Serge Victor 1890-1947
Ο Βίκτορ Σερζ (1890-1947) γεννήθηκε στις Βρυξέλλες από εξόριστους Ρώσους γονείς. Στρατεύθηκε στις τάξεις των αναρχικών στη Γαλλία και την Ισπανία, επέστρεψε στη Ρωσία μετά την Επανάσταση και συστρατεύθηκε με τους μπολσεβίκους, γνώρισε τον Τρότσκι, συνελήφθη και στάλθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στα Ουράλια. Το 1936 επέστρεψε στην Ευρώπη και συνέχισε τη συνεργασία του με τον Τρότσκι, ακολουθώντας τα βήματά του στο Μεξικό κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε κριτικό κείμενο του Αναστάση Βιστωνίτη στην εφημερίδα "Το Βήμα" της 22.7.2007 περιλαμβάνονται αναλυτικά στοιχεία για την πολυκύμαντη ζωή του Βίκτορ Σερζ: "Το πραγματικό του όνομα ήταν Βίκτορ Λβόβιτς Κίμπαλτσιτς (Victor Lvovich Kibalchich). Ο πατέρας του έφυγε από τη Ρωσία για να αποφύγει τον απαγχονισμό επειδή συμμετείχε στο σχέδιο δολοφονίας του Τσάρου Αλέξανδρου Β'. Οι ρώσοι αναρχικοί της εποχής (οι ναρόντνικοι - από τη λέξη ναρόντ που στα ρωσικά σημαίνει λαός) δολοφόνησαν τον Αλέξανδρο Β' ρίχνοντας μια βόμβα μέσα στην άμαξά του. Τη βόμβα εκείνη την είχε κατασκευάσει ο Νικολάι Κίμπαλτσιτς, συγγενής του Σερζ από τη μεριά του πατέρα του. Η δολοφονία του Αλέξανδρου Β' σηματοδοτούσε το τέλος μιας εποχής που άρχισε με τους Δεκεμβριστές το 1825, συνεχίστηκε με τον Τσερνισέφσκι, τον Χέρτζεν και τον Μπακούνιν και δημιούργησε το κίνημα των σπουδαστών (ναρόντνικων) τη δεκαετία του 1870, για να καταλήξει στην τρομοκρατία. Μέσα από την παράδοση αυτή προέκυψαν οι μπολσεβίκοι, γι' αυτό και οι απόψεις τους περί επαναστατικής βίας από εκεί προέρχονται. Ο Σερζ δεν φοίτησε στο σχολείο αλλά σπούδασε στη βιβλιοθήκη του πατέρα του, ο οποίος θεωρούσε τη θύραθεν παιδεία "ηλίθιες αστικές οδηγίες για τους φτωχούς". Τη ζωή την έμαθε στις φτωχογειτονιές των Βρυξελλών, όπου στην εφηβεία του για να συμβάλει στον πενιχρό οικογενειακό προϋπολογισμό εργάστηκε ως βοηθός φωτογράφου. Ηταν αναρχικός από τότε. Το 1908 ο Βίκτορ Λβοφ Κίμπαλτσιτς πάει στο Παρίσι, γίνεται μέλος της αναρχοαυτόνομης τρομοκρατικής οργάνωσης που οι αστοί της εποχής αποκαλούσαν Συμμορία Μπονό, συλλαμβάνεται και καταδικάζεται σε πενταετή φυλάκιση (1912-17), ενώ όλοι σχεδόν οι υπόλοιποι σύντροφοί του εκτελούνται στη γκιλοτίνα. Όταν αποφυλακίζεται, οι γαλλικές αρχές τον απελαύνουν. Ο νεαρός Κίμπαλτσιτς πηγαίνει στη Βαρκελώνη, όπου χρησιμοποιεί για πρώτη φορά το ψευδώνυμο Σερζ σε γραπτό του. Παρά τη σύνδεσή του όμως με τους ισπανούς αναρχικούς, όταν ξεσπά η Οκτωβριανή Επανάσταση, αισθάνεται ότι αρχίζει να ξαναγράφεται η Ιστορία. Φεύγει από τη Βαρκελώνη, επιστρέφει στη Γαλλία και προσπαθεί να έλθει σε επαφή με τις δυνάμεις του ρωσικού στρατού. Οι Γάλλοι όμως τον συλλαμβάνουν για δεύτερη φορά, τον ρίχνουν σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης και αργότερα τον ανταλλάσσουν με γάλλους αιχμαλώτους των Σοβιετικών. Το 1919 ο Σερζ φθάνει στην κόκκινη Πετρούπολη και από αναρχικός γίνεται πλέον κανονικός μπολσεβίκος προπαγανδιστής. Παίρνει μέρος στον εμφύλιο πόλεμο εναντίον των Λευκών ως πολυβολητής και αργότερα δρα ως πράκτορας των σοβιετικών μυστικών υπηρεσιών στη Ρουμανία. Όταν ξεσπά η ενδοκομματική διαμάχη ανάμεσα στον Στάλιν και στον Τρότσκι, συντάσσεται με τον δεύτερο. Μετά την επικράτησή τους οι σταλινικοί τον διαγράφουν από το κόμμα και στη συνέχεια τον συλλαμβάνουν και με τον μικρό του γιο Βλάντι (που θα διέπρεπε αργότερα ως ζωγράφος στο Μεξικό) τον στέλνουν εξορία στο Όρενμπουργκ της Σιβηρίας. Το 1935 στο Παρίσι η Οργάνωση για την Προστασία της Κουλτούρας, στην οποία συμμετέχουν ο Ρολάν, ο Μαλρό και ο Ζιντ, ζητεί την απελευθέρωσή του. Τα πνεύματα είναι οξυμένα και η εκδήλωση που διοργανώνεται γι' αυτόν τον σκοπό γρήγορα εξελίσσεται σε ανοιχτή σύγκρουση με τη γαλλική αστυνομία. Αξίζει να αναφέρουμε ότι συμμετέχει και ο έλληνας ποιητής Νικόλαος Κάλας, ο οποίος ανήκε στην ομάδα των υπερρεαλιστών (τον αναφέρει άλλωστε ο Μπρετόν στο Δεύτερο Μανιφέστο του Υπερρεαλισμού). Ο Κάλας συλλαμβάνεται και απελευθερώνεται έπειτα από προσωπική παρέμβαση του Μαλρό. Με την είσοδο των Γερμανών στο Παρίσι ο Σερζ είναι από τους τελευταίους αντιφασίστες διανοουμένους και καλλιτέχνες που εγκαταλείπουν την πόλη. Περνάει τα Πυρηναία και πηγαίνει στη Λισαβόνα. Εκεί έπειτα από πολλές προσπάθειες καταφέρνει να βρει πλοίο και να αναχωρήσει για το Μεξικό. Εν τω μεταξύ, οι σχέσεις του με τον Τρότσκι έχουν ψυχρανθεί. Ο Τρότσκι τον κατηγορεί ανοιχτά ότι δεν έγινε ποτέ αληθινός μπολσεβίκος και κατά βάθος παρέμεινε αναρχικός. Ίσως όμως πίσω από αυτά να κρυβόταν η υποψία ότι για να απελευθερωθεί ο Σερζ, ο Στάλιν του ζήτησε -και ο Σερζ τού "έδωσε"- ονόματα των συντρόφων του." Ο Βίκτορ Σερζ έγραψε στα γαλλικά. Γνωστότερα βιβλία του είναι τα μυθιστορήματα "Les Hommes dans la prison", 1930, "Naissance de notre force" (για τα χρόνια που ακολούθησαν την Οκτωβριανή Επανάσταση), 1931, "L’ Αffaire Toulaev" (για τις σταλινικές διώξεις στη Μόσχα τη δεκαετία του '30), "Ville conquise", "S’il est minuit dans le siecle", "Les Derniers temps" και "Les Annees sans pardon", τα απομνημονεύματά του "Memoires d'un revolutionnaire (1901-1941)", που εκδόθηκαν πρώτα σε μετάφραση, στην Αμερική, το 1945, η βιογραφία του Τρότσκι "Vie et mort de Trotsky", τα πολιτικά κείμενα "L’An I de la Revolution russe", "Les Anarchistes et l’experience de la revolution russe", "La Ville en danger : l’an II de la Revolution", "Destin d’une revolution: U.R.S.S. 1917-1937", 1937, "Portrait de Staline", 1940, "Le Nouvel imperialisme russe", 1946, "La Tragedie des ecrivains sovietiques", 1947, άρθρα σε αναρχικές εφημερίδες και περιοδικά, κ.ά.
Υπόθεση Τουλάγεφ
Serge Victor 1890-1947
Θύραθεν (2019)
Μια παγερή νύχτα στη Μόσχα, ο κυβερνητικός αξιωματούχος Τουλάγεφ δολοφονείται στο δρόμο από κάποιον άγνωστο που έδρασε απροσχεδίαστα. Αμέσως αρχίζει η αναζήτηση του δολοφόνου. Σ’ αυτή την πανοραμική τοιχογραφία της εποχής, στα πρόθυρα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι έρευνες οδηγούν σε πολλά μέρη του κόσμου, εμπλέκοντας στα δίχτυα τους μια σειρά υπόπτων που τα μόνα που τους συνδέουν είναι η αθωότητά τους -τουλάχιστον για το έγκλημα για το οποίο κατηγορούνται- και η πολιτική σκοπιμότητα που υπαγορεύει τις διώξεις τους.
Μαρτυρίες από τη γερμανική επανάσταση
Serge Victor 1890-1947
RedMarks (2018)
Με νωπή την εµπειρία του µαζικού σφαγείου στον Α΄ Παγκόσµιο Πόλεµο, οι εργαζόµενοι στη Γερµανία πήραν το δρόµο της κοινωνικής επανάστασης, έχοντας ως οδηγό τη σοσιαλιστική νίκη της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία. Ήταν µια απόπειρα που θα µπορούσε να αλλάξει την πορεία της ιστορίας στον 20ό αιώνα, σπάζοντας την αποµόνωση των εργατών στη Ρωσία και µεταφέροντας το "µήνυµα" του 1917 στη Δύση. Ο Βικτόρ Σερζ εγκαταστάθηκε στη Γερµανία ως απεσταλµένος της Κοµιντέρν, µε καθήκον να ενηµερώνει για τα συγκλονιστικά αυτά γεγονότα τον διεθνή κοµουνιστικό Τύπο. Γράφει τις "µαρτυρίε...
Χρόνια δίχως έλεος
Serge Victor 1890-1947
Θύραθεν (2017)
Ένας σοβιετικός πράκτορας στο Παρίσι κάνει το λάθος να στείλει στους ανωτέρους του την επιστολή παραίτησής του πρόωρα, εκμηδενίζοντας έτσι τα χρονικά περιθώρια που του απομένουν για τη διαφυγή του... Η Ντάρια, μια παλαίμαχη κομμουνίστρια, συναδέλφισσα και παλιά συντρόφισσά του, ανακαλείται από την εξορία της για να υπηρετήσει στην άμυνα του Λένινγκραντ ενάντια στους Γερμανούς. Στη συνέχεια, σε ειδική αποστολή, θα βρεθεί πίσω από τις γραμμές των χιτλερικών ως νοσοκόμα/κατάσκοπος και δολιοφθορέας σε γερμανικά στρατιωτικά νοσοκομεία. Η πλοκή εκτυλίσσεται στο Παρίσι στις παραμο...
Αναμνήσεις ενός επαναστάτη
Serge Victor 1890-1947
Ακυβέρνητες Πολιτείες (2017)
"Δεν ζούμε για τον εαυτό μας, ζούμε για να δουλεύουμε και να αγωνιζόμαστε". Γράφοντας τις "Αναμνήσεις ενός επαναστάτη", ο Βικτόρ Σερζ αποδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο την παραπάνω ρήση. Οι "Αναμνήσεις" του δεν είναι απλώς η λεπτομερής αφήγηση της ζωής του, αλλά, πολύ περισσότερο, η κριτική παρουσίαση των μεγάλων ιστορικών και κοινωνικών γεγονότων, με τα οποία βρέθηκαν αντιμέτωποι οι άνθρωποι της εποχής του. Το Παρίσι των αρχών του περασμένου αιώνα, ο Πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος, οι μεγάλες επαναστάσεις στη Ρωσία και την Ισπανία, οι απαρχές του Δευτέρου Παγκοσμίου συνθέτουν τ...
Έτος ένα της Ρώσικης Επανάστασης
Serge Victor 1890-1947
Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο (2017)
Το Γενάρη του 1919 ο 28χρονος Βίκτορ Σερζ, ένας αναρχικός γεννημένος στο Βέλγιο από γονείς ρώσους εξόριστους επαναστάτες, έφτασε στην Πετρούπολη σε μια από τις πιο κρίσιμες φάσεις του εμφυλίου πολέμου, όταν η επανάσταση έμοιαζε να ψυχορραγεί. Έγινε μέλος του μπολσεβίκικου κόμματος. Δέκα χρόνια μετά άρχισε να γράφει το Έτος Ένα της Ρώσικης Επανάστασης. Το 1917 ήταν μια χρονιά σεισμός για όλον τον κόσμο. Το επίκεντρό του ήταν η Ρωσία. Για πρώτη φορά μετά την "έφοδο στον ουρανό" της Παρισινής Κομμούνας, η εργατική τάξη έπαιρνε το τιμόνι και έβαζε μπροστά το έργο της κοινωνι...
Έτος ένα της ρωσικής επανάστασης
Serge Victor 1890-1947
RedMarks (2017)
Στα 100 χρόνια από το 1917, οι εκδόσεις Red Marks παρουσιάζουν με υπερηφάνεια το βιβλίο του Βικτόρ Σερζ "Έτος Ένα της Ρωσικής Επανάστασης", ένα βιβλίο αναφοράς, για όσες και όσους θέλουν να κατανοήσουν σε βάθος αυτήν την κορυφαία "στιγμή" του 20ού αιώνα, αλλά και τη μετέπειτα εξέλιξη του καθεστώτος στη Ρωσία. Το "Έτος Ένα" έχει πίσω του μια ολόκληρη περιπέτεια. Για πολλές δεκαετίες συκοφαντήθηκε από την "ορθόδοξη" σταλινική πτέρυγα που κυριαρχούσε μέσα στην Αριστερά. Τα αντίτυπά του κατάσχονταν και καταστρέφονταν στη Ρωσία και στην ανατολική Ευρώπη. Η κατοχή ενός τέτοιου...
Έτος ένα της ρωσικής επανάστασης
Serge Victor 1890-1947
Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο (2017)
Το Γενάρη του 1919 ο 28χρονος Βίκτορ Σερζ, ένας αναρχικός γεννημένος στο Βέλγιο από γονείς ρώσους εξόριστους επαναστάτες, έφτασε στην Πετρούπολη σε μια από τις πιο κρίσιμες φάσεις του εμφυλίου πολέμου, όταν η επανάσταση έμοιαζε να ψυχορραγεί. Έγινε μέλος του μπολσεβίκικου κόμματος. Δέκα χρόνια μετά άρχισε να γράφει το "Έτος Ένα της Ρώσικης Επανάστασης". Το 1917 ήταν μια χρονιά σεισμός για όλον τον κόσμο. Το επίκεντρό του ήταν η Ρωσία. Για πρώτη φορά μετά την "έφοδο στον ουρανό" της Παρισινής Κομμούνας, η εργατική τάξη έπαιρνε το τιμόνι και έβαζε μπροστά το έργο της κοινωνι...
Κατακτημένη πόλη
Serge Victor 1890-1947
Ελεύθερος Τύπος (2015)
1919 - 1920. Η επαναστατημένη Πετρούπολη γνωρίζει τις ζοφερότερες μέρες της. Ενώ ο Εμφύλιος Πόλεμος μαίνεται, οι επαναστάτες θα εξαπολύσουν την Κόκκινη Τρομοκρατία χρησιμοποιώντας τα όπλα της εξουσίας -αστυνομία, φυλακές, χαφιέδες, προδοσία- για να σώσουν την Επανάσταση. Ωστόσο, παγιδευμένοι από την κατάστασή τους, θα φθάσουν να καταστρέψουν τους ίδιους τους συντρόφους τους. Τελικώς, οι επαναστάτες θα κατακτήσουν την πόλη, θα κατακτήσουν την εξουσία και θα σώσουν την Επανάσταση, όμως, θα κατακτηθούν και οι ίδιοι από την εξουσία, γνωρίζοντας την ήττα μέσα στην νίκη. Η Κ...
Τι πρέπει να ξέρει κάθε επαναστάτης
Serge Victor 1890-1947
Εργατική Πάλη (2013)
Ο Βίκτωρ Σερζ γεννήθηκε στις Βρυξέλες το 1890 και πέθανε στο Μεξικό το 1947. Ρώσος στην καταγωγή που το πραγματικό του όνομα ήταν Βίκτορ Λβόβιτς Κιμπάλτσιτς. Ο Βίκτωρ Σερζ είναι ένας αυθεντικός μάρτυρας της επαναστατικής πολιτικής του περασμένου αιώνα. Με συμμετοχή σε τρεις μεγάλες επαναστάσεις, με ενεργό πολιτική δράση σε επτά χώρες και κατά καιρούς τρόφιμος φυλακών σε Ανατολή και Δύση, ο Σερζ δεν σταμάτησε ποτέ στη ζωή του να μάχεται, για τα ιδεώδη του σοσιαλισμού και της ελευθερίας. Στην αρχή αναρχικός, έγινε μέλος του Ρώσικου Κομμουνιστικού Κόμματος μετά την άφιξή το...
Άνθρωποι στη φυλακή
Serge Victor 1890-1947
Ελεύθερος Τύπος (2009)
"Καθετί σ' αυτό το βιβλίο είναι μυθιστορηματικό και καθετί είναι αλήθεια. Έχω προσπαθήσει μέσω της λογοτεχνικής δημιουργίας να αποδώσω τη γενική σημασία και το ανθρώπινο περιεχόμενο μιας προσωπικής εμπειρίας". Σ' αυτό το μυθιστόρημα δεν υπάρχει ήρωας εκτός αν η φυλακή, αυτή η τρομερή μηχανή, είναι ο ήρωας. Αναφέρεται σ' όλους τους ανθρώπους που συντρίβονται σ' αυτή τη σκοτεινή γωνιά της κοινωνίας. Η εξαιρετική αισθητική και οι πνευματικές ιδιότητες αυτού του μυθιστορήματος δε χάνουν σε τίποτα απ' το γεγονός ότι είναι λογοτεχνία διαμαρτυρίας, πολύ αποκαλυπτική και για τα...
Αναμνήσεις ενός επαναστάτη (1905 - 1941)
Serge Victor 1890-1947
Scripta (2008)
Κατά μία έννοια, οι "Αναμνήσεις" του Σερζ μας δίνουν δύο εκδοχές της επαναφύπτισής του ως συγγραφέα. Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή, η απόφασή του να γράψει μπορεί να θεωρηθεί ως ένα είδος pis aller ή υποκατάστατου της πολιτικής δράσης (σιωπηρά την εξισώνει με τη "συμμετοχή στο έργο της εκβιομηχάνισης"). Η δεύτερη εκδοχή έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας κλασικής προσηλυτιστικής εμπειρίας: θάνατος, αναγέννηση και εσωτερική παρόρμηση να προσφέρει μαρτυρία. Πολλές γενιές κριτικών των βιβλίων του, που προσέγγισαν επιπόλαια τη βιογραφία του Σερζ, δέχθηκαν την πρώτη εκδοχή και κατά σ...
Υπόθεση Τουλάγεφ
Serge Victor 1890-1947
Scripta (2007)
Η "Υπόθεση Τουλάγιεφ" διαιρείται σε δέκα κεφάλαια (ή "αλληλοσυμπληρούμενους πίνακες" όπως τα αποκάλεσε ο Σερζ σε ένα φυλλάδιο). Το καθένα τους είναι λίγο ως πολύ αυτοτελές. Το καθένα εστιάζει σε έναν διαφορετικό χαρακτήρα, παρότι αρκετοί από τους χαρακτήρες εμφανίζονται σε περισσότερα από ένα κεφάλαια. Η πλοκή εξελίσσεται χρονολογικά, από την απροσχεδίαστη, σχεδόν τυχαία δολοφονία του Τουλάγιεφ, ενός ανώτατου στελέχους του Κόμματος, μέχρι την εκτέλεση, έναν χρόνο αργότερα, τριών ανδρών, οι οποίοι ήταν όλοι τους σημαίνοντες μπολσεβίκοι, μπλέχτηκαν στα δίχτυα της έρευνας και...
Λέων Τρότσκι
Serge Victor 1890-1947
Κοχλίας (2004)
Ο Λέων Τρότσκι υπήρξε μαρξιστής διανοούμενος και επαναστάτης στην τσαρική Ρωσία. Εκλέχθηκε πρόεδρος του Σοβιέτ της Αγίας Πετρούπολης στη διάρκεια της Επανάστασης του 1905, στάλθηκε στη Σιβηρία, απελάθηκε, εξορίστηκε και επέστρεψε στη Ρωσία το 1917. Στη συνέχεια προσχώρησε στο μπολσεβικικό κόμμα του Λένιν και αφοσιώθηκε ψυχή τε και σώματι στην επανάσταση. Εκλέχθηκε πάλι πρόεδρος του Σοβιέτ της Αγίας Πετρούπολης και οργάνωσε την αποφασιστική εξέγερση του Οκτώβρη του 1917. Ως Επίτροπος Εξωτερικών, διαπραγματεύθηκε τη συνθήκη ειρήνευσης με τη Γερμανία. Ως επίτροπος Πολέμου, οργ...
Οι "Ιζβέστιες" της Κροστάνδης
Serge Victor 1890-1947
Ελεύθερος Τύπος (2001)
[...] Το Μάρτη του 1921, οι ναύτες του φρουρίου της Κρονστάνδης, η "τιμή και η δόξα" της Ρώσικης Επανάστασης, εξεγέρθηκαν ενάντια στην μπολσεβίκικη κυβέρνηση. Με το σύνθημα "ελεύθερα σοβιέτ" εγκαθίδρυσαν μιαν επαναστατική κομμούνα, που κράτησε 16 μέρες, ως τη συντριβή της απ' τα κομμουνιστικά στρατεύματα. Οι μπολσεβίκοι την είχαν καταγγείλει σα μια "συνομωσία λευκοφρουρών". Τι ήταν όμως πραγματικά, αντεπανάσταση των αντιδραστικών δυνάμεων που ήθελαν να κατασπαράξουν τη νεαρή Σοβιετική Δημοκρατία ή γνήσια προλεταριακή εξέγερση ενάντια στη δικτατορία του Κ.Κ.Ρ, που είχε σα στ...
Τι πρέπει να ξέρει κάθε επαναστάτης
Serge Victor 1890-1947
Ελεύθερος Τύπος (1980)
Η νίκη της επανάστασης στη Ρωσία έριξε στα χέρια των επαναστατών ολόκληρο τον μηχανισμό της πιο σύγχρονης, δυνατής και εξασκημένης πολιτικής αστυνομίας που δημιουργήθηκε μέσα στα πάνω από πενήντα χρόνια πάλης ενάντια στους καλύτερους βλαστούς ενός μεγάλου λαού. Η γνώση των μεθόδων και των ενεργειών αυτής της αστυνομίας παρουσιάζει για κάθε αγωνιστή μιαν άμεση πρακτική σπουδαιότητα, γιατί η καπιταλιστική άμυνα χρησιμοποιεί παντού τα ίδια μέσα και γιατί όλες οι αστυνομίες, αλληλέγγυες άλλωστε, μοιάζουν μεταξύ τους. Είναι λοιπόν αναγκαίο, για έναν πρακτικό σκοπό, να μελετηθεί...