεσαίωνα στις μέρες μας", εκδόσεις Αιγέας, Χίος 2001. - "Πόλη Χίου 1830-1940. Πολεοδομική εξέλιξη από τον τελευταίο αιώνα της οθωμανικής κατοχής στο ελληνικό κράτος", Αθήνα 2004. - "Αγρίνιο: Πολεοδομική εξέλιξη από την αναδημιουργία στην ακμή του μεσοπολέμου (1830-1940)", Έκδοση Δήμου Αγρινίου, 2010. - "Πολεοδομία στο ελληνικό κράτος, 1833-1890 / Urban planning in the Greek State, 1833-1890", έκδoση Τμήματος Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών Πανεπιστημίου Δυτικής Ελλάδας, Αγρίνιο 2012. - "Η ελληνική πόλη από τον Ιππόδαμο στον Κλεάνθη", Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, Αθήνα 2015, http://hdl.handle.net/11419/2927 - "Σχεδιασμός και έγγειος ιδιοκτησία στην Αθήνα 1833-1922", εκδόσεις Παρασκήνιο, Αθήνα 2017.
Σχεδιασμός και έγγειος ιδιοκτησία στην Αθήνα 1833-1922
Μονιούδη - Γαβαλά Δώρα
Παρασκήνιο (2017)
Ο άξονας γύρω από τον οποίο στρέφεται το βιβλίο είναι οι πρακτικές του νεοελληνικού κράτους με στόχο τον μετασχηματισμό της Αθήνας από κατεστραμμένη κωμόπολη της οθωμανικής αυτοκρατορίας σε πρωτεύουσά του και παράλληλα, οι δράσεις της κοινωνίας στον κατασκευασμένο χώρο στο διάστημα 1833-1922. Εστιάζει στην πολεοδομική πολιτική για την Αθήνα και τις επιπτώσεις της στην έγγειο ιδιοκτησία. Η μελέτη φιλοδοξεί να έχει διττό χαρακτήρα. Να κάνει καταγραφή ως εργασία υποδομής και με το διαθέσιμο νέο υλικό από την αρχειακή έρευνα να προχωρήσει σε προσεγγίσεις, συνδέσεις και ερμηνεί...
Πολεοδομία στο ελληνικό κράτος 1833-1890
Μονιούδη - Γαβαλά Δώρα
Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας. Τμήμα Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών (2012)
Η έρευνα εστιάζει το ενδιαφέρον της στις κρατικές πρωτοβουλίες και τις δραστηριότητες των δημοτικών αρχών για την ανασυγκρότηση του χώρου των πόλεων, φωτίζοντας τις συμπεριφορές των τοπικών κοινωνιών απέναντι σε αυτές. Καλύπτει στοιχεία που αφορούν τόσο την Παλιά Ελλάδα όσο και τις εδαφικές ενότητες που προσαρτήθηκαν στο ελληνικό κράτος το 1864 (Επτάνησα) και 1881 (Θεσσαλία και τμήμα της Ηπείρου). Η πολεοδομία και αρχιτεκτονική εντάσσονται στον γενικότερο προβληματισμό που θέτουν οι ιστορικές συνθήκες. Η μελέτη αποτελεί αποτέλεσμα έρευνας πρωτογενών πηγών και αρχείων. Πε...
Αγρίνιο
Μονιούδη - Γαβαλά Δώρα
Δήμος Αγρινίου (2010)
Η μελέτη αποκαλύπτει την αναδημιουργία και εξέλιξη της πόλης, η οποία καταστράφηκε ολοσχερώς στη διάρκεια του αγώνα της Ελληνικής Επανάστασης. Το Αγρίνιο εντάσσεται στο ευρύτερο ιστορικό περιβάλλον και τα ζητήματα συγκρότησης του αστικού χώρου συσχετίζονται με τα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά δεδομένα. Θέματα που διαφωτίζονται είναι το ιδιοκτησιακό καθεστώς στη διάρκεια των πρώτων δεκαετιών μετά την Ανεξαρτησία, η διαχείριση των εκτεταμένων ενικών γαιών, τα ζητήματα του εποικισμού των Σουλιωτών και άλλων Ηπειρωτών, ο σχηματισμός των αστικών λειτουργιών, οι μορφές πο...
Πόλεις της Μεσογείου μετά από σεισμούς
Συλλογικό έργο
Βόλος (2007)
[...] Τα κείμενα που παρουσιάζονται στο συλλογικό αυτό τόμο βασίζονται στην επιστημονική συζήτηση και παραγωγή που έλαβε χώρα στο διεθνές επιστημονικό συμπόσιο στην Κεφαλλονιά το 2003, με θέμα "Σεισμοί και δομημένο περιβάλλον: επιπτώσεις στον πολεοδομικό σχεδιασμό και την οικιστική ανάπτυξη", που έγινε με αφορμή τη συμπλήρωση πενήντα χρόνων από τους τρομερούς σεισμούς των Ιονίων Νήσων του έτους 1953. Μια πραγματικά ενδιαφέρουσα συλλογή άρθρων διεπιστημονικού χαρακτήρα που αποτελείται από τέσσερις θεματικές ενότητες με τους ακόλουθους τίτλους: α) Η διαχείριση της καταστροφ...
Πόλη Χίου 1830-1940
Μονιούδη - Γαβαλά Δώρα
Μονιούδη - Γαβαλά Δώρα (2004)
[...] Αντικείμενο της παρούσας μελέτης αποτελεί η διερεύνηση της πολεοδομικής εξέλιξης της πόλης Χίου στο χρονικό διάστημα από το 1830 μέχρι το 1940. Το έτος 1830 σηματοδοτεί την επιστροφή του πληθυσμού και την επαναφορά των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στην πόλη της Χίου μετά τις σφαγές, την καταστροφή του κτιριακού πλούτου και τον εκπατρισμό των κατοίκων, συνεπειών της εκδίκησης των Τούρκων για το επαναστατικό κίνημα των Χίων το 1822. Το μετά το 1830 διάστημα υπήρξε η περίοδος της τελευταίας σχετικής ακμής του νησιού, πριν αυτό αποτελέσει ακριτική περιοχή του ελληνικού κράτο...
Το κάστρο της Χίου
Μονιούδη - Γαβαλά Δώρα
Αιγέας (2001)
Το κάστρο αποτελεί σημαντικό τμήμα της πόλης της Χίου από άποψη τόσο ιστορική όσο και πολεοδομική. Σπουδαία ιστορικά γεγονότα του νησιού σχετίζονται με το οχυρό και την περιτειχισμένη πόλη, η οποία κατοικείται συνεχώς από τον 11ο αιώνα μέχρι σήμερα. Στη διάρκεια της Λατινοκρατίας υπήρξε το διοικητικό, εμπορικό και κοινωνικό κέντρο του νησιού, το κέντρο της περίφημης Civitas Chii. Στην Τουρκοκρατία κατοικήθηκε αποκλειστικά από Τούρκους και Εβραίους και υποβαθμίστηκε τραγικά από άποψη δομημένου περιβάλλοντος. Μετά την απελευθέρωση (1912) και τη μικρασιατική καταστροφή (1922)...