Γιαννουλοπούλου Γιαννούλα
Η Γιαννούλα Γιαννουλοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (1988) και διδάκτωρ Γλωσσολογίας του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1999). Έχει διδάξει μαθήματα Γλωσσολογίας στα Πανεπιστήμια Πατρών και Θεσσαλονίκης, ενώ από το 2008 διδάσκει στο Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια. Οι έρευνές της επικεντρώνονται σε ζητήματα σύγκρισης της ελληνικής και της ιταλικής γλώσσας. Μέρος αυτών των ερευνών έχει διεξαχθεί στα ιταλικά Πανεπιστήμια του Σαλέρνο, της Παβίας, του Λέτσε. Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα, επίσης, ανήκει η ιστορική μελέτη των γλωσσικών ζητημάτων αλλά και των γλωσσολογικών θεωριών. Οι εργασίες της κινούνται εντός των λειτουργιστικών γλωσσολογικών προσεγγίσεων και πιο συγκεκριμένα εντός της "θεωρίας της γραμματικοποίησης" και της "αναδυόμενης γραμματικής".
Γλωσσική ποικιλία
Συλλογικό έργο
Κάπα Εκδοτική (2019)
Η γλωσσική ποικιλία αφορά κοινωνικές, γεωγραφικές, δομικές και λειτουργικές εκφάνσεις της γλώσσας και ως εκ τούτου είναι πολύ δύσκολο να δοθεί ένας και μοναδικός ορισμός που θα καλύπτει όλο το φάσμα. Ωστόσο, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι η ποικιλότητα, δηλαδή η ύπαρξη ποικιλίας (ή πολλών ποικιλιών), αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της γλώσσας. Παρά την αυξημένη σημασία του φαινομένου, πολύ περιορισμένες μελέτες στην ελληνική βιβλιογραφία έχουν επικεντρωθεί σε αυτό το ζήτημα, ενώ ο αριθμός των αντίστοιχων μελετών στη διεθνή βιβλιογραφία, αν και φανερά μεγαλύτερος, είναι επίση...
Ελληνική ετυμολογία
Συλλογικό έργο
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2017)
Με τη δίγλωσση αυτή έκδοση το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών εγκαινιάζει μια σειρά βιβλίων που έχει τον γενικό τίτλο "Ελληνική γλώσσα: Συγχρονία και διαχρονία" και καλύπτει τρεις θεματικές: (α) την ετυμολογία της ελληνικής, (β) τις γλωσσικές επαφές, και (γ) την κοινή και τα προβλήματά της. Συγκεκριμένα, στον πρώτο αυτό τόμο περιλαμβάνονται 23 εργασίες, οι περισσότερες από τις οποίες παρουσιάστηκαν στο 1ο Διεθνές Συνέδριο για την Ετυμολογία της Ελληνικής Γλώσσας (Αρχαίας, Μεσαιωνικής και Νέας), που διοργάνωσε το Ινστιτούτο στις 5 και 6 Νοεμβρίου 2015, στο Τελλόγλειο Ίδρυμ...
Ζητήματα σύγκρισης γλωσσών
Γιαννουλοπούλου Γιαννούλα
Γρηγόρη (2016)
Στο βιβλίο εξετάζονται συγκριτικά τα οριστικά άρθρα της ελληνικής και της ιταλικής. Η ελληνική εμφανίζει αρθρικές λειτουργίες ήδη από τα καταγεγραμμένα ομηρικά κείμενα (8ος αιώνας π.Χ.), ενώ η ιταλική περίπου από τον 8ο αιώνα μ.Χ. στο έργο "Laparodia della ‘lex salica’". Πηγή του οριστικού άρθρου και στις δύο γλώσσες υπήρξαν οι δεικτικές αντωνυμίες. Περιγράφονται συστηματικά οι διαφορές διαχρονικής εξέλιξης και συγχρονικής κατανομής που εμφανίζει το οριστικό άρθρο στις δύο γλώσσες και στη συνέχεια αυτές οι διαφορές ερμηνεύονται εντός της "θεωρίας της γραμματικοποίησης...
Ο λόγος της μαζικής επικοινωνίας
Συλλογικό έργο
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2009)
Ο λόγος των ελληνικών μέσων ενημέρωσης, πολλαπλασιασμένος αντίλαλος των διεθνών πρακτορείων ειδήσεων ή αυθεντικό προϊόν της εγχώριας κοινότητας των επαγγελματικών δημοσιογράφων και των συνεργατών αρθρογράφων που εκλαϊκεύουν τον λόγο των επιστημών, της τεχνολογίας και της θεωρητικής κριτικής, αποτελεί σε μεγάλο βαθμό μιας αχαρτογράφητη επικράτεια. Εξίσου άγνωστος, ως προς το ιστορικό του διάνυσμα και τη γλωσσική-ειδολογική του σύσταση, είναι και ο πρωτεϊκός λόγος της μαζικής επικοινωνίας (διαφήμιση, ντοκιμαντέρ, τηλεοπτικές σειρές, κόμικς κ.ά.). Εκτός από άρθρα που εξετάζουν...
Μελέτες για την ελληνική γλώσσα: Γλώσσα και κοινωνία
Συλλογικό έργο
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2008)
Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει κείμενα που ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο της 28ης Ετήσιας Συνάντησης του Τομέα Γλωσσολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ (21-21 Απριλίου 2007) με θέμα "Γλώσσα & κοινωνία". Οι ανακοινώσεις εντάσσονται σε μία ευρεία γκάμα φωνών στο χώρο της κοινωνιογλωσσολογίας, χωρίς όμως να διαχέονται ή να συγκαλύπτονται οι επιστημολογικές και μεθοδολογικές τους διαφοροποιήσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι οι κεντρικές ομιλίες της συνάντησης αντιπροσωπεύουν τρεις εξέχουσες σχολές στο χώρο της κοινωνιογλωσσολογίας: τη Νεότερη Ποικιλική Γλωσσολογία, την Κριτική Ανάλυση του...
Μελέτες για την ελληνική γλώσσα: Μνήμη Α. - Φ. Χρηστίδη
Συλλογικό έργο
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2007)
O τόμος αυτός περιλαμβάνει κείμενα που ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο της 27ης ετήσιας συνάντησης εργασίας του τομέα γλωσσολογίας του τμήματος φιλολογίας του Α.Π.Θ. (6-7 Μαΐου 2006), και είναι αφιερωμένος στη μνήμη του καθηγητή γλωσσολογίας του Α.Π.Θ. Αναστασίου-Φοίβου Χρηστίδη (1946-2004). Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Bernard Comrie, "Areal typology and the "World Atlas of Language Structures"" - Hector Campos, ""Agree" and "move FF" in Greek Αromanian" - Chariton Charitonidis, "Towards a typological classification of modern Greek" - Γεώργιος Κ. Γιαννάκης, "Ινδοευρωπαϊκ...
Η γλώσσα της επιστήμης
Halliday M. A. K.
Μεταίχμιο (2004)
To έργο Η γλώσσα της επιστήμης των M. A. K. Halliday και J. R. Martin προσφέρει μια χρήσιμη και κατατοπιστική εισαγωγή στη συστημική λειτουργική γραμματική, θεώρηση που εξετάζει τα γλωσσικά φαινόμενα σε συνάρτηση με το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο παράγονται. Το ενδιαφέρον της θεώρησης αυτής έγκειται στο ότι επιχειρεί να υπερβεί τη συστατική διχοτομία της σύγχρονης γλωσσολογίας μεταξύ συστήματος και χρήσης και να μελετήσει κατεξοχήν γραμματικά φαινόμενα στο πλαίσιο του δυναμικού του νοήματος, της ιδεολογίας και των λόγων (συμβιωτικών ή -κυρίως- ανταγωνιστικών) που παράγου...