Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Κατά τον όγδοο αιώνα π.Χ. ο μέσος Έλληνας ήταν πλήρως εξαρτημένος από έναν ιδιοκτήτη αριστοκρατικής καταγωγής. Αργότερα, από τον πέμπτο αιώνα κ.ε., στην Αθήνα τουλάχιστον, είχε φτάσει στο σημείο να συνειδητοποιήσει ότι ήταν μια αυτόνομη ανθρώπινη ύπαρξη και ότι ο ίδιος και οι άλλοι σαν αυτόν είχαν τα ίδια δικαιώματα για συμμετοχή. Ο καθηγητής W.G. Forrest ανιχνεύει τα βήματα, με τα οποία οι Έλληνες έφτασαν σ' αυτή τη συνειδητοποίηση την επέκταση του Ελληνικού κόσμου, που έσπασε τον ασφυκτικό οικονομικό κλοιό των αριστοκρατών τις επαναστάσεις, που, έχοντας συχνά ως μέσο την...

[...] Οι εισηγητές με τις ανακοινώσεις τους επεχείρησαν μια διεπιστημονική προσέγγιση (φιλοσοφική, ανθρωπολογική, φιλολογική, θεατρολογική, σημειωτική κ.λπ.) και πρότειναν δυνατές ερμηνείες, συμπληρωματικές και όχι αντιφατικές προς άλλες που αναφέρονται όχι μόνο στο συγκεκριμένο, αλλά και σε οποιοδήποτε άλλο λογοτεχνικό μύθο. Η ευρύτητα του θέματος και οι ενδιαφέρουσες διαστάσεις του, μας οδήγησαν στην απόφαση να προβούμε στη δημοσίευση των αρχικών εισηγήσεων με την προσθήκη και άλλων κειμένων σχετικών πάντα και διαφωτιστικών του αρχικού ζητουμένου. Κατ' αυτόν τον τρόπο προ...

Μπορεί οι "Βάτραχοι" να μην είναι το πιο δημοφιλές έργο του μεγάλου κωμικού, γιατί έχουμε τη "Λυσιστράτη", την ευνόητη προτίμηση των θερινών φεστιβάλ. Μπορεί να μην είναι το ιδεολογικώς πιο "επίκαιρο" σε κάθε εποχή, γιατί υπάρχει η "Ειρήνη", αλλά το συνολικώς ανώτερο κατά τη γνώμη μου, είναι οι "Βάτραχοι", ιδιαίτερα λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος που παρουσιάζει ο "Αγών" (λογοτεχνική κριτική, στ. 830-1137). Άρα η "Λυσιστράτη" προτιμάται για φεμινιστικούς λόγους, η "Ειρήνη" για πολιτικούς και οι "Βάτραχοι" για φιλολογικούς. [...]

Η συλλογή αυτή κριτικών δοκιμίων του συγγραφέα είναι η πέμπτη στη σειρά (μέσα σε τριάντα πέντε χρόνια) μετά από τα: "Απόψεις" (Ηράκλειο, 1969), "Επισημάνσεις" (Αθήνα, 1990), "Εισέτι Φοίβος έχει καλύβην" (Αθήνα, 1995) και "Κριτικά και Συγκριτικά" (Αθήνα, 2003). Περιέχει ό,τι λέει ο τίτλος σημειωτικά, δηλαδή κριτικές βιβλίων σε εφημερίδες και περιοδικά. Ο "Βιβλιοφάγος" του εξωφύλλου είναι και βιβλιολάθας (αυτός δηλαδή, που ξέχασε πόσα βιβλία έχει διαβάσει) και αποτελεί "προβολή" του βαθύτερου είναι του συγγραφέα. Το μόνο, που εμποδίζει την ταύτιση μαζί του, εκτός από τη μορφ...

Η συλλογή αυτή κριτικών δοκιμίων του συγγραφέα είναι η πέμπτη στη σειρά (μέσα σε τριάντα πέντε χρόνια) μετά από τα: "Απόψεις" (Ηράκλειο, 1969), "Επισημάνσεις" (Αθήνα, 1990), "Εισέτι Φοίβος έχει καλύβην" (Αθήνα, 1995) και "Κριτικά και Συγκριτικά" (Αθήνα, 2003). Περιέχει ό,τι λέει ο τίτλος σημειωτικά, δηλαδή κριτικές βιβλίων σε εφημερίδες και περιοδικά. Ο "Βιβλιοφάγος" του εξωφύλλου είναι και βιβλιολάθας (αυτός δηλαδή, που ξέχασε πόσα βιβλία έχει διαβάσει) και αποτελεί "προβολή" του βαθύτερου είναι του συγγραφέα. Το μόνο, που εμποδίζει την ταύτιση μαζί του, εκτός από τη μορφ...

Εδώ περιλαμβάνονται ποικίλου είδους κριτικά κείμενα, από καθαρά φιλολογικά, όπως "Το αρχαίο δίκαιο του πολέμου και η κλασική δραματουργία" (Ευριπίδης - Αριστοφάνης), "Αρχαία λογοτεχνία και σύγχρονη δημιουργία" (Γιώργος Σεφέρης) και "Στρατευμένη λογοτεχνία στην αρχαιότητα και σήμερα" (ελληνική και ξένη), μέχρι καθαρώς δοκιμιογραφικά, όπως "Ο Μαρξ και οι αρχαίοι Έλληνες", "Ο αντιήρωας", "Ο Σάμιουελ Μπέκετ", "Μαρσέλ Προυστ", "Φραντς Κάφκα", "Αλμπέρ Καμύ", "Αντικουλτούρα". Προστίθεται Επίμετρο με 28 "Τι είναι τι" από τα "Ευρωπάλια", την "ποπ-αρτ" και τον "ψυχεδελισμό" μέχρι τα...

Υπάρχει άραγε τόση μεγάλη διαφορά ανάμεσα σε ένα μάγο-θεραπευτή που πρέπει να θεραπεύσει μία αρρώστια και σε ένα σύμβουλο επιχειρήσεων που βρίσκεται αντιμέτωπος με μια εταιρεία στα πρόθυρα της καταστροφής; Ένας σαμάνος που καλείται να διώξει μια κατάρα, δεν μοιάζει με το διευθυντή που προσπαθεί να βρει και να απομακρύνει τις αιτίες που ρίχνουν την παραγωγικότητα ενός τμήματος; Για ένα σαμάνο η δύναμη είναι το παν. Σε όλο τον κόσμο οι σαμάνοι προσπαθούν να συγκεντρώνουν τη δύναμη που χρειάζονται για να εκτελούν τα καθήκοντά τους ως θεραπευτές, προφήτες, και οδηγοί για τους...

Οι αρχαίοι Ολυμπιακοί αγώνες αναδείχτηκαν το διαρκέστερο και συνεπέστερο έργο πολιτισμού (286 Ολυμπιάδες, 1145 χρόνια χωρίς καμία διακοπή!). Ο συγγραφέας, υποδυόμενος άλλοτε τον ένα και άλλοτε τον άλλο αθλητικό ανταποκριτή, στέλνει από την Ολυμπία πενήντα ανταποκρίσεις με δεδομένα κυρίως τα αποτελέσματα των αγώνων και τις πιο συναρπαστικές λεπτομέρειες σε πρόσωπα και περιστάσεις. Η εικονική πραγματικότητα (virtual reality) δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των ηλεκτρονικών υπολογιστών, αλλά και του μυαλού του ανθρώπου. Αυτή τη μέθοδο, πατώντας όμως στέρεα με το ένα πόδι στην...

Έχει γίνει πολλή και από πολλούς προσπάθεια να διαπιστωθεί η πραγματική πολιτική - ιδεολογική ταυτότητα του ποιητή. Άλλοι τον φέρουν ως "προοδευτικό", άλλοι "συντηρητικό", άλλοι "ά-πολιτικό". Η σύγχρονη έρευνα (Victor Ehrenberg, A.W. Gomme, K.J. Dover, H.-J. Newiger κ.ά.) τείνει να συγκλίνει ότι δεν ήταν τίποτε από αυτά τα τρία αμιγώς. Ότι αυτό που κυρίως τον ενδιέφερε ήταν "να βγάλει γέλιο" και αυτό το πέτυχε τέλεια. Διασκέδασε όχι μόνο η Αθήνα εκείνη την εποχή, αλλά γέλασε με την ψυχή της η Ελλάδα και ο κόσμος ολόκληρος και τώρα ακόμη γελάει (στα Φεστιβάλ αρχαίου δράματος...

Έχει γίνει πολλή και από πολλούς προσπάθεια να διαπιστωθεί η πραγματική πολιτική - ιδεολογική ταυτότητα του ποιητή. Άλλοι τον φέρουν ως "προοδευτικό", άλλοι "συντηρητικό", άλλοι "ά-πολιτικό". Η σύγχρονη έρευνα (Victor Ehrenberg, A.W. Gomme, K.J. Dover, H.-J. Newiger κ.ά.) τείνει να συγκλίνει ότι δεν ήταν τίποτε από αυτά τα τρία αμιγώς. Ότι αυτό που κυρίως τον ενδιέφερε ήταν "να βγάλει γέλιο" και αυτό το πέτυχε τέλεια. Διασκέδασε όχι μόνο η Αθήνα εκείνη την εποχή, αλλά γέλασε με την ψυχή της η Ελλάδα και ο κόσμος ολόκληρος και τώρα ακόμη γελάει (στα Φεστιβάλ αρχαίου δράματος...

- Τι σχέση έχει "Το όνομα του ρόδου" του Uberto Ecco με τον Αριστοτέλη; - Ποιοι είναι οι μεγάλοι τυφλοί της παγκόσμιας λογοτεχνίας από τον Όμηρο μέχρι τον Borges; - Τι σφετερίστηκε ο T. S. Eliot από τους αρχαίους Έλληνες δραματουργούς; - Τι εννοεί η Virginia Woolf με το "Δεν ξέρουμε ελληνικά"; - Τι έγραφε ο Ν. Καζαντζάκης στην Αγνή Ρουσσοπούλου στην διάρκεια της αυτοεξορίας του; [...] Αυτά και πάνω από 100 παρόμοια θέματα των γραμμάτων του τελευταίου τέταρτου του 20ού αιώνα αντιμετωπίζονται από τον συγγραφέα σ' αυτό το βιβλίο.

Πόσα γνωρίζουμε, αλήθεια, για την καθημερινότητα των αρχαίων Ελλήνων, για θέματα μικρά αλλά σημαντικά της ζωής τους; Εν τέλει, η αρχαιογνωσία μας μάς έχει απαντήσει πώς οργανώνονταν οι νέοι ή πώς διαπαιδαγωγούνταν στην αρχαία Σπάρτη και στην Κρήτη; Υπήρχε πουθενά Συμβούλιο γυναικών, τι έγραψαν για το νερό, τι πίστευαν για το πνεύμα του Ολυμπισμού, ποια ήταν η σχέση της βυζαντινής ποίησης με την αρχαία τραγωδία, τι έκαναν οι χορηγοί, τι είπαν οι Δειπνοσοφιστές; Είκοσι πρωτότυπα δοκίμια γι' αυτά και για άλλα πολλά, προϊόντα έρευνας και επιστημονικής γνώσης.

Ο Θουκυδίδης, όπως προκύπτει από τα ενδιαφέροντα κείμενα αυτού του τόμου, παραμένει διαχρονικός όσο και επίκαιρος. Ο συγγραφέας αποκρυπτογραφεί μερικές άγνωστες πτυχές του έργου του μεγάλου ιστορικού, κάνοντάς μας κοινωνούς της μακρόχρονης έρευνάς του. Επίσης προσεγγίζει θέματα από την αρχαία ποίηση: τον Όμηρο, τη Σαπφώ, το αρχαίο δράμα (τραγωδία-κωμωδία). Και εμπλουτίζει τα κείμενά του με τοπωνύμια του Αιγαίου, με ιστορικά ζητήματα για την Αθήνα, τη Μακεδονία, τη Μεσσηνία, τη Σπάρτη και την Κρήτη, όπως και με τον Σωκράτη ως θέμα γλυπτικής, το θερινό ηλιοστάσιο και άλλα π...

Ο Θουκυδίδης σπάνια πραγματευόταν την ηθική υπευθυνότητα, αλλά δεν αδιαφορούσε για την ηθική, όπως έχει εσφαλμένα υποστηριχθεί. Βέβαια, ήταν πρωταρχικά ιστορικός κι όχι φιλόσοφος· αλλά ήταν φιλοσοφών ιστορικός, γι' αυτό και ενδιαφερόταν όχι μόνο για τις πράξεις και τα βάσανα των λαών και των ατόμων σε ιστορικό επίπεδο, αλλά ακόμη και για την κατάσταση των ψυχών τους σε ψυχολογικό και φιλοσοφικό επίπεδο.

Όσο πιο ταραγμένοι, ψυχροπολεμικοί και θολοί είναι οι καιροί στο παγκόσμιο πολιτικό στερέωμα, τόσο επιτακτικότερη φαίνεται να γίνεται η ανάγκη για ανάγνωση και έρευνα του Θουκυδίδη. Γιατί, ό,τι κι αν συμβαίνει, αυτός είναι εκεί, νηφάλιος, φιλοσοφημένος, αιώνια επίκαιρος ή μάλλον "υπεριστορικός" (με τη σημασία που έδωσε στον όρο ο L. Althusser), όχι βέβαια για να αποφασίσει ή να δώσει λύσεις, αλλά για να διδάξει.[...] Τα Σικελικά που ολοκληρώνονται και λήγουν με το Έβδομο βιβλίο, δείχνουν ανάγλυφα το "αντιπεπονθός" ("δράσαντι και παθείν οφείλεται") για την προηγηθείσα "ηβηδό...